Zwammen in fundering: Oorzaken, Gevolgen en Oplossingsstrategieën

Published by Redactie on augustus 2, 2025 | Category fundering

Zwammen in funderingen vormen een ernstig probleem binnen de bouwsector. Deze schimmels kunnen niet alleen de structuur van een gebouw ondermijnen, maar ook gezondheidsrisico’s oplopen. In dit artikel wordt een diepgaand overzicht gegeven van de oorzaken, gevolgen en mogelijke bestrijdingsstrategieën van zwammen in de fundering, op basis van recente casussen en praktijkbeelden.

Inleiding

Zwammen in de fundering kunnen zich vooral voordoen in vochtige of ongeventileerde ruimtes, zoals kruipruimtes. Deze schimmels ontwikkelen zich vaak ongezien, maar als het probleem zich manifesteert, kan het al ernstige schade hebben aangericht. Het is daarom van groot belang om tijdig een inspectie te laten uitvoeren en eventuele problemen aan te kaarten.

In dit artikel worden verschillende stappen in het proces van inspectie, bestrijding en herstel besproken. Aan de hand van praktijkvoorbeelden wordt geïllustreerd hoe professionele onderzoekers en specialisten omgaan met zwammen in funderingen. Ook wordt ingegaan op de rol van bouwkundige keuringen en de betrouwbaarheid van deze rapportages in het context van funderingsschade.

Oorzaken van Zwammen in Fundering

Zwammen in funderingen worden vaak veroorzaakt door vochtproblemen. Deze kunnen ontstaan door verschillende factoren, zoals:

Ongelijke grondwaterstand of lekkages: Wanneer de grondwaterstand stijgt of er lekkages zijn in riolen of waterleidingen, kan vocht in de fundering terechtkomen. Dit vocht vormt een ideale omgeving voor zwamgroei.
Slechte ventilatie: Kruipruimtes en funderingsgebieden die niet goed geventileerd worden, kunnen vocht vasthouden. Dit zorgt voor een vochtig klimaat waarin schimmels zich gemakkelijk kunnen ontwikkelen.
Slechte isolatie of bouwfouten: Funderingen die niet goed geïsoleerd zijn of waarin de constructie niet optimaal is uitgevoerd, kunnen vocht opslaan. Dit kan leiden tot schimmelgroei onder de vloer of in de muren.
Natuurlijke uitscheiding van planten of boomwortels: In sommige gevallen kunnen boomwortels in de grond de structuur van funderingen ondermijnen, waardoor vocht zich in de fundering kan vastzetten.

Deze oorzaken werken meestal samen en kunnen zich voordoen in zowel nieuwbouw als in bestaande woningen. Het is daarom belangrijk om de fundering regelmatig te controleren, vooral bij verkoop of aankoop van een woning.

Detectie en Diagnose van Zwammen in Fundering

Detectie van zwammen in de fundering begint meestal met een visuele inspectie of het merken van specifieke symptomen. Deze symptomen kunnen onder andere zijn:

Vogelgeur of aardewige geurtjes: Deze geurtjes zijn vaak het eerste signaal dat er vochtproblemen zijn.
Scheuren in muren of vloeren: Hoewel deze niet altijd op zwammen wijzen, kunnen ze wel een indicatie zijn van verzakkingen of funderingsproblemen.
Klemmende deuren of ramen: Wanneer deuren of ramen plotseling klem raken, kan dit wijzen op veranderingen in de structuur van het huis.
Zichtbare sporen van zwam of vlekken: Als de zwam zich in de fundering of in de kruipruimte heeft ontwikkeld, kan dit zichtbaar zijn.

Een professionele inspectie is essentieel om te bepalen of er effectief zwammen in de fundering aanwezig zijn. Dit proces omvat een inventarisatie, zoals beschreven in bron [2], waarbij specialisten op locatie controleren of er sprake is van een aantasting. De inspectie kan onder andere uit de volgende stappen bestaan:

Inventarisatie op locatie: Een houtinspectie wordt uitgevoerd om te zien of er sprake is van schimmelgroei of andere vormen van aantasting.
Rapportage van de inventarisatie: Na de inspectie wordt een gedetailleerd rapport opgesteld. In dit rapport staat beschreven welke werkzaamheden nodig zijn om het probleem op te lossen.
Sloop van aangetaste delen: Wanneer er sprake is van zware aantasting, moeten de aangetaste delen verwijderd worden. Dit moet zorgvuldig en professioneel gebeuren om extra schade te voorkomen.
Bestrijding van de zwam: Na de sloop wordt de zwam bestreden. Dit gebeurt met behulp van geschikte middelen en technieken om te voorkomen dat de zwam zich opnieuw ontwikkelt.
Heropbouw van beschadigde delen: Als er delen zijn verwijderd, moeten deze opnieuw worden opgebouwd. Dit gebeurt met hout of materiaal dat bestand is tegen vocht en schimmel.

Rol van Bouwkundige Keuringen bij Funderingsproblemen

Bij aankoop van een woning is het van groot belang om een bouwkundige keuring te laten uitvoeren. Hierbij wordt onder andere gekeken naar mogelijke funderingsproblemen. Echter, zoals blijkt uit bron [1] en [4], is het niet altijd gegarandeerd dat een bouwkundige keuring alle problemen opspordt.

Bijvoorbeeld, in een casus die in bron [1] beschreven wordt, heeft een bouwkundige keuring in combinatie met een funderingsonderzoek ervoor gezorgd dat een koper een serieuze funderingsproblematiek ontdekte voordat er een koopovereenkomst getekend werd. Dit funderingsonderzoek werd uitgevoerd door Fred Tokkie van Premiumkeur, die de klant kon adviseren dat de fundering in orde was, waardoor kostbare herstelwerken werden voorkomen.

Daarentegen, zoals uit bron [4] blijkt, is het soms ook mogelijk dat bouwkundige keuringen niet adequaat zijn. In één casus werd een funderingsprobleem over het hoofd gezien, terwijl het in een andere keuring wel werd aangetoond. Dit heeft geleid tot een discrepantie in de schatting van herstelkosten, waarbij een bedrag van €10.000 in de eerste rapportage werd genoemd, terwijl de daadwerkelijke kosten €110.000 bedroegen.

Ondanks deze discrepantie is het verstandig om een bouwkundige keuring te laten uitvoeren, zolang men zich bewust is van de beperkingen. Niet alle keurbedrijven voeren een funderingsonderzoek uit, en sommige keuringen zijn puur visueel, zonder gebruik van technische hulpmiddelen. Dit kan leiden tot een onvoldoende beeld van de werkelijke staat van de fundering.

Bestrijding van Zwammen in Funderingen

De bestrijding van zwammen in funderingen vereist zorgvuldige planning en uitvoering. De volgende stappen zijn typisch onderdeel van het proces:

Identificatie van de oorzaak van vocht: Voordat de zwam kan worden bestreden, moet de oorzaak van het vocht worden geïdentificeerd. Dit kan bijvoorbeeld een lek zijn in de riolen of een probleem met de grondwaterstand.
Verwijdering van aangetaste delen: Aangetaste delen van de fundering moeten zorgvuldig worden verwijderd. Dit gebeurt meestal met behulp van professionele handen, om extra schade aan de structuur te voorkomen.
Bestrijding van de zwam: Na de verwijdering wordt de zwam bestreden met middelen die effectief zijn tegen schimmels. Dit kan met behulp van scheercapaciteit, warmte of chemische middelen.
Drooglegging van de fundering: Nadat de zwam is bestreden, is het belangrijk om de fundering grondig te drogen. Dit voorkomt dat nieuwe zwam zich ontwikkelt.
Verbetering van ventilatie en isolatie: Om herhaling van het probleem te voorkomen, moeten maatregelen genomen worden om de ventilatie te verbeteren en eventuele lekken of vochtproblemen te herstellen.

Bij het bestrijden van zwammen in funderingen is het verstandig om hulp in te huren van een gespecialiseerde partij. Deze partijen hebben niet alleen het juiste gereedschap, maar ook het expertise om het probleem op een effectieve manier aan te pakken.

Juridische en Ethische Kwesties

De rol van bouwkundige keurders en keurbedrijven in de detectie van funderingsproblemen is niet zonder controverse. In sommige gevallen wordt de kwaliteit van de inspecties en de objectiviteit van de rapportages in twijfel getrokken. Bron [4] beschrijft bijvoorbeeld hoe bepaalde keurbedrijven worden beschouwd als betrouwbaarder dan anderen, afhankelijk van hun benadering van funderingsproblemen.

Fred Tokkie, bijvoorbeeld, staat bekend om zijn strikte en grondige benadering van funderingsonderzoek. Zijn rapportages zijn vaak uitgebreider en geven een duidelijker beeld van de staat van de fundering. Aan de andere kant is Perfectkeur beschreven als een bedrijf dat "er altijd wat makkelijker naar kijkt", wat mogelijk leidt tot onderschatting van de werkelijke risico's.

Voor kopers is het dus belangrijk om te weten welk keurbedrijf er betrouwbaar is. In sommige gevallen wordt er zelfs gesuggereerd dat bepaalde keurbedrijven in samenspraak staan met makelaars en verkooppartijen, wat de objectiviteit van de rapportage kan ondermijnen.

Het is ook belangrijk om te weten dat er juridische kansen zijn voor kopers die slachtoffer zijn van onvolledige rapportages. In de afgelopen vier jaar zijn er achttien rechtszaken geweest waarin klanten pogingen deden om schade te herstellen die niet tijdens een bouwkundige keuring was opgemerkt. Echter, zoals vermeld in bron [4], zijn deze rechtszaken vrijwel nooit gewonnen, en vaak wordt er al geschikt vooraleer er een uitspraak komt.

De Rol van de Vereniging van Eigenaren en Vastgoedadvocaten

De Vereniging van Eigenaren speelt een belangrijke rol bij het ondersteunen van bewoners die slachtoffer zijn van funderingsproblemen. In een van de casussen in bron [4], overweegt een bewoner om samen met deze vereniging een rechtszaak aan te spannen tegen een keurbedrijf dat niet heeft opgemerkt dat er funderingsproblemen aanwezig waren. Hoewel de kans op succes klein is, is het een bewijs van het bewustworden van het probleem bij woningeigenaren.

Vastgoedadvocaten zoals Jung Nam Heeringa zijn vaak betrokken bij dergelijke zaken. Zij adviseren kopers en verenigingen in juridische kwesties rondom bouwkundige gebreken. Echter, zoals vermeld, is het vaak moeilijk om succes te hebben in deze rechtszaken, vooral vanwege de strikte algemene voorwaarden die keurbedrijven hanteren. Deze voorwaarden sluiten vaak uit dat inspecteurs verantwoordelijk zijn voor het niet opsporen van funderingsproblemen.

Preventie en Sostenbare Oplossingen

Om funderingsproblemen met zwammen te voorkomen, zijn er een aantal maatregelen die kunnen worden genomen. Deze omvatten:

Regelmatige inspecties: Het is verstandig om regelmatig de fundering te laten inspecteren, vooral bij verkoop of aankoop van een woning.
Goede ventilatie en drooglegging: Zorg ervoor dat de fundering goed geventileerd is en dat vocht niet kan opsporen.
Verbetering van isolatie: Goede isolatie vermindert het risico op vochtproblemen en daarmee ook op schimmelgroei.
Schoonmaak en onderhoud: Regelmatige schoonmaak van de kruipruimte en eventuele lekkages herstellen helpt om problemen in de fundering te voorkomen.

Bij nieuwbouw is het verstandig om rekening te houden met de mogelijkheid van zwammen in de fundering bij de planning van het project. Dit kan bijvoorbeeld door het gebruik van vochtbestendige materialen en het ontwerpen van een systeem dat goed geventileerd is.

Conclusie

Zwammen in funderingen zijn een ernstig probleem dat niet alleen schade kan veroorzaken aan het gebouw, maar ook gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. De oorzaken van deze schimmels zijn meestal vochtgerelateerd, en de detectie vereist een zorgvuldige inspectie. Bouwkundige keuringen spelen een belangrijke rol in de detectie van funderingsproblemen, maar het is belangrijk om te weten dat niet alle keurbedrijven even betrouwbaar zijn.

De bestrijding van zwammen in funderingen vereist professionele hulp en een goed gepland proces. Vooral het herstellen van de oorzaak van vocht en het verbeteren van ventilatie zijn essentieel om herhaling van het probleem te voorkomen. Juridische en ethische kwesties rondom bouwkundige keuringen benadrukken de noodzaak van transparantie en objectiviteit in dit proces.

Tot slot is preventie de beste oplossing. Door regelmatig inspecties te laten uitvoeren en maatregelen te nemen om vochtproblemen te voorkomen, kan het risico op zwammen in funderingen worden beperkt. Dit helpt om zowel de structuur van het gebouw te behouden als de gezondheid van de bewoners te waarborgen.

Bronnen

zwammen