Hoe achterhaal je het type fundering van je woning: een handleiding voor woningeigenaren en bouwprofessionals

Bij de aankoop, renovatie of uitbreiding van een woning is het begrijpen van de fundering van essentieel belang. De fundering is namelijk het fundament van elk gebouw en beïnvloedt direct de stabiliteit, levensduur en veiligheid van de constructie. Voor eigenaren en bouwprofessionals is het daarom essentieel om te weten welk type fundering hun huis heeft. Dit artikel biedt een overzicht van de meest voorkomende funderingstypes, legt uit waarom het weten van je fundering belangrijk is, en geeft een stapsgewijze handleiding voor het achterhalen van het type fundering van je woning.

Wat is een fundering en waarom is het belangrijk?

Een fundering is de ondergrond waarop een woning of bouwwerk is gelegd. Het zorgt ervoor dat het gewicht van het gebouw wordt gedragen door de bodem. Aan de kwaliteit van de fundering hangt direct de stabiliteit van de woning af. Funderingen zijn geclassificeerd op basis van het bouwjaar, de ondergrond, het gewicht en het formaat van de woning. Het type fundering dat bij een woning is gebruikt, heeft invloed op de bouwtechniek, de eventuele kwetsbaarheid voor funderingsproblemen en de keuze voor toekomstige bouwprojecten.

Het weten van het type fundering is niet alleen belangrijk bij het herkennen van eventuele schade of funderingsproblemen, maar ook bij het uitvoeren van bouwprojecten. Bijvoorbeeld bij het verwijderen van dragende muren, aanbouw of uitbouw van het huis, of het aanleggen van een dakterras of dakopbouw, is het essentieel om te weten hoe de fundering van je huis is opgebouwd. Bovendien wordt bij het indienen van een aanvraag voor een bouwvergunning vaak gevraagd welk type fundering het huis heeft. Deze informatie helpt bij het bepalen van de bouwtoegang en eventuele voorwaarden.

Hoe achterhaal je het type fundering van je woning?

Het type fundering van een woning is niet altijd zichtbaar, maar er zijn diverse manieren om dit te achterhalen. De meest betrouwbare methode is het opvragen van de oorspronkelijke bouwtekeningen van de woning bij de gemeente. Deze tekeningen geven duidelijk aan welk type fundering bij de bouw is gebruikt. Het is belangrijk om dit document te vragen, vooral bij woningen die ouder zijn dan 50 jaar.

Daarnaast kun je het bouwjaar van je woning controleren. Woningen gebouwd vóór 1970 hebben vaak een houten paalfundering, terwijl modernere woningen vaker een fundering op staal of beton gebruiken. In sommige delen van het land, zoals in Rotterdam en Amsterdam, zijn houten paalfunderingen vaak te vinden in oude huizen. Deze paalfunderingen zijn gevoelig voor bodemdaling en klimaatverandering.

Een andere optie is het gebruik van een postcodecheck. Sommige gemeenten bieden een tool waarbij informatie wordt gegeven over het type ondergrond in jouw regio. Deze check geeft aan welke soort funderingen gebruikelijk zijn in jouw buurt, zonder dat grondmetingen zijn nodig. Als de bouwtekening niet beschikbaar is, is het mogelijk om een grondrapport te laten maken. Dit rapport bevat informatie over de ondergrond en het type fundering. Het kan nuttig zijn om funderingsproblemen te diagnosticeren of te voorkomen.

Als de bovenstaande methoden niet voldoende zijn, is het verstandig om een inspectie of advies in te richten bij een bouwkundig expert. Dit is met name aan te raden bij aanbouwprojecten of funderingsproblemen. Een expert kan met behulp van visuele inspecties, meetinstrumenten en andere technieken het type fundering bepalen en eventuele risico's of schade herkennen.

Soorten funderingen in Nederland

In Nederland zijn verschillende soorten funderingen in gebruik. De keuze hangt af van de ondergrond, de bouwperiode en de structuur van het huis. De meest voorkomende funderingen zijn:

1. Fundering op staal

Een fundering op staal betekent dat het huis direct op een zand- of kleilaag is gelegd, zonder gebruik van palen. Dit type fundering komt vaak voor bij oudere woningen in gebieden met een harde ondergrond, zoals dorpen en steden met veel zand of klei.

Een voordeel van deze fundering is dat het relatief eenvoudig en goedkoop is. Echter, een nadeel is dat het gevoelig is voor bodemdaling, langdurige droogte of veranderingen in de grondwaterstand. Als de ondergrond afneemt in draagkracht, kan de fundering verzakken, wat leidt tot scheuren in muren en vloeren.

2. Fundering op palen

Een fundering op palen wordt vaak gebruikt in gebieden met een zwakke ondergrond. Hierbij worden palen, meestal van hout, staal of beton, in de grond gedreven tot een stabiele laag. Deze methode zorgt ervoor dat het gewicht van het huis op een sterkere bodemlaag wordt gedragen.

Houten paalfunderingen zijn vooral te vinden in oude huizen, vooral in de steden Amsterdam, Rotterdam en Utrecht. Deze funderingen zijn gevoelig voor kruipverrot, een schimmel die hout aantast onder water. Daarom is het belangrijk dat de grondwaterstand voldoende hoog is om het hout te beschermen. Staal- en betonpaalfunderingen zijn robuuster en hebben een langere levensduur.

3. Caissonfundering

Caissonfundering wordt vaak gebruikt in gebieden met een zeer zwakke ondergrond. Het betreft een diepe fundering waarbij de palen diep in de grond worden gedreven tot een stabiele laag. Caissonfundering is technisch complex en wordt meestal gebruikt bij grote of zware bouwwerken.

4. Pijlerfundering

Bij deze fundering worden verticale stutten of pijlers gebruikt om het gewicht van het huis op een bepaalde manier te verdelen. Deze fundering is vaak te zien bij oude woningen of industriële gebouwen. Het is geschikt voor gebieden met ongelijke ondergrond.

5. Algemene funderingsplaat

Dit betreft een platte betonnen plaat die onder het huis ligt en het gewicht van het gebouw gelijkmatig verdeelt over de ondergrond. Deze fundering is meestal gebruikt in gebieden met een stevige ondergrond. Het is een robuuste methode die goed bestand is tegen bodemdaling en veranderingen in de grondwaterstand.

6. Puttenfundering

Bij deze fundering worden individuele funderingsputten gemaakt waarin de funderingsconstructie wordt geplaatst. Deze methode is vaak te gebruiken in gebieden met een ongelijke ondergrond. Het is geschikt voor woningen die niet uniform zijn of die extra ondersteuning nodig hebben in bepaalde delen van de bouw.

Waarom is het weten van je fundering belangrijk?

Het weten van het type fundering van je woning is niet alleen belangrijk om mogelijke funderingsproblemen te herkennen, maar ook bij verschillende bouw- en renovatieprojecten. Bijvoorbeeld:

• Verwijdering van dragende muren: Als je een dragende muur verwijderd, is het essentieel dat je weet hoe de fundering van je huis is opgebouwd. Dit helpt bij het bepalen of extra ondersteuning nodig is.
• Aanbouw of uitbouw van het huis: Als je een uitbreiding van je woning overweegt, is het belangrijk om te weten of de huidige fundering het extra gewicht kan dragen.
• Aanleg van een dakterras of dakopbouw: Een dakterras of dakopbouw zorgt voor extra gewicht en moet daarom goed worden ondersteund door de fundering.

Daarnaast is het weten van het type fundering belangrijk bij de verkoop van je woning. Kopers willen graag weten of er risico’s zijn op funderingsproblemen, en dit is vaak te achterhalen via de bouwtekeningen of een grondrapport. Het kan ook invloed hebben op de waarde van de woning en eventuele verkoopvoorwaarden.

Herkenning van funderingsproblemen

Het herkennen van funderingsproblemen is eveneens belangrijk voor de onderhoud en veiligheid van je woning. Funderingsproblemen kunnen zich op verschillende manieren manifesteren, zoals:

• Scheuren in muren of vloeren: Dit kan een teken zijn van verzakking of verplaatsing van de fundering.
• Deuren en ramen die niet meer goed sluiten: Dit kan wijzen op veranderingen in de constructie van het huis.
• Verzakkingen in de grond of vloeren: Dit is een duidelijk teken dat de fundering niet meer uniform ondersteunt.
• Nieuwe luchten of kieren in de voegen van de vloer: Dit kan wijzen op veranderingen in de ondergrond of fundering.

Als je vermoedt dat er funderingsproblemen kunnen zijn, is het verstandig om een keuring door een bouwkundig expert in te richten. Een expert kan met behulp van visuele inspecties, meetinstrumenten en andere technieken het type fundering bepalen en eventuele risico's of schade herkennen.

Conclusie

De fundering van je huis is een cruciale factor die invloed heeft op de stabiliteit, veiligheid en levensduur van de woning. Het is daarom belangrijk om te weten welk type fundering er onder je huis ligt. Door de bouwtekeningen op te vragen, het bouwjaar te controleren of een bouwkundige keuring in te richten, kun je duidelijkheid krijgen over het type fundering. Deze kennis is essentieel bij bouwprojecten, funderingsproblemen of bij de verkoop van je woning.

In ongunstige ondergronden, zoals veen- of kleigebieden, is een fundering op palen vaak nodig, terwijl in stabiele gebieden een fundering op staal of beton voldoende kan zijn. Het herkennen van funderingsproblemen, zoals scheuren of verzakkingen, is eveneens belangrijk voor de onderhoud en veiligheid van je woning. Door deze informatie te begrijpen en toe te passen, kun je ervoor zorgen dat je woning langdurig en veilig blijft.

Bronnen

1. Welke fundering heeft mijn huis? Een overzicht voor eigenaren en bouwprofessionals
2. Hoe achterhaal je welk type fundering je huis heeft: Handleiding voor woningeigenaren