Minimale Afschot Riolering: Wat is het en hoe bepaal je het juiste

Published by Redactie on juli 4, 2025 | Category riolering

De riolering is een essentieel onderdeel van elk woningcomplex, zowel voor het afvoeren van afvalwater als regenwater. Een goed functionerende riolering hangt sterk af van het juiste afschot, oftewel de helling van de leidingen. Het minimale afschot voor de riolering is daarom van groot belang, zowel voor de efficiëntie van het systeem als voor het voorkomen van verstoppingen. In dit artikel bespreiden we wat het afschot is, waarom het belangrijk is en hoe je het juiste minimale afschot bepaalt.

Wat is het afschot van de riolering?

Afschot is een bewust aangebrachte helling van een leiding of afvoer om ervoor te zorgen dat een vloeistof afloopt of wegloopt. Bij de riolering is het afschot de mate waarin de leidingen onder een bepaalde hoek worden gelegd, zodat het afvalwater vanuit een hoger gelegen punt naar een lager gelegen punt kan stromen. Dit hoogteverschil wordt per meter aangegeven en zorgt ervoor dat het afvalwater efficiënt wordt afgevoerd zonder de noodzaak van extra afzuiging of pompen.

De helling van het afschot wordt vaak uitgedrukt in centimeters per meter (cm/m) of millimeters per meter (mm/m). Bijvoorbeeld, een afschot van 1 cm/m betekent dat de leiding op elke meter 1 centimeter daalt. Dit zorgt ervoor dat het afvalwater snel en efficiënt wordt afgevoerd, en voorkomt dat er verstoppingen ontstaan.

Waarom is het minimale afschot belangrijk?

Een onjuist afschot kan leiden tot verschillende problemen in de riolering. Een te klein afschot kan ervoor zorgen dat het afvalwater te langzaam wegstroomt, waardoor vuil en vaste stoffen zich opstapelen in de leidingen. Dit kan leiden tot verstoppingen en een verminderde efficiëntie van het systeem. Aan de andere kant kan een te groot afschot ervoor zorgen dat het afvalwater te snel wegstroomt, waardoor zwaardere bestanddelen achterblijven en verstoppingen veroorzaakt.

Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met de lengte en het aantal bochten in de leidingen. Hoe langer de afvoerleidingen, hoe groter de kans op verstopping. Ook het aantal bochten heeft invloed op de stroomsnelheid van het afvalwater. Bij elke bocht neemt het risico op verstopping toe, omdat het afvalwater in dat punt kan blijven staan en zich ophopen.

Het minimale afschot voor de riolering

Volgens de NEN 3215 richtlijnen moet het afschot van liggende verzamelleidingen voor afvalwaterrioleringen tussen 5 mm/m en 20 mm/m liggen. Dit betekent dat het minimale afschot 5 mm per meter moet zijn. Dit is de minimale aanbevolen waarde om te voorkomen dat het afvalwater te langzaam wegstroomt en zich vuil en vaste stoffen opstapelen in de leidingen.

Een aanbevolen waarde is 10 mm per meter, omdat dit eenvoudig te onthouden is en een goede marge biedt. Voor specifieke toepassingen, zoals keukens, wordt een afschot van 20 mm per meter vaak gehanteerd om te zorgen dat vet en voedselresten effectief worden afgevoerd. Bij de afvoer van regenwater is een afschot van ongeveer 5 mm per meter meestal voldoende om overstromingen te voorkomen.

Hoe bepaal je het juiste minimale afschot?

Het bepalen van het juiste minimale afschot is cruciaal voor een goed functionerende riolering. De volgende stappen helpen je bij het bepalen van het juiste afschot:

Bepaal het doel van de riolering: Of het nu gaat om het afvoeren van afvalwater of regenwater, het minimale afschot kan variëren afhankelijk van het type systeem.
Kijk naar de richtlijnen: De NEN 3215 richtlijnen geven aan welk afschot nodig is voor verschillende soorten rioleringen. Voor liggende verzamelleidingen moet het afschot tussen 5 mm/m en 20 mm/m liggen.
Rekening houden met de lengte en het aantal bochten: Hoe langer de afvoerleidingen, hoe groter de kans op verstopping. Ook het aantal bochten heeft invloed op de stroomsnelheid van het afvalwater.
Kies voor een veilige marge: Een aanbevolen waarde is 10 mm per meter, omdat dit eenvoudig te onthouden is en een goede marge biedt.
Vermijd te veel bochten: Probeer zo veel mogelijk rechte lijnen te gebruiken in de riolering. Elke bocht verhoogt het risico op verstopping.

Belangrijke richtlijnen en eisen

De NTR 3216 norm stelt eisen aan de maximum lengte en het maximale aantal bochten in de riolering. Bijvoorbeeld, voor de afvoer van een toilet mag de totale lengte van de verzamelleiding inclusief toestelleiding niet meer zijn dan 8 meter, met een maximale richtingsverandering van 135° (dus niet meer dan drie bochten van 45°). Dit is belangrijk om verstoppingen te voorkomen en een efficiënte afvoer te waarborgen.

Voor regenwaterleidingen is het afschot minder belangrijk voor verstoppingen, wel voor de capaciteit. Desondanks wordt een minimum afschot van 5 mm/m geadviseerd om plasvorming te voorkomen. Bij het aanleggen van een riolering is het belangrijk om rekening te houden met het afschot van liggende leidingen, vooral in keukens, om verstoppingen te voorkomen.

Conclusie

Het minimale afschot voor de riolering is essentieel voor een goed functionerende riolering. Een te klein afschot kan leiden tot verstoppingen, terwijl een te groot afschot kan zorgen voor te grote stroomsnelheden. Het is belangrijk om rekening te houden met de richtlijnen en eisen van NEN 3215 en NTR 3216, en om een veilige marge te kiezen bij het bepalen van het minimale afschot. Door het juiste afschot te kiezen, voorkom je verstoppingen en zorg je voor een efficiënt en betrouwbaar rioleringssysteem.