Watergebruik en riolering in Nederland: een overzicht van de situatie en maatregelen

Published by Redactie on juli 4, 2025 | Category riolering

In Nederland is het waterbeheer van groot belang, zowel voor de drinkwatervoorziening als voor de afvoer van afvalwater en het beheer van het oppervlaktewater. Het land staat bekend om zijn unieke geografie, waarbij grote delen onder het zeeniveau liggen en het land dus afhankelijk is van dijken, polders en rioleringssystemen. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van het watergebruik, de riolering en de maatregelen die zijn genomen om de kwaliteit en hoeveelheid water te beheersen, besproken op basis van de beschikbare bronnen.

Watergebruik in Nederland

In Nederland is het drinkwater voor een groot deel afkomstig uit grondwater, met een bijdrage van ongeveer 70%. Dit is echter niet het geval in de Randstad, waar het drinkwater vooral afkomstig is van oppervlaktewater. Het gebruik van water is dus sterk afhankelijk van de locatie. Het tarief voor drinkwater is in 2025 vastgesteld op €1,41 per 1000 liter, wat geldt tot een gebruik van 300 kubieke meter. Daarnaast zijn er ook andere kosten, zoals het Belasting op Leidingwater (BoL), dat in rekening wordt gebracht.

De opbouw van het tarief bestaat uit vier onderdelen: het vastrecht, de kosten van Brabant Water, de Belasting op Leidingwater en de btw. Het vastrecht is een vast bedrag per jaar dat dient als vergoeding voor het onderhoud van het leidingnet, de aansluitleiding en de watermeter. Het watergebruik vormt bijna de helft van het tarief, met een bijdrage van belastingen en btw. Deze tarieven zijn transparant en worden door Brabant Water beschreven, zodat klanten van tevoren weten wat ze moeten betalen.

Riolering in Nederland

De riolering in Nederland is van groot belang om het afvalwater te kunnen afvoeren en te zorgen voor een goede waterkwaliteit. In veel gemeenten wordt het rioleringssysteem opgebouwd uit verschillende delen, waaronder vrij verval, gemengd riool, vuilwater riool, hemelwater riool, transportriool, infiltratieriool en mechanisch riool. In de gemeente Midden-Delfland is de totale lengte van het rioleringssysteem ongeveer 105,2 kilometer, waarvan 35,2 kilometer gemengd riool is en 29,5 kilometer vuilwater riool. Ook zijn er verschillende minigemalen en hoofdgemalen, die verantwoordelijk zijn voor het afvoeren van het afvalwater.

In sommige gebieden is er sprake van overbelasting van het rioleringssysteem, wat kan leiden tot nooduitlaten waarin ongezuiverd rioolwater op oppervlaktewater wordt geloosd. Dit heeft negatieve gevolgen voor de waterkwaliteit. De gemeente treft maatregelen om het aantal en volume van deze ongezuiverde lozingen te beperken. Daarnaast is er sprake van een gesloten watercyclus, waarbij het water opnieuw wordt gebruikt of in het grondwater wordt teruggebracht.

Waterkwaliteit en milieumaatregelen

De waterkwaliteit in Nederland is van groot belang voor de gezondheid en het milieu. Volgens de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) moeten alle lidstaten voldoen aan de doelen voor chemische en ecologische waterkwaliteit. In Nederland is er sprake van een resultaatverplichting voor de aangewezen KRW-waterlichamen en een inspanningsverplichting voor de overige wateren. De overheden, waaronder het Rijk, de provincies, de gemeenten en de waterschappen, werken samen aan het behalen van deze doelen.

In de gemeente Midden-Delfland is het Hoogheemraadschap van Delfland verantwoordelijk voor het peilbeheer en het beheer en onderhoud van waterkeringen en sloten. Daarnaast bewaakt Delfland de (zwem)waterkwaliteit en verzorgt het voor de hele regio de zuivering van het afvalwater. De gemeente draagt zorg voor de riolering, het inzamelen en afvoeren van afvalwater, hemelwater en indien nodig voor overtollig grondwater.

Klimaatverandering en maatregelen

In het kader van het Deltaprogramma ruimtelijke adaptatie moet Nederland in 2050 klimaatbestendig en waterrobuust zijn. Dit betekent dat er maatregelen moeten worden getroffen om het land te beschermen tegen overstromingen en wateroverlast. De gemeente Midden-Delfland heeft een Water- en rioleringsprogramma opgesteld voor de periode 2024-2030, waarin de toekomstvisie voor de riolering en het grondwater is beschreven. Het doel is om bij te dragen aan een goede volksgezondheid, een schone en prettige leefomgeving, een klimaatbestendige, waterrobuuste en duurzame gemeente en om inwoners kwaliteit te leveren tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten.

Er zijn verschillende maatregelen genomen om te anticiperen op de klimaatverandering, waaronder het realiseren van een volledig gescheiden stelsel voor nieuwe gebieden en het beheer van het oppervlaktewater. Ook wordt er gewerkt aan het hergebruiken en vasthouden van hemelwater op eigen terrein, het afkoppelen van overtollig hemelwater en het terugbrengen van het water in de bodem of het watersysteem.

Conclusie

In Nederland is het waterbeheer van groot belang voor de gezondheid, het milieu en de economie. Het land is afhankelijk van een goed functionerend rioleringssysteem en een goede waterkwaliteit. De gemeenten en waterschappen nemen maatregelen om het land klimaatbestendig en waterrobuust te maken, zodat het land in 2050 klaar is voor de toekomst. Het gebruik van water is afhankelijk van de locatie, en de prijzen zijn transparant en worden door de waterbedrijven beschreven. Door duurzame maatregelen te nemen, kan het land zorgen voor een betere waterkwaliteit en een betere omgeving voor de inwoners.