Het verwerken en afwerken van multiplex randen: tips en technieken voor een duurzame toepassing

Published by Redactie on augustus 5, 2025 | Category afwerken

Inleiding

Multiplex is een veelvoorkomend en veelzijdig plaatmateriaal dat breed gebruikt wordt in de bouw- en schilderwereld, zowel in interieurs als in externe toepassingen. Vanwege de constructieve opbouw van multiplex – gemaakt uit gecroste houtlagen – is het materiaal robuust, sterk en geschikt voor verschillende doeleinden. Echter, de randen van multiplex zijn kwetsbaar voor vocht, en een foute afwerking kan leiden tot vroegtijdige slijtage of schade. Daarom is het correct verwerken van de randen een essentieel onderdeel van een langdurige en visueel aantrekkelijke toepassing.

In dit artikel behandelen we uitgebreid hoe multiplex randen correct afge werkt kunnen worden, rekening houdend met het gebruiksgerechtigde karakter van het materiaal. We geven praktische stappen, productaanbevelingen en aandachtspunten, gebaseerd op de verwerkingstechnieken en materiaalkenmerken zoals beschreven in de betrouwbare bronnen.

Wat is multiplex en waar wordt het voor gebruikt?

Multiplex is een houtplaatmateriaal dat gemaakt is door dunne houtlagen (zogenaamde finieren) met een watervaste lijm in kruisligging aan elkaar te verlijmen. Deze constructie geeft het materiaal een hoge stabiliteit en weersbestendigheid. In het geval van externe toepassingen, zoals dekkingen, buitenmuren of dakkapellen, wordt vaak gebruikgemaakt van multiplexplaten van de klasse WBP (Water Bestendig), zoals Powerplex Plus, die geschikt zijn voor gebruik in licht vochtige omstandigheden.

De buitenlagen van dit type multiplex zijn vaak gemaakt van red hardwood of eucalyptus, terwijl de binnenlagen uit duurzame houtsoorten bestaan. Deze platen worden ook vaak voorzien van een witte grondlaag, wat het afwerken van de randen en het toepassen van een verfsysteem vergemakkelijkt.

Waarom is het afwerken van de randen belangrijk?

De randen van multiplex bestaan uit losse, samengestelde houtlagen die direct blootstaan aan luchtvocht, UV-straling en slijtage. Als deze randen niet correct worden afge werkt, kan vocht het hout binnendringen, wat leidt tot verzieking, afbladderen van coatings of vervorming van de plaat. Dit heeft gevolgen voor zowel de esthetiek als de duurzaamheid van de toepassing.

Daarom is het gebruik van een gecertificeerde randsealer, zoals Frencken, essentieel. Een randsealer is een speciaal product dat de randen dichtmaakt en vochttoenemend effect tegengaat. Het is een verplichte stap in externe toepassingen en wordt ook sterk aanbevolen bij interne toepassingen waar de randen zichtbaar zijn en onderhevig aan regelmatig onderhoud.

Stappenplan voor het afwerken van multiplex randen

Het afwerken van multiplex randen kan worden opgesplitst in een aantal logische stappen. Deze stappen zijn van toepassing op zowel interne als externe toepassingen, hoewel de keuze van materialen en het aantal afwerklagen kan variëren afhankelijk van de omgeving.

1. Voorbereiding van het oppervlak

Voordat er begonnen kan worden met het afwerken van de randen, is het essentieel om het oppervlak schoon, droog en vrij van vet of vuil te maken. Dit zorgt voor een betere hechting van de coatings en voorkomt het vormen van blaren of losse lagen. De volgende stappen zijn aan te raden:

Verwijder eventuele oude coatings of verf met een schuurmachine of handgeschuurpapier. Gebruik korrel 240 voor een fijn oppervlak.
Verwijder stof en vuil met een borstel of doek.
Vetvlekken of olievlekken moeten verwijderd worden met een passend reinigingsmiddel.

2. Afwerken van de randen met randsealer

Een goed afge werkte rand begint met het aanbrengen van een randsealer. Dit product is specifiek ontworpen om de randen van multiplex te dichten en vochttoenemend effect tegen te gaan. Een gecertificeerde randsealer zoals Frencken is een betrouwbare keuze, aangezien dit product is getest en aan de eisen van externe toepassingen voldoet.

De aanbevolen methode is om de randsealer met een kwast of spuitpistool aan te brengen. De volgende richtlijnen zijn van toepassing:

Alle kanten (zaagkanten en kopkanten) moeten behandeld worden.
Laat de randsealer goed drogen volgens de aanwijzingen van de fabrikant.
Controleer de droogheid visueel en aanrakend vooraleer verder te gaan met de volgende stappen.

3. Aanbrengen van grondverf of primer

Na het drogen van de randsealer is het aan te raden om een grondverf of primer aan te brengen. Deze laag zorgt voor een betere hechting van de afwerkverf en een homogeen oppervlak. De keuze van de grondverf hangt af van de toepassing:

Voor interne toepassingen wordt vaak Sikkens Rubbol Rezisto BL Primer aanbevolen. Deze grondverf is geschikt als basis voor lakken en heeft goede hechting op hout.
Voor externe toepassingen is Sikkens Rubbol Primer of Oolex Primer geschikt. Deze verfsystemen zijn geschikt voor buitenomstandigheden en zijn schuurbaar en vullend.

De grondverf dient in twee lagen aangebracht te worden:

Eerste laag: Aanbrengen en laten drogen.
Licht schuren met korrel 240.
Tweede laag: Aanbrengen en laten drogen.

4. Aanbrengen van de afwerkverf

De afwerkverf is de laatste laag die bepaalt het uiterlijk en de duurzaamheid van de toepassing. De keuze van de verf hangt af van de omgeving:

Voor interne toepassingen is een matte of satijn lak vaak voldoende.
Voor externe toepassingen is een waterbestendige of UV-bestendige verf aan te raden, zoals Powerprime Plus, die zowel voor binnen- als buitentoepassingen geschikt is.

Het aanbrengen van de afwerkverf moet als volgt gebeuren:

Schuur het oppervlak lichtjes na de grondverf.
Verwijder eventueel stof met een doek of borstel.
Aanbrengen van de eerste afwerklaag.
Laten drogen en eventueel schuren.
Aanbrengen van de tweede afwerklaag.

Het is aan te raden om minimaal twee lagen afwerkverf aan te brengen voor een homogeen resultaat en een langdurige bescherming.

5. Aandachtspunten bij het afwerken

Bij het afwerken van multiplex randen zijn er een aantal aandachtspunten die niet mogen worden verwaarloosd:

Vul eventuele gaatjes of kieren in de randen met een niet-krimpend, overschilderbaar vulmiddel. Dit zorgt voor een gladde ondergrond en voorkomt vochtinwerking.
Gebruik scherp gereedschap, zoals een schijfzaag of een invalzaag, voor een strakke snede. Bij het gebruik van een invalzaag zoals een Makita, is het aan te raden om een speciaal zaagblad te gebruiken voor hout en kunststof.
Zorg voor voldoende ventilatie bij het afwerken van platen in de buitengevel. Dit zorgt voor een gelijkmatige droogtijd en voorkomt opstijgen van het oppervlak.
Gebruik RVS bevestigingsmaterialen om corrosie en roestvorming te voorkomen, vooral in externe toepassingen.
Controleer regelmatig op slijtage of schade, vooral in externe toepassingen. Regelmatig onderhoud verlengt de levensduur van de platen.

Verwerking van multiplex met HPL

In sommige toepassingen wordt multiplex gebruikt in combinatie met HPL (High Pressure Laminate). Dit is een kunststof laag die op het hout wordt verlijmd en het een extra laag van schadebestendigheid biedt. Bij het verwerken van multiplex met HPL zijn de volgende aandachtspunten van belang:

Gebruik een geschikt zaagblad bij het verzagen van HPL-multiplex. Een standaard blad met 48 tanden is niet ideaal en kan leiden tot splinteren of oververhitting.
Schuur de randen zorgvuldig om een gladde ondergrond te verkrijgen. De randen van de HPL kunnen scherp zijn en moeten afgerond worden.
Gebruik een randsealer om de randen van de HPL en multiplex te dichten, vooral in externe toepassingen.
Zorg voor een homogene afwerking met een verfsysteem dat zowel op hout als kunststof werkt.

Waterdicht maken van multiplex

In sommige gevallen, zoals bij gebruik in vochtige omgevingen of externe toepassingen, is het noodzakelijk om multiplex waterdicht te maken. Dit kan bereikt worden met een waterafstotend impregneermiddel zoals Woodcon. Het proces is eenvoudig en bestaat uit de volgende stappen:

Voorbereiding: Verwijder alle vuil, oude coatings en vet.
Aanbrengen van Woodcon: Gebruik een kwast of roller om het middel aan te brengen. Zorg voor een gelijkmatige dekking.
Laat drogen: Volg de aanwijzingen van de fabrikant voor de droogtijd.
Optioneel: Aanbrengen van een tweede laag voor extra bescherming.

Na het waterdicht maken is het aan te raden om een grondverf en afwerkverf aan te brengen, zoals eerder besproken.

Aanbevolen producten

Voor een correcte afwerking van multiplex randen zijn er verschillende producten beschikbaar die aanbevolen worden door experts en fabrikanten:

Product	Toepassing	Opmerkingen
Frencken Randsealer	Externe en interne toepassingen	Gecertificeerd voor gebruik in externe omgevingen
Sikkens Rubbol Rezisto BL Primer	Inwendige toepassingen	Uitstekende hechting op hout
Sikkens Rubbol Primer	Buitentoepassingen	Schuurbaar en vullend
Oolex Aqua Primer	Inwendige toepassingen	Goedkoper alternatief
Oolex Primer	Buitentoepassingen	Goedkoper alternatief
Powerprime Plus	Inwendige en buitentoepassingen	Geschikt voor zowel binnen- als buitentoepassingen
Woodcon	Waterdicht maken	Waterafstotend impregneermiddel

Het is aan te raden om deze producten aan te schaffen bij een betrouwbare leverancier en eventueel advies te vragen bij de verfleverancier over de juiste verwerking.

Conclusie

Het afwerken van multiplex randen is een essentieel onderdeel van het verwerken van dit veelzijdige houtmateriaal. Door het oppervlak grondig schoon te maken, een randsealer aan te brengen, een grondverf en afwerkverf toe te passen, en aandacht te besteden aan het gebruik van geschikt gereedschap en materialen, kan een duurzame en visueel aantrekkelijke toepassing worden gerealiseerd.

Of het nu gaat om een interne schilderwerkzaamheid of een externe toepassing in de buitengevel, de juiste technieken en producten zorgen voor een lange levensduur en een professioneel resultaat. Regelmatig onderhoud en het gebruik van kwaliteitsproducten zijn hierbij cruciale factoren.