Rol en Verantwoordelijkheden van een Netbeheerder in de Energievoorziening

Published by Redactie on juli 4, 2025 | Category riolering

In de energievoorziening is een netbeheerder een onafhankelijk nutsbedrijf dat een transportnetwerk voor energie (gas, elektriciteit en warmte) beheert. Netbeheerders zijn te onderscheiden in enerzijds de beheerder van het landelijk hoogspanningsnet (het transmissienet) en anderzijds de regionale netbeheerders die de energie van het hoofdnet naar de eindverbruikers transporteren. In Nederland is de beheerder van het hoogspanningsnet TenneT en van het aardgasnet de Nederlandse Gasunie. In België zijn dat Elia voor het hoogspanningsnet en Fluxys voor het gasnet.

Vanwege Europese en nationale regelgeving, bedoeld voor liberalisering en privatisering van de energiemarkt, moeten netbeheerders onafhankelijk zijn van de energiebedrijven. De tarieven voor het gebruik van het net worden vastgesteld of goedkeurd door een regulerende instantie. Voor Nederland is dat de Energiekamer. Om concurrentie op de aanwezige infrastructuur mogelijk te maken, zijn in de Europese Unie de elektriciteitsnetten van energiebedrijven en het gasnet vanaf eind vorige eeuw afgesplitst en verkocht aan de landelijke netbeheerders. De landelijke netten zijn in Nederland en België eigendom van de overheid. Beheerders van de regionale netten zijn wettelijk verplicht eigenaar van het net dat zij beheren.

In Nederland zijn er zes netbeheerders voor elektriciteit. Liander, Stedin en Enexis hebben de meeste klanten. De meeste netwerkbeheerders zijn verantwoordelijk voor het transport van zowel stroom als gas. Sommige steden in Nederland hebben een aparte netbeheerder voor gas en elektriciteit.

Soorten Netbeheerders

Er zijn twee soorten netbeheerders: landelijke en regionale. De landelijke netbeheerders zijn TenneT en de Nederlandse Gasunie. Deze zijn verantwoordelijk voor de verbindingen tussen de regionale elektriciteitsnetten en het Europese net. De regionale netbeheerders zijn verantwoordelijk voor de aanleg, het onderhoud en het beheer van de middenspannings- en laagspanningsnetwerken. Tegelijk zorgen zij voor het transport van elektriciteit en/of gas in de regio. Het is dus de verantwoordelijkheid van de regionale netbeheerder dat jij wordt aangesloten op het stroom en/of gasnet. En dat jij, als je een energiecontract hebt, stroom en/of gas ontvangt. Daarom moet de netbeheerder alle energieleveranciers toegang geven tot hun energienet.

Taken en Verantwoordelijkheden van een Netbeheerder

Een netbeheerder zorgt dat het energienetwerk in je regio goed werkt. En daar komt heel wat bij kijken. Het leggen van nieuwe kabels en leidingen bijvoorbeeld. Maar ook het onderhouden beheren van het bestaande netwerk is een belangrijke taak van de netbeheerder. Ze beheren alles van elektriciteitsmasten tot en met de energiemeter in je meterkast. Kortom, de netbeheerder zorgt ervoor dat energie zonder problemen van je energieleverancier naar je huis stroomt.

Netbeheer en de energietransitie

Nederland staat voor een grote uitdaging: de energietransitie. Hier dragen wij aan bij met onze klimaatambitie. We zetten ons in voor een toekomst waarin we voor onze energie minder afhankelijk zijn van het gebruik van fossiele brandstoffen. Dit kunnen we niet alleen. We gebruiken steeds meer stroom en wekken zelf steeds meer stroom op. Met windparken en zonnepanelen bijvoorbeeld. Dit vraagt om een enorme uitbreiding van het stroomnet. Voor een succesvolle energietransitie zijn de netbeheerders dus hard nodig.

Netbeheerkosten

De netbeheerkosten bestaan uit verschillende componenten. Je betaalt jaarlijks een vastgesteld bedrag bestaande uit de onderstaande onderdelen. Bij elkaar opgeteld vormen dit de netbeheerkosten.

Aansluitkosten

Eenmalige aansluitkosten: Deze betaal je wanneer je een nieuwe aansluiting laat aanleggen, bijvoorbeeld bij een nieuwbouwwoning.

Jaarlijkse aansluitkosten: Dit zijn terugkerende kosten voor het beheer en onderhoud van je energieaansluiting. Deze kosten worden jaarlijks door de netbeheerder vastgesteld en kunnen verschillen per regio en netbeheerder. Zo kunnen de netbeheerkosten in Rotterdam (Stedin) hoger zijn dan in Amsterdam (Liander). Jaarlijks worden deze kosten herzien en per 1 januari aangepast door de ACM, zij bepalen wat een netbeheerder maximaal mag rekenen.

Capaciteitstarief

Dit tarief betaal je voor het transport van energie via leidingen of kabels. Het bedrag is afhankelijk van de zwaarte van je aansluiting: hoe zwaarder de aansluiting, hoe hoger de capaciteit en dus de netbeheerkosten.

Vastrecht transport

Dit is een vast, maandelijkse bedrag dat de netbeheerder in rekening brengt voor overige kosten zoals administratie. Dit tarief, ook bekend als transportonafhankelijk tarief, is gelijk voor iedereen, ongeacht het verbruik.

Meterhuur

De netbeheerder is eigenaar van de energiemeter, en onder de meterhuur vallen de kosten voor het gebruik en beheer van deze meter. Heb je een slimme meter? Dan omvat dit tarief ook de kosten voor toegang tot de meetgegevens.

Netbeheerkosten per netbeheerder

De netbeheerder kosten verschillen per netbeheerder, maar zijn verder ook afhankelijk van de zwaarte van de aansluiting. Deze kosten worden jaarlijks opnieuw vastgesteld door de netbeheerder.

Belangrijke Netbeheerders in Nederland

Overzicht netbeheerders elektriciteit

Transport via hoogspanningsnetwerken en verbinding met buitenlandse stroomnetwerken wordt verzorgd door de landelijke netbeheerder TenneT.

Liander

Liander is de grootste netbeheerder in Nederland. Het bedrijf is verantwoordelijk voor de elektriciteitsnetten in Noord-Holland, Gelderland, Flevoland en Friesland.

Enexis

Enexis (afkomstig van Essent) beheert het stroomnetwerk in (vrijwel geheel) Noord-Brabant, Limburg Overijssel, Drenthe en Groningen.

Stedin

Stedin behoort tot de grotere netbeheerders in Nederland en is verantwoordelijk voor de stroomnetten in grote delen van de randstad, Zeeland en Utrecht.

Westland Infra

Westland Infra is verantwoordelijk voor de elektriciteitsnetten in Noord-Holland, Friesland en Drenthe.

Conclusie

Een netbeheerder speelt een cruciale rol in de energievoorziening. Ze zijn verantwoordelijk voor het beheer van het energienetwerk en de aansluitingen voor gas en elektriciteit. In Nederland zijn er zes netbeheerders, waarvan Liander, Stedin en Enexis de meeste klanten hebben. De netbeheerders zijn verantwoordelijk voor het transport van zowel stroom als gas. Ze zorgen voor het beheer van het energienetwerk en de aansluitingen voor gas en elektriciteit. De netbeheerders zijn verantwoordelijk voor het beheer van het energienetwerk en de aansluitingen voor gas en elektriciteit. Ze zorgen ervoor dat energie zonder problemen van je energieleverancier naar je huis stroomt. De netbeheerders zijn essentieel voor de energietransitie en de uitbreiding van het stroomnet. De netbeheerkosten variëren per netbeheerder en zijn afhankelijk van de zwaarte van de aansluiting. De netbeheerders zijn dus cruciaal voor de energievoorziening in Nederland.