Afwerking binnenmuren: Kiezen voor duurzaamheid, comfort en esthetiek

Published by Redactie on augustus 5, 2025 | Category afwerken

Het afwerken van binnenmuren speelt een essentiële rol in de totale kwaliteit van een woning. Het gaat niet alleen om het verschonen van wanden, maar ook om het verbeteren van comfort, energiebesparing en duurzaamheid. Tijdens renovatie- of bouwprojecten is het kiezen van de juiste afwerking een cruciale stap. In dit artikel bespreken we verschillende opties voor de afwerking van binnenmuren, met een focus op duurzaamheid, kostenefficiëntie en esthetiek. We leggen uit welke materialen geschikt zijn, hoe het proces verloopt en welke subsidies beschikbaar zijn voor energiebesparende maatregelen.

Inleiding

De afwerking van binnenmuren is meer dan alleen een esthetische keuze. Het heeft ook invloed op het comfort van een woning, de energiebesparing en de milieubelasting. In dit artikel zullen we ingaan op drie hoofdstukken: 1) de technische en duurzame aspecten van binnenmuurisolatie, 2) de esthetische en functionele opties voor wandafwerking, en 3) praktische tips voor het plaatsen van binnenmuren en -wanden. Elk van deze onderwerpen is van belang bij het verbeteren van de kwaliteit van een woning en het behalen van duurzame doelen.

Binnenmuurisolatie: Duurzaamheid en comfort

Een van de belangrijkste aspecten bij het afwerken van binnenmuren is isolatie. In sommige situaties is het niet mogelijk om isolatie aan de buitenkant van de muur aan te brengen, bijvoorbeeld in monumentale woningen of bij woningen met beperkte mogelijkheden voor aanpassingen. In dergelijke gevallen is binnenmuurisolatie een uitkomst. Dit betekent dat er een isolatielaag wordt aangebracht aan de binnenzijde van de muur, wat extra ruimte kost, maar ook een aanzienlijke energiebesparing oplevert.

Kosten en besparing

De kosten van binnenmuurisolatie zijn afhankelijk van het type woning en het oppervlak dat geïsoleerd moet worden. Voor een vrijstaande woning van 150 m2 ligt de totale kostenprijs inclusief arbeid en afwerking rond de €21.000 tot €24.000. De jaarlijkse besparing op de gasrekening wordt geschat op €900, mits de gasprijs €1,35 per m³ is. Dit komt doordat in een gemiddeld huis circa 20% tot 40% van de warmte verloren gaat via de muren. Binnenmuurisolatie helpt om deze warmteverliezen te beperken en zo het woningcomfort te verbeteren.

Subsidies en voordelen

Er is een subsidie beschikbaar voor binnenmuurisolatie, de ISDE-subsidie. Deze subsidie bedraagt €20,25 per m². Als er natuurlijke of biobased materialen gebruikt worden, is er een extra subsidie van €6 per m². Deze subsidies zijn geldig bij het uitvoeren van minimaal 10 m² isolatie. Bij het combineren van meerdere maatregelen, zoals isolatie en een nieuwe warmtepomp, verdubbelt de subsidie. Meer informatie over de voorwaarden en hoe je aan de subsidie komt, vind je op de website van de Rijksdienst voor Weg en Onderwijs (RvO).

Uitvoering

Er zijn drie hoofdmethoden om een binnenmuur te isoleren:

Voorzetwand: Hierbij wordt een frame van hout of metaal gemaakt met isolatiemateriaal ertussen. De wand wordt daarna afgezet met gips- of houtplaten. Deze methode biedt de hoogste isolatiewaarde en is goed geschikt voor langdurige toepassing.
Kant-en-klare isolatieplaten: Deze platen bevatten een dampremmende laag en een gipsplaat. Ze kunnen direct op de muur worden geplakt met lijm. Deze methode is sneller uit te voeren dan een voorzetwand, maar biedt iets minder isolatie.
Hennep- of cellenbetonblokken: Deze materialen isoleren minder goed dan andere opties en vereisen dus een grotere dikte om de gewenste isolatiewaarde te bereiken. Ze zijn geschikt voor situaties waarbij het gewicht en de ruimtebeperkingen belangrijk zijn.

Voorafgaand aan het starten van een project is het verstandig om met een ervaren installateur te overleggen. Deze kan je helpen bij het kiezen van het juiste isolatiemateriaal, het bepalen van de benodigde dikte en het opstellen van een realistisch budget.

Belang van impregneren

In sommige gevallen is het noodzakelijk om de buitenmuur te impregneren voordat er isolatie wordt aangebracht. Dit is vooral van toepassing op muren die veel vocht kunnen opnemen, zoals muren van baksteen. Impregneren voorkomt dat het isolatiemateriaal nat wordt, wat zou leiden tot verminderde isolatieprestaties en mogelijke schimmelvorming. Het is verstandig om dit te doen bij bakstenen muren en spouwmuren met slechte voegen.

Duurzaamheid

Binnenmuurisolatie is een duurzame keuze, vooral wanneer biobased of natuurlijke materialen worden gebruikt. Deze materialen hebben vaak een lagere CO2-voetafdruk dan conventionele isolatiematerialen. Daarnaast draagt de ISDE-subsidie bij aan de financiering van duurzame woningverbeteringen. Het is daarom verstandig om rekening te houden met de milieueffecten van de gekozen isolatiemethode.

Esthetische opties voor wandafwerking

Naast de technische aspecten van isolatie speelt de esthetiek een belangrijke rol in de keuze voor wandafwerking. Een muur kan op verschillende manieren worden afgezet, afhankelijk van het gewenste resultaat en de budgetbeperkingen. In de volgende subsecties bespreken we drie populaire alternatieven voor stucwerk.

Renovlies

Renovlies is een goedkoper alternatief voor stucwerk. Het lijkt visueel sterk op stucwerk, maar is in de praktijk eenvoudiger en goedkoper in uitvoering. Renovlies is een soort behang dat op een egaal oppervlak kan worden aangebracht. Als het oppervlak oneffen is, moet dit eerst worden gerepareerd. Een nadeel van renovlies is dat het niet geschikt is voor ruw of oneffen oppervlakken. Het is een populaire keuze voor mensen die op zoek zijn naar een snelle en goedkope oplossing die toch een strakke indruk maakt.

Glasvezelbehang

Glasvezelbehang, ook wel glasweefselbehang genoemd, is een andere goedkope optie voor wandafwerking. Het is eenvoudig aan te brengen, wat de kosten lager maakt dan bijvoorbeeld stucwerk. Voordat het behang kan worden aangebracht, moet het oppervlak eerst worden voorbereid. Een belangrijk voordeel van glasvezelbehang is dat het direct kan worden overschilderd, wat het een flexibelere optie maakt voor hergebruik of aanpassing in de toekomst.

Spachtelputz

Spachtelputz is een goedkoop alternatief voor sierpleisterwerk. Het bestaat uit gebroken witte marmerkorrels en lijm, en heeft een korrelachtige structuur. Het is snel aan te brengen en heeft een lange levensduur. Het nadeel is dat het niet altijd even strak uitkomt als stucwerk, wat betekent dat het niet geschikt is voor iedereen. Spachtelputz is een populaire keuze voor wandafwerking bij renovatieprojecten waarbij snelheid en duurzaamheid belangrijk zijn.

Tips voor het kiezen van afwerking

Bij het kiezen van een afwerking voor binnenmuren is het belangrijk om rekening te houden met verschillende factoren. De volgende tips helpen bij het maken van een verstandige keuze:

Duurzaamheid: Kies voor materialen die milieuvriendelijk zijn, zoals behang gemaakt van gecertificeerd hout of biobased materialen.
Esthetiek: Overweeg het gewenste uiterlijk van de ruimte. Een gladde of korrelachtige structuur, kleur en textuur bepalen het uiteindelijke resultaat.
Technische eisen: Zorg dat de afwerking voldoet aan eisen zoals vochtbestendigheid, geluiddemping en gewicht. De ondervloer moet bijvoorbeeld het gewicht van de wand kunnen dragen.
Milieubelasting: Kies waar mogelijk voor tweedehands of hergebruikte materialen om de milieubelasting te beperken.
Afwerking voor hergebruik: Vermijd het gebruik van lijm bij wandafwerkingen die in de toekomst hergebruikt kunnen worden.

Praktische tips voor het plaatsen van binnenmuren en -wanden

Het plaatsen van een nieuwe binnenmuur of -wand kan de functie en esthetiek van een woning aanzienlijk verbeteren. Het is echter belangrijk om het proces goed te plannen en uit te voeren om mogelijke problemen te voorkomen.

Milieubelasting en voordelen

Het plaatsen van een nieuwe binnenmuur draagt zowel bij aan de structuur van een woning als aan de functie van de ruimte. Het kan bijvoorbeeld leiden tot een betere indeling van de woning, wat voorkomt dat er verhuisd moet worden. Bovendien kan het resultaat in een kleiner verwarmingsoppervlak, wat leidt tot lagere energiekosten. Echter, er is ook een milieubelasting verbonden aan het gebruik van materialen en energie voor productie en transport. Het is daarom verstandig om kant-en-klare systemen te gebruiken, zoals systemen met het DUBO-keurmerk. Deze systemen zijn vaak efficiënter dan zelfgebouwde oplossingen.

Technische eisen

Voor het plaatsen van een nieuwe binnenmuur of -wand is het belangrijk om een aantal eisen te nemen in overweging:

Vochtbestendigheid: De muur moet voldoen aan de vochtbestendigheidseisen, vooral in ruimtes met veel vocht zoals badkamers of keukens.
Geluiddemping: Afhankelijk van de functie van de ruimte, is geluiddemping belangrijk. In slaapkamers of kantoren is dit bijvoorbeeld een belangrijke factor.
Gewicht: De ondervloer moet in staat zijn om het gewicht van de muur te dragen. Dit is vooral belangrijk bij zwaarere systemen.
Afwerking: Kies voor afwerkingen die geschikt zijn voor hergebruik en hergebruiksvriendelijke materialen.

Praktische uitvoering

Voor wie zelf aan de slag wil, zijn er een aantal tips die kunnen helpen:

Meet extra nauwkeurig: Extra meten kost geen tijd, maar voorkomt het gebruik van overtollig materiaal, wat kosten en milieuverbruik kan verminderen.
Kies voor tweedehands materialen: Dit helpt bij het verminderen van de milieubelasting.
Gebruik geen lijm: Dit maakt het later hergebruik van de onderdelen makkelijker.
Zorg voor hergebruik: Kies voor systemen die hergebruik mogelijk maken, zodat ze in de toekomst makkelijk kunnen worden verwijderd of aangepast.

Conclusie

Het afwerken van binnenmuren is een cruciale stap in de totale kwaliteit van een woning. Het gaat niet alleen om het verschonen van wanden, maar ook om het verbeteren van comfort, energiebesparing en duurzaamheid. Binnenmuurisolatie is een efficiënte manier om warmteverliezen te beperken en subsidies te behalen. Esthetische afwerkingen zoals renovlies, glasvezelbehang en spachtelputz zijn goedkope alternatieven voor stucwerk en bieden verschillende voordelen. Het plaatsen van binnenmuren en -wanden moet zorgvuldig gepland worden, met aandacht voor technische eisen, milieubelasting en hergebruik. Door de juiste keuzes te maken, kan het resultaat een woning zijn die niet alleen mooi is, maar ook duurzaam, functioneel en comfortabel.

Bronnen

binnenmuur