Afschot riolering: hoeveel is genoeg?

Published by Redactie on juli 2, 2025 | Category riolering

Bij het aanleggen van een riolering is het afschot een cruciaal onderdeel om ervoor te zorgen dat afvalwater efficiënt en zonder problemen wordt afgevoerd. In veel gevallen wordt het begrip "afschot" verward met andere termen of niet goed begrepen. In dit artikel leggen we uit wat een afschot is, hoeveel het moet zijn en waarom het belangrijk is bij de aanleg van een riolering.

Wat is een afschot?

Een afschot is een helling of niveauverschil dat nodig is om ervoor te zorgen dat water of afvalwater in een bepaalde richting stroomt. Bij rioleringen wordt dit vaak uitgedrukt in millimeter per meter (mm/m). Dit houdt in dat het verschil in hoogte per meter buis oploopt of daalt. Een juist afschot zorgt ervoor dat het water snel en efficiënt wordt afgevoerd zonder dat er verstoppingen ontstaan.

In de bouw en sanitair wordt het afschot vaak gebruikt om de doorstroming van water in leidingen te waarborgen. Bij een verkeerd afschot kan het water niet voldoende door de leidingen stromen, wat leidt tot verstoppingen. In sommige gevallen kan een te groot afschot ook problemen veroorzaken, omdat het water dan te snel stroomt en de vaste deeltjes achterblijven.

Hoeveel afschot moet er zijn?

Volgens de NEN 3215 moet het afschot van liggende verzamelleidingen voor afvalwaterrioleringen tussen 5 mm/m en 20 mm/m liggen. Dit is de aanbevolen richtlijn voor de minimale en maximale hoeveelheid afschot. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden bij het aanleggen van een riolering, zodat het water efficiënt kan worden afgevoerd.

Een veelgebruikte vuistregel is dat er per meter strekkende leiding circa 1 tot 2 cm afschot gehanteerd moet worden. Dit is echter een vuistregel en de exacte waarde is afhankelijk van verschillende factoren, zoals het type PVC dat gebruikt wordt, het aantal aansluitingen, de lengte van de leiding en de grondgesteldheid.

Aanbevolen afschot per situatie

Voor afvalwaterriolering

Voor de riolering van afvalwater is een afschot van 10 mm/m aanbevolen. Dit is eenvoudig te onthouden en zorgt voor enige marge ten opzichte van het minimum. Voor specifieke toepassingen, zoals keukens, wordt vaak een groter afschot gehanteerd, namelijk 20 mm/m. Dit zorgt ervoor dat vet en voedselresten effectief worden afgevoerd en geen ophoping ontstaat in de leidingen.

Voor regenwaterafvoer

Bij regenwaterleidingen is het afschot minder belangrijk voor verstoppingen, maar wel voor de capaciteit. Daarom wordt een minimum afschot van 5 mm/m geadviseerd om plasvorming te voorkomen. Dit is minder strikt dan bij afvalwaterriolering, maar toch belangrijk voor een goede afvoer.

Voor platte daken

Bij platte daken moet het afschot minimaal 15 mm per meter zijn om een goede waterafvoer te verkrijgen. Dit is belangrijk om ervoor te zorgen dat het regenwater goed van het dak afgevoerd wordt en er geen plassen ontstaan.

Aanbevolen afschot per leidinglengte

De lengte van de afvoerleidingen speelt een rol bij het bepalen van het juiste afschot. Hoe langer de leidingen, hoe groter de kans op verstoppingen. Daarom wordt aangeraden om zo min mogelijk bochten te leggen in de riolering. Het is het beste als je de volledige waterstroom vanuit een centraal punt direct door leidingen vervoert naar de riolering.

Maximaal aantal bochten

Bij het aanleggen van een riolering is het belangrijk om rekening te houden met het aantal bochten. De richtlijn NTR 3216 stelt vast dat het maximale aantal bochten 3 bochten van 45° mag zijn. Dit is een beperking om te voorkomen dat de stroomsnelheid te veel afneem en er verstoppingen ontstaan.

Wat gebeurt er bij een verkeerd afschot?

Een verkeerd afschot kan leiden tot verschillende problemen, waaronder verstoppingen, overstromingen en lekkages. Als het afschot te klein is, kan het water niet snel genoeg door de leidingen stromen, waardoor vuil en andere vaste bestanddelen in de leidingen neerslaan. Een te groot afschot kan daarentegen ervoor zorgen dat het water te snel stroomt, waardoor zwaardere bestanddelen achterblijven en verstoppingen veroorzaakt.

Hoe bepaal je het juiste minimum afschot?

Het bepalen van het juiste minimum afschot is cruciaal voor een goed functionerende riolering. Volgens de NEN 3215 norm moet het afschot van liggende verzamelleidingen voor afvalwaterrioleringen tussen 5 mm/m en 20 mm/m liggen. Een minimum afschot van 10 mm/m wordt vaak aanbevolen omdat het eenvoudig te onthouden is en een goede marge biedt. Voor specifieke toepassingen, zoals keukens, wordt een afschot van 20 mm/m vaak gehanteerd om te zorgen dat vet en voedselresten effectief worden afgevoerd.

Tips voor het aanleggen van een riolering met afschot

Gebruik een juist afschot: Zorg ervoor dat het afschot tussen 5 mm/m en 20 mm/m ligt, afhankelijk van de toepassing.
Minimale bochten: Probeer zo min mogelijk bochten te leggen in de riolering. Dit vermindert de kans op verstoppingen.
Controleer het afschot: Gebruik een waterpas om het afschot te controleren en te bepalen of het voldoet aan de richtlijnen.
Gebruik een goede buis: Kies voor een buis die geschikt is voor de toepassing en zorg voor een juiste diameter.
Volg de richtlijnen: Volg de richtlijnen van NEN 3215 en NTR 3216 om ervoor te zorgen dat de riolering goed functioneert.

Conclusie

Een juist afschot is essentieel bij het aanleggen van een riolering. Het zorgt ervoor dat het water efficiënt en zonder problemen wordt afgevoerd. Volgens de NEN 3215 moet het afschot van liggende verzamelleidingen voor afvalwaterrioleringen tussen 5 mm/m en 20 mm/m liggen. Een minimum afschot van 10 mm/m wordt vaak aanbevolen, maar in sommige gevallen wordt een groter afschot gebruikt, zoals 20 mm/m, om te zorgen dat vet en voedselresten effectief worden afgevoerd.

Bronnen

afschot