Afwerking van damwanden: Technieken, doeleinden en duurzaamheid

Published by Redactie on augustus 7, 2025 | Category afwerken

In de waterbouw en civiele constructie speelt de afwerking van damwanden een cruciale rol bij de functionele en esthetische toepassing van deze constructies. Damwanden worden gebruikt voor oeverbescherming, waterkering en het voorkomen van aantasting van bouwmaterialen. Een correcte afwerking zorgt niet alleen voor een langere levensduur van de constructie, maar ook voor een aantrekkelijke esthetica. In dit artikel geven we een overzicht van de meest gebruikte afwerkingstechnieken voor damwanden, hun doeleinden en de bijbehorende duurzaamheid. De informatie is gebaseerd op feiten en technische specificaties uit betrouwbare bronnen.

Inleiding

Damwanden worden toegepast in diverse contexten, zoals het beschermen van oevers tegen erosie, het voorkomen van grondverlies en als onderdeel van industriële of commerciële gevelbekleding. De keuze van afwerking en beplating hangt af van factoren zoals het type damwand (hout, staal of kunststof), de locatie, de omgeving en het gewenste doel. Afwerkingen kunnen gericht zijn op bescherming tegen atmosferische aantasting, esthetica, of reparatie en verfraaiing.

Technieken voor afwerking van damwanden

1. Afdekplank voor beschoeiingen

Een afdekplank is een veelgebruikte methode om de levensduur van een beschoeiing te verlengen. Deze plank wordt bovenop de houten constructie aangebracht en dient om vocht te voorkomen, waardoor houtrot kan worden voorkomen. Deze techniek is bijzonder geschikt voor houten damwanden, die gevoelig zijn voor vocht en aantasting door biologische middelen.

Daarnaast kan een damwand worden voorzien van een deksloof. Deze bescherming dient om de kopse kanten van de damwand te beschermen tegen vochtinval. Deze kanten zijn gevoeliger en kunnen sneller aantasting vertonen.

Optioneel kunnen ook gordingen worden toegevoegd. Deze gordingen houden de damwand in positie en voorkomen verplaatsing of vervorming. Bovendien kunnen wrijfgordingen worden toegepast om beschadiging van de damwand door vaartuigen te voorkomen, bijvoorbeeld in industriële of recreatieve wateren.

2. Damwandcoating

Damwandcoating is een techniek die vooral wordt toegepast op staalconstructies. Het doel van coating is het voorkomen van corrosie en het verlengen van de levensduur van de damwand. De coating maakt gebruik van speciale industriële coatings die UV-bestendig zijn en aantasting door mos, algen en schimmels tegengaan.

Een coating kan worden aangebracht op grote oppervlakken, zoals gevelbekleding, en is geschikt voor zowel industriële als commerciële toepassingen. De coating is flexibel en vormt geen scheuren of barsten, wat de duurzaamheid verder verhoogt. Daarnaast is het een kostenefficiënte optie: het verfraaien van een damwand met coating is goedkoper dan het vervangen van de platen.

Een specifieke vorm van damwandcoating is de aluminium coating, die op nieuwe damwanden kan worden aangebracht. Deze coating biedt een levensduur van 50 jaar en is alleen toepasbaar op nieuwe constructies, omdat de bescherming al tijdens de productie moet worden aangebracht om contact met water te voorkomen.

De toepassing van damwandcoating verloopt doorgaans in een aantal gestandaardiseerde stappen:
- Inspectie van eventuele beschadigingen
- Inventarisatie van kleur en structuur
- Reiniging van de damwandbeplating
- Afplakken van omliggende gebieden
- Aanbrengen van coatinglaag 1
- Uitharden van coatinglaag 1
- Aanbrengen van coatinglaag 2
- Uitharden van coatinglaag 2
- Eventueel aanbrengen van een topcoat
- Verwijderen van het afplakmateriaal

3. Afwerking met kunststof en hout

Kunststof damwanden zijn een moderne oplossing voor oeverbescherming en worden ook gebruikt als kwelschermen. Ze zijn onderhoudsarm en kunnen worden aangepast aan diverse situaties, afhankelijk van de grondgegevens en ankerkracht. Kunststof damwanden kunnen worden uitgerust met caps, gaskets en filters, waardoor de waterdoorlaatbaarheid en stabiliteit worden geregeld.

Een voorbeeld van een duurzame houten damwand is het gebruik van Accoya® H2H®-damwanden. Deze houten constructies zijn ontworpen om aan de zwaarste omstandigheden te kunnen bestaan, met een duurzaamheidsklasse 1. De onderste helft van de planken is gemaakt van onbehandeld naaldhout, terwijl het bovenste deel uit Accoya® hout bestaat, dat extra bestendig is tegen aantasting. Deze combinatie zorgt voor een langdurige levensduur van de damwand, bijvoorbeeld in het Diepe Dolte kanaal in Workum.

4. Heiwerken en afwerking vanaf water

Voor het aanleggen van damwanden en beschoeiingen in moeilijk bereikbare gebieden worden speciale heistechnieken gebruikt. Bijvoorbeeld vanaf koppelpontons met een minikraan voor licht heiwerk of met een 26-ton hydraulische kraan voor constructies tot 10 meter in lengte. Voor grotere constructies wordt een kraanschip ingezet. Deze methoden zorgen voor een efficiënte en flexibele uitvoering van de afwerking, ongeacht de locatie van de damwand.

Doleinden van afwerkingen

1. Bescherming

De belangrijkste functie van een afwerking is de bescherming van de damwand tegen atmosferische en chemische aantasting. Door gebruik te maken van coatings, afdekplanken of duurzame materialen als Accoya® hout, kan corrosie en rotting worden voorkomen. Dit zorgt voor een langere levensduur van de constructie.

2. Esthetica en optimalisering

Afwerkingen kunnen ook gericht zijn op het verbeteren van de esthetica van een damwand. Bijvoorbeeld door het aanbrengen van coatings in verschillende kleuren en glansafwerkingen. Dit is van belang in commerciële of industriële omgevingen, waar het uiterlijk van een gebouw of oever een rol speelt in de bedrijfspresentatie of het beeld van een locatie.

3. Reparatie en verfraaiing

Een afwerking kan ook dienen tot reparatie of verfraaiing van bestaande damwanden. Wanneer de beplating in goede staat verkeert, maar het uiterlijk verouderd is, is coating of het opnieuw beplaten een budgetvriendelijke oplossing. Dit is vooral waardevol voor oude constructies waarbij volledige vervanging onnodig zou zijn.

Duurzaamheid en onderhoud

1. Levensduur

De levensduur van een afwerking hangt af van het gebruikte materiaal en de kwaliteit van de uitvoering. Bijvoorbeeld:

Aluminium coating: tot 50 jaar
Damwandcoating: gemiddeld 10 jaar
Kunststof damwanden: tientallen jaren
Accoya® houten damwanden: minimaal 15 jaar

2. Onderhoudsbehoefte

Onderhoudsbehoefte varieert tussen verschillende afwerkingen. Kunststof en Accoya® houten damwanden zijn bijvoorbeeld onderhoudsarm, terwijl staalconstructies periodieke inspecties en eventuele hercoating kunnen vereisen. Het gebruik van coatings met UV- en corrosiebestendigheid vermindert de noodzaak voor herafwerking.

3. Duurzaamheid

Duurzaamheid is een belangrijke factor in de keuze van afwerkingen. De keuze voor duurzame materialen, zoals Accoya® hout of kunststof, maakt damwanden niet alleen functioneel betrouwbaar, maar ook milieuvriendelijk. Daarnaast is het hergebruik of het verfraaien van bestaande constructies een duurzame aanpak die voorkomt dat hele constructies worden vervangen.

Toepassingen en voorbeelden

1. Industriële en commerciële toepassingen

In industriële omgevingen worden damwanden vaak gebruikt als gevelbekleding. Hier is de esthetica van belang, evenals de functionaliteit. Een damwandcoating helpt bij het behouden van het uiterlijk van een gebouw, maar ook bij het voorkomen van corrosie en aantasting. De toepassing van coatings is populair bij bedrijven die hun bedrijfspresentatie willen verbeteren of hun gevelbeplating willen verfraaien.

2. Oeverbescherming

In de waterbouw worden damwanden toegepast als oeverbescherming. Hier is het doel het voorkomen van erosie en grondverlies. De keuze van het materiaal en de afwerking hangt af van de omstandigheden van de locatie. Houten of kunststof damwanden zijn vaak de voorkeur, gezien hun duurzaamheid en onderhoudsarmheid.

3. Duurzame constructies

De toepassing van Accoya® hout in damwanden is een voorbeeld van een duurzame aanpak. Deze houtsoort is gecertificeerd met een Cradle to Cradle Silver certificaat en is geschikt voor gebruik in extreme omstandigheden. Het gebruik van Accoya® hout in het Diepe Dolte kanaal in Workum is een praktijkvoorbeeld van hoe duurzaamheid en functionaliteit combineren in de waterbouw.

Kwaliteit en uitvoering

1. Kwaliteit van uitvoering

De kwaliteit van de uitvoering van een afwerking is bepalend voor de prestaties en levensduur van de damwand. Het gebruik van professionele en ervaren aannemers is daarom aan te raden. Veel bedrijven werken met erkende applicateurs die regelmatig getraind worden en over de juiste apparatuur beschikken. Dit zorgt voor een consistente en betrouwbare uitvoering van de afwerking.

2. Holistische benadering

Een holistische benadering van damwandafwerkingen zorgt voor een duurzame oplossing. Dit houdt in dat niet alleen het uiterlijke aspect van de damwand in beeld komt, maar ook de functionele en structurele aspecten. Door eventuele problemen aan de wortel aan te pakken, in plaats van alleen symptomen te behandelen, kan de levensduur van de constructie verlengd worden.

Conclusie

Afwerking van damwanden speelt een cruciale rol in de waterbouw en civiele constructie. De keuze van de juiste afwerking hangt af van factoren zoals het gebruikte materiaal, de locatie en de gewenste functie. Afwerkingen kunnen gericht zijn op bescherming tegen atmosferische aantasting, verbetering van de esthetica of verfraaiing van bestaande constructies. Het gebruik van duurzame materialen en moderne technieken, zoals aluminium coating of kunststof damwanden, zorgt voor een langere levensduur en minder onderhoudsbehoefte. De kwaliteit van de uitvoering en een holistische benadering zijn essentieel voor het bereiken van een duurzame en functionele oplossing.

Bronnen

damwand