Inbouwhaard afwerken: Materialen, Technieken en Praktische Tips

Published by Redactie on augustus 7, 2025 | Category afwerken

Wanneer je een inbouwhaard kiest, is het slechts een deel van de klus. Eén van de belangrijkste stappen na de installatie is het afwerken van de haard. Niet alleen draagt een goed afgewerkte haard bij aan de esthetiek van de ruimte, maar het zorgt ook voor veiligheid en efficiëntie. In dit artikel gaan we dieper in op de mogelijke materialen, technieken en tips om jouw inbouwhaard veilig en mooi af te werken.

Inleiding

Een inbouwhaard kan zowel op gas als op hout werken en wordt vaak geplaatst in een bestaande schouw of binnen een nieuw aangebrachte koof. Na installatie is het belangrijk om het haardomgeving af te werken, zowel vanuit het oogpunt van brandveiligheid als van thermische isolatie en visuele integratie in de woonruimte. In de praktijk zijn er verschillende materialen beschikbaar die geschikt zijn voor deze toepassing, zoals Ytong-blokken, calciumsilicaatplaten, Promatect of Fermacell gipsvezelplaten.

Naast de keuze van materiaal moet ook aandacht worden besteed aan het framewerk, isolatie en afwerking. Het doel van deze afwerking is het creëren van een veilige, duurzame en esthetisch aantrekkelijke haardconstructie. In dit artikel behandelen we deze aspecten in detail, op basis van praktische adviezen en technische specificaties uit betrouwbare bronnen.

Materiaalkeuze voor inbouwhaard afwerking

Het kiezen van het juiste materiaal is een belangrijk aspect bij het afwerken van een inbouwhaard. De materialen moeten niet alleen esthetisch aantrekkelijk zijn, maar ook voldoen aan strenge brandveiligheidseisen. In de praktijk worden verschillende materialen gebruikt, zoals Ytong-blokken, calciumsilicaatplaten en brandwerende gipsvezelplaten.

Ytong-blokken

Ytong is een veelvoorkomende keuze bij de afwerking van inbouwhaarden. Het is een cellenbeton dat relatief goedkoop is, maar wel zwaar. Hierdoor is het noodzakelijk om een stevig frame te gebruiken bij de montage. Een nadeel van Ytong is dat de blokken niet perfect vormvast zijn, wat extra afwerking en tijd vereist.

Hoewel Ytong een goedkope en beschikbare oplossing is, is het niet de meest lichtgewicht keuze. Dit maakt het vooral geschikt voor projecten waar budget en duurzaamheid voorop staan, maar minder ideaal voor DIY-ers die snelheid en lichtgewicht voorkeuren.

Calciumsilicaatplaten

Calciumsilicaatplaten zijn een andere populaire keuze. Deze platen zijn lichter dan Ytong en makkelijker te bewerken. Ze kunnen worden geschroefd of verlijmd en zijn geschikt voor hoge temperaturen tot 1000°C. Daarnaast hebben calciumsilicaatplaten goede isolatie-eigenschappen, wat bijdraagt aan een efficiënte warmteverdeling in de kamer.

Een voordeel van calciumsilicaatplaten is dat ze goed geschikt zijn voor het aanbrengen van extra afwerking zoals behang of schildering. Ze zijn ook geschikt voor gebruik achter inbouwhaarden en kunnen worden toegepast in combinatie met een framewerk.

Promatect- en Fermacellplaten

Promatect- en Fermacellplaten zijn brandwerende gipsvezelplaten die vaak worden gebruikt bij het afwerken van inbouwhaarden. Deze platen zijn vergelijkbaar met normale gipsplaten qua verwerking, maar zijn speciaal ontworpen om hittebestendig te zijn. Ze kunnen op een framewerk geschroefd worden en zijn daarna verder afwerkbare.

Deze platen zijn ideaal voor DIY-ers, omdat ze gemakkelijk in te passen zijn in een maatwerkframe. Bovendien is het mogelijk om deze platen direct op maat te schroeven aan het frame dat soms bij inbouwhaarden wordt geleverd. Dit maakt het proces sneller en efficiënter.

Framewerk en montage

Het framewerk speelt een essentiële rol bij de montage en afwerking van een inbouwhaard. Het frame zorgt voor de structuur waarop de afwerkingplaten kunnen worden bevestigd. Er zijn verschillende opties voor het framewerk, afhankelijk van de gewenste snelheid, esthetica en technische vereisten.

Metalen studs

Een veelvoorkomende methode is het gebruik van metalen studs. Deze zijn eenvoudig te plaatsen, kunnen volledig waterpas worden afgesteld en zijn geschikt voor het bevestigen van afwerkingplaten. Metalen studs bieden een betrouwbare basis voor zowel Promatect- als Fermacellplaten en andere hittebestendige materialen.

Ombouwframe

Voor een snellere oplossing is het soms mogelijk om een ombouwframe te bestellen dat specifiek ontworpen is voor het model inbouwhaard dat je hebt. Deze frames zijn vaak direct te koppelen aan de haard en maken het montageproces aanzienlijk eenvoudiger. Ze zijn vooral geschikt voor DIY-ers die geen ervaring hebben met het bouwen van een maatwerkframe.

Afwerking

Nadat de platen zijn bevestigd, is het tijd voor de afwerking. Hierbij zijn er verschillende opties, afhankelijk van de gewenste look en het type materiaal dat is gebruikt.

Behang

Behang is een populaire keuze voor het afwerken van de koof. Het is een eenvoudige manier om de ruimte visueel te integreren in de rest van de woonkamer. Het is echter belangrijk om behang te kiezen dat geschikt is voor gebruik in hitte-achtige omgevingen. Hittebestendig behang is beschikbaar en kan veilig gebruikt worden rondom inbouwhaarden.

Spachtelen en schilderen

Een andere optie is het spachtelen en schilderen van de platen. Dit is een veelvoorkomende keuze bij Promatect- en Fermacellplaten. Het voordeel van schilderen is dat je de koof eenvoudig kunt aanpassen aan de kleur van de rest van de woonkamer. Het is echter belangrijk om een hitteweerstandverfsysteem te gebruiken, zodat het schilderwerk niet schijnt of verandert bij blootstelling aan warmte.

Stucwerk

Stucwerk is een elegante optie voor het afwerken van een inbouwhaard. Het zorgt voor een duurzame en esthetische afwerking, die goed past bij traditionele of rustieke interieurs. Bij het aanbrengen van stucwerk dient er extra aandacht te worden besteed aan de isolatie en ventilatie rondom de haard, om te voorkomen dat warmte zich onnodig accumuleert.

Ventilatie

Een belangrijk detail bij het afwerken van een inbouwhaard is het aanbrengen van een rooster voor de ventilatie. Dit zorgt ervoor dat de warme lucht uit de koof kan ontsnappen, wat de efficiëntie en veiligheid van de haard verbetert. Het rooster dient op een strategische plek geplaatst te worden, zodat er een goede luchtcirculatie ontstaat.

Praktische stappen voor het afwerken van een inbouwhaard

Om het afwerken van een inbouwhaard te kunnen uitvoeren, zijn er enkele basisstappen die je kunt volgen. Deze stappen zijn gebaseerd op praktische richtlijnen uit betrouwbare bronnen en zijn geschikt voor zowel DIY-ers als professionals.

Stap 1: Achterwand afwerken

Een belangrijk onderdeel van het afwerken is het behandelen van de achterwand. Bij een Promafour openhaard, bijvoorbeeld, wordt de achterwand afgedekt met een hittebestendige plaat (Promasil 1000L). Deze plaat wordt aangebracht met hittebestendige lijm en daarna vastgeschroefd aan de vloer en tegen de achterwand. Het is belangrijk om eventuele gaten voor pijpen of schoorsteenkanalen uit te snijden en de lijm op de achterkant van de platen aan te brengen.

Stap 2: Isolatiedeken aanbrengen

Voor extra isolatie kan een isolerend Promaglaf-HTK1100 deken worden aangebracht rondom de metalen schoorsteenkanalen en de haard. Dit deken helpt bij het voorkomen van oververhitting en zorgt voor een betere thermische isolatie. Het deken wordt eerst op de vloer uitgerold en daarna in stukken gesneden zodat het goed rondom de haard past.

Stap 3: Framewerk monteren

Het framewerk is essentieel voor de stabiliteit van de afwerking. Metalen studs worden gebruikt om een stevige basis te creëren waarop de platen kunnen worden bevestigd. Het is belangrijk om het framewerk waterpas en op maat te plaatsen, zodat de platen strak en zonder scheuren kunnen worden gemonteerd.

Stap 4: Platen bevestigen

De platen worden bevestigd aan het framewerk via schroeven. Het is belangrijk om zorgvuldig te werken om scheuren en hobbels te voorkomen. Als het framewerk vanaf de fabrikant is geleverd, kan dit proces aanzienlijk worden versneld.

Stap 5: Afwerking

Na het bevestigen van de platen is het tijd voor de afwerking. Dit kan variëren van behang en stucwerk tot schildering en spachtelen. Het is belangrijk om hierbij hitteweerstandmaterialen te gebruiken, zodat de afwerking niet beschadigd raakt door de warmte van de haard.

Stap 6: Ventilatie aanbrengen

Als laatste stap dient een rooster voor de ventilatie aangebracht te worden. Dit zorgt ervoor dat de warme lucht uit de koof kan ontsnappen en voorkomt oververhitting. Het rooster dient op een strategische plek geplaatst te worden, zodat er een goede luchtcirculatie ontstaat.

Veiligheid en duurzaamheid

Bij het afwerken van een inbouwhaard is het belangrijk om rekening te houden met veiligheid en duurzaamheid. Een goed afgewerkte haard helpt niet alleen bij het creëren van een warme en aangename woonruimte, maar draagt ook bij aan een efficiënter gebruik van energie.

Brandveiligheid

Het gebruik van brandwerende materialen is essentieel. Materialen zoals Promatect- en Fermacellplaten voldoen aan de brandveiligheidseisen en zijn geschikt voor gebruik in directe nabijheid van een inbouwhaard. Het is belangrijk om zorgvuldig te kiezen voor materialen die zijn getest en gecertificeerd voor deze toepassing.

Energie-efficiëntie

Een goed afgewerkte haard houdt warmte langer in de kamer, wat leidt tot een lagere energieconsumptie. Het gebruik van isolerende materialen helpt hierbij, net zoals het aanbrengen van een ventilatierooster. Deze maatregelen zorgen ervoor dat de warmte gelijkmatig verspreid wordt en niet te snel verloren gaat.

Milieu-aspecten

Een inbouwhaard kan bijdragen aan een duurzamere verwarming. Vooral inbouwhaarden die op hout werken, zijn een milieuvriendelijke optie. Ze produceren minder uitstoot van schadelijke stoffen en kunnen worden aangeschaft met een lage CO2-footprint. Het is belangrijk om hierbij te rekening houden met het gebruik van hout en de opslagruimte die nodig is.

Conclusie

Het afwerken van een inbouwhaard is een essentieel onderdeel van het installatieproces. Het kiezen van het juiste materiaal, het monteren van het framewerk en het aanbrengen van de afwerking zijn allemaal belangrijke stappen die moeten worden overwogen. Zowel Ytong-blokken, calciumsilicaatplaten als Promatect- en Fermacellplaten zijn geschikt voor gebruik bij inbouwhaarden en hebben elk hun eigen voordelen en nadelen.

Het montageproces kan eenvoudiger worden gemaakt met een maatwerkframe of het gebruik van metalen studs. De afwerking zelf kan variëren van schildering en spachtelen tot behang en stucwerk. Het is belangrijk om zorgvuldig te kiezen voor hitteweerstandmaterialen en het aanbrengen van een ventilatierooster.

Een goed afgewerkte inbouwhaard draagt niet alleen bij aan de esthetiek van de woonruimte, maar ook aan de veiligheid en efficiëntie. Door aandacht te besteden aan brandveiligheid, energie-efficiëntie en duurzaamheid, kun je ervoor zorgen dat je inbouwhaard jarenlang een waardevolle toevoeging is aan je huis.

Bronnen

inbouwhaard