Kalkzandsteen afwerken: Technieken, voordelen en praktische tips

Published by Redactie on augustus 7, 2025 | Category afwerken

Het afwerken van kalkzandsteen is een essentieel onderdeel van elke bouw- of renovatieproject, zowel in de nieuwbouw als in transformatieprojecten. Kalkzandsteen wordt steeds vaker gekozen vanwege zijn esthetiek, duurzaamheid en technische eigenschappen. De manier waarop dit materiaal wordt afgewerkt heeft een directe invloed op de kwaliteit, duurzaamheid en uiterlijk van de eindconstructie. In deze gids bespreken we de verschillende manieren om kalkzandsteen te afwerken, de voordelen van het gebruik van lijmwerk in plaats van metselwerk, en de praktische aandachtspunten bij het afwerken van dit veelzijdige bouwmateriaal.

Wat is kalkzandsteen?

Kalkzandsteen is een bouwmateriaal dat wordt gemaakt van zand, kalk en water, waarbij het mengsel wordt geperst en vervolgens in een autoclaaf wordt verhard. Het resultaat is een sterk, duurzaam en lichtgewicht materiaal dat zich goed leent voor zowel dragende als niet-dragende wanden. Omdat kalkzandsteen een zeer vlakke oppervlakte heeft, is het afwerken van dit materiaal relatief eenvoudig. Dit maakt het een populaire keuze in de nieuwbouw, waarbij in ongeveer 70% van de projecten kalkzandsteen wordt gebruikt (bron: L&L Totaal Afbouw).

Lijmwerk versus metselwerk: wat zijn de verschillen?

Er zijn twee hoofdmaanieren om kalkzandsteen te verwerken: lijmwerk en metselwerk. Beide methoden hebben hun eigen voor- en nadelen, afhankelijk van het type project, de vereisten inzake geluidwering of luchtdichtheid, en de beschikbare tijd en middelen.

Lijmwerk

Lijmwerk houdt in dat kalkzandsteenblokken of elementen aan elkaar worden geplakt met een speciale lijmmortel, zonder dat er een traditionele mortelloop nodig is. De stootvoegen worden vaak volledig weggevaagd, wat resulteert in een vlakker oppervlak. Dit is een snellere en efficiëntere methode, die bovendien goedkoper is per vierkante meter dan metselen.

Een groot voordeel van lijmwerk is dat het minder arbeidsintensief is en minder afwerken vereist. Daarnaast is het mogelijk om het lijmwerk direct te betegelen of te verwerken in andere afwerkmateriaal, zonder dat er een voegspecie of mortel nodig is.

L&L Totaal Afbouw benadrukt dat lijmwerk vooral geschikt is voor zowel ruwbouw- als afbouwprojecten. Ze benadrukken dat hun ervaren specialisten ervoor zorgen dat het lijmwerk van hoge kwaliteit is.

Metselwerk

Metselwerk is de traditionele manier om kalkzandsteen te verwerken. Hierbij worden de blokken met een mortelloop van 10 mm of meer aan elkaar geplaatst. Dit levert een zichtbaarere structuur op, wat vooral geschikt is voor zichtbare muren waarbij het visuele aspect belangrijk is. Het metselen van kalkzandsteen vereist echter meer tijd en materiaal, en het is belangrijk om de juiste mortelverhouding te kiezen om de structuur te bewaren en eventuele kleurverschillen te voorkomen.

Voor schoonwerk wordt aangeraden om prefab voegmortel te gebruiken, met een zo lichte kleur mogelijk. Bij vuilwerk kan men kiezen voor een raaplaag of mechanisch aan te brengen afwerkmortel op basis van gips.

Voordelen van het lijmen van kalkzandsteen

Lijmen van kalkzandsteen is in de afgelopen jaren sterk in opkomst geraakt. De voordelen van deze methode zijn onder meer:

Tijd en kosten besparen: Lijmen is sneller dan metselen, omdat er minder stappen zijn in het proces. Er is geen behoefte aan mortel en er hoeft niet gevoegd te worden.
Minder afval: Omdat er minder materiaal nodig is, ontstaat er minder bouwafval.
Een vlakkere afwerking: Het afwerken van lijmwerk is eenvoudiger en vereist minder voorbereiding. De wanden zijn vlakker en kunnen direct worden betegeld of gepleisterd.
Duurzaamheid: Het gebruik van lijm in plaats van traditionele mortel leidt tot een luchtdichtere constructie, wat positief is voor de energieprestatie van het gebouw.
Mogelijkheid tot directe afwerking: Omdat het oppervlak van kalkzandsteen al zo vlak is, kan het direct worden afgewerkt met tegels of pleisterwerk. Dit zorgt voor een snellere afwerking van het project.

L&L Totaal Afbouw benadrukt dat lijmwerk goedkoper, arbeidsvriendelijker en sterker is dan metselwerk. Bovendien is er aanzienlijk minder stelwerk nodig.

De juiste afwerking van kalkzandsteen

Het afwerken van kalkzandsteen is essentieel om de constructie luchtdicht, duurzaam en esthetisch aantrekkelijk te maken. Aan de hand van de verwerkingsinstructies van Calduran is duidelijk dat het afwerken van kalkzandsteen afhankelijk is van de toepassing (schoonwerk, vuilwerk of vellingwerk) en de omstandigheden waarin het materiaal wordt verwerkt.

Schoonwerk

Bij schoonwerk worden kalkzandsteenblokken zichtbaar en is het belangrijk dat het eindresultaat esthetisch aantrekkelijk is. Hierbij is het aan te raden om een prefab voegmortel met een lichte kleur te gebruiken. Dit minimaliseert het risico op kleurverschillen. Voor het mengsel wordt vaak 1 deel cement, 1 tot 2 delen luchtkalk en 4 tot 6 delen zand gebruikt. Ook kan wit cement of zilverzand worden toegevoegd voor een extra lichte afwerking.

Voor het afwerken van schoonwerkwanden is het belangrijk om de voegen te krabben en minimaal 15 mm uit te slaan. De metseldraad moet bij het leggen van de onderste laag steeds aan de zichtzijde worden gespannen.

Vuilwerk

Vuilwerk is bedoeld voor muren die niet zichtbaar zijn of die verder worden afgekleed. Het afwerken gebeurt traditioneel met een dikke raaplaag of mechanisch aan te brengen afwerkmortel op basis van gips. Tegels kunnen op mortel of lijm worden gezet, afhankelijk van de vereisten van het project.

Vellingwerk

Vellingblokken zijn ontworpen voor toepassingen waarbij het esthetische aspect belangrijk is. Ze hebben een vellingkant aan alle kanten en kunnen dus direct worden geplaatst zonder extra afwerking. Het is mogelijk om deze blokken zonder lijmmortel te verwerken, maar dan is het belangrijk dat ze nauwsluitend tegen elkaar worden geplaatst. Geknipte of gezaagde passtukken moeten wel met een gelijmde stootvoeg worden verwerkt.

Bij het verwerken van vellingblokken in vochtige omstandigheden is het aan te raden om in droge omstandigheden te werken, omdat vocht kan leiden tot verkleuring van de blokken.

Het gebruik van kalkzandsteen bij brandwerende muren

Kalkzandsteen is ook geschikt voor het opbouwen van brandwerende muren. Hierbij is het mogelijk om vellingblokken zonder lijmmortel te verwerken. Het is echter belangrijk om er op toe te zien dat de blokken goed strak tegen elkaar worden geplaatst, zodat de structuur optimaal functioneert. Bij strengere eisen op het gebied van geluidwering of luchtdichtheid kan men kiezen voor het dichtzetten van de verticale v-naden of het gebruik van gelijmde stootvoegen.

Winterverwerking van kalkzandsteen

Het verwerken van kalkzandsteen in winterse omstandigheden is mogelijk, maar vereist extra aandacht. Hierbij is het aan te raden om gebruik te maken van wintermortel, een speciaal ontwikkelde lijmmortel die bestand is tegen vorst. Deze mortel zorgt voor een snelle sterkteontwikkeling, waardoor het lijmwerk minder gevoelig is voor vorst. Het verwerken kan tot -3°C.

Wintermortel is dus een essentieel onderdeel bij koudweerprojecten. Het zorgt voor een sterke en duurzame verbinding, zelfs bij lichte vorst. Het is belangrijk om deze mortel correct te gebruiken en te volgen wat er op de verpakking staat aangegeven.

Praktische tips voor het afwerken van kalkzandsteen

Bij het afwerken van kalkzandsteen zijn er een aantal praktische aandachtspunten om rekening mee te houden, ongeacht of het gaat om lijmwerk of metselwerk.

Voorbereiding is essentieel: Zorg ervoor dat de bouwplaats schoon, droog en vrij van obstakels is. Dit helpt om fouten te voorkomen en de werknemers veilig te laten werken.
Gebruik de juiste materialen: Zowel lijm- als mortelproducten moeten voldoen aan de juiste standaarden. Kies voor kwaliteitsproducten van betrouwbare merken.
Volg de verwerkingsinstructies nauwkeurig: Elke fabrikant geeft aanbevelingen voor het juiste verwerken van hun producten. Volg deze instructies zorgvuldig om het beste resultaat te verkrijgen.
Controleer het werk regelmatig: Tijdens het verwerken is het belangrijk om de kwaliteit van het werk te controleren. Dit helpt om eventuele problemen op te sporen en op te lossen.
Zorg voor voldoende ventilatie: Tijdens en na het afwerken is het belangrijk om voldoende ventilatie aan te houden, zodat de mortel of lijm goed kan uitharden en de dampdichtheid van de constructie niet wordt beïnvloed.

L&L Totaal Afbouw benadrukt dat hun gespecialiseerde team ervoor zorgt dat het afwerken van kalkzandsteenconstructies van hoge kwaliteit is. Ze bieden diensten zoals het aanbrengen van betonspuitwerk, akoestisch spuitwerk en glasvliesbehang, die optimaal aansluiten bij kalkzandsteen.

De rol van kalkzandsteen in de afbouw

Naast de ruwbouw is kalkzandsteen ook een veelgebruikt materiaal in de afbouw. Omdat het vlakke oppervlak van kalkzandsteen het afwerken van wanden, plafonds en vloeren sterk vergemakkelijkt, is het een populaire keuze bij afbouwprojecten. L&L Totaal Afbouw benadrukt dat ze gespecialiseerd zijn in het afwerken van gevels, wanden en plafonds met producten zoals steenstrips, tegelwerk of sierpleister.

Omdat kalkzandsteenconstructies relatief vlak zijn, zijn er minder voorbereidingsstappen nodig voordat het afwerkmateriaal kan worden aangebracht. Dit bespaart tijd en middelen. Bovendien is het mogelijk om direct na het lijmwerk het oppervlak te betegelen of te pleisteren, zonder dat er extra stappen nodig zijn.

Samenvatting

Het afwerken van kalkzandsteen is een essentieel onderdeel van elk bouw- of renovatieproject. Of je kiest voor lijmwerk of metselwerk, de manier waarop kalkzandsteen wordt afgewerkt heeft een directe invloed op de kwaliteit, duurzaamheid en uiterlijk van het eindresultaat. Lijmwerk biedt voordelen in termen van tijd, kosten en efficiëntie, terwijl metselwerk een traditionelere maar visueel aantrekkelijkere optie is. Het kiezen van de juiste techniek hangt af van de vereisten van het project, de beschikbare middelen en de voorkeur van de bouwer of architect.

Kalkzandsteen is een veelzijdig en duurzaam bouwmateriaal dat zich goed leent voor zowel dragende als niet-dragende wanden. Door het correct te verwerken en af te werken, kan men ervoor zorgen dat het resultaat niet alleen technisch sterk is, maar ook esthetisch aantrekkelijk. Met de juiste voorbereiding, materialen en technieken is het mogelijk om een hoogwaardige constructie te realiseren die optimaal aansluit bij de wensen van de klant.

Bronnen

kalkzandsteen