Kelderwanden waterdicht afwerken: Uitleg, methoden en praktische tips

Published by Redactie on augustus 7, 2025 | Category afwerken

Vocht in de kelder is een veelvoorkomend probleem dat zowel ongemak als schade kan veroorzaken. De oorzaak ligt vaak bij de keldermuren, die door hun directe contact met de grond vatbaarder zijn voor vocht. Afwerken van kelderwanden is dan ook een essentieel onderdeel van een kelderherstelproject. In dit artikel bespreken we de belangrijkste methoden om keldermuren waterdicht af te werken, rekening houdend met de situatie op de buiten- en binnenzijde van de kelder, de keuze tussen dampdichte en dampopen systemen, en de voorbereiding die nodig is voordat de werken kunnen beginnen. De inhoud is gebaseerd op praktische adviezen en technische methoden uit betrouwbare bronnen in de bouwsector.

Inleiding

Afwerken van kelderwanden is meer dan alleen het verbeteren van de esthetiek. Het gaat hier om het verhinderen van vochtdoorslag, schimmelvorming en eventuele lekkages, wat alles bijdraagt aan de duurzaamheid en gezondheid van de kelder. Of je nu kiest voor afdichting van de buitenzijde, de binnenzijde of een combinatie van beide, het is belangrijk dat je goed voorbereid bent op het project.

De methoden die beschikbaar zijn variëren afhankelijk van de oorzaak van het vochtprobleem. Denk hierbij aan injecteren, impregneren, drainage-systemen of het aanbrengen van een dampdichte of dampopen mortel. Ook de keuze van afwerking (bijvoorbeeld stuc, gipsplaten of tegels) speelt een rol, en het is essentieel dat de afwerking compatibel is met het afdichtingssysteem.

In de volgende hoofdstukken geven we een overzicht van de meest gebruikte methoden, de technische stappen die nodig zijn en de aanbevolen materialen.

Afdichting van de buitenzijde van de kelderwand

Afdichting van de buitenzijde van de keldermuur is vaak de meest effectieve manier om vochtproblemen op te lossen. Deze methode voorkomt dat water via de buitenzijde van de muur naar binnen kan dringen. De werken zijn echter ingrijpend en vereisen dat de wand wordt gegraven tot onder de fundering.

Voorbereiding en uitvoering

De eerste stap bij buitenzijdige afdichting is het vrijgraven van de wand tot onder de fundering. Dit geeft de nodige toegang om de muur te behandelen. Volgens de beschikbare informatie is een werkbare ruimte van 40-60 cm nodig, afhankelijk van de situatie. Dit kan zowel door een professional als door de eigenaar zelf worden gedaan.

Vervolgens worden eventuele scheuren en andere problemen behandeld. Dit gebeurt doordat de scheuren worden uitgebikt en opgevuld met een lekvrij mengsel. In sommige gevallen wordt een injectieharstof gebruikt, die in twee componenten wordt toegepast. Deze methode zorgt ervoor dat de scheuren volledig waterdicht worden.

Na de behandeling van de scheuren wordt een drie- of vierlaags afdichtingssysteem aangebracht. Dit systeem maakt de wand volledig waterdicht. Het is niet altijd nodig om daarna een nieuwe afwerking te kiezen, maar als je bijvoorbeeld tegels of stuc wil, moet je wachten tot minstens 28 dagen na de afdichting voordat je deze aanbrengt.

Afdichting van de binnenzijde van de kelderwand

Afdichting van de binnenkant van de keldermuur is een alternatieve optie als de buitenzijde niet toegankelijk is of als de afdichting van buitenaf niet haalbaar is. Deze methode is minder ingrijpend, maar het effect is soms minder duurzaam, omdat het vocht nog steeds langs de buitenkant van de muur kan treden.

Injecteren van vochtwerende gel

Een veelgebruikte methode bij binnenkant afdichting is injecteren van een vochtwerende gel in de muur. Dit gebeurt meestal via gaten die bovenaan de muur worden geboord, op ongeveer 10 cm boven de vloer. De gaten worden op een afstand van 10 tot 12 cm van elkaar gemaakt.

De gel verspreidt zich in de muur en vormt een waterkerende laag. Het nadeel van deze methode is dat de muur na injectie goed moet drogen, wat gemiddeld 6 tot 12 maanden kan duren. Om sneller verder te kunnen bouwen, wordt vaak een vocht- en zoutwerend membraan aangebracht. Deze methode is mogelijk vanaf €100 per lopende meter, en bij veel bedrijven is een garantie van 10 jaar beschikbaar.

Impregneren van keldermuren

Impregneren is een methode waarbij een vochtwerend middel diep in het metselwerk wordt ingebracht. Dit middel vormt een onzichtbare barrière die voorkomt dat water uit de grond in de muur tredt. Het is vooral geschikt voor bakstenen of blokken muren die poreus zijn geworden door vocht.

De behandeling gebeurt meestal met een lage-drukspuit of roller en vereist een schoon en droog oppervlak. Impregneren is minder ingrijpend dan injecteren of afdichten van buitenaf, maar het werkt alleen als het vochtprobleem niet al te ernstig is.

Kelderdrainage als aanvullende maatregel

Naast afdichting van de wanden is drainage een effectieve manier om vocht in de kelder te beheersen. Een drainage systeem bestaat uit een netwerk van buizen, kanalen en noppenmembraan dat langs de binnenzijde van de wanden of onder de vloer wordt geplaatst.

Het systeem voorkomt dat water zich in de kelder ophoopt door het afvoeren naar een verzamelput, waar het vervolgens met een pomp naar buiten wordt gepompt. Dit is een structurele oplossing die goed werkt in combinatie met afdichting van de wanden.

De installatie van drainage vereist een inspectie van de kelder en een grondige voorbereiding. De stappen zijn:

Inspectie en voorbereiding van de kelder.
Aanbrengen van een noppenmembraan en kanalen langs de wanden.
Boren van een verzamelput en installatie van een pomp.
Afwerken van de kelder met eventueel een membraan of afwerking.

Hoewel drainage het vocht effectief afvoert, kan de lucht in de kelder nog steeds vochtig blijven. Daarom wordt vaak een luchtbehandelingssysteem zoals XTRair aangeraden om de luchtcirculatie te verbeteren.

Afdichting met dampdichte of dampopen mortel

Bij het afdichten van keldermuren speelt ook de keuze tussen een dampdichte en dampopen mortel een rol. Deze keuze hangt af van de situatie en de wens om eventueel een gipspleister of stuc aan te brengen.

Dampdichte mortel

Een dampdichte mortel voorkomt dat vocht uit de wand naar binnen treedt. Het is een goede keuze als het vochtprobleem sterk is en er sprake is van opstijgend vocht. Deze methode is geschikt voor wanden die volledig waterdicht moeten worden, bijvoorbeeld in een kelder die wordt omgebouwd tot leefruimte.

Dampopen mortel

Een dampopen mortel is minder stijf en zorgt ervoor dat de wand kan ademen. Deze methode is beter als er sprake is van vochtdoorslag, bijvoorbeeld door zandkalkstenen. Het voordeel is dat de wand niet volledig gesloten wordt, wat voorkomt dat er druk opbouwt in de muur.

Als je van plan bent om de wand te stucen met gipspleister, is het belangrijk om een mortel te kiezen die compatibel is met die afwerking. De aanbevolen producten hangen af van de afdichtingsmethode en het type keldermuur.

Voorbereiding van de kelderwand

Voor dat afdichting of afwerking begint, is het essentieel dat de wand goed wordt voorbereid. Dit betreft het verwijderen van losse verflagen, het herstellen van scheuren en het zorgen voor een schoon en droog oppervlak.

Verwijderen van losse materialen

Indien aanwezig, moeten losse schilderlagen, stuc of tegels worden verwijderd of behandeld. Dit kan zowel handmatig als met machines worden gedaan. Het is belangrijk dat het oppervlak goed hecht, zodat de afdichting of afwerking goed kan blijven zitten.

Scheuren en barsten

Scheuren en barsten moeten worden uitgebikt en opgevuld met een lekvrij middel. Bij dragende constructies moet extra voorzichtig worden gewerkt. In sommige gevallen kan cement of een speciaal mengsel worden gebruikt om de scheuren te versterken.

Oppervlakte maatregelen

Alle gaten en oneffenheden moeten worden gevuld. Het oppervlak moet stofvrij zijn en droog. Als er nog losse verf of plijster zit, moet dit worden verwijderd voordat een nieuwe laag kan worden aangebracht.

Afwerking van de kelderwand

Nadat de wand is afgelikt en eventueel afgelakt is, kan de afwerking beginnen. Dit kan variëren van een eenvoudige witlaag tot een gipspleister of stuc.

Witte afwerking

Als je geen verdere afwerking wil, is een witte afwerking vaak voldoende. Dit kan binnen 28 dagen na de afdichting beginnen. Het is belangrijk om te controleren of het vochtprobleem is opgelost voordat je verdergaat.

Stuc en gipspleister

Als je de muur wilt stucen of met gipspleister afwerken, moet je zorgen voor een goede hechting. Dit betreft het kiezen van een mortel die compatibel is met deze afwerking. Het is aan te raden om contact op te nemen met een professional voor advies over de juiste producten.

Praktische tips en adviezen

Kies de juiste methode

De keuze van afdichtingsmethode hangt af van de oorzaak van het vochtprobleem. Als het vocht van buitenaf komt, is buitenzijdige afdichting de beste keuze. Als het vocht al in de wand zit, is binnenkant afdichting of injecteren beter.

Zorg voor professionele ondersteuning

Hoewel sommige methoden zelf uit te voeren zijn, is het aan te raden om bij ingrijpende werken hulp van een professional in te huren. Dit voorkomt fouten en zorgt voor een langdurig resultaat.

Controleer de resultaten

Na de afdichting is het belangrijk om te controleren of het vochtprobleem is opgelost. Dit kan door te wachten tot het najaar of winter, wanneer de vochtigheid in de ondergrond hoog is. Als er geen vochtplekken meer zijn, is de afdichting succesvol.

Conclusie

Afwerken van kelderwanden is een essentieel onderdeel van het verhinderen van vochtproblemen. Afhankelijk van de situatie en de wens van de gebruiker zijn er verschillende methoden beschikbaar, variërend van afdichting van de buitenzijde tot injecteren van een vochtwerende gel of het aanbrengen van een dampdichte of dampopen mortel.

Voor een duurzaam en effectief resultaat is het belangrijk om de wand goed te voorbereiden, de juiste methode te kiezen en eventueel professionele hulp in te huren. Door het probleem op een slimme manier aan te pakken, kun je je kelder besparen tegen schimmel, lekkages en andere schades die vocht met zich meebrengt.

Bronnen

kelderwand