Multiplex zijkant afwerken: Gereedschap, technieken en materialen voor een professioneel resultaat

Published by Redactie on augustus 8, 2025 | Category afwerken

Multiplexplaten zijn een veelgebruikt plaatmateriaal in zowel professionele constructies als particuliere projecten. Hun veelzijdigheid en relatief lage prijs maken ze geschikt voor een breed spectrum van toepassingen. Toch vereist het verwerken van multiplexplaten – en met name het afwerken van de zijkanten – aandacht voor detail, kennis van de juiste technieken en gebruik van geschikt gereedschap. In dit artikel bespreken we in detail hoe je de zijkanten van multiplexplaten correct kunt afwerken om zowel functioneel als esthetisch een goed resultaat te verkrijgen. De focus ligt op de praktische toepassing, gereedschap en materialen die gebruikt kunnen worden, evenals tips om mogelijke problemen zoals vochtinname en delaminering te voorkomen.

Aanleiding tot het afwerken van multiplex zijkanten

Multiplexplaten bestaan uit meerdere lagen houtvezel, die met elkaar zijn geplakt. Deze structuur maakt ze sterk en duurzaam, maar het betekent ook dat de randen – of zijkanten – van de platen een grotere kans op vochtinname en schade hebben. Wanneer de zijkanten van multiplex niet goed af zijn gewerkt, kan vocht in de lagen treden, wat leidt tot delaminering: het loslaten van de lagen in de plaat. Daarnaast is het voor het schilderwerk of beitsen belangrijk dat het oppervlak en de randen goed zijn voorbereid, zodat de verf of beits goed hecht en niet afblaast. Dit maakt het afwerken van de zijkanten een essentiële stap in het verwerken van multiplexplaten, of het nu binnen of buiten wordt toegepast.

Technieken voor het afwerken van multiplex zijkanten

Afschuining van de randen

Een belangrijke voorbereidende stap bij het afwerken van multiplex zijkanten is het afschuinen van de randen. Dit betekent dat je de kant een beetje afhaalt en afrolt, zodat er geen scherpe hoeken zijn. Afschuining helpt niet alleen bij het voorkomen van schade aan de randen tijdens transport en montage, maar ook bij het verbeteren van de verfhechting. Wanneer de randen scherp zijn, kunnen verfslagen moeilijker goed hechten, wat resulteert in losse verf of beits die afblaast.

Afschuining kan worden uitgevoerd met behulp van een schuurmachine of handgeschuurd met fijne schuurpapier. Het is aan te raden om de randen licht af te schuren tot een hoek van ongeveer 45 graden. Dit zorgt voor een gladde overgang tussen het oppervlak en de randen en helpt bij het verminderen van vochtinname.

Het aanbrengen van randsealer

Een van de meest gebruikte methoden om de zijkanten van multiplexplaten af te werken is het aanbrengen van een randsealer, ook wel kantensealer of randcoating genoemd. Dit is een speciaal vullend product dat wordt aangebracht op de randen van de plaat om ze af te dichten en vochtinname te voorkomen. Randsealer is ontworpen om de open porieën in de randen van multiplexplaten af te dichten, zodat er geen vocht kan treden.

Het aanbrengen van randsealer gebeurt meestal met een kwast of roller, maar in sommige gevallen kan het ook gespoten worden. Het is belangrijk om minstens twee lagen aan te brengen voor een optimaal resultaat. Na het aanbrengen van de randsealer kan het multiplex vervolgens worden afgewerkt met verf, beits of lak, afhankelijk van de gewenste esthetiek en toepassing.

Het gebruik van randsealer wordt vooral aanbevolen bij externe toepassingen, waar de platen blootstaan aan weersinvloeden. Ook bij interne toepassingen, waar het materiaal niet direct zichtbaar is, is het aanbrengen van een randsealer een goede preventie tegen vochtinname en delaminering.

Het gebruik van fineerkantenband

Een andere populaire methode voor het afwerken van multiplex zijkanten is het gebruik van fineerkantenband. Deze kantenband bestaat uit dunne, meestal geprinte of gestreepte stroken houtfineer of kunststof die op de randen van de plaat worden aangebracht. Het voordelen van fineerkantenband zijn dat het snel en eenvoudig is te verwerken, het een esthetisch resultaat oplevert en het de randen volledig bedekt, zodat vocht niet in het multiplex kan treden.

Het proces van het aanbrengen van fineerkantenband begint met het opmeten van de lengte van de rand. Vervolgens wordt de kantenband op maat gesneden. De achterkant van de kantenband is vaak voorzien van een lijm die geactiveerd wordt door warmte. Dit kan gedaan worden met een gewoon strijkijzer, waarbij het belangrijk is om de temperatuur goed te regelen om schade aan de kantenband of het multiplex te voorkomen.

Nadat de kantenband is aangebracht, kan er eventueel een overhang aan weerszijden zijn, die met een hobbymes of een schaar wordt bijgesneden. Daarna wordt het oppervlak van de kantenband glad geschoond met een houtblok en fijne schuurpapier. Dit zorgt voor een gladde en professionele uitstraling.

Het gebruik van fineerkantenband is vooral geschikt voor projecten waar esthetiek belangrijk is, zoals meubelontwerpen, tafelbladen of interieurs. Het is echter minder geschikt voor externe toepassingen, tenzij het extra beschermd wordt met verf of beits.

Alternatieve materialen voor afwerking

Naast randsealer en fineerkantenband zijn er ook andere materialen die gebruikt kunnen worden om de zijkanten van multiplexplaten af te werken. Een bekende optie is het gebruik van houtbeits of vernis. Deze materialen zijn geschikt om de randen af te werken wanneer ze op dezelfde manier als het oppervlak worden afgewerkt. Het nadeel van deze methode is echter dat het moeilijker is om het oppervlak van de randen volledig af te dichten, wat leidt tot een grotere kans op vochtinname.

Een andere mogelijkheid is het gebruik van kunststof- of MDF-kantenband, die vergelijkbaar zijn met fineerkantenband, maar meestal uit duurzamer materialen zijn gemaakt. Deze kantenbanden zijn geschikt voor zowel interne als externe toepassingen, mits ze extra beschermd worden met verf of beits.

Aandachtspunten bij het afwerken van multiplex zijkanten

Juiste gereedschap gebruiken

Het afwerken van multiplex zijkanten vereist het gebruik van geschikt gereedschap. Bij het afschuinen en afwerken van de randen is het belangrijk om een scherp zaagblad of schuurmachine te gebruiken. Een stom of versleten zaagblad kan leiden tot een onregelmatige afwerking en extra schuurwerk. Ook het gebruik van een bovenfrees is aan te raden bij het verwerken van multiplexplaten, vooral bij het maken van gaten of het afwerken van de randen.

Bij het boren in de zijkant van multiplex is het aan te raden om een houtboor met een centreerpunt te gebruiken. Dit voorkomt dat de boor uit zijn koers loopt en schade aan de randen veroorzaakt. Voor het maken van schroefgaten in multiplex is een verzinkboor een goede keuze, omdat dit het delamineren van de lagen tijdens het boren voorkomt.

Opstellen en acclimatiseren van multiplexplaten

Voordat het afwerken van de zijkanten begint, is het belangrijk om rekening te houden met de opslag en acclimatisering van de multiplexplaten. Multiplex dient op een vlakke ondergrond te worden opgeslagen, met voldoende ondersteuning. Dit voorkomt kromtrekken of vervorming van de platen. Bij opslag in een droge en geventileerde ruimte zorgen we ervoor dat de platen niet uitdrogen of vocht opnemen. Bij externe opslag is het aan te raden om een waterdicht en goed ventilerend zeil te gebruiken.

Het acclimatiseren van de platen is een essentiële stap, vooral wanneer ze van een droge opslagruimte naar een vochtiger omgeving worden verplaatst. Dit voorkomt onverwachte vervormingen of schade tijdens of na de verwerking. Het is aan te raden om de platen enkele dagen te laten acclimatiseren voordat er verder wordt gewerkt.

Voorbereiding van het oppervlak

Naast het afwerken van de zijkanten is het ook belangrijk om het oppervlak van de multiplexplaten goed voor te bereiden. Dit betreft het schuren van het oppervlak, het verwijderen van losse verf of beits en het aanbrengen van een voorbehandeling. Het aanbrengen van een voorbehandeling of primer zorgt voor een betere verfhechting en vermindert het risico op blazen of losse verf.

Het oppervlak van multiplex kan worden geschuurd met een schuurmachine of handgeschuurd met schuurpapier. Het is aan te raden om het oppervlak fijn te schuren om een gladde en gelijkmatige basis te creëren voor het aansluiten van verf of beits.

Conclusie

Het afwerken van de zijkanten van multiplexplaten is een essentiële stap in het verwerken van dit veelgebruikte plaatmateriaal. Door de randen correct af te werken, voorkom je problemen zoals vochtinname, delaminering en losse verf of beits. De beschikbare technieken – variërend van het afschuinen en het aanbrengen van randsealer tot het gebruik van fineerkantenband – bieden een breed spectrum aan opties, afhankelijk van de toepassing en de gewenste esthetiek.

Het kiezen van het juiste gereedschap en materialen, de juiste voorbereiding van het oppervlak en de aandacht voor opslag en acclimatisering van de platen zijn allemaal essentiële factoren om tot een professioneel resultaat te komen. Of je nu werkt aan een DIY-project of aan een professionele constructie, het afwerken van de zijkanten van multiplexplaten vereist zorgvuldigheid, kennis van de technieken en het gebruik van geschikt gereedschap.