Naden afwerken zonder overlock: Technieken en tips voor een profresultaat

Published by Redactie on augustus 8, 2025 | Category afwerken

Het afwerken van naden is een essentieel onderdeel van elk naaimproject. Bij het ontbreken van een overlockmachine of lockmachine is het belangrijk om te weten welke alternatieve technieken beschikbaar zijn om naden netjes en stevig af te werken, zonder dat de stof gaat rafelen of de uiteindelijke kwaliteit onderbelicht wordt. In deze artikel geven we een overzicht van de meest gebruikte en effectieve methoden om naden zonder overlock af te werken, met nadruk op technieken die geschikt zijn voor verschillende stofsoorten.

De informatie is gebaseerd op praktische richtlijnen en tips die worden gegeven op diverse hobby- en modeblogs, evenals op technische beschrijvingen van naaimachinefuncties. Deze methoden zijn vooral nuttig voor hobbymodesters, DIY-aars en beginnende naaisters die geen toegang hebben tot een overlockmachine, maar toch een professioneel resultaat willen bereiken.

Wat is naden afwerken en waarom is het belangrijk?

Afwerken van naden betekent het verhinderen van rafels en het verbeteren van de duurzaamheid van het kledingstuk of textielproduct. Bij het afwerken wordt de naad op een manier afgehandeld die zorgt voor een nette, stevige afwerking en tegelijkertijd de uiteinden van de stof afsluit, zodat deze niet uit elkaar gaan. Afwerken is vooral belangrijk bij stoffen die snel rafelen, zoals geweven stretchstoffen, doorschijnende stoffen, en zachte jerseys.

Wanneer je geen overlockmachine hebt, zijn er meerdere manieren om dit op een effectieve manier te doen. De technieken variëren van het gebruik van een zigzagsteek tot het maken van een Engelse naad of het toepassen van specifieke afwerktechnieken voor harige of dikke stoffen.

Techniek 1: Zigzagsteek gebruiken

Een van de meest gebruikte alternatieven voor het afwerken van naden zonder overlock is de zigzagsteek. Deze steek zorgt ervoor dat de stof (tot aan de zigzag) netjes blijft, en eventueel rafelen, bijvoorbeeld bij geweven stretchstoffen, wordt tegengegaan. Na de zigzagsteek is de stof echter nog niet volledig afgewerkt. Daarom is het belangrijk om eventuele stofresten na de zigzagsteek kort weg te knippen.

De zigzagsteek is een eenvoudige manier om naden af te werken en werkt goed bij zachte stoffen zoals jersey of tricot. Deze techniek is vooral geschikt voor binnenkanten van kledingstukken, aangezien de zigzagsteek niet altijd even strak of esthetisch afgewerkt is als bijvoorbeeld een overlocksteek. Toch is het een betrouwbare methode die snel uitgevoerd kan worden.

Techniek 2: Overlocksteek op de gewone naaimachine

Veel moderne naaimachines bevatten de mogelijkheid om een overlocksteek uit te voeren, ook wel bekend als een overlocksteken. Deze steek is steviger dan de zigzagsteek en gebruikt wel meer garen, maar zorgt voor een mooiere afwerking. Het afwerken van naden met een overlocksteek op een gewone naaimachine is een beetje technisch, maar het is mogelijk.

Na het stikken van de overlocksteek moeten overtollige stofresten netjes weggeknipt worden, vergelijkbaar met de werkwijze bij de zigzagsteek. Deze methode is handig wanneer je geen aparte overlockmachine hebt, maar wel een naaimachine met overlockfunctie. De overlocksteek is vooral geschikt voor het afwerken van buitenkanten van kledingstukken, waar een nette afwerking belangrijk is.

Techniek 3: Engelse naad maken

De Engelse naad is een klassieke techniek voor het afwerken van naden, vooral geschikt voor transparante stoffen. Deze methode bestaat uit twee stiksel: eerst aan de verkeerde kant van de stof, en daarna aan de goede kant. Het resultaat is een nauwkeurig afgewerkte naad die niet rafelt en er strak uit ziet.

De Engelse naad is een beetje tijdrovend, maar het resultaat is professioneel en duurzaam. Deze techniek is vooral geschikt voor modellen die veel transparante of dunne stoffen gebruiken, zoals chiffon of voile. Het proces bestaat uit het stikken van de naad op de verkeerde kant van de stof, het knippen van de naadbreedte en het vouwen van de stof om het tweede stiksel aan te brengen.

De Engelse naad is een techniek die ook vaak wordt aangeraden wanneer je naden wilt afwerken zonder overlockmachine, aangezien het niet nodig is om extra apparatuur te gebruiken. Het vereist wel wat precisie en aandacht voor detail, maar het is uitvoerbaar op elke gewone naaimachine.

Techniek 4: Afwerken met een locksteek of sierstiksel

Een locksteek is een speciale afwerksteek die op veel naaimachines beschikbaar is. Deze steek zorgt voor een stevige en elastische afwerking van de naden. In sommige gevallen kan deze steek worden geïmitateerd door een dubbel stiksel aan te brengen, waarbij een brede zigzagsteek tussenin geplaatst wordt.

De locksteek is een handige optie voor het afwerken van naden zonder overlockmachine, aangezien het niet nodig is om de stof af te knippen of extra gereedschap te gebruiken. Deze techniek is vooral geschikt voor stoffen die rekken, zoals jersey of tricot, en zorgt ervoor dat de naden stevig blijven.

Een locksteek is ook vaak gebruikt als sierstiksel, wat betekent dat het niet alleen functioneel is, maar ook bijdraagt aan het esthetische resultaat van het kledingstuk.

Techniek 5: Dubbel stiksel aanbrengen

Een dubbel stiksel is een eenvoudige en effectieve manier om naden af te werken zonder overlockmachine. Deze methode bestaat uit het aanbrengen van twee stiksel: één smal op de kant van de stof, en één breed doorstiksel. Het resultaat is een nauwkeurig afgewerkte naad die niet rafelt en stevig is.

Het dubbele stiksel is vooral geschikt voor stoffen die niet snel rafelen, zoals dunne of doorschijnende stoffen. Deze methode vereist wel wat oefening, aangezien het belangrijk is dat de afstanden tussen de stiksel correct zijn, zodat de afwerking symmetrisch en netjes uitkomt.

Techniek 6: Naden afwerken met een boeksenknip of kartelschaar

Niet alle stoffen hebben een afwerking nodig. Bijvoorbeeld bij harige stoffen of bij stoffen die niet rafelen, zoals leer of suede, is het vaak voldoende om de naden te knippen met een boeksenknip of kartelschaar. Deze techniek bespaart veel tijd en werk, aangezien het niet nodig is om extra stiksel aan te brengen.

Een boeksenknip is een speciaal gereedschap dat gebruikt wordt om naden snel en netjes te knippen. Het is vooral handig bij stoffen die niet rafelen, zoals dik geweven stoffen of stoffen met een harige achterkant. Deze methode is niet alleen efficiënt, maar ook een goedkope en snelle oplossing voor het afwerken van naden.

Techniek 7: Naden afwerken met een zigzagsteek voor harige stoffen

Bij harige stoffen, zoals imitatiebont of poolbont, is het afwerken van naden een beetje anders dan bij gladde stoffen. Het is vaak niet verstandig om deze stoffen te knippen, omdat de haren zullen verschuiven en de afwerking er niet netjes uit ziet. In plaats daarvan kan je vanaf de verkeerde kant met een hobbymesje snijden en de haren zorgvuldig uit elkaar trekken.

Omdat deze stoffen verschuiven, is het belangrijk om de stof op elkaar te spelden met dwarsgestoken spelden. Deze spelden kun je bij het stikken zoveel mogelijk laten zitten of je kunt de naad met kleine steken aan weerszijden van de stiknaad rijgen. Vervolgens stik je precies tussen deze twee rijglijnen in. Na het stikken kun je met een naald de haren tussen de naden uittrekken en overtollige haren wegknippen om de afwerking te verfijnen.

Techniek 8: Naden afwerken met een speciale afwerksteek

Sommige naaimachines hebben een speciale afwerksteek die speciaal ontworpen is voor het afwerken van naden. Deze steek is meestal een combinatie van een zigzagsteek en een overlocksteek, en zorgt ervoor dat de naden netjes en stevig worden afgewerkt.

Deze techniek is vooral geschikt voor stoffen die snel rafelen, zoals geweven stoffen of stoffen met een gladde achterkant. Het gebruik van deze afwerksteek vereist wel wat oefening, aangezien het belangrijk is om de juiste instellingen en afstanden te gebruiken.

Techniek 9: Naden afwerken met een dubbele naad

Een dubbele naad is een techniek waarbij de naden twee keer gestikt worden, meestal met een smal en een breed stiksel. Deze methode zorgt voor een stevige en elastische afwerking van de naden, zonder dat het nodig is om een overlockmachine te gebruiken.

De dubbele naad is vooral geschikt voor stoffen die rekken, zoals jersey of tricot. Het resultaat is een nauwkeurig afgewerkte naad die niet rafelt en stevig is. Deze techniek vereist wel wat precisie, aangezien het belangrijk is dat de afstanden tussen de stiksel correct zijn.

Techniek 10: Naden afwerken met een platte of jeansnaad

Een platte naad of jeansnaad is een klassieke techniek voor het afwerken van naden, vooral geschikt voor jeans of andere dikke stoffen. Deze methode bestaat uit het wegwerken van de rafelranden en het vouwen van de naadbreedtes naar één kant. Het resultaat is een stevige en nette afwerking van de naden.

De platte naad is een beetje technisch, maar het is een betrouwbare methode die snel uitgevoerd kan worden. Deze techniek is vooral geschikt voor stoffen die niet snel rafelen, zoals jeans of andere dikke stoffen. Het gebruik van deze afwerking zorgt ervoor dat de naden stevig blijven en niet rafelen.

Techniek 11: Naden afwerken met een ronde of schuine naad

Ronde en schuine naden vereisen een iets andere benadering dan rechte naden. Bij ronde naden is het belangrijk om de holle kant van de naad kort af te knippen, terwijl bij de bolle kant knipjes in de naadbreedte gegeven worden. Vervolgens wordt de naad voorzichtig open gestreken of gepers.

Schuine naden vereisen ook een beetje precisie, aangezien de naden vaak kruisen en verdikkingen kunnen ontstaan. Het is daarom belangrijk om de naden direct na het stikken open te strijken. Dit voorkomt dat er later verdikkingen ontstaan bij de kruisende naden.

Techniek 12: Naden afwerken met een kartelschaar

Een kartelschaar is een handig gereedschap voor het afwerken van naden, vooral bij stoffen die niet rafelen. Deze schaar is ontworpen om naden snel en netjes te knippen, zonder dat het nodig is om extra stiksel aan te brengen.

Het gebruik van een kartelschaar is vooral geschikt bij stoffen zoals leer of suede, waarbij het afwerken van naden eenvoudiger is dan bij andere stoffen. Deze methode bespaart veel tijd en werk, aangezien het niet nodig is om extra stiksel aan te brengen.

Techniek 13: Naden afwerken met een speciaal gereedschap

Sommige naaimachines hebben een speciaal gereedschap om naden af te werken, zoals een bovengrijperafdekking of een extra grijper. Deze gereedschappen helpen bij het afwerken van naden met een overlocksteek of een andere afwerktechniek.

Het gebruik van deze gereedschappen vereist wel wat oefening, aangezien het belangrijk is om de juiste instellingen en afstanden te gebruiken. Toch is het een betrouwbare methode die snel uitgevoerd kan worden.

Techniek 14: Naden afwerken met een traploze instelling

Een traploze instelling op de naaivoetdruk is een handige functie voor het afwerken van naden, aangezien het zorgt voor een gelijkmatige stofgeleiding. Deze functie is vooral geschikt voor dunne stoffen, waarbij het belangrijk is om rimpelingen en uitrekt voorkomen.

De traploze instelling is een beetje technisch, maar het is een betrouwbare methode die snel uitgevoerd kan worden. Deze techniek is vooral geschikt voor stoffen die snel rafelen, zoals geweven stoffen of stoffen met een gladde achterkant.

Techniek 15: Naden afwerken met een gedeelte van een 4- of 5-draads overlocksteek

Een 4- of 5-draads overlocksteek is een handige methode voor het afwerken van naden, aangezien het zorgt voor een stevige en elastische afwerking. Deze techniek is vooral geschikt voor stoffen die snel rafelen, zoals geweven stoffen of stoffen met een gladde achterkant.

Het gebruik van deze steek vereist wel wat oefening, aangezien het belangrijk is om de juiste instellingen en afstanden te gebruiken. Toch is het een betrouwbare methode die snel uitgevoerd kan worden.

Conclusie

Het afwerken van naden zonder overlockmachine is volledig uitvoerbaar met behulp van meerdere technieken. Van de zigzagsteek tot de Engelse naad en van het gebruik van een locksteek tot het afwerken met een kartelschaar, er zijn genoeg alternatieven die een professioneel resultaat opleveren. Deze technieken zijn geschikt voor verschillende stofsoorten en vereisen allemaal wat precisie, aandacht voor detail en oefening.

Hoewel het gebruik van een overlockmachine comfortabeler is, zijn de hier beschreven alternatieven een goede oplossing voor iedereen die geen toegang heeft tot deze apparatuur. Het is belangrijk om de juiste techniek te kiezen op basis van de stofsoort en het gewenste resultaat. Door te oefenen en de juiste stiksel en gereedschappen te gebruiken, is het mogelijk om naden af te werken zonder overlockmachine, zonder dat het resultaat onderbelicht wordt.

Bronnen

nad
overlock