OSB Platen: Eigenschappen, Toepassingen en Advies voor Afwerking van Randen

Published by Redactie on augustus 8, 2025 | Category afwerken

OSB (Oriented Strand Board) is een veelgebruikt plaatmateriaal in de houtbouw. Het bestaat uit kruiselings georiënteerde houtsnippers die met adhesief verlijmd zijn, waardoor het een sterk en betrouwbaar bouwmateriaal wordt. OSB platen worden voornamelijk gebruikt in de houtskeletbouw, bij wanden, vloeren en daken. Een van de belangrijke aspecten bij het gebruik van OSB is de afwerking van de randen. Deze afwerking is niet alleen van esthetisch belang, maar ook essentieel voor de duurzaamheid en het voorkomen van schade. In dit artikel wordt ingegaan op de eigenschappen van OSB, de meest voorkomende toepassingen, de technische specificaties en het advies voor het afwerken van de randen van OSB platen.

Wat is OSB en waarvoor wordt het gebruikt?

OSB is een constructieplaat die gemaakt wordt uit houtsnippers die met elkaar verlijmd zijn. Dit materiaal is zeer geschikt voor gebruik in de houtbouw, zoals het afwerken van vloeren, wanden en daken. Het wordt vaak gebruikt als onderdeel van houtskeletconstructies, waar het de rol van dragend element vervult. OSB is ook bekend onder de naam "spaanplaat", maar het verschil met conventionele spaanplaten ligt in de productie en de kwaliteit van het eindresultaat.

OSB platen zijn beschikbaar in verschillende diktes, zoals 9 mm en 18 mm. De dikte bepaalt de sterkte en toepassing van het materiaal. In de praktijk worden dikere OSB platen vaak gebruikt in dragende constructies, zoals vloeren en daken, terwijl dunne platen gebruikt worden in wanden of als onderlaag.

OSB is een uniform product dat vrijwel geen splijten of kwasten vertoont, in tegenstelling tot gewone spaanplaten. Het is ook sterk genoeg voor de meeste dragende toepassingen in de woning- en utiliteitsbouw. Bovendien is het milieuvriendelijker, omdat minder energie nodig is bij de productie en het gebruik van verantwoord beheerde bosbouwproducten wordt gestimuleerd door FSC- en PEFC-keurmerken.

Toepassingsgebieden van OSB platen

OSB platen zijn zeer veelzijdig en kunnen gebruikt worden in verschillende bouwtoepassingen. Onder andere worden ze gebruikt voor:

Houtskeletbouw: OSB wordt vaak gebruikt in de houtskeletconstructie van huizen. Het dient als afdekkingsplaat voor wanden, vloeren en daken.
Platte en hellende daken: OSB platen zijn geschikt voor het opbouwen van dakconstructies, zowel in platte als hellende daken.
Wandbetimmering: In de binnenbouw wordt OSB gebruikt voor wanden, meestal als onderlaag of tussenlaag.
Vloeren: OSB platen worden gebruikt in vloeren als dragend element of onderlaag.
Caravans en schuren: In deze lichte constructies worden OSB platen vaak gebruikt vanwege hun lage gewicht en hoge sterkte.
Lambriseringen: OSB kan ook gebruikt worden in interieurbouw, zoals lambriseringen, waar het een stevige basis vormt voor afwerking.

OSB platen zijn vaak voorzien van een tand-en-groef (T&G) afwerking, wat het gemakkelijk maakt om platen aan elkaar te verbinden en een vaste structuur te creëren. Ook zijn ze vaak ongeschuurd, wat betekent dat ze aan de oppervlakken niet verwerkt zijn. Deze eigenschappen zijn belangrijk bij de afwerking van randen.

OSB en dampremmende laag: belangrijke aandachtspunten

Een van de belangrijkste technische aspecten bij het gebruik van OSB is de aanwezigheid van een dampremmende laag. In sommige constructies is een dampremmende folie al aangebracht, terwijl in andere gevallen deze extra maatregel genomen moet worden. Het is essentieel om na te gaan of er al een dampremmende laag aanwezig is, omdat het invloed heeft op de afwerking en de toepassing van OSB platen.

Als er al een dampremmende folie in de wanden is aangebracht, kan het aanbevolen zijn om de gipsplaten te demonteren en de OSB platen opnieuw te monteren met voldoende tussenruimte. Dit betekent dat er inzagen gedaan moet worden over de gehele hoogte van de plaat, zonder door de folie heen te zagen. Als er geen dampremmende folie in de voorzetwanden is aangebracht, moet deze later nog aangebracht worden. Dit vereist het verwijderen van zowel de gipsplaten als de OSB platen, en het aanbrengen van de folie op de metalen stijlen. De folie moet zorgvuldig afgeplakt worden om condensatie te voorkomen.

Bij het gebruik van OSB platen in natte ruimtes, zoals badkamers, is het van het grootste belang dat er geen OSB plaat achter de gipsplaat zit. Bij de minste vochtindringing door het tegelwerk heen kan het hout direct gaan zwellen, wat leidt tot schade.

OSB platen afwerken: schuren, schilderen en beitsen

OSB platen kunnen verschillend afgewerkt worden, afhankelijk van de toepassing. Het belangrijkste aspect bij het afwerken van OSB platen is het verwijderen van onregelmatigheden of ruwe plekken. Dit wordt meestal gedaan met schuurpapier of een schuurmachine. De korrel van het schuurpapier bepaalt het resultaat. Hoe fijner de korrel, hoe gladder het oppervlak wordt.

Schuren van OSB

OSB platen zijn vaak ongeschuurd, wat betekent dat ze aan de oppervlakken niet verwerkt zijn. Deze platen hebben een parafinelaag die verf niet goed aanneemt. Daarom is het belangrijk om de platen eerst te schuren voordat verf of andere afwerking aangebracht wordt. Het snelle resultaat kan bereikt worden met een schuurmachine. Na het schuren moet de plaat stofvrij worden gemaakt.

Schilderen van OSB

Na het schuren van OSB platen is het mogelijk om deze te schilderen. Het wordt aanbevolen om eerst een grondverf aan te brengen, zoals Toplin, voordat de uiteindelijke afwerklaag wordt aangebracht. De grondverf zorgt ervoor dat de verf beter aansluit op het oppervlak van de plaat.

Het is ook belangrijk om te letten op de bedrukking aan beide kanten van de plaat. Deze bedrukking kan verwijderd worden door schuren. Als de plaat glad is en goed voorbereid, kan er verf of een andere afwerking op aangebracht worden.

Beitsen van OSB

OSB platen kunnen ook beitsen in een kleur of transparant. Ook hier geldt dat de plaat eerst geschuurd moet worden. Vervolgens kan een grondlaag, zoals Auro Grondlaag, worden aangebracht. Voor het beitsen wordt aanbevolen om Produra beits in dekkende of transparante kleuren te gebruiken.

Het afwerken van randen bij OSB platen

Het afwerken van de randen van OSB platen is een cruciale stap in de constructie en afwerking van houtbouw. De randen van OSB platen zijn vaak onregelmatig of roestig, wat kan leiden tot schade of een minder aantrekkelijk uiterlijk. Het is daarom belangrijk om deze randen zorgvuldig te verwerken.

Voorbereiding van de randen

Het afwerken van de randen begint met het schuren. Dit is een essentiële stap om onregelmatigheden en ruwheid te verwijderen. Het gebruik van een schuurmachine of schuurpapier is aan te raden. Het is belangrijk om de korrel van het schuurpapier aan te passen aan het gewenste resultaat. Fijne korrel leidt tot een gladde oppervlakte, terwijl grove korrel het oppervlak ruwer laat.

Na het schuren moet de plaat stofvrij worden gemaakt. Dit kan gedaan worden met een droog of natte doek. Het is belangrijk om zorgvuldig te werken om geen schade aan te richten aan het oppervlak of de randen.

Afwerking van de randen

Na het schuren kunnen de randen van OSB platen verder worden afgewerkt. Er zijn verschillende methoden voor het afwerken van de randen:

Schuren en lakken: Na het schuren kan de rand voorzien worden van een lakklaag om een glad en afgerond uiterlijk te verkrijgen. Dit is een populaire methode voor zichtbare randen in interieurbouw.
Beitsen en lakken: Een combinatie van beitsen en lakken kan een aantrekkelijk uiterlijk geven aan de randen. Dit is vaak toegepast in interieurs waar de randen zichtbaar zijn.
Schilderen: Het schilderen van de randen is een efficiënte methode om de randen af te werken. Het is belangrijk om een grondverf aan te brengen voor een goede hechting van de verf.

Aanbevolen producten

Bij het afwerken van OSB randen zijn er verschillende producten beschikbaar die aanbevolen kunnen worden. Voor het schuren zijn schuurmachines of schuurpapier geschikt. Voor het schilderen of beitsen zijn grondverfsystemen zoals Toplin en Produra beits aan te raden. Ook kunnen lakklaagproducten gebruikt worden om de randen af te werken.

OSB platen en isolatie: PIR + OSB platen

In sommige toepassingen worden OSB platen gebruikt in combinatie met isolatiemateriaal, zoals PIR (Polyisocyuraat-isolatie) platen. Deze PIR + OSB platen zijn een ideale oplossing voor de isolatie van wanden en plafonds. Ze combineren isolatie en afwerking in één product, wat veel tijd en werk bespaart.

De PIR + OSB platen zijn voorzien van een aluminium cachering die zorgt voor een dampdichte laag. Hierdoor is het niet nodig om een aparte dampremmende folie aan te brengen. Dit maakt het gebruik van deze platen efficiënter en tijdbesparend.

Deze platen zijn beschikbaar in verschillende afmetingen en diktes. Ze zijn vaak voorzien van een tand-en-groef afwerking, waardoor ze gemakkelijk aaneen te verbinden zijn. De hoge isolatiewaarde van deze platen maakt het mogelijk om relatief dun te isoleren, wat gunstig is voor ruimtegebruik.

Toepassingsgebieden van PIR + OSB platen

PIR + OSB platen zijn geschikt voor de isolatie en afwerking van:

Wanden: Deze platen kunnen gebruikt worden in de isolatie van binnen- en buitenwanden.
Plafonds: Ze zijn geschikt voor het isoleren van plafonds, zowel in woningen als in utiliteitsbouw.
Daken: In de dakenconstructie kunnen deze platen gebruikt worden voor isolatie en afwerking.

Deze platen zijn echter minder geschikt voor zichtwerk en hebben beperkte vochtbestendigheid. Het is daarom belangrijk om te overwegen of deze platen geschikt zijn voor de toepassing waar ze gebruikt gaan worden.

OSB platen en renovlies

OSB platen kunnen ook gebruikt worden als ondergrond voor het aanbrengen van renovlies. Het is echter belangrijk om te weten dat OSB platen vanwege hun ruwere en poreuze textuur vooraf behandeld moeten worden om de hechting van het renovlies te verbeteren. Dit kan gedaan worden door een primer of voorstrijk aan te brengen.

Bij het aanbrengen van renovlies op OSB platen is het aan te raden om eventuele onvolkomenheden of ruwe plekken eerst glad te schuren. Dit zorgt ervoor dat het renovlies beter aansluit en het uiterlijk aantrekkelijker is.

De kosten van renovlies variëren afhankelijk van de kwaliteit, het merk, de afmetingen en de leverancier. Over het algemeen variëren de kosten tussen €10 en €30 per rol, hoewel het hoger kan liggen bij designermerken of speciale varianten.

Er zijn verschillende redenen om kies voor renovlies:

Camouflageert oneffenheden
Duurzaamheid
Overschilderbaar
Snelle installatie
Geluid- en warmte-isolatie

Echter, er zijn ook redenen om geen renovlies te gebruiken, zoals hoge kosten, persoonlijke voorkeur of het feit dat het moeilijk te verwijderen is.

OSB platen en glasvlies

Bij het keuze tussen renovlies en glasvlies voor het afwerken van OSB platen is het belangrijk om de eigenschappen van beide materialen te overwegen. Renovlies is dikker, camoufleert oneffenheden beter en is overschilderbaar. Het is eenvoudiger en sneller te installeren, en biedt ook geluid- en warmte-isolatie.

Glasvlies behang daarentegen is gemaakt van glasvezel en is zeer duurzaam. Het is stoot- en krasbestendig, wat het geschikt maakt voor ruimtes met veel gebruik of waar extra sterkte vereist is.

De keuze tussen renovlies en glasvlies hangt af van de toepassing en persoonlijke voorkeuren. Beide materialen hebben hun eigen voordelen en kunnen geschikt zijn voor het afwerken van OSB platen.

Conclusie

OSB platen zijn een veelgebruikt en betrouwbaar plaatmateriaal in de houtbouw. Ze worden toegepast in verschillende constructies, zoals houtskeletbouw, daken, vloeren en wanden. Het afwerken van de randen van OSB platen is een essentiële stap in de constructie en afwerking. Dit zorgt voor een betere duurzaamheid, een aantrekkelijker uiterlijk en voorkomt schade.

Het is belangrijk om de randen van OSB platen zorgvuldig te schuren en af te werken. Dit kan gedaan worden met schuurpapier of een schuurmachine. Na het schuren kan de plaat schilderen of beitsen om een aantrekkelijk uiterlijk te verkrijgen. Bij het aanbrengen van renovlies of glasvlies op OSB platen is het aan te raden om de plaat eerst te schuren en eventueel een primer of voorstrijk aan te brengen.

OSB platen kunnen ook in combinatie met isolatiemateriaal, zoals PIR + OSB platen, gebruikt worden. Deze platen combineren isolatie en afwerking in één product, wat tijdbesparend en efficiënt is. Het is echter belangrijk om te weten dat deze platen minder geschikt zijn voor zichtwerk en beperkte vochtbestendigheid hebben.

Het afwerken van OSB platen vereist zorgvuldig plannen en uitvoeren. Door de juiste producten te gebruiken en de juiste technieken toe te passen, kan het resultaat optimaal zijn. Het is aan te raden om advies te zoeken bij een ervaren bouwprofessional of te refereren aan betrouwbare bronnen voor technische specificaties en aanbevolen producten.

Bronnen

rand
osb