Spaanplaat als dakbeschot: Voordelen, nadelen en toepassing in de afwerking van dakkapellen

Het afwerken van een dakkapel is een essentieel onderdeel van de bouw- of renovatieprojecten rondom een woning. Naast esthetische overwegingen draait het ook om functionele aspecten zoals isolatie, duurzaamheid en bouwkundige praktischheid. Een veelgebruikte afwerking is de toepassing van spaanplaat, een houtvezelproduct dat goedkoper is en in veel gevallen geschikt is voor het afwerken van binnen- en buitenoppervlakken. In deze artikel gaan we dieper in op de toepassing van spaanplaat bij het afwerken van een dakbeschot, de voordelen en nadelen van deze afwerking, en de context waarin het meest geschikt is gebruikt te worden. Daarnaast zullen we ook kijken naar de technische aspecten zoals verlijming, opslag en eventuele alternatieven.

Inleiding: Waarom afwerken van een dakkapel belangrijk is

Bij de bouw van een dakkapel is het de normale praktijk dat de buitenkant van de constructie al vanaf het begin afgewerkt is. De binnenkant, daarentegen, blijft vaak ruwgewerkt. Afwerken van deze binnenkant is niet alleen esthetisch belangrijk, maar ook noodzakelijk voor het optimaliseren van de warmte-isolatie en het creëren van een comfortabele leefruimte. Het afwerken van een dakkapel maakt het mogelijk om de balken en isolatielagen te verbergen, maar biedt ook extra mogelijkheden zoals het aanbrengen van extra isolatie, het plaatsen van gipsplaten of spaanplaten en het toevoegen van praktische functies zoals spotjes of opbergruimtes.

Een van de meest gebruikte materialen voor het afwerken van dakkapellen is spaanplaat. Deze is goedkoper dan gipsplaat en vaak geschikt voor complexere constructies, zoals dakkapellen met schuine daken of vreemde hoeken. In dit artikel bespreken we de rol van spaanplaat bij het afwerken van een dakbeschot, op basis van praktische informatie uit betrouwbare bronnen in de bouwsector.

Wat is spaanplaat en waar wordt het gebruikt?

Definitie en productie van spaanplaat

Spaanplaat is een houtvezelproduct dat gemaakt wordt door houtvezels te mengen met bindmiddelen en deze samen te persen tot een homogene plaat. De oppervlakte van spaanplaat is doorgaans stroef en het is moeilijk te verven. Dit betekent dat een grotere aandacht voor afwerking is nodig bij het gebruik van spaanplaat, met name als het zichtbaar blijft in de binnenruimte.

Spaanplaat wordt vaak gebruikt in constructieve toepassingen waar de esthetiek minder belangrijk is, zoals in de afwerking van dakkapellen of in wanden onder een verdieping. Het is een goedkope oplossing, maar vereist vaak meerdere lagen verf of afwerking om een gladde uitslag te verkrijgen.

Voordelen en nadelen van spaanplaat bij het afwerken van een dakkapel

Voordelen

1. Lage aankoopprijs: Spaanplaat is een relatief goedkope materialenkeuze vergeleken met gipsplaat. Dit maakt het een aantrekkelijke optie voor projecten waar budget een belangrijke rol speelt.
2. Duurzaamheid: Door de houtvezelconstructie is spaanplaat een duurzame keuze. Het is gemaakt uit verwerkt houtmateriaal en kan vaak uit duurzaam beweiden bosbestand komen.
3. Geschikt voor complexe constructies: Door de flexibiliteit in vormgeving is spaanplaat geschikt voor het afwerken van dakkapellen met schuine daken of vreemde hoeken, waar een strakke afwerking met gipsplaat lastiger is.

Nadelen

1. Moeilijk te verven: Het strofe oppervlak van spaanplaat maakt het lastig om het met één laag verf glad en netjes te maken. Meerdere lagen zijn vaak nodig, wat extra tijd en kosten met zich meebrengt.
2. Geen strakke afwerking mogelijk: Bij het afwerken van een dakkapel waarbij een strakke afwerking gewenst is, is spaanplaat niet de beste keuze. Dit is vooral van toepassing bij projecten waarbij visuele kwaliteit belangrijk is.
3. Geen gebruik bij vochtige omstandigheden: Aangezien spaanplaat vochtgevoelig is, moet het niet gebruikt worden in ruimtes waar condens of vocht aanwezig is. Dit is een belangrijke overweging bij isolatieprojecten.

Toepassing van spaanplaat in de afwerking van een dakkapel

Het afwerken van de binnenkant van een dakkapel

Bij het afwerken van de binnenkant van een dakkapel is het doel om de balken, isolatielagen en eventueel de dakconstructie te verbergen. Hierbij kunnen zowel spaanplaat als gipsplaat worden gebruikt. Spaanplaat is vooral geschikt in gevallen waar de afwerking niet perfect strak hoeft te zijn, zoals in een dakkapel met complexe vormen of schuine daken.

Het gebruik van spaanplaat als afwerking heeft het voordeel dat het goedkoper is dan gipsplaat. Daarnaast is het technisch makkelijker om te werken in constructies met vreemde hoeken of schuine oppervlakken. Het nadeel is dat het moeilijker is om het zorgvuldig en strak af te werken. Daarom is het vaak geschikt voor projecten waar esthetiek minder belangrijk is dan functionele kwaliteit.

Het afwerken van de buitenkant van een dakkapel

Hoewel spaanplaat meestal gebruikt wordt voor de binnenafwerking, is het ook mogelijk om het te gebruiken voor de buitenkant van een dakkapel. Dit is echter minder gebruikelijk, aangezien het oppervlak stroef is en het moeilijk is om het strak af te werken of te schilderen. Daarom wordt het vaak gecombineerd met andere materialen of verwerkt in een verdere afwerking met verf of lak.

Bij het gebruik van spaanplaat als dakbeschot is het belangrijk om rekening te houden met de vochtgevoeligheid. Het materiaal is niet geschikt voor directe blootstelling aan regen of vochtige omstandigheden. Daarom wordt het vaak gebruikt onder een verdere afwerking of binnen een gecontroleerde omgeving.

Technische aspecten van spaanplaat bij afwerking

Verlijming van spaanplaat

Bij het verlijmen van spaanplaat is het belangrijk om gebruik te maken van een geschikt bindmiddel. Ureum en PVA zijn de meest aanbevolen opties. De verlijming is meest effectief aan de vlakke zijde van de plaat. Als een lat aan de gelaagde rand van de spaanplaat wordt gelijmd, wordt het aanbevolen om gebruik te maken van een messing- of veerverbinding om de structuur beter te ondersteunen.

Opslag van spaanplaat

Voor een optimale opslag van spaanplaat is het aan te raden om de platen plat op te slaan. Als er niet genoeg ruimte is, kunnen de platen verticaal op de rand worden opgesteld, mits ze daar goed worden vastgezet om te voorkomen dat ze verwrongen raken of uitzakken.

Alternatieve materialen: Gipsplaat

Naast spaanplaat wordt ook gipsplaat vaak gebruikt voor het afwerken van dakkapellen. Gipsplaat is eveneens goedkoop en eenvoudiger in de afwerking, maar minder geschikt voor complexe constructies. Het is aan te raden bij eenvoudige dakkapellen of projecten waarbij een strakke afwerking belangrijk is.

Het nadeel van gipsplaat is dat het niet zo geschikt is voor schuine daken of vreemde hoeken. Daarom is spaanplaat vaak de betere keuze in complexe constructies, ook al vereist het extra afwerking.

Samenvatting van de voornaamste overwegingen

Isolatie en afwerking

Een belangrijk aspect bij het afwerken van een dakkapel is het optimaliseren van de isolatie. Het is mogelijk om de isolatie te plaatsen tussen de dakplaat en de dakbedekking of onder het dakbeschot. De eerste optie is vaak de voorkeur, omdat er dan geen condensvorming ontstaat tussen de lagen. Bij de tweede optie is het aan te raden om dampremmend folie te gebruiken om condensvorming te voorkomen.

Het afwerken van de dakkapel met spaanplaat maakt het mogelijk om direct isolatie aan te brengen. Dit draagt bij aan een verbeterde thermische prestatie van de woning en vermindert de energiekosten. Bovendien draagt het bij aan het milieu door de energieconsumptie van het huis te verlagen.

Conclusie

Het afwerken van een dakkapel met spaanplaat is een kostenefficiënte en praktische keuze, met name bij complexe constructies zoals schuine daken of vreemde hoeken. Hoewel spaanplaat moeilijker is om strak en glad te maken, is het technisch geschikter voor zulke toepassingen dan gipsplaat. De lage prijs en duurzaamheid van spaanplaat maken het een aantrekkelijke optie voor projecten waar budget en functionele kwaliteit belangrijk zijn.

Bij het afwerken van een dakkapel is het aan te raden om rekening te houden met de vochtgevoeligheid van spaanplaat en eventueel een verdere afwerking of isolatie toe te passen. Ook is het belangrijk om te overwegen of een strakke afwerking gewenst is, aangezien spaanplaat technisch gezien minder geschikt is voor zulke projecten.

Voor zowel woningeigenaren, DIY-enthousiastelingen als bouwprofessionals is het kiezen voor spaanplaat bij het afwerken van een dakkapel een realistische en praktische keuze. De voor- en nadelen moeten wel goed worden beoordeeld op basis van de specifieke projecteisen en omstandigheden.

Bronnen

1. Dakkapel aftimmeren - Klusnetwerk
2. Dakkapel aftimmeren - Dakkapel-kosten.nl
3. Dakkapel aftimmeren - Houtens.nl
4. Spaanplaat - Klus-info.nl