Dubbelwandig rookkanaal afwerken: richtlijnen, materialen en veiligheid

Published by Redactie on augustus 9, 2025 | Category afwerken

Het afwerken van een dubbelwandig rookkanaal is een essentieel onderdeel van een veilige en efficiënte installatie van een kachel of verwarmingssysteem. Het kanaal dient niet alleen als afvoer voor rookgassen, maar ook als warmte- en brandbeveiligingsconstructie binnen een woning. Bij het afwerken van het kanaal spelen verschillende aspecten een rol, zoals de keuze van de afsluitkap, omkokeren met brandwerend materiaal, het bepalen van de juiste ondersteuning en het afwerken aan het eind van het kanaal. In dit artikel worden deze aspecten in detail toegelicht, met nadruk op veiligheid, efficiëntie en deelname aan de bouwregelgeving.

Wat is een dubbelwandig rookkanaal?

Een dubbelwandig rookkanaal bestaat uit twee lagen met een isolerende ruimte ertussen. Deze constructie helpt om de buitenste wand van het kanaal koeler te houden en het risico op brand of warmteoverdracht naar omringende materialen te verminderen. Tevens draagt het bij aan een betere trek in het kanaal, wat zorgt voor een efficiënter verbrandingsproces. Dit type kanaal is verplicht in delen waar het kanaal door een muur, plafond of dak gaat of in de buurt komt van brandbare materialen.

Afwerken van het rookkanaal

Het afwerken van een dubbelwandig rookkanaal betreft meerdere stappen, afhankelijk van waar het kanaal loopt en hoe het wordt gebruikt. Hieronder worden de belangrijkste stappen en overwegingen beschreven.

1. Afsluitkap kiezen

Het afsluiten van het rookkanaal met de juiste kap is cruciaal voor de werking en veiligheid van het systeem. Er zijn drie veelvoorkomende typen kappen:

Aspiromatic kap: deze kap is ronddraaiend en draait door de wind en opstijgende warmte. Het draaien veroorzaakt een betere trek in het kanaal en vermindert het risico op onvoldoende rookafvoer. Het is een populaire keuze voor kachels die efficiënt moeten werken.
Trekkende regenkap: deze kap is traditioneel en bescherming biedt tegen wind en vogels. Het heeft een RVS-bescherming rondom en voorkomt dat er rook of regen in het kanaal terechtkomt.
Conische kap: deze open kap voorkomt dat condens in het kanaal terugloopt, maar heeft het nadeel dat regen er wel in kan komen. Het is geschikt voor droge omgevingen waar condensproblemen voorkomen.

Het kiezen van de juiste kap hangt af van de locatie van het kanaal en de omstandigheden in de buitenlucht. In windige omgevingen is de aspiromatic kap vaak de beste keuze, terwijl de trekkende regenkap geschikt is voor omgebouwde kachels.

2. Afsluitklep installeren (optioneel)

Als het rookkanaal niet actief wordt gebruikt, kan er een afsluitklep geïnstalleerd worden om te voorkomen dat ongewenste materialen of rommel via het kanaal naar binnen komen. Dit is handig in woningen waar het kanaal niet constant wordt gebruikt. Let erop dat bij het gebruik van een afsluitklep het rookkanaal niet in gebruik is voor stoken. Wil men het kanaal toch weer gebruiken, dan moet de afsluitklep eerst worden verwijderd.

3. Aansluiten op de kachel

Voor de aansluiting op de kachel is het gebruikelijk om een enkelwandig rookkanaal te gebruiken. Vaak kiezen gebruikers voor een zwart RVS-rookkanaal, dat goed aansluit op een zwarte kachel. Om het enkelwandige kanaal aan te sluiten op het dubbelwandige kanaal, is een verloopstuk (EW-DW) nodig. Boven het plafond kan het kanaal worden afgewerkt met een rozet.

4. Omkokeren van het kanaal

Het omkokeren van het rookkanaal is verplicht vanaf de eerste verdiepingsvloer. Het kanaal moet worden omgeven met brandwerend en hittebestendig materiaal. Dit zorgt ervoor dat de hoge temperaturen van het kanaal geen brandgevaar opleveren. De omkokering moet uitgerust zijn met een luchtspouw tussen het kanaal en de omkokering. Materialen zoals Promatect, Nobranda 200 of Supalux zijn gelijkwaardige alternatieven voor kalkzandsteen of gasbetonblokken.

Wanneer het kanaal door een houten verdiepingsvloer of muur gaat, is de omkoker verplicht. Bovendien dient het gat in de vloer of muur afgedicht te worden met een brandseparatieplaat, die de brandwerendheid verder verhoogt.

5. Ondersteuning van het kanaal

Het dubbelwandige rookkanaal moet op verschillende punten ondersteund worden om het in evenwicht te houden en te voorkomen dat het buigt of bezwijkt. Ondersteuning kan gerealiseerd worden met:

Muurbeugels: deze worden om de 1,5 meter bevestigd om het kanaal horizontaal te houden.
Verdiepingsondersteuning: bij het doorkruisen van een verdiepingsvloer wordt een ondersteuningsplaat gebruikt, waar het kanaal doorheen loopt en met klemmen wordt bevestigd.
Stoelconstructie: bij een lengte van 4 meter wordt aanbevolen om een stoelconstructie te gebruiken, die het gewicht van het kanaal ondersteunt.
Dakbevestiging: bij een doorkruising van het dak wordt een dakbevestigingsbeugel gebruikt om het kanaal van binnen tegen het dak te bevestigen. Aan de buitenkant wordt een dakplaat met loodslab geplaatst, waar het kanaal doorheen loopt. Om het geheel waterdicht te maken wordt een stormkraag gebruikt en deze wordt afgekit met vuurvaste silicone.

6. Door het dak

Bij het doorkruisen van het dak is het belangrijk om de installatie zowel veilig als waterdicht uit te voeren. De dakbevestiging moet goed uitgevoerd worden, zodat er geen regen in het kanaal terechtkomt. De stormkraag en vuurvaste kit zijn essentiële onderdelen van deze installatie. Het kanaal moet ook boven het dak afgesloten worden met een trekkap of andere afsluitkap, die ervoor zorgt dat er voldoende trek in het kanaal ontstaat.

Veiligheid en efficiëntie

Een goed afgewerkte dubbelwandige kachelpijp draagt bij aan zowel veiligheid als efficiëntie. De isolatie en dubbele wand zorgen ervoor dat de warmte goed in het kanaal blijft, waardoor de trek verbeterd wordt en het verbrandingsproces efficiënter verloopt. Dit zorgt op zijn beurt voor een betere warmteopbrengst en minder rook.

Daarnaast helpt het omkokeren en de juiste afsluitkap ervoor dat het kanaal niet in contact komt met brandbare materialen of omgevingen waar condens of rook kan terechtkomen. Het afwerken van het kanaal is dus niet alleen een kwestie van esthetiek, maar ook een belangrijk onderdeel van het veilig gebruiken van een kachel of verwarmingssysteem.

Bouwregelgeving en verplichte normen

Het afwerken van een rookkanaal moet volgens de Nederlandse bouwregelgeving (Bouwbesluit) gebeuren. Het omkokeren is verplicht bij doorkruising van verdiepingsvloeren of muren. Het gebruik van brandwerend materiaal en een luchtspouw is verplicht om brandveiligheid te waarborgen. Deze normen zijn ontworpen om zowel de gebruiker als het gebouw te beschermen tegen mogelijke brandgevaar.

Velen zijn niet op de hoogte van deze verplichte normen. Het is daarom aan te raden om te controleren of het kanaal correct is afgewerkt en of eventuele omkokeringen nog in goede staat zijn. Als het kanaal niet voldoet aan de normen, kan het gevaarlijk zijn en is een herinstallatie verplicht.

Technische specificaties en productkeuze

Bij de keuze van een dubbelwandig rookkanaal is het belangrijk om op technische specificaties te letten. Dubbelwandige kachelpijpen zijn meestal gemaakt van RVS (roestvrij staal) en worden uitgerust met isolatiemateriaal, zoals keramische isolatie. Een voorbeeld is het Twist-Lock 80mm kanaal van JustFire, gemaakt van AISI316L roestvrij staal, getest tot 600 graden, met een isolatiecapaciteit tot 1250 graden. Het Twist-Lock systeem zorgt voor eenvoudige montage en extra lekkagebeveiliging.

Conclusie

Het afwerken van een dubbelwandig rookkanaal is een complexe, maar essentiële taak in de installatie van een kachel of verwarmingssysteem. Het betreft niet alleen het fysieke afsluiten van het kanaal, maar ook het omkokeren met brandwerend materiaal, het kiezen van de juiste afsluitkap, de ondersteuning van het kanaal en het naleven van bouwregelgeving. Deze stappen zorgen voor een veilige, efficiënte en duurzame installatie.

Een goed afgewerkt kanaal draagt bij aan een betere trek, minder rook en veiligere omstandigheden in het huis. Het is daarom belangrijk om het proces zorgvuldig te plannen en uit te voeren, met aandacht voor detail en de juiste materialen. Voor zowel amateurs als professionals is het begrijpen van deze stappen een waardevolle investering in veiligheid en comfort.