Isaias Afwerki en de impact op Eritrese gemeenschappen in Nederland

De situatie in Eritrea en haar uitwerking op de Eritrese gemeenschappen in Nederland is complex en verweven met politieke, religieuze en sociale dimensies. Dit artikel geeft een overzicht van de rol van president Isaias Afwerki, de context van religieuze vervolging in Eritrea, en de gevolgen hiervan voor Eritrese vluchtelingen en burgers die in Nederland wonen. De nadruk ligt op feiten die zijn afgeleid uit de gegeven bronnen, zonder veronderstellingen of externe context toe te voegen.

Inleiding

Isaias Afwerki, de president van Eritrea sinds 1993, is vaak aangeduid als "de laatste dictator van Afrika." Zijn regime is gekenmerkt door een centralisering van macht, religieuze druk en een afgesloten maatschappij. Tegen deze achtergrond ontstaan spanningen binnen Eritrese gemeenschappen in het buitenland, zoals in Nederland, waar Eritreeërs die het regime niet steunen worden geïntimideerd of zelfs gechanteerd vanwege hun kritiek.

De impact van het Eritrese regime reikt ver buiten de landsgrenzen. Volgens enkele bronnen is er sprake van wat de "lange arm van Eritrea" wordt genoemd: Eritreeërs in het buitenland worden gecontroleerd, moeten belastingen betalen en mogen geen kritiek uiten. Deze controle leidt tot verdeeldheid binnen de gemeenschap en heeft, zoals duidelijk werd op 17 februari in Den Haag, tot fysieke confrontaties.

Binnen dit artikel worden de politieke en religieuze contexten van Eritrea verder toegelicht, evenals de praktische gevolgen voor Eritrese burgers in Nederland. Daarnaast wordt ingegaan op de recente diplomatieke ontwikkelingen tussen Eritrea en Ethiopië, en de betekenis hiervan voor de toekomst van de regio.

Isaias Afwerki en het Eritrese regime

Centraal bestuur en autoritair bestuur

Isaias Afwerki heeft sinds de onafhankelijkheid van Eritrea in 1993 de macht in handen. Zijn regime wordt vaak vergeleken met dat van Noord-Korea, Iran en Turkmenistan vanwege de centralisering van macht, de afwezigheid van vrij verkiezende democratie en de beperking van burgerlijke vrijheden. Afwerki is de enige leidinggevende in het land, en de Eritrese politiek wordt beheerst door de People’s Front for Democracy and Justice (PFDJ), een partij die in 1993 uit de Eritrean People’s Liberation Front (EPLF) ontstond.

De PFDJ heeft sinds de onafhankelijkheid van Eritrea een autoritaire regering geleid, waarin de religieuze groeperingen, met name christelijke kerken, onder druk worden gezet. Er is sprake van een obstakel in de vorm van religieuze groepen bij het vormen van een nationale identiteit. Afwerki’s ideologische aanhankelijkheid aan communistische principes lijkt hierin een rol te spelen, omdat religie vaak als tegenover revolutionaire ideeën staat.

Religieuze vervolging in Eritrea

Religieuze vrijheid is in Eritrea sterk beperkt. De christelijke bevolking, die ruwweg 44% van de bevolking uitmaakt, wordt vaak doelwit van vervolging. Open Doors, een organisatie die zich inzet voor vervolgde christenen, benadrukt dat christenen in Eritrea worden onderworpen aan overheidswantrouwen, kerkelijke superioriteit en georganiseerde misdaad. Deze vervolging kan variëren van geestelijke druk tot fysieke intimidatie en zelfs gevangenstraf. In sommige gevallen worden christenen gedwongen hun geloof af te zweren om vrij te komen.

Open Doors helpt christenen in Eritrea sinds de jaren ’90, met onder andere trainingen om hen voor te bereiden op vervolging en initiatieven die hun economische situatie verbeteren. Er zijn ook gevallen van christenen die jarenlang gevangen zitten zonder proces. Deze situatie leidt tot een onrust binnen Eritrese gemeenschappen in het buitenland, waarin christelijke vluchtelingen vaak actief tegen het regime protesteren.

De impact van het Eritrese regime op Eritrese gemeenschappen in Nederland

De "lange arm" van het regime

Een van de meest opvallende fenomenen binnen Eritrese gemeenschappen in Nederland is de zogenaamde "lange arm" van het Eritrese regime. Eritreeërs die in Nederland wonen worden gecontroleerd op hun gedrag, moeten belastingen betalen aan het regime en mogen geen kritiek uiten. Dit leidt tot spanningen binnen de gemeenschap, omdat Eritrese vluchtelingen vaak actief tegen het regime zijn en zich niet willen conformeren aan de richtlijnen die vanuit Eritrea komen.

Een concreet voorbeeld van deze spanning is het incident op 17 februari in Den Haag. Tijdens een pro-regime feest, dat door Eritrese burgers die het regime steunen werd georganiseerd, raakten Eritrese vluchtelingen en tegenstanders van het regime in conflict. De anti-regime groep voelde zich geprovoceerd door de uitbundige social media-activiteiten van de pro-regime groep. Dit leidde tot fysieke confrontaties en maakte duidelijk hoe verdeeld de Eritrese gemeenschap in Nederland is.

Intimidatie en controle in Nederland

Er zijn ook meldingen van intimidatie binnen de Eritrese gemeenschap in Nederland. Aanhangers van de PFDJ proberen Eritrese burgers in Nederland te beïnvloeden, en in sommige gevallen is er zelfs sprake van chantage. Als iemand kritiek uuit op het regime, kunnen er gevolgen zijn voor hun familieleden die in Eritrea wonen. Dit mechanisme van controle wordt gebruikt om Eritrese burgers in het buitenland te onderwerpen aan het regime.

Een voorbeeld hiervan is de verbanning van een conferentie in Nederland waarbij Yemane Gebreab, een hoge functionaris van de Eritrese overheid, zou spreken. De conferentie werd verboden, wat leidde tot media-aandacht over de "lange arm van Eritrea" en de invloed van het regime op Eritrese burgers in Nederland.

Eritrea en Ethiopië: diplomatieke ontwikkelingen

Vreedzame ontmoeting tussen leiders

Een belangrijk moment in de recente geschiedenis van Eritrea is de ontmoeting tussen president Isaias Afwerki en premier Abiy Ahmed van Ethiopië in juli 2018. Deze ontmoeting in Asmara was het eerste contact tussen de leiders van beide landen in bijna twintig jaar. Het betekent een historische doorbraak, gezien de jarenlange vijandschap tussen Ethiopië en Eritrea.

De grensoorlog tussen de twee landen eind jaren negentig leidde tot de dood van ongeveer 80.000 mensen. Sindsdien verkeerden Ethiopië en Eritrea in een toestand van oorlog. De ontmoeting in juli 2018 en de daaropvolgende vredesakkoorden betekenen een einde aan deze staat van oorlog. De landen hebben beloofd handelsbelemmeringen op te heffen en samenwerking aan te gaan.

Hervormingen in Ethiopië

Abiy Ahmed, de 42-jarige premier van Ethiopië, is beschouwd als een progressieve leider. Sinds zijn aantreden in april 2018 heeft hij een golf van hervormingen ingezet. Hij liet politieke gevangenen vrij, opende de economie voor investeerders en toonde zich open voor internationale samenwerking. Deze hervormingen hebben ook de Eritrese-Ethiopische betrekkingen beïnvloed, en het einde van de oorlog is hierin een belangrijk aspect.

De ontmoeting tussen Afwerki en Ahmed is een symbool voor deze verandering. Beide leiders lachten en omhelsden elkaar, en reden langs juichende toeschouwers in Asmara. Dit moment toont aan dat er een wisseling van politiek gedrag kan zijn, ook in landen met lange geschiedenissen van conflict.

De toekomst van Eritrea en haar gemeenschappen

De rol van de Eritrese gemeenschappen in het buitenland

De Eritrese gemeenschappen in het buitenland spelen een sleutelrol in de hervormingsprocessen van hun thuisland. Zowel de pro-regime als de anti-regime groepen zijn actief in het buitenland en proberen hun visie te verdedigen. Deze verdeeldheid leidt tot interne spanningen binnen Eritrese gemeenschappen in landen zoals Nederland.

De Eritrese gemeenschap in Nederland is een microkosmos van de spanningen die in Eritrea zelf aanwezig zijn. Eritreeërs in Nederland worden niet alleen beïnvloed door hun eigen ervaringen, maar ook door de politieke en religieuze druk vanuit hun thuisland. Dit betekent dat hun identiteit en politieke standpunten grotendeels bepaald worden door hun band met Eritrea.

De betekenis van de vreedzame ontmoeting

De vreedzame ontmoeting tussen Eritrea en Ethiopië is een positief teken voor de toekomst van de regio. Het einde van de oorlog en de start van samenwerking kunnen leiden tot economische groei en betere betrekkingen tussen de landen. Voor de Eritrese gemeenschappen in het buitenland betekent dit ook dat er meer mogelijkheden zijn om hun banden met hun thuisland te versterken, zonder de angst van vervolging of controle.

Conclusie

Isaias Afwerki en zijn regime spelen een centrale rol in de situatie van Eritrea en zijn gemeenschappen in het buitenland. Zijn autoritaire bestuur, de religieuze druk en de controle over burgers in het buitenland hebben geleid tot verdeeldheid en spanningen, zoals duidelijk werd in de incidenten in Nederland. De recente diplomatieke ontwikkelingen tussen Eritrea en Ethiopië tonen echter aan dat er ook positieve veranderingen mogelijk zijn.

De Eritrese gemeenschappen in het buitenland spelen een belangrijke rol in het bepalen van de toekomst van hun thuisland. Zowel de pro-regime als de anti-regime groepen proberen hun visie te verdedigen, wat leidt tot interne conflicten en verdeeldheid. De toekomst van Eritrea hangt af van de wisseling van politiek gedrag, hervormingen en de mogelijkheid tot samenwerking met buurlanden.

Bronnen

1. Open Doors – Eritrea
2. Interview met Eritrea-expert
3. NOS – Ethiopië en Eritrea sluiten vredesovereenkomst
4. De Kanttekening – De lange arm van Eritrea
5. BNNVARA – Progressieve Ethiopische leider leidt land naar nieuwe toekomst