Gids voor het afwerken van PLA 3D-prints: Technieken en tips voor een professionele afwerking

Published by Redactie on augustus 9, 2025 | Category afwerken

3D-printen is tegenwoordig een veelgebruikte technologie in diverse industrieën, waaronder de bouwsector en de woningbouw. Vooral voor prototypen en functionele onderdelen worden PLA-geprinte componenten vaak gebruikt vanwege hun betaalbaarheid en relatieve eenvoud van gebruik. Echter, om een echt professioneel resultaat te verkrijgen, is een correcte afwerking onmisbaar. PLA (Polylactide) is een thermoplast dat relatief makkelijk te verwerken is, maar het vereist wel aandacht voor detail en de juiste technieken om het optimale resultaat te behalen.

In deze gids worden verschillende technieken en stappen behandeld die u kunt toepassen om uw PLA 3D-prints effectief en efficiënt af te werken. De informatie is gebaseerd op bronnen van betrouwbare websites, zoals experts in 3D-printen en -afwerking.

Wat is PLA en waarom is afwerking belangrijk?

PLA is een veelgebruikt materiaal in FDM (Fused Deposition Modeling) 3D-printen. Het is een biologisch afbreekbaar thermoplast dat wordt gemaakt uit plantaardige materialen, zoals maïsstro. Vanwege zijn lage smeltpunt en zijn betrouwbare drukbaarheid wordt PLA vaak gekozen voor prototypen en eindproducten. Echter, direct na het printen vertonen PLA-objecten vaak een ruwe oppervlakte met zichtbare laaglijnen en onregelmatigheden. Deze onvolkomenheden kunnen het uiterlijk en de functionaliteit van het object negatief beïnvloeden.

Afwerking is dus essentieel om een gladde, professionele afwerking te verkrijgen. De juiste technieken kunnen niet alleen het uiterlijk verbeteren, maar ook de duurzaamheid en het gebruiksgemak van het object verhogen.

Voorbereiding: Vanaf het printproces

Voor u begint met de afwerking van uw PLA-print, is het belangrijk om rekening te houden met het printproces zelf. PLA is een relatief taai materiaal, wat betekent dat het niet eenvoudig te schuren is en snel kan opstropen bij wrijving. Daarom zijn de volgende stappen cruciaal:

Laaghoogte en printparameters: Een lage laaghoogte (bijvoorbeeld 0,1 mm) en een juiste printtemperatuur zorgen voor een betere oppervlaktekwaliteit en minder zichtbare laaglijnen.
Ondersteuning verwijderen: Zorg ervoor dat alle ondersteuningen en opvulmaterialen correct worden verwijderd om eventuele schade aan het oppervlak te voorkomen.
Controle op defecten: Inspecteer het object op vormfouten, scheurtjes of verkleuring voordat u begint met de afwerking.

Schuren: De basis van 3D-printafwerking

Schuren is een van de belangrijkste stappen bij het afwerken van PLA-objecten. Aangezien PLA gevoelig is voor warmte, is het aan te raden om met nat schuurpapier te werken. Dit voorkomt oververhitting en opstropen van het materiaal.

Schuurstappen en korrelgroottes

Start met grof schuurpapier: Begin met een korrelgrootte van 60 tot 200. Gebruik nat schuurpapier om de warmte te absorberen en schade te voorkomen.
Gebruik fijner schuurpapier: Nadat de grove onvolkomenheden zijn weggeschaafd, schuur je verder met korrels van 240 tot 400. Dit vermindert de zichtbaarheid van laaglijnen en andere imperfectionen.
Finale afwerking: Gebruik schuurpapier met een korrelgrootte van 800 tot 1500 voor een gladde, professionele afwerking. Dit is essentieel als u het object gaat verven of verder behandelen.

Tip: Gebruik water als smeermiddel om de schuurkrachten te verlagen en het oppervlak te koelen. Zorg ervoor dat het schuurpapier waterbestendig is.

Opvullen en polijsten

Na het schuren zijn er vaak kleine oneffenheden of krassen op het oppervlak. Deze kunnen worden weggevaagd door gebruik te maken van opvullers of polijsttechnieken.

Opvullen van de oppervlakte

Gebruik een speciaal opvulmiddel: PLA is compatibel met meeste opvulmiddelen, maar het is belangrijk om een opvulmiddel te kiezen dat specifiek is voor kunststoffen.
Toepassing: Verwijder eventuele losse schijfjes of opgesmolten resten en breng een dun laagje opvulmiddel aan met een penseel of spatel. Laat dit drogen volgens de instructies op de verpakking.
Schuur opnieuw: Nadat het opvulmiddel is drooggevallen, schuur je het oppervlak nogmaals, beginnend met grof schuurpapier en eindigend bij 1000 korrels.

Polijsten voor een strakke afwerking

Gebruik polijstpoeder of -verf: Polijsten vermindert de zichtbaarheid van schurelementen en geeft het object een glanzend uiterlijk.
Techniek: Gebruik een polijstblok of een roterend gereedschap met een laagere snelheid om schade aan het oppervlak te voorkomen. Eindig met het hoogst mogelijke korrelgetal voor de fijnste afwerking.

Verven en coatings

Als u uw PLA-object verder wil versieren of beschermen, is het mogelijk om het te verven of een coating toe te passen. Dit is vooral nuttig als het object in een externe omgeving gebruikt wordt of als het visueel aantrekkelijker moet zijn.

Keuze van verf

Waterverf: PLA is compatibel met waterverf, die eenvoudig toepasbaar is en snel droogt.
Lakken: Gebruik een lak die speciaal is ontworpen voor kunststoffen, zoals epoxy of polyurethaan. Dit verhoogt de duurzaamheid en het uiterlijk.
Speciale effecten: Voor een professioneel uiterlijk kunnen speciale effectverven of metaliserende coatings worden gebruikt.

Toepassing van verf

Voorbereiding: Zorg ervoor dat het object grondverf of een primer heeft gekregen. Dit zorgt voor een betere kleurbinding en voorkomt licht reflectie.
Techniek: Gebruik een penseel of airbrush voor een gelijkmatige toepassing. Vermijd druppelingen en onregelmatigheden.
Droogtijd: Laat de verf volledig drogen en herhaal eventueel de toepassing voor een dikkere laag.

Professionele technieken voor geavanceerde afwerking

Naast handmatige technieken zijn er ook professionele methoden die gebruikt kunnen worden voor grootschalige productie of voor objecten met zeer hoge kwaliteitsverwachtingen.

Dampgladmaken

Techniek: Dampgladmaken maakt gebruik van waterdamp om het oppervlak van het object glad te maken. Het werkt het beste met PLA-objecten die vrijwel volledig geschaafd zijn.
Voordelen: De techniek is relatief eenvoudig, snel en zorgt voor een zeer gladde afwerking.
Beperkingen: Het vereist speciaal gereedschap en een bepaalde mate van ervaring.

Chemische behandelingen

Techniek: Sommige chemische behandelingen kunnen worden gebruikt om het oppervlak van PLA-objecten te gladden. Deze methoden zijn echter minder geschikt voor amateurs en vereisen veiligheidsmaatregelen.
Beperkingen: Ze kunnen het materiaal veranderen of beschadigen, dus het is aan te raden om ze eerst op een klein stukje te testen.

Aanpassen van technieken aan het gebruikte materiaal

Hoewel PLA relatief gemakkelijk te verwerken is, zijn er andere 3D-printmaterialen die andere afwerkingstechnieken vereisen. Het is belangrijk om de juiste techniek te kiezen op basis van het materiaal:

PLA: Nat schuren, opvullen en polijsten zijn de meest effectieve methoden.
ABS: Kan worden gladgemaakt met aceton, maar vereist meer aandacht voor het verhitten en oplossen van het oppervlak.
PETG: Kan lastiger zijn te schuren, maar met het juiste gereedschap is het mogelijk.
Harsprints: Vereisen vaak fijne schuurkorrels en extra polijstelementen voor een strakke afwerking.

Voorbeelden uit de praktijk

Bij 3DLabs wordt FDM 3D-printen vaak gebruikt voor het maken van functionele objecten zoals telefoonhouders, woningaccessoires en technische onderdelen. PLA is daarbij een veelgebruikte keuze vanwege zijn recyclebare eigenschappen en lage kosten. In de praktijk wordt PLA vaak afgevuurd met de technieken die in deze gids worden beschreven, waardoor het eindresultaat zowel esthetisch als functioneel is.

Een voorbeeld van een project waarin PLA-afwerking van belang was, is het maken van een horlogestandaard. Het object had zowel interne als externe kenmerken die een glimmende, professionele afwerking vereisten. Door schuren, opvullen en verven te combineren, kon het object uiteindelijk worden afgeleverd in de gewenste kwaliteit.

Veiligheid en voorzichtigheid

Afwerken van 3D-prints vereist niet alleen technische kennis, maar ook veiligheidsmaatregelen. PLA kan bij het schuren of polijsten stof en verfdeeltjes produceren die schadelijk zijn voor de ademhaling. Het is aan te raden om:

PBM (persoonlijke beschermingsmiddelen) te dragen: Dit omvat handschoenen, een mondbescherming en een veiligheidsbril.
In een goed geventileerde ruimte te werken: Dit voorkomt het inademen van fijne stofdeeltjes.
Gereedschap en oppervlakken regelmatig te reinigen: Dit vermindert het risico op verkeerde toepassing of schade aan het object.

Samenvatting

Afwerken van PLA-geprinte objecten is een essentieel proces om een professioneel resultaat te verkrijgen. PLA is relatief gemakkelijk te verwerken, maar het vereist wel aandacht voor detail en de juiste technieken. Door schuren, opvullen, polijsten en eventueel verven te combineren, kunt u het uiterlijk en de functionaliteit van uw PLA-objecten aanzienlijk verbeteren. Het is aan te raden om met nat schuurpapier te werken en eventueel gebruik te maken van professionele technieken zoals dampgladmaken of chemische behandelingen.

Bij 3D-printen in de bouwsector en de woningbouw is een goede afwerking niet alleen belangrijk voor het uiterlijk, maar ook voor de duurzaamheid en het gebruiksgemak van het object. Door deze stappen te volgen, kunt u ervoor zorgen dat uw PLA-objecten zowel esthetisch als functioneel uitstekend zijn.