Loodslab en schoorsteen afwerken: Uitleg over technieken en materialen

Published by Redactie on augustus 9, 2025 | Category afwerken

Het afwerken van een schoorsteen met lood is essentieel voor een waterdichte aansluiting tussen schoorsteen en dak. Zowel bij nieuwbouw als bij renovatie wordt lood gebruikt om vocht- en lekkageproblemen te voorkomen. Loodslabben zijn duurzaam, sterk en goed bestand tegen weersinvloeden, maar ook het oudst mogelijke materiaal vereist af en toe onderhoud of vervanging. In dit artikel bespreken we de technieken, materialen en toepassingen voor het afwerken van een schoorsteen met lood. Hierbij wordt uitgebreid aandacht besteed aan de verschillende manieren om scheuren en lekkages in loodslabben te herstellen, evenals de rol van cementplaten en afdichtmaterialen bij het optimaliseren van de waterdichtheid.

Inleiding

Schoorstenen vormen een cruciale aansluiting tussen het dak en de binnenspuiting van rookgassen of ventilatie. Om dit contact waterdicht en duurzaam te maken, wordt gebruikgemaakt van loodslabben en mortelplaten. Door de jaren heen kan het lood verouderen, scheuren of losraken, wat lekkages en vochtproblemen kan veroorzaken. In dit artikel wordt aandacht besteed aan de volgende thema’s:

Het functioneren en doel van loodslabben rondom schoorstenen.
De rol van mortelplaten bovenop de schoorsteen.
Hoe lekkages en scheuren in loodslabben worden hersteld.
Materialen en technieken voor het herstellen of vervangen van loodslabben.
De betekenis van onderhoud en tijdelijke reparaties tot aan vervanging.
Praktische tips voor eigenaars die zelf iets kunnen doen.

De informatie is gebaseerd op echte casussen, adviezen van vakmensen en technische omschrijvingen uit betrouwbare bronnen. Het doel is om een duidelijk overzicht te geven van de beste manieren om schoorstenen en loodslabben waterdicht en duurzaam af te werken.

Loodslabben: Doel en toepassing

Een loodslab is een strook lood dat wordt gebruikt voor het afdichten van kieren, aansluitingen en openingen op het dak, waaronder schoorstenen. Het doel van loodslabben is om waterdichtheid te waarborgen, zodat regenwater of vocht niet het huis binnendringt. Bovendien draagt lood bij aan de isolatie van het dak, omdat het spleten en kieren volledig afsluit. Lood is een duurzaam materiaal dat normaal gesproken 30 tot 40 jaar meegaat, na welk tijdperk het verouderd kan raken of beschadigd kan zijn door weersinvloeden of stoten (bijvoorbeeld door takken in herfststormen).

Loodslabben worden voornamelijk gebruikt:

Rond schoorstenen en dakkapellen.
Onder nokroosters.
Bij kachelpijpen en stormkragen.
Rondom raamkozijnen.

Bij schoorstenen wordt het lood zowel rondom de basis als bovenop de schoorsteen aangebracht. De loodslabben zorgen voor een vloeiende overgang tussen schoorsteen en dakbedekking en voorkomen dat water langs de aansluiting naar binnen kan trekken. Omdat lood zwaar en flexibel is, is het ideaal voor het vullen van kanten en hoeken en voor het maken van een waterdichte afsluiting.

Technieken voor het afdichten van schoorstenen

Het afdichten van een schoorsteen met lood vereist een zorgvuldige aanpak, omdat de aansluiting meerdere lagen kan bevatten en verschillende componenten moet omvatten. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste technieken:

1. Overlapping en windrichting

Bij het leggen van loodslabben is het belangrijk dat de overlappen in de juiste richting worden gelegd. De overlappen moeten met de overheersende windrichting mee worden gedekt, zodat wind niet onder de slabs kan waaien. Daarnaast worden de uiteinden van de loodslabben dubbelgevouwen om de randen te verstijven. Dit zorgt ervoor dat de slabs minder gevoelig zijn voor wind en dat de afdichting beter blijft werken.

2. Vorming van loodflappen

Rondom de schoorsteen worden loodflappen geplaatst aan beide zijden. Deze flappen vullen de kanteleven in en zorgen voor een glad en waterdicht oppervlak. Deze flappen moeten een overlap van minstens 20 cm hebben, zodat ze goed kunnen aansluiten op elkaar en op het dak. De totale lengte van het loodwerk rondom een schoorsteen kan snel oplopen tot 8 meter of meer.

3. Afdichting bovenop de schoorsteen

Bovenop de schoorsteen wordt een cementplaat of mortelplaat aangebracht. Deze plaat houdt de muren van de schoorsteen bij elkaar en zorgt voor een vlakke basis voor het loodwerk. Door de jaren heen kan deze plaat echter scheuren of worden poreus, waardoor water door de poriën kan trekken. In dergelijke gevallen moet de cementplaat worden hersteld of opnieuw aangelegd.

Lekkages en reparaties

Ondanks de duurzaamheid van lood kan het verouderen of beschadigd raken, wat lekkages kan veroorzaken. In dit geval zijn er verschillende opties voor reparatie of tijdelijke oplossingen.

1. Kleine scheuren

Voor kleine scheuren in loodslabben zijn er meerdere opties:

Loodstickers of afdichtband: Dit is een eenvoudige manier om kleine scheurtjes te herstellen. De afdichtband bestaat uit een loodkleurige bovenlaag en een zwarte, bitumineuze onderlaag die goed hecht op het lood. Het materiaal is bestand tegen UV-straling en temperatuursverschillen.
Kunsthars of acrylaathars: Deze harsen vullen de scheur en vormen een flexibele afdichting die goed blijft werken bij uitzetting en krimp.
Synthetische voegkit: Deze kit is makkelijk aan te brengen en vormt een elastische afdichting die goed werkt bij bewegingen in het lood.

2. Grote scheuren

Voor grotere barsten of beschadigingen is het aanbrengen van een stuk lood de beste oplossing. Dit stuk lood wordt op maat geknipt en met een elastische, zuurvrije kit op de scheur geplakt. Het is belangrijk dat het oppervlak zo glad mogelijk is voorafgaand aan het aandragen van de kit. Ook is het mogelijk om het stuk lood onder de scheur vast te lijmen, maar dit is vaak lastiger, omdat het lood dan omhoog moet worden getrokken, wat het risico op verdere schade vergroot.

Een goede optie is het gebruik van een elastische bitumenkit of een MS-polymer kit. Deze kits zijn beschikbaar bij bouwmaterialenwinkels en worden vaak gebruikt door vakmensen. Een voorbeeld is de Zettex polymeer kit, die na het uitharden elastisch blijft en goed bestand is tegen bewegingen in het lood.

3. Tijdelijke afdichting

Als een permanente herstelling nog niet nodig is, maar de lekkage al aanzet, is het mogelijk om tijdelijke afdichtingen aan te brengen. Een populaire oplossing is het gebruik van vloeibaar rubber. Dit materiaal kan eenvoudig over de schoorsteen worden gesmeerd of geperst en vormt een rubberachtige kap die het regenwater buiten houdt. Het is geen permanente oplossing, maar kan worden gebruikt als tijdelijke maatregel tot aan een volledige herstelling of vervanging van het lood.

Cementplaten en mortel

Naast loodslabben speelt de cementplaat bovenop de schoorsteen een cruciale rol in de waterdichtheid. Deze plaat houdt de muren van de schoorsteen bij elkaar en vormt een vlakke basis voor het loodwerk. Door weersinvloeden kan de plaat echter scheuren of worden poreus, wat lekkages kan veroorzaken. In dergelijke gevallen is het noodzakelijk om de cementplaat te herstellen of opnieuw aan te leggen.

Het herstellen van een cementplaat gaat als volgt:

Verwijderen van oude mortel: De oude, losse of gescheurde mortelplaat wordt verwijderd.
Voorbereiding van de basis: De basis moet schoon, droog en vaste zijn.
Aanbrengen van nieuwe mortel: Een nieuwe mortellaag wordt aangebracht, waarbij de muren van de schoorsteen worden vastgekleefd.
Afdichten: Na het aanbrengen van de mortelplaat wordt eventueel een afdichting aangebracht om vocht en regenwater buiten te houden.

Onderhoud en vervanging

Onderhoud van loodslabben is essentieel om lekkages en vochtproblemen te voorkomen. Regelmatig inspecteren van de aansluitingen en aandacht voor eventuele scheurtjes of losse plekken kan helpen om grotere problemen te voorkomen. Tijdens het onderhoud kan men kleine reparaties uitvoeren, zoals het afdichten van barsten of het herstellen van voegwerk.

Als het lood echter verouderd is of beschadigd, is vervanging vaak de beste oplossing. Een professionele metselaar of dakdekker kan het loodwerk verwijderen en een nieuwe aansluiting aanbrengen. Dit is vooral belangrijk bij grotere lekkages of als de structuur van het lood niet meer betrouwbaar is.

Een goed moment voor vervanging is als:

Scheuren of barsten zich vaak herhalen.
De lekkage niet meer te herstellen is met tijdelijke afdichtingen.
Het lood loskomt uit het voegwerk of de mortelplaat.
Het lood verouderd is en niet meer waterdicht functioneert.

Praktische tips voor eigenaars

Voor eigenaars die zelf iets kunnen doen, zijn er meerdere opties voor het herstellen van kleine lekkages of het aanbrengen van tijdelijke afdichtingen. Hieronder geven we een aantal praktische tips:

Kleedmaterialen: Voor tijdelijke afdichtingen is het gebruik van loodstickers of vloeibaar rubber een goede optie.
Bitumenkit of voegkit: Deze kits zijn makkelijk aan te brengen en vormen een elastische afdichting.
Reiniging en voorbereiding: Zorg dat het oppervlak schoon, droog en vrij van losse stukjes is voordat je afdichting aanbrengt.
Elastische materialen: Kies voor afdichting die elastisch blijft, zodat het goed werkt bij bewegingen in het lood.
Voorzichtig omgaan met mortel: Als de mortelplaat bovenop de schoorsteen lekt, kan het helpen om deze opnieuw aan te smoren met cementmortel.

Conclusie

Het afwerken van een schoorsteen met lood is een essentieel onderdeel van de waterdichtheid en duurzaamheid van het dak. Loodslabben vormen een betrouwbare afdichting, maar vereisen regelmatig onderhoud of eventueel vervanging. Kleine lekkages kunnen vaak worden hersteld met materialen zoals loodstickers of bitumenkit, terwijl grotere problemen vaak een permanente herstelling of vervanging vereisen. Bovendien speelt de cementplaat bovenop de schoorsteen een belangrijke rol in het voorkomen van lekkages en vochtproblemen.

Voor eigenaars is het belangrijk om op tijd te reageren op lekkages of afdichtingsproblemen. Tijdelijke oplossingen kunnen helpen om schade te beperken, maar het is aan te raden om grotere problemen aan een vakman over te laten. Door goed onderhoud en tijdstippe herstellingen te doen, kan de schoorsteen jarenlang waterdicht blijven en zijn er minder risico’s op schimmelvorming, rotting of andere schade.

Het afwerken van een schoorsteen met lood vereist dus niet alleen technische kennis, maar ook een zorgvuldige aanpak en regelmatig onderhoud. Zowel tijdens de bouw als bij renovatie is het belangrijk om de aansluitingen waterdicht en duurzaam te maken. Zo blijft het huis langdurig beschermd tegen vocht en lekkages.

Bronnen

schouw
loods