Afwerken van heipalen: Technieken, aandachtspunten en toepassingen in bouw en renovatie

Published by Redactie on augustus 10, 2025 | Category afwerken

Het afwerken van heipalen is een kritische fase in elke funderingsproject, die direct beïnvloedt op de duurzaamheid, draagvermogen en veiligheid van een gebouw. Of het nu gaat om de installatie van nieuwe palen of het verwijderen van oude, het proces vereist expertise, aandacht voor detail en het juiste materiaal. In dit artikel wordt ingegaan op de technieken en methoden die worden gebruikt bij het afwerken van heipalen, met name in complexe situaties zoals inpandig heien, het verwijderen van oude palen en het gebruik van trillingsvrije technieken. De aandachtspunten, zoals het beheersen van geluid en trillingen, logistiek en juridische kaders, worden eveneens behandeld.

Wat zijn heipalen en waarom zijn ze belangrijk?

Heipalen zijn constructieve elementen die gebruikt worden om de belasting van een gebouw op een diepere, draagkrachtigere grondlaag over te dragen. Ze worden vaak toegepast in situaties waarbij de bovenliggende grond niet voldoende stevig is om het gewicht van het gebouw te dragen. Stalenbuispalen, schroefpalen en betonpalen zijn enkele van de meest gebruikte types. Het juiste afwerken van deze palen is van essentieel belang om ervoor te zorgen dat de fundering niet alleen sterk genoeg is, maar ook functioneel en esthetisch afgewerkt wordt.

Soorten heipalen en hun toepassing

Naar aanleiding van de bronnen is duidelijk dat stalenbuispalen vaak worden gebruikt in situaties met beperkte werkruimte of waarbij trillingsbeheersing nodig is. Deze palen kunnen met een tromp of ring en een hoeklas aan elkaar worden gelast. Bovendien is het mogelijk om de palen over hun gehele lengte te wapenen, waarbij afstandhouders worden gebruikt om voldoende dekking van de wapening te garanderen.

Een andere vorm is de groutinjectiepaal, waarbij een stalen casing in de bodem wordt geboord en grout onder druk wordt ingespoten om een verbrede voet te vormen. Deze methode levert een paal met een hoge druk- en trekcapaciteit, wat ideaal is in zware belasting situaties.

Daarnaast zijn schroefpalen een populaire keuze, vooral in situaties waarbij trillingsvrije technieken nodig zijn. Deze worden vaak gebruikt in combinatie met boor- of druktechnieken.

Technieken voor het afwerken van heipalen

Het afwerken van heipalen omvat meerdere stappen, variërend van het aanbrengen van wapening tot het dichten van openings. De specifieke techniek hangt af van het type paal, de locatie en de vereisten van het project.

Druktechniek

Bij het gebruik van de druktechniek worden buispalen in de grond gedrukt met vijzels die verankerd zijn in een betonvloer. Als het eerste segment van de buis een vaste voetplaat heeft, is het paalsysteem volledig trillingsvrij. In het geval van een losse voetplaat kan een betonvoet worden geheid om extra draagkracht te realiseren. Deze methode is vooral geschikt voor projecten waarbij een laag trillingsniveau vereist is, zoals bij monumentale of kwetsbare gevels.

Lasverbindingen

Voor het afwerken van stalenbuispalen worden lasverbindingen gebruikt om buissegmenten met elkaar te verbinden. Dit kan via een tromp of ring met een hoeklas gebeuren. Deze verbindingen moeten nauwkeurig worden uitgevoerd om eventuele zwakke punten in de constructie te voorkomen. In sommige gevallen zijn de palen direct op hoogte af te werken, afhankelijk van de omstandigheden.

Groutinjectie

Bij groutinjectie wordt een stalen casing in de bodem geboord en wordt grout onder druk ingespoten. Dit leidt tot de vorming van een verbrede voet in de draagkrachtige lagen van de grond. De grout vult holtes, verdringt deels de grond en hardt uit tot een sterke paalkolom. Nadat het boorproces is voltooid, wordt de buis zelf gevuld met beton. Deze methode is zeer geschikt voor zware belasting situaties en diepe, nattere grondlagen.

Trillingsvrije technieken

In situaties waarbij het gebruik van trillingsarme of trillingsvrije technieken vereist is, zoals bij inpandig heien of nabij gevoelige bouwwerken, worden alternatieve methoden toegepast. Denk hierbij aan schroefpalen of druktechnieken die minimaal invloed hebben op de bestaande structuur. Deze technieken zijn van groot belang bij het herstellen van funderingen onder bestaande vloeren of bij het aanbrengen van kelders of aanbouwen.

Inpandig heien: Aandachtspunten en toepassingen

Inpandig heien is een techniek waarbij heipalen worden aangebracht binnen een bestaand gebouw of onder een overkapping. Deze methode is vaak nodig bij funderingsherstel, verbouwingen of het aanbrengen van kelders. De beperkte werkruimte en de noodzaak om schade aan bestaande structuren te voorkomen maken dit een uitdaging.

Wanneer kies je voor inpandig heien?

Inpandig heien is vaak de juiste oplossing in de volgende situaties:

Funderingsherstel onder bestaande vloer: Wanneer een gebouw verzakt of extra draagkracht nodig is, maar slopen van vloeren of gevels onwenselijk is, worden palen van binnenuit aangebracht.
Optoppen of verbouwen: Bij het toevoegen van verdiepingen of zware installaties moeten nieuwe puntlasten op de bodem worden overgedragen zonder de bestaande fundering te overbelasten.
Monumentale of kwetsbare gevels: Hierbij worden compacte, trillingsarme machines gebruikt die door deuropeningen passen en geen schade veroorzaken.
Inpandige aanbouwen en kelders: Wanneer een kelder wordt uitgediept of een aanbouw binnen de bestaande schil komt, zijn schroefinjectiepalen of druktechnieken vaak de enige haalbare oplossing.

Logistieke uitdagingen

Het afwerken van heipalen in een inpandige situatie brengt logistieke uitdagingen met zich mee. Het transport van het benodigde materieel en heipalen naar binnen kan lastig zijn, vooral in gebouwen met smalle openingen. Compacte heistellingen en trillingsarme machines zijn dan van groot belang. Deze technieken kunnen door smalle deuropeningen worden gemanoeuvreerd, waardoor schade aan het bestaande pand wordt voorkomen.

Beheersen van geluid en trillingen

Bij inpandig heien is het van essentieel belang om geluid en trillingen te beheersen. Dit is nodig om schade aan bestaande structuren te voorkomen en overlast voor de omgeving te beperken. Technieken zoals schroefpalen of trillingsvrije boor- of drukmethoden worden vaak ingezet om deze doelen te bereiken.

Voorbeeldproject: Awarehouse

Bij het Awarehouse project ontstond een onverwachte situatie waarbij oude houten heipalen in de weg stonden van de uitvoering van CSM diepwanden en een 2-laags ondergrondse parkeergarage. Het gebruik van drie bekende methodes om deze oude palen te verwijderen leverde geen succes op. De palen bleken muurvast te zitten en ongewenst te splijten. Daarop werden twee nieuwe werkmethodes ontwikkeld:

Trillingsmethode: Van ’t Hek bv trilde een stalen casing om de paal, waardoor deze los kwam en succesvol kon worden getrokken.
Freemethode: Bodembouw bv freet de gehele houten paal weg met een CSM freesmachine, normaal gebruikt voor het frezen van de grond bij CSM diepwanden.

Door deze innovatieve methoden en directe samenwerking met ervaren aannemers kon de projectplanning worden gehandhaafd met minimale vertraging.

Verwijderen van oude heipalen

Het verwijderen van oude heipalen is een complex proces dat technisch en logistisch uitdagingen met zich meebrengt. Oudere palen zijn vaak van hout gemaakt en kunnen in de loop van de jaren verrotten of verankerd raken in de grond. Het verwijderen van deze palen vereist zorgvuldige planning en het juiste gereedschap.

Technieken voor verwijdering

Twee methoden die tijdens het Awarehouse project werden toegepast, zijn:

Trillingsmethode: Hierbij wordt een stalen casing om de oude houten paal geplaatst en trilt deze los. Daarna kan de paal worden getrokken.
Freemethode: Een CSM freesmachine wordt gebruikt om de gehele houten paal weg te frezen.

Beide methoden zijn effectief in situaties waarbij oude palen moeilijk te verwijderen zijn. De keuze voor een bepaalde methode hangt af van de aard van de paal, de grond en de toegankelijkheid.

Aandachtspunten bij verwijdering

Bij het verwijderen van oude heipalen moet rekening worden gehouden met de volgende aandachtspunten:

Structuurstabiliteit: Het verwijderen van oude palen kan de stabiliteit van de fundering beïnvloeden. Een grondige inspectie en berekening zijn daarom noodzakelijk.
Schade aan bestaande constructies: Bij het verwijderen van palen in of onder bestaande gebouwen is het belangrijk om schade aan de structuur te voorkomen.
Logistiek: Het transport van het benodigde gereedschap en de afvoer van de verwijderde palen moeten goed georganiseerd zijn.

Juridische en beleidskaders

Naast de technische aspecten van het afwerken en verwijderen van heipalen zijn er ook juridische en beleidskaders waarmee rekening moet worden gehouden. Deze regelgeving kan variëren per regio en type project.

Overgangsrecht en boorputten

In de regio Zuidelijk Flevoland is er een specifiek beleid in werking dat betrekking heeft op boorputten. Reeds bestaande boorputten vallen onder een overgangsrecht, dat tot 1 januari 2025 van toepassing is. Dit betekent dat deze boorputten tijdelijk onder bepaalde regels vallen, ook als zij door wijzigingen in de bedrijfsvoering onder een ander type inrichting vallen.

Nieuwe situaties, waarbij boorputten onder het absolute verbod vallen, worden behandeld volgens een nieuwe beleidsregel. Deze regel is verwerkt in het overgangsrecht en opgenomen in Artikel 22.7, tweede lid.

Toepassing op funderingsprojecten

Hoewel de bronnen geen directe link geven tussen deze regelgeving en funderingsprojecten, duidt het erop dat projecten die betrekking hebben op boorputten of diepwanden onder het toezicht van de overheid vallen. Dit betekent dat het afwerken en verwijderen van heipalen in bepaalde regio’s extra juridische aandacht vereist.

Kosten van het afwerken van heipalen

De kosten van het afwerken van heipalen zijn sterk afhankelijk van het type paal, de locatie, de benodigde technieken en de logistiek. Inpandig heien kan bijvoorbeeld aanzienlijk duurder zijn dan uitpandig heien, vanwege de extra uitdagingen rondom toegang en schadevoorzieningen.

Factoren die de kosten beïnvloeden

Type paal: Stalenbuispalen, schroefpalen of groutinjectiepalen kunnen verschillende kosten met zich meebrengen.
Toegankelijkheid: Het afwerken van heipalen in een gebouw of in een smalle steeg kan extra logistieke kosten genereren.
Technieken: Trillingsvrije of specifieke verwijdermethodes kunnen extra kosten met zich meebrengen.
Projectgrootte: Grotere projecten met meerdere palen kunnen voordeliger zijn door schaalvoordelen.

Het is aan te raden om contact op te nemen met een ervaren professional of aanbieder voor een vrijblijvende offerte. Deze partij kan een passende prijsindicatie geven op basis van de specifieke vereisten van het project.

Conclusie

Het afwerken van heipalen is een complex proces dat zowel technische als logistieke aandacht vereist. Of het nu gaat om het aanbrengen van nieuwe palen, het herstellen van funderingen of het verwijderen van oude palen, de juiste technieken en aandachtspunten zijn essentieel voor het succes van het project. De beschikbare technieken, zoals druktechnieken, lasverbindingen, groutinjectie en trillingsvrije methodes, bieden geschikte oplossingen voor diverse situaties. Bovendien zijn er juridische en beleidskaders die bij projecten in bepaalde regio’s moeten worden meegenomen.

Voor een efficiënt en succesvol afwerken van heipalen is het belangrijk om te werken met ervaren specialisten die de nodige kennis en ervaring hebben. Zij kunnen de juiste technieken kiezen, eventuele uitdagingen anticiperen en ervoor zorgen dat het project voldoet aan de vereisten van zowel het bouwplan als de omgeving.

Bronnen

heipalen