Afwerking van Beschoeiingen: Technieken en Oplossingen voor Duurzame Waterbouw

In de waterbouw is de afwerking van beschoeiingen en damwanden van groot belang voor het verlengen van de levensduur van constructies en het beschermen tegen schade veroorzaakt door vocht en slijtage. Een goed afgewerkte beschoeiing zorgt niet alleen voor een betere functionaliteit, maar ook voor een esthetisch aantrekkelijke afwerking langs de oever. In dit artikel bespreken we de diverse technieken en maatregelen die kunnen worden aangebracht bij de afwerking van beschoeiingen en damwanden, met aandacht voor het gebruik van afdekplanken, deksloof, gordingen en diverse soorten ankers. Ook zullen we de rol van de aanlegvergunning en de relevante beleidsregels belichten.

Wat is een beschoeiing?

Een beschoeiing is gedefinieerd als materiaal dat langs de oeverlijn is aangebracht om de oever te beschermen tegen afkalving of om te zorgen dat de doorstroming, waterbeheersing of vaarwegverkeer niet wordt belemmerd (Bron 2). Dit type constructie wordt vooral gebruikt in gebieden waar het waterpeil varieert, zoals bij primaire en overige oppervlaktewateren. De oeverlijn vormt de scheidingslijn tussen het water en het landoppervlak, en de beschoeiing moet zorgen voor een stabiel profiel van de oever.

Afwerking van een beschoeiing of damwand

Afdekplank

Om de levensduur van een beschoeiing te verlengen, kan gebruik worden gemaakt van een afdekplank. Deze wordt meestal horizontaal aangebracht langs de bovenkant van de beschoeiing en voorkomt dat vocht in het hout terechtkomt. Door vochtindringing kan houtrot ontstaan, wat leidt tot verzwakking van de constructie en mogelijke schade. De afdekplank fungeert dus als een barrière tegen de elementen en zorgt voor extra bescherming (Bron 1).

Deksloof

Bij damwanden, die vaak hoger zijn dan beschoeiingen, wordt vaak een deksloof gebruikt. Deze deksloof beschermde de kopse kanten van de damwand tegen vochtindringing. De kopse kanten zijn gevoeliger voor schade en moeten daarom extra goed worden beschermd. De deksloof kan worden gemaakt van diverse materialen, afhankelijk van de omstandigheden en de gewenste duurzaamheid.

Gordingen

Gordingen zijn structurele onderdelen die de damwand op hun plaats houden. Ze worden horizontaal aangebracht en zorgen voor extra stabiliteit. Daarnaast kan er ook een wrijfgording worden aangebracht om te voorkomen dat de damwand wordt beschadigd door botsingen met vaartuigen. Deze wrijfgording fungeert als een buffer en voorkomt direct contact tussen de damwand en de romp van schepen of bootjes.

Ankersystemen voor stabiliteit

Bij het aanbrengen van damwanden of beschoeiingen is het vaak nodig om de constructie extra te verankeren in de ondergrond. Dit kan gerealiseerd worden door gebruik te maken van diverse ankersystemen. Hieronder bespreken we enkele typen ankers en hun toepassingen.

Leganker

Een leganker is een horizontaal aangebracht anker dat gebruikt wordt tussen de damwand en een ankerscherm. Deze methode is geschikt in situaties waar voldoende ruimte is beschikbaar voor de aanleg van het anker. Door het gebruik van een leganker kan de stabiliteit van de constructie worden versterkt en wordt de kans op verschuiving of verplaatsing verkleind. Voor de keuze van een leganker is het aan te raden om advies in te winnen van specialisten die ervaring hebben met dergelijke constructies (Bron 1).

Groutanker

Een groutanker is een grondanker die gemaakt is van een mengsel van cement, water en eventueel toeslagmateriaal of hulpstoffen. Deze anker wordt vaak ingezet wanneer er sprake is van grote belastingen. De werking van een groutanker is als volgt: een holle buis wordt in een hoek van 25 tot 45 graden in de grond gebracht. Vervolgens wordt grout in de buis geperst, waardoor er een steenachtig anker ontstaat. Dit anker moet zich in een stabiele zandlaag bevinden om optimaal te functioneren. De realisatie van een groutanker kan zowel vanaf het land als vanaf een ponton plaatsvinden, afhankelijk van de toegankelijkheid van het werkterrein.

Klapanker

Een klapanker is een mechanisch anker dat in de grond wordt getrild met behulp van een drijfstang. Wanneer de juiste diepte is bereikt, wordt de drijfstang verwijderd en wordt de ankerstang teruggetrokken. Daarna klapt het anker uit en wordt het op spanning gezet. De voornaamste voordeel van een klapanker is dat het relatief weinig verstoring van de ondergrond veroorzaakt. Dit maakt het geschikt voor projecten waarbij het behoud van de oorspronkelijke ondergrond een belangrijke rol speelt.

Duurzame aanpak bij het aanleggen van beschoeiingen

Bij de aanleg van beschoeiingen en damwanden is het van groot belang om rekening te houden met duurzaamheid. Omdat deze constructies langdurig worden gebruikt en vaak in natte omgevingen staan, moeten zowel de materialen als de constructiekeuze op maat gemaakt worden. Duurzaamheid betekent niet alleen het kiezen van milieuvriendelijke materialen, maar ook het minimaliseren van de impact op de omgeving en het behoud van de natuurlijke hydrologische processen.

Voorbeelden van duurzame aanpakken zijn het gebruik van hout dat is behoorlijk verwerkt tegen houtrot, het beperken van de hoeveelheid grondverzet bij de constructie van ankers en het zorgen voor een natuurvriendelijke afwerking die het milieu niet negatief beïnvloedt. Door de toepassing van duurzame methoden kan de levensduur van de constructie verlengd worden, wat op lange termijn leidt tot lagere kosten en minder onderhoud.

Beleidsregels en vergunningen

Het aanleggen en hebben van beschoeiingen valt grotendeels onder de regelgeving van waterstaatswerken. Dit betekent dat de aanleg van dergelijke constructies vaak een watervergunning vereist, tenzij de aanleg voldoet aan de voorwaarden van de algemene regel 1 over beschoeiingen (Bron 2). Deze regel bepaalt welke constructies zonder vergunning kunnen worden aangelegd. Voor constructies die niet aan deze voorwaarden voldoen, is het noodzakelijk om een vergunning aan te vragen bij de relevante waterschap of andere bevoegde autoriteit.

Een belangrijk aspect van deze regelgeving is het verbod op werkzaamheden in, op, onder en boven waterstaatswerken. Dit betekent dat alle werkzaamheden aan beschoeiingen of damwanden moeten voldoen aan de eisen van het waterschap en eventuele milieuvergunningen. Daarnaast moet er rekening worden gehouden met de bepalingen rondom drooglegging, opwaaiing en peilbeheer. Voor elk peilvak moet een minimale drempelhoogte worden bepaald, rekening houdend met de op- en afwaaiingseffecten.

Aanlegtijden en planning

De aanleg van beschoeiingen en damwanden kan bepaalde seizoensgebonden aspecten bevatten. Uit de gegevens blijkt dat de aanleg meestal plaatsvindt tussen 1 maart en 1 september, met een planningstijd van ongeveer acht weken. In andere maanden is de aanleg beperkt, wat mogelijk verband houdt met het waterpeil of de toegankelijkheid van het werkterrein. Voor particulieren en overheidsinstellingen is het belangrijk om deze planning in overweging te nemen bij de voorbereiding van een project.

Aanbod en ervaring

Een ervaren bedrijf zoals Van Aalsburg werkt al meer dan 55 jaar in het veld van beschoeiingen en heeft ruim 30 kilometer per jaar aan projecten gerealiseerd. De ervaring van dergelijke bedrijven is van groot belang, omdat de keuze van het juiste type beschoeiing of damwand afhankelijk is van de specifieke situatie. Beschoeiingen zijn maatwerk en moeten daarom per project worden afgestemd op de omstandigheden. Een damwand is bijvoorbeeld geschikter voor zware toepassingen, aangezien deze hoger is en verticale elementen bevat.

Veiligheid en onderhoud

Bij de afwerking van een beschoeiing of damwand is het ook belangrijk om rekening te houden met veiligheid en onderhoud. De constructie moet zodanig worden uitgevoerd dat het eenvoudig en snel kan worden verwijderd of bijgewerkt bij onderhoudswerkzaamheden of calamiteiten. Dit is een eis die vaak opkomt bij waterschappen of beheerorganisaties. De constructie moet dus zowel sterk zijn als eenvoudig in onderhoud.

Samenvatting

De afwerking van een beschoeiing of damwand speelt een cruciale rol in de duurzaamheid en functionaliteit van de constructie. Door het gebruik van technieken zoals afdekplanken, deksloof, gordingen en diverse ankersystemen kan de levensduur van de constructie verlengd worden en wordt schade door vocht of slijtage voorkomen. Daarnaast is het van belang om rekening te houden met duurzaamheid, beleidsregels en aanlegtijden om het project te realiseren op een juridisch en ecologisch verantwoorde manier.

De aanleg van dergelijke constructies vereist ervaring, zorgvuldige planning en het juiste gebruik van materialen. Door samen te werken met specialisten en zich te houden aan de relevante regelgeving kan men ervoor zorgen dat de beschoeiing of damwand niet alleen functioneel is, maar ook langdurig kan functioneren in een veranderende omgeving.

Bronnen

  1. Damsteegt Waterwerken
  2. Lokale regelgeving
  3. Van Aalsburg

Related Posts