Bad afwerken met plaat: Uitleg en praktische tips voor een waterdichte renovatie

Het afwerken van een badkamer is een complexe klus die goed voorbereid en uitgevoerd moet worden, vooral als het gaat om het plaatsen van platen en het zorgen voor een waterdichte afwerking. In dit artikel bespreken we op basis van recente praktijk- en technische kennis uit de bouwsector hoe je een badkamer correct kunt afwerken met platen. We ronden de tips en technieken af met aanbevelingen voor materialen en de mogelijkheid om zware elementen aan te brengen.

Inleiding

Wanneer je een badkamer opnieuw inricht of uitbreidt, is het afwerken van de wanden en het plafond met platen een essentieel onderdeel van de renovatie. Deze platen moeten waterbestendig zijn en een sterke basis vormen voor tegels of andere afwerkingen. In de context van badkamers zijn er verschillende specifieke materialen ontwikkeld die geschikt zijn voor gebruik in natte ruimtes, zoals groene WR-gipsplaten, WAB-gipsplaten, Wedi Bathboard en kunststof platen.

Op basis van de beschikbare informatie in betrouwbare bronnen (zoals Siniat, Bobex.nl en XXL Direct) leggen we in dit artikel uit wat de beste materialen zijn, hoe je deze kunt plaatsen, en welke aandachtspunten je moet hanteren om een duurzame en veilige badkamer te creëren.

1. Wat zijn de meest geschikte platen voor natte ruimtes?

De keuze van de plaat is cruciaal om schimmelvorming en schade door vocht te voorkomen. Voor badkamers zijn de volgende materialen aan te raden:

1.1 Groene WR-gipsplaten

De groene WR-gipsplaten zijn speciaal ontworpen voor gebruik in ruimtes met lage tot hoge vochtigheid. Deze platen zijn waterbestendig en geschikt voor het gebruik in badkamerwanden en plafonds. Ze moeten echter altijd voorzien worden van een waterdicht voorstrijkmiddel en eventueel van een tegelafwerking in de directe omgeving van bad en douche.

1.2 WAB-gipsplaten (Wet Area Board)

WAB-gipsplaten zijn de meest geschikte optie voor ruimtes met extreem hoge vochtbelasting, zoals badkamers, doucheruimtes, zwembaden en industriële keukens. Deze platen zijn speciaal ontwikt om bestand te zijn tegen water, schimmel en zwam. Bovendien zijn ze geschikt voor zowel wanden als plafonds en bieden ze goede brandwerendheid, geluidsisolatie en stootvastheid. Het WAB-systeem omvat ook specifieke schroeven, wapeningsband en voegmiddel dat bestand is tegen vocht.

1.3 Wedi Bathboard

De Wedi Bathboard is een XPS-gebaseerde bouwplaat die speciaal is ontworpen voor het ombouwen van baden. Deze plaat is voorzien van een mortellaag die een uitstekende hechting biedt voor tegels. Het voordeel van Wedi Bathboard is dat het eenvoudig aan te brengen is en dat oneffenheden in de vloer tot wel 10 mm kunnen worden gecompenseerd via verstelbare pootjes. Daarnaast is het systeem snel in te richten zonder extra regelwerk.

1.4 Kunststof platen (acrylaat)

Kunststof platen, zoals acrylaat (Plexiglas), zijn een alternatieve optie voor het afwerken van badkamers. Deze platen zijn 100% waterbestendig, eenvoudig aan te brengen en hygiënischer dan traditionele tegels. Ze zijn geschikt voor muren, plafonds en wandbekleding in doucheruimtes, wc’s en keukens. Bovendien zijn ze makkelijk schoon te maken en bestand tegen krassen en slijtage. Acrylaatplaten zijn ook door-en-door gekleurd, waardoor beschadigingen gemakkelijk kunnen worden weggepoetst.

2. Techniek voor het aanbrengen van platen in de badkamer

Na de keuze van de juiste plaat is het aanbrengen van deze platen even belangrijk als de materiaalkwaliteit. De volgende stappen zijn essentieel om een waterdichte en duurzame afwerking te garanderen.

2.1 Voorbereiding van de ruimte

Voor het plaatsen van de platen moet de ruimte volledig voorbereid worden. Dit betreft het verwijderen van oude afwerkingen, het reinigen van oppervlakken en het controleren van de droogheid. Eventuele leidingen of elektriciteitskabels moeten op voorhand verwerkt zijn in het raamwerk of in het plafond.

2.2 Plaatplaatsing

Bij het plaatsen van gipsplaten zoals WR- of WAB-platen dient men rekening te houden met de volgende punten:

• Waterdichte voegmiddelen gebruiken: Tussen de platen moet een waterdicht voegmiddel aangebracht worden.
• Voorstrijkmiddel opbrengen: Voordat de verf of tegels aangebracht worden, moet een waterdicht voorstrijkmiddel op de platen worden aangebracht.
• Versteviging van het frame: Bij het aanbrengen van zware elementen zoals wastafels of kranen, dient het frame te worden versterkt met multiplex of OSB-platen.

Voor Wedi Bathboard geldt dat de plaat direct op het bad of de vloer gemonteerd kan worden. De verstelbare pootjes zorgen voor een waterdichte aansluiting met de vloer en voorkomen scheurtjes bij eventuele oneffenheden.

Bij het aanbrengen van kunststof platen zoals acrylaat is de montage eenvoudiger en sneller. Ze kunnen direct over bestaande tegels worden aangebracht, waardoor het onderhoud van de ruimte minder tijdrovend is.

3. Afwerking van de platen

Nadat de platen zijn gemonteerd, moeten ze afgewerkt worden zodat ze functioneel en visueel aantrekkelijk zijn.

3.1 Tegelafwerking

Voor oppervlakken die in direct contact komen met water, zoals rond het bad of in de douche, is het aan te raden om de platen te betegelen. Dit biedt een extra laag van waterdichte bescherming.

• Tegellijm en voegmiddel: Gebruik exclusief waterdichte tegellijm en voegmiddel.
• Voegdikte en afwerking: De voegen moeten zorgvuldig afgewerkt worden om te voorkomen dat water in de platen kan treden.

3.2 Verfafwerking

Voor oppervlakken die niet in direct contact komen met water, zoals bijvoorbeeld wanden boven de wastafel, is het mogelijk om waterbestendige verf aan te brengen.

• Waterdicht voorstrijkmiddel: Voor de verf moet eerst een waterdicht voorstrijkmiddel aangebracht worden.
• Kleur en lichtreflectie: Kies voor een verf met een matte tot matglanzende afwerking die goed met de rest van de badkamer aansluit.

4. Aanbrengen van zware elementen

Een vaak voorkomend vraagstuk bij badkamerrenovaties is of zware elementen zoals kranen, wastafels en rekken aan de gipsplaten kunnen worden bevestigd. Het antwoord is ja, maar enkele voorwaarden moeten worden gerespecteerd:

• Versterking van het frame: Het frame achter de platen moet versterkt worden met multiplex of OSB-platen om het gewicht van het element te dragen.
• Voorzichtig werken met schroeven: Gebruik zware schroeven of metaalpluggen om een losse aansluiting te voorkomen.
• Zelftimmeren is mogelijk: Zelftimmeraars kunnen dit aan, maar het is aan te raden om dit werk aan een vakman over te laten bij zware elementen zoals een inbouw wastafel of een hanger.

5. Praktische tips bij de montage van badplaten

Hieronder volgen enkele aanbevelingen die je helpen bij het afwerken van je badkamer met platen:

• Controleer op waterpasheid: Zorg dat de lijnen waterpas zijn voordat je de platen bevestigt.
• Voegmateriaal kiezen: Gebruik altijd waterdicht voegmateriaal voor de aansluitingen.
• Isolatie tussen plaat en muur: Plaats isolatiemateriaal tussen de plaat en de muur om warmteverlies te voorkomen.
• Overloop installeren vooraf: Installeer de overloop voor het monteren van het raamwerk, zodat je later nog toegang hebt.
• Gebruik een siliconenkit: Werk de aansluitingen af met schimmelwerend siliconen om lekken en schimmel te voorkomen.

6. Alternatieve oplossingen en integratie

Een badkamerrenovatie hoeft niet altijd volledig te worden uitgevoerd met gipsplaten. Ook kunststof platen, zoals acrylaat, bieden een hygiënische en praktische oplossing. Deze kunnen gemakkelijk geïntegreerd worden in een bestaande badkamer zonder het volledige schilderwerk of tegelverwerking te vervangen.

• Naadloze afwerking: Kunststof platen bieden een vrijwel naadloos oppervlak dat makkelijk schoon te houden is.
• Eenvoudige montage: De platen zijn snel en eenvoudig aan te brengen, zelfs over bestaande tegels.
• Duurzaamheid en hygiëne: Door het ontbreken van voegen is de kans op schimmelvorming aanzienlijk kleiner.

7. Voordelen en nadelen van de verschillende platen

Elke plaat heeft zijn eigen voor- en nadelen, afhankelijk van de toepassing en de omstandigheden in de badkamer. Hieronder geven we een overzicht.

8. Aanbevelingen voor een duurzame en functionele badkamer

Bij het afwerken van een badkamer met platen zijn er verschillende aanbevelingen die je kunt volgen om een functionele en duurzame ruimte te creëren:

• Gebruik de juiste materialen: Kies voor platen die specifiek ontworpen zijn voor natte ruimtes.
• Zorg voor een waterdichte afwerking: Voegmiddelen, voorstrijkmiddelen en siliconen zijn essentieel.
• Laat zware elementen aan een vakman over: Voor het bevestigen van zware elementen is expertise nodig.
• Plan voldoende vooraf: Controleer alle leidingen en maak een duidelijke tekening van de afwerking voordat je begint.
• Kies voor een hygiënische oplossing: Kunststof platen of tegels zijn een betere keuze dan stucwerk of andere vochtgevoelige materialen.

9. Kostenoverzicht en budgetplanning

De kosten van een badkamerrenovatie variëren afhankelijk van de gekozen platen en de afwerking. Hieronder volgt een schatting van de kosten per materiaal:

Let op dat de totale kosten ook aanzienlijk groter kunnen zijn als de afwerking met tegels of verf wordt gedaan. Denk aan het materiaal, de arbeid en eventuele aanpassingen aan het frame of het plafond.

10. Tips voor zelftimmeraars

Voor wie zelf de badkamer wil afwerken, zijn er een aantal tips die kunnen helpen om het werk snel en goed te doen:

• Gebruik het juiste gereedschap: Zaagplaat, schroevendraaier, niveau en siliconenpistool zijn essentieel.
• Voorbereiding is de sleutel: Teken een plan, controleer de waterpasheid en zorg dat alle materialen voorhanden zijn.
• Zorg voor goede luchtcirculatie: Tijdens het werken met voegmiddel en siliconen is het belangrijk om voldoende lucht te hebben.
• Controleer de aansluitingen: Nadat alles is afgewerkt, controleer je of er geen lekken of scheurtjes zijn.
• Laat de platen goed drogen: Sommige voegmiddelen en verfsoorten vereisen 24 tot 48 uur om volledig te drogen.

11. Veelgestelde vragen

1. Mogen alle gipsplaten gebruikt worden in de badkamer?
Niet alle gipsplaten zijn geschikt voor gebruik in natte ruimtes. Alleen WR- of WAB-gipsplaten zijn waterbestendig en geschikt voor gebruik in de badkamer.

2. Mag ik verf gebruiken op gipsplaten in de badkamer?
Ja, maar gebruik altijd waterbestendige verf en zorg voor een waterdicht voorstrijkmiddel. Oppervlakken die in direct contact komen met water moeten betegeld worden.

3. Kan ik zware elementen bevestigen aan gipsplaten?
Ja, maar het frame moet versterkt worden met multiplex of OSB-platen om het gewicht te dragen.

4. Wat is het verschil tussen WR- en WAB-gipsplaten?
WR-gipsplaten zijn geschikt voor ruimtes met lage tot gemiddelde vochtbelasting, terwijl WAB-gipsplaten bedoeld zijn voor ruimtes met extreem hoge vochtbelasting. WAB is dus de betere keuze in de badkamer.

5. Mag ik kunststof platen gebruiken in de badkamer?
Ja, kunststof platen zoals acrylaat zijn 100% waterbestendig en geschikt voor gebruik in badkamers. Ze zijn makkelijk aan te brengen en hygiënisch.

Conclusie

Het afwerken van een badkamer met platen is een essentieel onderdeel van elke renovatie. Door de juiste materialen te kiezen en de juiste technieken toe te passen, kun je een duurzame, functionele en hygiënische badkamer creëren. Groene WR- en WAB-gipsplaten, Wedi Bathboard en kunststof platen zijn allemaal geschikte opties, afhankelijk van de toepassing en de vochtbelasting. Het is belangrijk om zowel de montage als de afwerking goed uit te voeren, zodat er geen schimmel of lekken optreden.

Voor zware elementen is het aan te raden om hulp van een vakman in te huren, terwijl zelftimmeraars met een beetje oefening ook succesvol kunnen zijn. Zorg altijd voor een waterdichte afwerking en voegmiddelen die bestand zijn tegen vocht. Zo zorg je ervoor dat je badkamer jarenlang blijft werken en een aangename plek is om te gebruiken.

Bronnen

1. Bobex.nl – Badkamerrenovatie met Gyproc
2. Siniat.nl – WAB-gipsplaten voor natte ruimtes
3. De Bouwmarktshop.nl – Wedi Bathboard
4. XXLDirect.nl – Kunststof wandpanelen voor badkamer en douche
5. Renovatiegids.nl – Hoe plaats je een bad?