Riolering en afvalwaterzuivering: Belangrijke onderdelen van de gemeenschappelijke infrastructuur

Published by Redactie on juli 2, 2025 | Category riolering

Riolering en afvalwaterzuivering vormen essentiële onderdelen van de gemeenschappelijke infrastructuur, en zijn van groot belang voor de hygiëne en het milieu. In meerdere bronnen wordt uitgelegd hoe het systeem van riolering en afvalwaterzuivering werkt, welke rol de overheid speelt en hoe burgers hierin kunnen bijdragen. In dit artikel wordt ingegaan op de werking van het rioleringssysteem, de verantwoordelijkheden van de gemeente en het waterschap, en de bijdragen die burgers kunnen leveren aan het voorkomen van overlast.

Wat is riolering?

Riolering is een ondergronds systeem van buizen, kolken, gemalen en putten dat ervoor zorgt dat vuil water uit woningen en regenwater van straten wordt afgevoerd. Het is een essentieel onderdeel van de infrastructuur en wordt door de gemeente geregeld. Het water dat via het rioleringssysteem wordt afgevoerd, wordt verzameld en via buizen en kolken naar de afvalwaterzuiveringsinstallatie gevoerd. Deze installatie zorgt ervoor dat het rioolwater schoon wordt gemaakt en daarna via het Noordzeekanaal naar zee wordt afgevoerd.

De riolering is niet alleen van belang voor het afvoeren van afvalwater, maar ook voor het voorkomen van overlast bij hevige regenbuien. Bij extreme regenbuien kan het regenwater niet snel genoeg wegstromen in het riool of in de grond wegzakken. Er kan dan sprake zijn van water op straat en overlast voor het verkeer. Dit zal in de toekomst vaker voorkomen, aangezien er door klimaatverandering meer regen in korte tijd valt.

Verantwoordelijkheden van de overheid

De overheid is verantwoordelijk voor het onderhouden en repareren van het rioleringssysteem. Dit omvat naast reparaties bij acute defecten ook preventieve maatregelen in de vorm van regelmatige controles. De gemeente zorgt voor het onderhoud en vervanging van het rioleringssysteem. Daarnaast is het waterschap verantwoordelijk voor het schoonmaken van het afvalwater.

Bij het afvoeren van het rioolwater is het van belang dat de gemeente en het waterschap goed met elkaar samenwerken. De inkomsten van de rioolheffing wordt gebruikt door de gemeente voor het onderhoud en vervanging van het rioleringssysteem. De inkomsten van de zuiveringsheffing wordt gebruikt door het waterschap voor het schoonmaken van het water.

Hoe kan een burger bijdragen?

Als inwoner kan je zelf ook bijdragen aan minder wateroverlast. Bijvoorbeeld door meer groen aan te leggen en regenwater op te vangen in een berging zoals regentonnen, waterschuttingen, vijvers met noodopvang en waterkratten. Na een grote regenbui en/of storm kunnen blaadjes en takjes problemen geven voor het wegstromen van regenwater bij (straat)putten. De gemeente kan niet in korte tijd alle straatputten in alle straten schoonvegen. Je kunt een handje helpen om met een bezem het groene afval weg te halen.

Als er geen blaadjes of ander vuil voor de straatput ligt en er zijn regelmatig grote plassen op straat die niet binnen een dag verdwijnen, kun je dit melden bij de gemeente. Bovendien is het belangrijk om geen (chemische) stoffen in het riool te gooien, zoals vet en olie, verf, medicijnresten, maandverband, WC-doekjes, luierdoekjes en biologische afbreekbare doekjes. Dit kan leiden tot rioolverstoppingen en kost u misschien geld om dit te laten repareren door een loodgieter.

Aansluiting op het riool

Elk huis moet aangesloten zijn op de gemeentelijke riolering. Er geldt één uitzondering voor buiten de bebouwde kom: als de perceelgrens meer dan 40 meter verwijderd is van de gemeentelijke riolering, is een IBA (Individuele Behandeling van Afvalwater) of een verbeterde septic tank toegestaan. De kosten van een aansluiting of een IBA zijn altijd voor de bewoner. Het is daarom belangrijk dat je kijkt of je huis aangesloten is op het riool.

Belastingen en kosten

Riolering en afvalwaterzuivering worden betaald via de rioolheffing aan de gemeente en via de zuiveringsheffing aan het waterschap. De rioolheffing heeft niets te maken met het zuiveren van afvalwater. Het is een vast bedrag dat elk jaar door de Gemeentebelastingen Kennemerland Zuid (GBKZ) wordt vastgesteld. Het waterschap gebruikt de inkomsten van de zuiveringsheffing voor het schoonmaken van water.

Belangrijke infrastructuur

Het rioleringsnet behoort, net als het gas-, elektriciteits- en waternet, tot de zogenaamde vitale infrastructuur en is daarom onderhevig aan speciale bescherming. Door mogelijke aanvallen op dit netwerk als gevolg van de huidige gespannen politieke situatie is het onderhoud en de goede werking van dit netwerk belangrijker dan ooit geworden. Dit omvat naast reparaties bij acute defecten ook preventieve maatregelen in de vorm van regelmatige controles.

Belangrijke projecten en financiering

De Europese Unie en haar lidstaten spenderen ongeveer 1,4 miljard EUR per jaar aan water en riolering in ontwikkelingslanden, zodat de EU in deze sector de grootste hulpverlening ter wereld is. Ook wordt er gefinancierd aan projecten in de regio’s waar het riool- en afvalwaterprobleem het grootst is. Hieronder volgt een overzicht van enkele van deze projecten.

Projecten in Oezbekistan

In Oezbekistan, met name in de regio’s Karakalpakstan en Chorzem, verslechtert de gezondheidssituatie snel, grotendeels ten gevolge van de milieuramp die het resultaat is van de gestage ontwatering van het Aralmeer en het ontbreken van riolering in vrijwel alle plattelandsgebieden en bijna de helft van de steden.

Projecten in Noord-Irak

Het Bureau voor Humanitaire Hulp van de Europese Gemeenschap (ECHO) is sedert 1991 werkzaam in Noord-Irak; zijn programma, opgezet in de districten Sulaymaniah, Erbil en Dohul, beoogt de aanpak van de volgende problemen: tekorten aan voedsel en geneesmiddelen, toezicht op water en riolering, beheersing van de zonnestralen, malaria, geïntegreerde hervestiging en wederopneming van teruggekeerden, mijnopruiming, protetische geneeskunde, herstel van openbare gezondheidsdiensten en onderwijs.

Projecten in de EU

Conclusie

Riolering en afvalwaterzuivering vormen essentiële onderdelen van de gemeenschappelijke infrastructuur, en zijn van groot belang voor de hygiëne en het milieu. De gemeente is verantwoordelijk voor het onderhouden en repareren van het rioleringssysteem, terwijl het waterschap verantwoordelijk is voor het schoonmaken van het afvalwater. Als inwoner kan je zelf ook bijdragen aan minder wateroverlast. Daarnaast is het belangrijk om geen (chemische) stoffen in het riool te gooien. De Europese Unie en haar lidstaten spenderen ongeveer 1,4 miljard EUR per jaar aan water en riolering in ontwikkelingslanden, zodat de EU in deze sector de grootste hulpverlening ter wereld is.