Cementgebonden platen afwerken: Technieken, materialen en toepassingen

Published by Redactie on augustus 14, 2025 | Category afwerken

Cementgebonden platen worden steeds vaker toegepast in de bouwsector, zowel voor binnen- als voor buitenafwerkingen. Deze platen bieden een combinatie van duurzaamheid, brandwerendheid en vochtbestendigheid, waardoor ze een betrouwbare basis vormen voor diverse gevel- en plafondsystemen. Het correct afwerken van deze platen is essentieel voor zowel het uiterlijk als de functionele prestaties van het eindresultaat. In deze artikel geven we een overzicht van de technieken, materialen en toepassingen voor het afwerken van cementgebonden platen, gebaseerd op de beschikbare informatie.

Wat zijn cementgebonden platen?

Cementgebonden platen zijn gemaakt van cement als bindmiddel en worden vaak versterkt met glasvezelweefsel. Deze constructie geeft de platen een hoge stevigheid en maakt ze geschikt voor zowel interieur- als exterieurprojecten. De platen zijn waterbestendig, brandwerend en kunnen bestand zijn tegen uiteenlopende temperaturen en hoge druk. Ze worden vaak gebruikt voor gevelbekledingen, plafonds en wandafwerkingen.

De meest voorkomende toepassing is in gevelbekledingssystemen, waarbij cementgebonden platen als een onderliggende laag fungeren voordat er een definitieve afwerking wordt aangebracht. De platen zijn beschikbaar in verschillende afmetingen en diktes, waardoor ze geschikt zijn voor diverse bouwprojecten.

Technische specificaties

De platen zijn doorgaans 12,5 mm dik en beschikbaar in standaardformaten zoals 900 x 1200 mm en 900 x 2400 mm. Ze zijn aan beide zijden voorzien van een wapening van glasvezelweefsel, wat de platen extra stevig maakt en het afwerken vergemakkelijkt. Een voorbeeld van een populaire plaat is de Aquapanel® Cement Board Outdoor van Knauf, die 12,5 mm dik is, volledig vochtbestendig en onbrandbaar is. Deze platen zijn geschikt voor gebruik op gevels en plafonds en kunnen in ronde constructies worden gebeugeld.

Aanbrengen van cementgebonden platen

Het aanbrengen van cementgebonden platen is een essentieel eerste stap in het proces van het afwerken. De platen worden meestal met schroeven aan een onderconstructie bevestigd. Het is belangrijk om te zorgen dat de schroeven net verzonken zijn in het oppervlak van de plaat. Als de schroeven te diep worden aangebracht, kunnen ze door het glasvezelweefsel heen gaan, wat kan leiden tot uitbraak van het materiaal.

Bij het buigen van de platen, zoals nodig is bij het maken van ronde of gebogen constructies, zullen ze kraken. Dit is normaal en het is zelfs wenselijk, omdat fijne scheurtjes in het oppervlak ontstaan, die spanningsverdeling mogelijk maken. Bij kleine buigstralen is het aan te bevelen om de platen in stroken van 300 mm hoogte te zagen, zodat het buigen eenvoudiger wordt.

Voorbeelden van toepassing

De Aquapanel® Cement Board Outdoor is een goed voorbeeld van een cementgebonden plaat die geschikt is voor het maken van gebogen constructies. Bij het uitzetten van de buigstraal wordt een schenkel of soortgelijke mal gebruikt, waarbij om de 400 mm een stalen of houten staander wordt geplaatst. De minimale buigstraal voor deze plaat is 1,20 meter.

Afwerken van cementgebonden platen

Nadat de platen zijn bevestigd, is het volgende stap het afwerken van het oppervlak. Dit kan op verschillende manieren gebeuren, afhankelijk van het gewenste uiterlijk en de functie van de afwerking. De meest gebruikte methoden zijn het toepassen van minerale mortel met wapening, het gebruik van sierpleister of het aanbrengen van minerale strips.

Minerale mortel en wapening

De beplating wordt vaak met minerale mortel aangebracht, waarbij een wapeningsweefsel (glasvezel) wordt gebruikt om spanningen uit de achtergrond op te vangen. Deze methode zorgt voor een duurzame en betrouwbare afwerking. Op dit minerale oppervlak kan vervolgens een MineralAktiv sierpleister worden aangebracht, een biocide-vrije pleister die langdurig schoon blijft. Deze pleister is geschikt voor gevelafwerkingen en biedt extra bescherming tegen vocht en schimmel.

Een alternatief is het gebruik van Knauf Brick Slips Flex, minerale steenstrips met een dikte van circa 5 mm. Deze strips zijn verkrijgbaar in een vlakke variant en een speciale hoekoplossing. Ze zijn beschikbaar in verschillende maten, kleuren en afwerkingen, waaronder het ‘waalformaat’ van 210 x 100 x 50 mm.

Kantplanken als afwerking

Een andere populaire afwerking is het gebruik van kantplanken, zoals de Dewin kantplank van Cembrit. Deze kantplanken zijn gemaakt van cementvezelplaten en worden gebruikt voor het afwerken van gevels, vooral onder kozijnen, metselwerk of andere gevelbekledingen. Ze zijn licht van gewicht, vochtbestendig en onderhoudsvriendelijk.

De kantplanken zijn standaard beschikbaar in kleuren zoals antraciet en cementgrijs. De dikte varieert tussen 8 en 10 mm, afhankelijk van de kleur. De standaardlengte is 1250 mm, maar de hoogte kan volgens de behoeften worden aangepast. Deze platen worden op maat gezaagd, waardoor ze perfect op elkaar aansluiten en extra tijd op de bouwplaats besparen.

Voordelen van kantplanken

Kantplanken bieden verschillende voordelen:

Vochtbestendigheid: Ze kunnen worden gebruikt in natte ruimtes of in de grond verwerkt.
Onderhoudsvriendelijkheid: Vooral de antracietkleur is onderhoudsvrij, terwijl cementgrijs vaak geschilderd wordt.
Duurzaamheid: Ze zijn bestand tegen rotten en kunnen lagen metselwerk vervangen, wat leidt tot tijdwinst.
Verschillende kleuren en afwerkingen: Ze zijn beschikbaar in meerdere kleuren en kunnen op maat worden aangepast.
Eenvoudig te plaatsen: Dankzij de nauwkeurige maatvoering is de montage eenvoudig en snel.

Toepassingen van cementgebonden platen

Cementgebonden platen zijn geschikt voor verschillende toepassingen, zowel binnen als buiten. In de externe toepassingen worden ze vaak gebruikt voor gevelbekledingen, plafonds en wandafwerkingen. In interne toepassingen kunnen ze worden gebruikt voor het droog afwerken van ruimtes, bijvoorbeeld in badkamers of keukens.

Gevelbekleding

Bij gevelbekleding wordt een cementgebonden plaat vaak als pleisterdrager gebruikt. De plaat vormt een basis waarop een definitieve afwerking kan worden aangebracht. Dit kan bijvoorbeeld een sierpleister of minerale strips zijn. De plaat moet sterk zijn en bestand tegen vocht, zonlicht en temperatuurschommelingen.

Bijvoorbeeld de Aquapanel® Cement Board Outdoor is speciaal ontworpen voor gebruik in gevelbekledingsystemen. Het is geschikt voor direct beplante of geventileerde wandsystemen en kan ook in verlaagde plafonds worden gebruikt. De plaat is beschikbaar in standaardafmetingen en is buigbaar, wat het mogelijk maakt om ronde of gebogen gevels te creëren.

Binnenafwerking

In interne toepassingen worden cementgebonden platen vaak gebruikt voor het droog afwerken van ruimtes. Een voorbeeld is de Hydropanel, een speciaal ontworpen cementgebonden plaat die geschikt is voor binnenafwerkingen. Deze plaat is waterbestendig, brandwerend, schokbestendig en geluidsisolerend.

De plaat kan eenvoudig worden afgewerkt met behang, tegels of stucwerk. Het gebruik van speciale schroeven is echter verplicht, omdat gewone schroeven niet goed vast blijven in de platen. Het gebruik van spaanplaatschroeven is aan te raden, omdat deze schroeven beter grip hebben op het materiaal.

Samenvatting van de afwerktechnieken

De afwerking van cementgebonden platen kan op verschillende manieren gebeuren, afhankelijk van de gewenste uitstraling en de functie van de afwerking. De volgende methoden zijn beschikbaar:

Minerale mortel met wapening: Deze methode biedt extra stabiliteit en duurzaamheid.
Sierpleister: Bijvoorbeeld MineralAktiv is biocide-vrij en biedt langdurige schoonheid.
Minerale strips: Bijvoorbeeld Knauf Brick Slips Flex zijn flexibel en beschikbaar in meerdere maten en kleuren.
Kantplanken: Bijvoorbeeld Dewin kantplank zijn licht, vochtbestendig en eenvoudig te plaatsen.

De keuze van de juiste afwerking hangt af van de toepassing, het gewenste uiterlijk en de functionele eisen van het bouwproject.

Samenvatting

Cementgebonden platen zijn een betrouwbare en duurzame keuze voor zowel binnen- als buitenafwerkingen. Ze worden vaak gebruikt in gevelbekledingssystemen, plafonds en wandafwerkingen. Het aanbrengen van deze platen vereist een zorgvuldige aanpak, met aandacht voor het bevestigen met schroeven en eventueel het buigen van de platen. Het afwerken van de platen kan op verschillende manieren gebeuren, afhankelijk van de gewenste uitstraling en de functie van de afwerking.

Het gebruik van minerale mortel met wapening, sierpleister, minerale strips of kantplanken zijn allemaal geschikte methoden. De keuze hangt af van het project en de wensen van de gebruiker. Cementgebonden platen bieden tal van voordelen, waaronder vochtbestendigheid, brandwerendheid en duurzaamheid, wat ze tot een populaire keuze maakt in de bouwsector.