De Rol van de Confederatie Bouw in de Afwerkingssector en Innovatie in de Bouw

Published by Redactie on augustus 14, 2025 | Category afwerken

De bouwsector speelt een essentiële rol in de economie, en binnen deze bredere context heeft de afwerkingssector een cruciale positie. De afwerking van bouwwerken – variërend van de schildering van muren tot de plaatsing van vloeren en de montage van gevelisolaties – is niet alleen een esthetische component, maar ook een technische en functionele vereiste. De Confederatie Bouw, een belangrijke speler in de Belgische bouwsector, organiseert jaarlijks het evenement "Dag van de Afwerking", dat specifiek gericht is op professionals in de afwerkingssector. Dit evenement is niet enkel een platform voor het tonen van innovatieve producten en technieken, maar ook een gelegenheid voor netwerken en kennisuitwisseling.

In deze artikel zullen we de structuur, inhoud en doelstellingen van de Dag van de Afwerking nader bespreken. Daarnaast zullen we een blik werpen op de rol van biobased materialen in de bouwsector, zoals onderzocht door het lectoraat Biobased Bouwen. Deze biobased oplossingen vormen een belangrijke bijdrage aan de duurzaamheid en het klimaatbeleid in de bouw, en zijn daarmee ook relevant voor de toekomstige ontwikkelingen in de afwerkingssector.

Aangezien de afwerking ook technische aspecten bevat – zoals constructieve veiligheid en het toepassen van normen – zullen we eveneens de rol van Eurocodes en Nationale Bijlagen kort toelichten. Deze normen zijn essentieel om zowel de veiligheid als de kwaliteit van bouwwerken te waarborgen. Ten slotte zullen we de rol van de Confederatie Bouw in het ondersteunen van innovatie en samenwerking binnen de sector benadrukken, aangevuld met mogelijke toekomstige richtingen in de afwerkingssector.

Dag van de Afwerking: Netwerken en Innovatie

De Dag van de Afwerking is een jaarlijks evenement dat in Brussels Kart Expo (Groot-Bijgaarden) wordt georganiseerd door de Confederatie Bouw. Het is een evenement dat specifiek is gericht op professionals in de afwerkingssector en biedt hen een platform om nieuw technische producten te ontdekken, met leveranciers in contact te treden en praktijkgerichte demontages te volgen. De beursvloer bedraagt circa 9.300 m², waarop meer dan 150 exposanten hun producten en diensten tonen.

Expositie en Demontages

De beursvloer is een centraal element van het evenement. Hier kunnen bezoekers kennismaken met een breed palet aan producten, variërend van afwerkingstools tot isolatiematerialen. In 2018 bezochten ruim 4.200 mensen dit evenement. Exposanten zoals Mapei, Van Dam’s Kwasten, Tesa, Caparol, Remmers, Ralston, Zusex/Nylon, Libert Paints, Bichemie, Zero, Altrex, Rigo, Graco, WSB, Festool en Copagro stonden aan de basis van de uitgebreide productenwinkel die beschikbaar was voor bezoekers.

Naast de exposities stond ook een demotent centraal. Hier konden bezoekers zelf producten uittesten en werkwijzen demonstreren. Deze praktische benadering is essentieel om inzicht te krijgen in het daadwerkege gebruik van nieuwe technologieën en materialen.

Doelgroep

De Dag van de Afwerking richt zich niet enkel op de traditionele afwerkingsprofessionals zoals schilders, schrijnwerkers, stukadoors en parketplaatsers, maar ook op architecten, aannemers en andere bouwprofessionals. Daarnaast zijn ook geïnteresseerde bezoekers van het evenement welkom. Dit maakt het een multidisciplinair evenement dat zowel technische als esthetische aspecten van de afwerking belicht.

Tijdschema en Aanvullende Activiteiten

Het evenement duurt van 9.00 tot 19.00 uur, wat voldoende tijd biedt om alle exposities en demontages te verkennen. Daarnaast is er ook de Belgian Stone Day, waarin een aparte tent gewijd wordt aan toepassingen met natuursteen en keramiek. Deze aanvullende activiteit benadrukt de brede relevantie van het evenement binnen de bouwsector.

De Confederatie Bouw, de organiserende partij, vertegenwoordigt meer dan 15.000 Belgische aannemers die actief zijn in bouw, energie en milieu. Door het organiseren van dit evenement draagt de Confederatie Bouw bij aan de innovatie, kwaliteit en professionalisering van de afwerkingssector.

Biobased Materialen in de Bouwsector

Naast het traditionele gebruik van afwerkingstechnieken en materialen wordt er in de bouwsector ook steeds meer aandacht besteed aan duurzaamheid en klimaatvriendelijk bouwen. Een belangrijke ontwikkeling hierin is het gebruik van biobased materialen. Deze materialen zijn gemaakt uit natuurlijke of herwinbare grondstoffen, zoals vlas, hennep, bamboe, stro, riet en wier.

Lectoraat Biobased Bouwen

Het lektoraat Biobased Bouwen, dat onderdeel is van MNEXT, een samenwerking tussen HZ University of Applied Sciences en Avans, speelt een centrale rol in het onderzoek naar het toepassen van biobased materialen in de bouwsector. Dit lectoraat richt zich op zowel nieuwbouw als renovatie in de woning- en utiliteitsbouw, en kijkt ook naar civiele toepassingen zoals weg- en waterbouw.

De focus van het lectoraat ligt op het gebruik van agro-reststromen – restproducten uit de landbouwsector – voor het ontwikkelen van bouwmaterialen. Deze materialen kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt in de afwerking van gevels en daken, isolatie, stoffering van binnenzijden of als onderdeel van funderingen en constructies. Voorbeelden zijn vlas-kalkhennep, mycelium, en isolatieproducten op basis van riet of stro.

Het lectoraat richt zich vooral op samenwerking met Zeeuwse en Brabantse bedrijven die biobased materialen ontwikkelen. Hierdoor kunnen lokale duurzame netwerken ontstaan, met kansen voor werkgelegenheid, startups en innovatie in regio’s waar deze reststromen beschikbaar zijn.

Toepassingen in de Afwerking

Biobased materialen kunnen op meerdere manieren worden ingezet in de afwerking van bouwwerken. Zo zijn er bijvoorbeeld isolatiematerialen die gemaakt worden van hennep of vlas, die niet alleen milieuvriendelijk zijn, maar ook goede thermische isolatie bieden. Deze materialen kunnen worden gebruikt in buitengevelisolatiesystemen zoals het Mapetherm-assortiment van Mapei, dat tijdens de Dag van de Afwerking getoond wordt.

Daarnaast worden ook materialen zoals mycelium en rijt onderzocht voor toepassing in interieurfacades of vloeren. Deze materialen kunnen bijdragen aan beter luchtkwaliteit binnen gebouwen, aangezien ze vaak natuurlijke dampabsorptie tonen.

Eurocodes en Nationale Bijlagen: Technische Veiligheid in de Bouw

Bij het ontwerpen en berekenen van bouwwerken is het belangrijk om rekening te houden met constructieve veiligheid. In Europa zijn deze veiligheidsnormen gestandaardiseerd in de vorm van Eurocodes. De Eurocodes zijn een reeks Europese normen die betrekking hebben op het toetsen van de constructieve veiligheid van alle bouwconstructies, variërend van gebouwen tot bruggen. In Nederland zijn de oudere TGB-normen ingetrokken en vervangen door de Eurocodes.

De Eurocodes zijn ontworpen om uniforme berekeningsmethoden te bieden en harmonisatie te bevorderen op het gebied van constructieberekeningen. Dit maakt het voor bouwbedrijven in Nederland gemakkelijker om te opereren op de Europese markt. Bovendien bieden de Eurocodes ruimte voor landspecifieke aangepassingen via zogenaamde Nationale Bijlagen.

Nationale Bijlagen (NB)

Nationale Bijlagen zijn informatieve documenten waarin nationale keuzes zijn vastgelegd op basis van Nationaal Bepaalde Parameters (NBP’s). Deze parameters worden bepaald door landelijke normcommissies en zijn gebaseerd op het veiligheidsniveau dat in een land wordt gehanteerd. Aangezien bouwregelgeving en veiligheid nationale verantwoordelijkheden zijn, kunnen landen deze parameters aanpassen in hun eigen bijlagen.

De Nationale Bijlagen worden meestal normatief gemaakt door deze aan te wijzen in nationale wet- en regelgeving. In Nederland is het NEN (Nederlands Normalisatie-instituut) verantwoordelijk voor het opstellen en bijwerken van deze bijlagen. Tegenwoordig wordt gewerkt aan de herziening van de Nationale Bijlagen tussen 2021 en 2026.

Betrokkenheid van Belanghebbenden

Het opstellen van Eurocodes en Nationale Bijlagen is een collaboratief proces waarin experts en stakeholders betrokken worden. Individuele professionals of bedrijven kunnen meewerken aan de normen en aandragen doen bij de normcommissies van NEN. Deze betrokkenheid is essentieel om ervoor te zorgen dat de normen praktijkgericht zijn en goed toepasbaar zijn in de realiteit van de bouwsector.

De Toekomst van de Afwerking: Duurzaamheid, Innovatie en Kwaliteit

De afwerkingssector staat op het punt van een transformatie. De toekomst van de afwerking wordt gedefinieerd door drie belangrijke trends: duurzaamheid, innovatie en kwaliteit. Deze trends zijn niet enkel bepaald door technologische ontwikkelingen, maar ook door wetgeving, maatschappelijke verwachtingen en economische druk.

Duurzaamheid in de Afwerking

De vermindering van CO₂-uitstoot en het hergebruik van grondstoffen zijn kernaspecten van de duurzaamheidsstrategie in de bouw. De afwerking speelt hierin een cruciale rol, omdat vele materialen die tijdens de afwerking worden gebruikt, een hoog milieu-impact hebben. Daarom wordt er in de sector steeds vaker gekozen voor biobased en recyclabele materialen, zoals hennep, vlas, stro en mycelium.

Het gebruik van deze materialen heeft niet alleen een positief effect op het milieu, maar ook op de binnenkwaliteit van gebouwen. Zo kunnen biobased isolatiematerialen bijdragen aan beter akoestisch gedrag, natuurlijke dampabsorptie en verbeterde luchtkwaliteit.

Innovatie in Producten en Technieken

De afwerking wordt ook beïnvloed door technologische innovaties, zoals nieuwe isolatiemethoden, digitale tools voor planning, en autonome machines voor het aanbrengen van coatings of het aanpassen van oppervlakken. Bedrijven zoals Mapei introduceren op evenementen zoals de Dag van de Afwerking regelmatig nieuwe producten, zoals Mapetherm, een systeem voor buitengevelisolatie.

Deze innovaties zijn vaak het resultaat van samenwerkingen tussen bedrijven, onderzoeksinstituten en universiteiten, zoals het lectoraat Biobased Bouwen. Door deze samenwerkingen worden niet alleen technologische grenzen verlegd, maar ook nieuwe economische kansen gecreëerd, zoals voor lokale startups en bedrijven die zich specialiseren in duurzame materialen.

Kwaliteit en Constructieve Veiligheid

Ten slotte speelt kwaliteit een centrale rol in de afwerking. Omdat de afwerking vaak de laatste fase is van een bouwproject, bepalen de kwaliteit en technische uitvoering van deze fase de functionele prestaties van het gebouw. Dit betreft zowel esthetiek als constructieve veiligheid.

De Eurocodes en Nationale Bijlagen zijn essentieel om ervoor te zorgen dat afwerkingen voldoen aan de veiligheidsnormen en in overeenstemming zijn met wetgeving en bouwvoorschriften. Door het betrekken van professionals, experts en stakeholders in het normontwikkelingsproces, wordt er gegarandeerd dat de normen actueel, praktijkgericht en toepasbaar zijn.

Conclusie

De afwerkingssector speelt een essentiële rol in de bouw, en is in voortdurende ontwikkeling. Door evenementen zoals de Dag van de Afwerking, onderzoek naar biobased materialen en de implementatie van normen zoals de Eurocodes, wordt deze sector steeds innoverender, duurzamer en professioneler.

De Confederatie Bouw en andere organisaties zoals het lektoraat Biobased Bouwen en NEN spelen een belangrijke rol in deze ontwikkeling. Zij ondersteunen niet alleen de innovatie en kwaliteit van de sector, maar ook de duurzaamheid en veiligheid van bouwwerken. Door samenwerking, onderzoek en normontwikkeling wordt gegarandeerd dat de afwerking een steeds grotere waarde toevoegt aan de bouwsector en de maatschappij.