EMC-kabelafwerking: Essentiële technieken en toepassingen voor elektromagnetische bescherming

Published by Redactie on augustus 15, 2025 | Category afwerken

Elektromagnetische compatibiliteit (EMC) speelt een cruciale rol in moderne installaties, zowel in de industrie als in de woningbouw. EMC-zorg zorgt ervoor dat elektronische systemen correct functioneren zonder dat ze elkaar of andere apparatuur storen. Een essentieel onderdeel van deze zorg is de EMC-kabelafwerking, waarbij kabels worden beveiligd tegen elektromagnetische storingen (EMS) bij hun ingang in een kast of installatie. In dit artikel bespreken we de principes van EMC-kabelafwerking, de beschikbare producten en hun toepassing, inclusief technische specificaties en normen, gebaseerd op betrouwbare bronnen.

Inleiding

Wanneer kabels elektronische apparatuur verbinden, is het van belang dat ze niet slechts functioneel zijn, maar ook veilig zijn tegen elektromagnetische invloeden. EMC-wartels en andere kabelafwerkingen zorgen voor een continue afscherming van kabels, waarbij eventuele elektromagnetische straling wordt geabsorbeerd of afgeleid. Dit voorkomt storingen in gevoelige systemen zoals sensoren, communicatieapparatuur, en elektrische netwerken.

De keuze van een geschikte kabelafwerking is afhankelijk van verschillende factoren, zoals de kabeldiameter, het type afscherming, de omgeving (bijvoorbeeld explosiegevaar, waterdichte omstandigheden) en de installatie- of dynamische belastingen. In de volgende hoofdstukken zullen we deze aspecten dieper bespreken, evenals de voordelen van geïntegreerde klemsystemen, standaardiseringsaspecten en praktische toepassingen.

Wat is EMC-kabelafwerking en waarom is het belangrijk?

EMC-kabelafwerking verwijst naar de manier waarop kabels worden afgewerkt bij hun ingang in een kast of panel. Deze afwerking moet ervoor zorgen dat elektromagnetische storingen (zoals elektrostatische ontladingen, hoogfrequente signalen of magnetische velden) worden afgeleid of geabsorbeerd, zodat de elektronische componenten binnen de kast niet worden gestoord.

Risico’s bij een slechte afwerking

Wanneer kabels zonder correcte EMC-afwerking worden ingevoerd in een kast, kan elektromagnetische straling ongewenst binnendringen. Dit kan leiden tot:

Foutmeldingen of verkeerde waarden in sensoren;
Verlies van signaalintegriteit in gevoelige elektronische circuits;
Verlaagde levensduur van apparatuur door elektrostatische ontladingen;
Mogelijke veiligheidsrisico’s in industriële omgevingen waar storingen het normale functioneren kunnen verstoren.

Hoe werkt een EMC-wartel?

Een EMC-wartel is een afwerkingselement dat ervoor zorgt dat de afscherming van een kabel wordt afgewerkt en verbonden met de behuizing van een kast. Dit zorgt ervoor dat eventuele elektromagnetische straling wordt afgeleid via de kastbehuizing, waardoor de kast functioneert als een kooi van Faraday.

De kast blijft daardoor praktisch stralingdicht, zolang de EMC-wartel correct is aangesloten. Dit is vooral belangrijk in omgevingen met veel elektronische apparatuur, zoals datacenters, productielijnen of moderne woninginstallaties.

Technische aspecten van EMC-kabelafwerking

Geïntegreerde klemsystemen

Een belangrijk aspect bij de installatie van EMC-wartels is het gebruik van een geïntegreerd klemsysteem. Dit systeem zorgt ervoor dat de klem gelijkmatig contact maakt met de gevlochten afscherming rondom de kabel. Het voordeel hiervan is dat de kabels bestand zijn tegen dynamische toepassingen, zoals in een bewegend paneel.

Een voorbeeld is de Hummel M-EMV-D, die over zo’n geïntegreerd klemsysteem beschikt. Dit maakt de montage minder bewerkelijk en vermindert de kans op installatiefouten. De klem zorgt voor een betrouwbare aansluiting, zelfs onder dynamische belastingen.

Aansluiting en normen

De correcte aansluiting van EMC-wartels is cruciaal voor de prestaties. Het moet volgens de instructies van de fabrikant gebeuren. EMC-wartels van Hummel zijn gecertificeerd volgens UL, cUL en NEMA normen, wat betekent dat ze geschikt zijn voor gebruik in Noord-Amerikaanse installaties. Daarnaast voldoen ze aan Europese IP-beschermingsklassen, wat aantoont dat ze goed beschermd zijn tegen stof en water.

Daarnaast zijn er varianten beschikbaar die geschikt zijn voor explosiegevaarlijke omgevingen, zoals bijvoorbeeld in de chemische industrie of in ondergrondse installaties. Dit maakt het mogelijk om EMC-afwerking ook in risicovolle omgevingen te gebruiken.

Beschikbare schroefdraadtypen

EMC-wartels zijn beschikbaar in verschillende schroefdraadtypen:

Metrisch – wereldwijde standaard;
PG – vaak gebruikt in Duitstalige landen;
NPT – gebruikelijk in de Verenigde Staten.

De keuze van het schroefdraadtype is afhankelijk van de installatie en de aansluiting van de kabels. Voor universel gebruik is het metrisch schroefdraadtype het meest geschikt.

EMC-kabelafwerking in praktijk: productvoorbeelden en toepassingen

Rolveer van HellermannTyton

Een voorbeeld van een EMC-afwerking is de Rolveer 6-10 mm (Art.-Nr. 435-01800) van HellermannTyton. Deze rolveer is vervaardigd uit glad roestvast staal 301, wat betekent dat het hoogwaardige roestvaste eigenschappen heeft en daardoor geschikt is voor gebruik in uitgebreide omgevingen. De rolveer wordt gebruikt voor aarding en EMC-afscherming van verschillende soorten kabels.

Belangrijke eigenschappen zijn:

Constante aanlegdruk over het totale diameterbereik;
Gemakkelijke installatie door het rechte uiteinde van de rolveer;
Toepassingsdiameter is op de rolveer geprint, wat het installeren eenvoudiger maakt.

De rolveer is geschikt voor kabeldiameters van 6 tot 10 mm, wat het geschikt maakt voor een breed spectrum van kabels. Het wordt vaak gebruikt in industriële toepassingen waar een robuuste en betrouwbare aarding of afscherming nodig is.

3M Veer met constante kracht

De 3M™ Veer met constante kracht is een soldeerloze verbinding die ideaal is voor het aarden van kabelmantels, afschermingstapes en -draden. Deze veer oefent een uniforme radiale druk uit op de kabel, wat zorgt voor een betrouwbare verbinding. De veer is gemaakt volgens RoHS 2011/65/EU-normen, wat betekent dat het milieuvriendelijk en veilig is.

De voornaamste voordelen van de 3M-veer zijn:

Soldeerloze installatie;
Universel toepasbaar op verschillende materialen zoals lood, aluminium en koper;
Voldoet aan EMC-normen voor elektromagnetische compatibiliteit.

Pronomic EMC Multicore

In de muziek- en evenemententechnologie zijn EMC-multicores essentieel voor het voorkomen van storingen. Een voorbeeld is de Pronomic EMC Multicore, een robuuste, professionele oplossing die ideaal is voor muziekverenigingen of evenemententechnici met beperkte budgetten.

Kenmerken van de Pronomic EMC Multicore zijn:

20 kanalen (16 in, 4 returns);
Genummerde connectoren voor eenvoudiger identificatie;
Individuele afscherming van kabels voor optimale EMC-prestaties;
Lengte van 30 meter met een kabeldiameter van 23 mm.

De multicore is uitgerust met een massieve, gepoedercoat stalen behuizing en een buitenscherm op de stagebox. Deze eigenschappen zorgen voor een hoge mate van bescherming tegen elektromagnetische storingen en mechanische schade. De aansluitingen en connectoren zijn van metaal, wat een extra lage weerstand en betere signaaloverdracht garandeert.

Jacob EMC-wartels en accessoires

Jacob biedt een uitgebreid gamma aan EMC-wartels en accessoires, gemaakt van koper (messing), roestvrij staal (RVS) of kunststof. Deze producten zijn beschikbaar in metrisch of PG-schroefdraad, waardoor ze universeel toepasbaar zijn.

Belangrijke producten zijn:

Messing EMC-wartels (met IP68 of IP69K), geschikt voor gebruik in vochtige of geïmpregneerde omgevingen;
RVS-wartels voor gebruik in agressieve of industriële omgevingen;
Blindstoppen, tules, koppelstukken en verloopringen voor extra beveiliging van kabelafwerkingen.

De prijzen variëren afhankelijk van het type en het materiaal. Voor bijvoorbeeld een Jacob-messingwartel met IP68 is de prijs vanaf € 133,92, terwijl een RVS-wartel vanaf € 229,50 kost. Deze prijzen zijn exclusief BTW.

Aanbevelingen voor installatie en gebruik

Correcte montage

Het succes van EMC-kabelafwerking hangt sterk af van de correcte montage. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat:

De afscherming van de kabel niet wordt verbroken bij de aansluiting;
De EMC-wartel stevig vastzit en geen speling heeft;
De verbinding met de kastbehuizing is goed en lekt geen elektromagnetische straling.

Het is aan te raden om een EMC-wartel met geïntegreerd klemsysteem te gebruiken, omdat dit het risico op losse of onjuiste aansluitingen vermindert.

Dynamische belasting

In toepassingen waar kabels dynamische belastingen ondergaan (zoals in bewegende panelen of machines), is het essentieel om kabelafwerking te kiezen die hiermee aankan. Een geïntegreerd klemsysteem zorgt hier voor een betrouwbare en elastische verbinding, die niet snel loskomt of slijt.

Standaardisering en normen

Het is belangrijk dat EMC-wartels voldoen aan internationale standaarden zoals UL, cUL, NEMA, en IP-beschermingsklassen. Deze normen garanderen dat de producten veilig zijn voor gebruik in diverse omgevingen, inclusief explosiegevaarlijke situaties.

Voor toepassingen in industriële of gevaarlijke omgevingen, zijn er ook speciale EMC-afwerkingen beschikbaar die voldoen aan de ATEX-normen.

EMC-kabelafwerking in woningbouw en renovatie

Ondanks dat EMC-kabelafwerking vooral wordt geassocieerd met industriële toepassingen, is het ook relevant in de woningbouw en renovatie. In moderne woningen worden steeds meer elektronische systemen ingezet, zoals:

Smart home-systemen;
Elektromagnetische verlichting en verlichtingscontrole;
Domotica-systemen;
Voedingssystemen voor elektrische auto’s.

In dergelijke systemen is het essentieel om elektromagnetische storingen te voorkomen, omdat deze leiden tot:

Verstoord signaalverkeer;
Verlaagde prestaties van elektronische componenten;
Verhoogde kans op storingen in sensoren of communicatiesystemen.

De toepassing van EMC-kabelafwerking in woningbouwprojecten is dan ook aan te raden, vooral bij het gebruik van afgeschermde kabels en gevoelige elektronica.

Praktijkvoorbeeld: EMC-afwerking bij smart home-installatie

Bij een typische smart home-installatie kunnen verschillende systemen elektromagnetische straling uitzenden, zoals:

Wi-Fi-router en access points;
Bluetooth-apparatuur;
Elektrische verwarmingsinstallaties;
Verlichtingssystemen met dimmers of variatoren.

Als deze systemen niet correct zijn afgewerkt, kan het leiden tot storingen in bijvoorbeeld:

Sensoren voor beweging of licht;
Smart thermostaten;
Beveiligingssystemen.

In dergelijke gevallen is het aan te raden om EMC-wartels of andere afwerkingen te gebruiken bij de aansluiting van kabels in kasten of panelen. Dit helpt om de straling te afleiden via de behuizing, waardoor de elektronica niet wordt gestoord.

EMC-kabelafwerking in datacenters

Datacenters zijn een ander belangrijk toepassingsgebied voor EMC-kabelafwerking. Hier wordt een hoge mate van elektromagnetische compatibiliteit vereist, omdat:

Duizenden servers en apparaten gelijktijdig werken;
Elektromagnetische storingen leiden tot verlies van data of verlaagde prestaties;
De veiligheid van data en communicatie afhankelijk is van een juiste EMC-zorg.

In dergelijke omgevingen is het essentieel om EMC-wartels met geïntegreerd klemsysteem en hoge IP-beschermingsklassen te gebruiken. Deze zorgen voor een betrouwbare afscherming van alle kabels die in of uit de kasten lopen.

Samenvatting

EMC-kabelafwerking is een essentieel onderdeel van moderne elektrische installaties. Het zorgt ervoor dat elektromagnetische storingen worden afgeleid of geabsorbeerd, waardoor gevoelige elektronica veilig is. De keuze van een geschikte EMC-wartel of andere afwerking hangt af van de toepassing, de omgeving en de aansluiting. Belangrijke aspecten zijn:

Geïntegreerde klemsystemen voor dynamische toepassingen;
Internationale normen zoals UL, cUL en IP-beschermingsklassen;
Verschillende schroefdraadtypen voor universele toepassing;
Robuuste en betrouwbare aansluitingen voor industriële of woninginstallaties.

Of het nu gaat om industriële machines, muziekversterkers of smart home-systemen, EMC-kabelafwerking speelt een cruciale rol in het voorkomen van storingen en het waarborgen van veiligheid en betrouwbaarheid.

Bronnen

emckabel