EPS platen afwerken: toepassingen, voordelen en tips voor homeowners en professionals

Inleiding

EPS platen (geëxpandeerd polystyreen) zijn een veelgebruikt isolatiemateriaal in de bouwsector vanwege hun goede thermische isolatie, lage kosten en eenvoudige verwerking. Ze worden toegepast in diverse situaties, zoals dak-, vloer-, spouwmuur- en gevelisolatie. Een belangrijke overweging bij het gebruik van EPS platen is de afwerking, die zowel esthetisch als functioneel moet zijn. De juiste afwerking zorgt voor het beschermen van de isolatieplaten, verhoogt de duurzaamheid van de constructie en beïnvloedt het eindresultaat van het interieur of de gevel.

In dit artikel geef ik een overzicht van de mogelijke afwerkingen van EPS platen, afhankelijk van de toepassing. Ik geef ook aandacht aan de technische eigenschappen van EPS die van invloed zijn op de keuze van afwerking, en ik benadruk de rol van de afwerking in de functionele prestaties van het geheel.

EPS platen: algemene kenmerken en toepassingen

EPS platen zijn gemaakt van geëxpandeerd polystyreen en bestaan voor ongeveer 98% uit lucht. Hierdoor is het materiaal licht, stijf en goed in staat om warmte vast te houden. De isolatie-eigenschappen worden uitgedrukt in de lambdawaarde, die bij EPS platen varieert tussen 0,30 en 0,40 W/m·K, afhankelijk van de dichtheid en de productieklasse.

Het materiaal is drukvast, vochtbestendig, rot- en schimmelvrij en brandvertragend bij bepaalde varianten. EPS platen zijn daarnaast 100% recyclebaar, wat het een gunstig profiel geeft in de context van circulair bouwen.

EPS platen worden toegepast in:

• Dakisolatie (hellend en plat),
• Vloerisolatie,
• Spouwmuurisolatie,
• Buitengevelisolatie.

De afwerking van EPS platen hangt af van de locatie en de functie van de isolatie. In de volgende hoofdstukken worden de mogelijke afwerkingen per toepassing behandeld.

Afwerking van EPS platen in de vloerconstructie

EPS platen worden vaak gebruikt in vloerconstructies, met name in kelders of kruipruimtes. Aangezien EPS vrijwel geen vocht opneemt en schimmelvrij is, is het een geschikt materiaal voor ruimtes met een relatief hoge luchtvochtigheid.

Technische aandachtspunten

EPS platen voor vloeren worden vaak vervaardigd als drukvaste platen, aangeduid met de klassen EPS 100, 150 of 200. De nummers geven aan hoeveel druk de platen kunnen verdragen. Bij zwaar belaste vloeren, zoals in een woning met een betonvloer, is het vaak verstandiger om XPS platen te kiezen, die een hogere druksterkte hebben.

Toch is EPS goed genoeg voor vloeren in woningen, zeker als er een lichte belasting is (zoals meubels en bewoners). De platen zijn makkelijk te verwerken vanwege hun licht gewicht en kunnen snel worden geplaatst.

Afwerking

Na het plaatsen van EPS vloerplaten kan de vloer worden afge werkt met verschillende materialen, zoals:

• Vinylvloeren,
• Houtvloeren,
• Keramische tegels,
• Gipsplaten (voor wanden).

De EPS platen zelf zijn licht en zouden in principe een onderliggende laag kunnen vormen voor een vloerbedekking. Het is echter belangrijk om een dampremmende laag aan te brengen onder de EPS, om vochtkolken te voorkomen. EPS is dampopen, dus zonder dampremmend laag kan vocht van bovenaf (uit de woning) in het materiaal treden, wat tot problemen kan leiden.

In de praktijk wordt een dampremmende folie vaak aangebracht op de bovenkant van de EPS platen. Vervolgens kan een gipsplaat of andere afwerking worden toegepast. Voor een vloerbedekking is het verstandig om op de EPS platen een droogbouwlagen aan te brengen, zoals een gipsverbeterde plaat, om de vloerbedekking te steunen.

Conclusie

Bij vloerisolatie met EPS platen is het belangrijk om rekening te houden met de druksterkte van de platen en de vochtwerende eigenschappen. De afwerking moet zowel stevig als waterdicht zijn, afhankelijk van de toepassing. Een dampremmende laag is verplicht om de isolatie te beschermen en een droogbouwlaag is aan te raden voor vloerbedekking.

Afwerking van EPS platen in de dakconstructie

EPS platen worden vaak gebruikt voor dakisolatie, zowel in hellende als in platte daken. In hellende daken worden EPS platen meestal aan de binnenkant van het dak geplaatst, terwijl ze in platte daken vaak op de buitenkant van het dak worden aangebracht.

Technische aandachtspunten

EPS platen voor dakisolatie zijn meestal van de klassen EPS 100 of 150. Ze zijn voldoende drukvast voor de meeste toepassingen, ook al zijn ze minder geschikt dan XPS platen bij zwaar belaste daken.

Bij hellende daken wordt vaak een dampremmende laag aangebracht op de bovenkant van de EPS platen. Deze laag voorkomt dat vocht van binnen naar buiten trekt, wat kan leiden tot condensatie in de isolatie. De dampremmende laag wordt vaak gecombineerd met gipskartonplaten, die de laatste laag vormen voor de afwerking van de wanden of het plafond van de zolder.

Bij platte daken wordt de EPS isolatieplaat meestal aangebracht aan de buitenkant van de dakconstructie. Dit heeft als voordeel dat de leefruimte binnen de woning niet wordt verkleind. EPS platen zijn hier geschikt vanwege hun vochtbestendigheid en lage vochtgevoeligheid.

Afwerking

In de praktijk worden EPS platen voor hellende daken meestal afge werkt met:

• Gipskartonplaten voor een interne afwerking (zoals schildering of behang),
• Tegels of bitumenplaten voor een externe afwerking (bij platte daken).

Bij een hellend dak met binnenisolatie wordt de EPS plaat geplaatst tussen de dakspanten of op een laag van houten balken. Daarna wordt een dampremmende laag aangebracht, gevolgd door gipskartonplaten. Deze platen worden vervolgens behangen of geschilderd.

Bij een platte dakconstructie wordt de EPS plaat op de buitenkant van de dakconstructie aangebracht, meestal in de vorm van een sandwichplaat, waarin de EPS isolatie is ingebouwd tussen twee lagen beton of andere materialen. Dit type constructie is stevig en geschikt voor beloopbare daken.

Conclusie

EPS platen zijn geschikt voor zowel hellende als platte daken. De afwerking hangt af van de locatie van de isolatie (binnen of buiten). Bij binnenisolatie is een dampremmende laag en gipskartonplaten aan te raden. Bij buitenisolatie worden EPS platen vaak in sandwichconstructies verwerkt.

Afwerking van EPS platen in de spouwmuur

EPS platen worden ook vaak gebruikt in spouwmuurisolatie. In dit geval worden EPS parels in de spouwmuren geblazen, wat een snelle en efficiënte manier is om warmteverlies te voorkomen.

Technische aandachtspunten

EPS parels zijn een vorm van EPS isolatiemateriaal dat in de spouwmuren wordt ingeblazen. Het heeft de voordeel dat het de spouwmuren volledig vult en geen ruimte inneemt. Het warmtebesparingseffect is aanzienlijk, en de werking is meestal binnen één dag voltooid.

De afwerking van de spouwmuren is meestal hetzelfde als voor een normale metselconstructie. Aangezien de EPS parels in de spouwmuren zitten, is er geen extra afwerking nodig vanwege de isolatie. De spouwmuren worden gewoon afgewerkt met mortel of mortelelementen.

Afwerking

De afwerking van spouwmuurisolatie met EPS parels is meestal identiek aan de normale spouwmurwerking. De buitenmuur wordt afgewerkt met een sieraanslag of mortel, en de binnenmuur kan worden behangen of geschilderd.

Aangezien de EPS parels geblazen worden in de spouwmuren, is er geen visuele of functionele verandering nodig in de afwerking. De isolatie blijft verborgen in de muur en werkt automatisch.

Conclusie

Bij spouwmuurisolatie met EPS parels is geen extra afwerking nodig. De spouwmuren worden gewoon afgewerkt zoals gebruikelijk. Het isolatiemateriaal is verborgen in de spouwmuren en draagt bij aan de thermische prestaties van het gebouw.

Afwerking van EPS platen in de gevel

EPS platen worden ook vaak gebruikt voor buitengevelisolatie. Hierbij worden de platen bevestigd aan de buitenkant van de muur en afgewerkt met een sieraanslag.

Technische aandachtspunten

EPS platen voor gevelisolatie zijn meestal van de klassen EPS 100 of 150. Ze zijn voldoende drukvast voor de meeste toepassingen, maar niet zo sterk als XPS platen. De keuze voor EPS platen hangt vaak af van de budgettaire overwegingen.

EPS platen zijn geschikt voor buitengevelisolatie vanwege hun vochtbestendigheid en luchtdichtheid. Ze zijn niet gevoelig voor schimmel of rot en kunnen lang meegaan.

Afwerking

EPS platen voor gevelisolatie worden meestal afgewerkt met:

• Sierpleister,
• Steenstrips,
• Vrijstolbalken of houtplaten.

De afwerking kan zowel esthetisch als functioneel zijn. Sierpleister is een populaire keuze voor een gladde of textuurrijke gevel, terwijl steenstrips een ruwe, natuurlijke uitstraling geven. Vrijstolbalken of houtplaten zijn geschikt voor een warme, houten gevel.

Naast de esthetica is het belangrijk om rekening te houden met de dichtheid en afdichting van de afwerking. EPS is dampopen, dus een afdichtende laag is meestal niet nodig. Echter, bij gebruik van sierpleister of hout is het verstandig om een dampremmende laag aan te brengen op de EPS platen, om condensatie te voorkomen.

Conclusie

EPS platen zijn geschikt voor buitengevelisolatie en kunnen op verschillende manieren worden afgewerkt. De keuze hangt af van de gewenste esthetica en het budget. Sierpleister, steenstrips of hout zijn populaire keuzes. Het is belangrijk om rekening te houden met de dampdichtheid van de afwerking.

Algemene aandachtspunten bij de afwerking van EPS platen

Bij de afwerking van EPS platen zijn er een aantal algemene punten die in het oog moeten worden gehouden, ongeacht de toepassing:

1. Dampdichtheid en afdichting

EPS is dampopen, wat betekent dat het vocht kan opnemen vanuit de omgeving. Om condensatie te voorkomen, is het belangrijk om een dampremmende laag aan te brengen op de bovenkant van de EPS platen, zeker bij toepassingen waar warme lucht van binnen kan stromen naar het koele isolatiemateriaal.

2. Druksterkte

EPS platen zijn meestal voldoende drukvast voor de meeste toepassingen. Echter, bij zwaar belaste constructies (zoals betonvloeren of beloopbare daken) is het verstandiger om XPS platen te kiezen, die een hogere druksterkte hebben.

3. Brandveiligheid

EPS platen zijn in principe brandvertragend, maar het is belangrijk om rekening te houden met de brandklasse van het isolatiemateriaal en de constructie waarin het wordt gebruikt. De brandveiligheid van de afwerking (zoals pleisterwerk of gipsplaten) speelt ook een rol in de totale brandwerendheid van de constructie.

4. Duurzaamheid en recyclering

EPS is 100% recyclebaar, maar het productieproces is niet helemaal milieuvriendelijk. Bij de afwerking is het verstandig om gebruik te maken van duurzame materialen, zoals natuurlijke pleisters of hout, om de ecologische voetafdruk van de constructie te verminderen.

Conclusie

EPS platen zijn een veelzijdig en kostenefficiënt isolatiemateriaal dat geschikt is voor diverse toepassingen, zoals vloeren, daken, spouwmuren en gevels. De afwerking van EPS platen hangt af van de locatie en de functie van de isolatie. In de vloerconstructie is het verstandig om een dampremmende laag en een droogbouwlaag aan te brengen. Bij de dakisolatie wordt vaak gipskarton of sierpleister gebruikt. Bij spouwmuurisolatie is geen extra afwerking nodig. En bij gevelisolatie zijn sierpleister, steenstrips of houtpopulaire keuzes.

Het is belangrijk om rekening te houden met de dampdichtheid, druksterkte en brandveiligheid van de afwerking. EPS is een duurzaam en recyclebaar materiaal, maar het productieproces is niet volledig milieuvriendelijk. Door verstandig te kiezen voor de afwerking, kan de duurzaamheid van de constructie worden verbeterd.

EPS platen zijn dus een betrouwbare keuze voor isolatie, maar de juiste afwerking is cruciaal voor de prestaties en het uiterlijk van de constructie.

Bronnen

1. EPS isolatie: toepassingen, eigenschappen en voordelen
2. EPS isolatie: voordelen en nadelen voor de bouwsector
3. EPS platen voor dakisolatie: technische eigenschappen en toepassingen
4. EPS versus PIR isolatie: welk materiaal past bij jouw project?
5. EPS platen: voordelen, nadelen en toepassingen