Harsafwerkingen in bouw- en renovatieprojecten: Materialen, toepassingen en tips

Harsafwerkingen spelen een essentiële rol in diverse bouw- en renovatieprojecten, van vloeren en wanden tot houtafwerkingen en glasvezeltoepassingen. Met de juiste keuze aan epoxyhars, verharder en techniek kun je een duurzame, esthetische en vochtbestendige afwerking creëren. In dit artikel bespreken we de verschillende harsmaterialen, hun toepassingsgebieden, mengverhoudingen, verwerkingstijden en andere belangrijke kenmerken die je als bouwprofessional of DIY-enthusiast dient te weten.

Wat is harsafwerking en waar wordt het toegepast?

Harsafwerking verwijst naar het gebruik van epoxyhars of andere synthetische materialen om oppervlakken te beschermen of te versterken. Dit proces wordt veel toegepast in de bouwsector, bijvoorbeeld voor het versterken van betonvloeren, het vullen van scheuren, het aanbrengen van coatings en het bedekken van glasvezelweefsel. In de DIY-context wordt harsafwerking gebruikt voor het afwerken van hout, het creëren van kunstwerken, of het vervaardigen van terrariumpanels.

De keuze van de juiste hars en verharder is afhankelijk van het doel van de toepassing. Bijvoorbeeld, voor een heldere en transparante afwerking zoals op hout of carbon fiber wordt vaak een speciale verharder gebruikt die blushing voorkomt. Voor een snelle verwerking of voor het versterken van zware materialen zijn andere mengverhoudingen en verharders aangeraden.

Soorten harsen en verharders voor afwerking

Epoxyhars: West System 105 met verharder 207

De West System 105 epoxyhars in combinatie met de 207 Clear Hardener is een populaire keuze voor coatingtoepassingen waarbij helderheid en duurzaamheid belangrijk zijn. Deze combinatie wordt vaak gebruikt voor het afwerken van hout of carbon fiber en zorgt voor een transparante, vochtbestendige laag die niet troebel wordt, zelfs onder vochtige omstandigheden.

Voordeel van de 207 Clear Hardener is dat het blushing voorkomt. Blushing is een vorm van troebelheid die kan ontstaan op epoxyoppervlakken als gevolg van vocht. De 207 Clear Hardener bevat een ultraviolette remmer die de uitharde epoxy beschermt tegen zonlicht. Voor langdurige UV-bescherming wordt echter aanbevolen om een scheepsverf of UV-gefilterde vernis aan te brengen.

Mengverhouding: 3 delen epoxyhars + 1 deel verharder.
Verwerkingstijd: Bij 25°C is de open verwerkingstijd van 100 gram mengsel ongeveer 10 tot 15 minuten.
Uithardingstijd: Met de 205 (snelle) verharder is de uitharding binnen 5 tot 7 uur bereikt. Na 5 tot 7 dagen wordt de maximale sterkte bereikt.
Temperatuurbereik: 5-18°C voor de 205 verharder. De 206 (langzaam) verharder is bedoeld voor temperaturen tussen 18-35°C.

De West System 105 hars en 207 Clear Hardener zijn ideaal voor coatingtoepassingen en glasvezelbekleding. Het systeem is ook geschikt voor het bedekken van glasvezelweefsel, waarbij het een gladde en sterke afwerking creëert.

Reptech Epoxyhars

Reptech Epoxyhars is een veelzijdige epoxyhars met een snelle verharder. De verwerkingstijd ligt ongeveer op 25 minuten bij 20°C. Het wordt vaak gebruikt voor glasweefselbekleding, koolstof- en aramideweefsels, lakken, vloer- en wandcoating, houtconservering, plamuurmassa’s, verlijming en gietstukken in combinatie met vulstoffen.

Mengverhouding: 100 delen epoxyhars + 50 delen verharder (gewichtsverhouding).
Verwerkingstijd: Ongeveer 25 minuten bij 20°C.
Uithardingskenmerken: De epoxyhars hardt snel uit en maakt het mogelijk om tot ongeveer 24 uur na uitharding zonder schuren verder te werken, afhankelijk van de omgevingstemperatuur.

De Reptech Epoxyhars is geschikt voor het bekleden van hout, metaal, polyester en epoxyoppervlakken. Het kan ook dienen als giethars in combinatie met vulstoffen. Door de kleefvrije uitharding en helderheid is het geschikt voor lakken op hout en metaal, evenals voor vloer- en wandtoepassingen.

Creatieve toepassingen: Het is mogelijk om kleurstof of zand aan de epoxyhars toe te voegen om unieke tinten of extra stevigheid te verkrijgen. Dit maakt het systeem ideaal voor DIY-projecten waar esthetiek en functie samengaan.

Colophoniumhars

Colophoniumhars, ook bekend als harszuur, is een natuurlijke hars die wordt gewonnen uit naaldbomen zoals dennen en sparren. Het wordt vaak gebruikt in industriële toepassingen, zoals het produceren van lijmen, vernissen, lakken en inkt. Colophonium is vooral geschikt voor de productie van vioollakhars en wordt vaak gebruikt in de muziekinstrumentenindustrie voor het behandelen van boogharen en het vervaardigen van vernis.

Toepassingen in restauratie: Colophoniumhars is een veelgebruikte hars in de restauratie van houten voorwerpen. Het wordt gebruikt om scheuren, gaten en andere beschadigingen in houten sculpturen of meubels te vullen. Het is ook geschikt voor het reconstrueren van ontbrekende delen van houten objecten.

Toepassing op schilderijen: In de schilderijrestauratie wordt Colophoniumhars gebruikt om verflagen te bevestigen of te consolideren. Het kan losse verfdeeltjes op het doek of paneel fixeren.

Sikafloor®-2600

Sikafloor®-2600 is een 2-componenten, gekleurde epoxyhars bindmiddel dat wordt gebruikt voor zelfnivellerende gietlagen. Het is geschikt voor het aanbrengen van coatings op beton en andere cementgebonden ondergronden met normale tot middelmatige belasting. Toepassingsgebieden zijn opslag- en productielocaties, werkplaatsen, garages en laadperrons.

Kenmerken: - Eenvoudig aan te brengen - Economisch - Vloeistofdicht - Glanzende afwerking - Fenolvrij

Verpakking:
- Component A (hars): 23,90 kg
- Component B (verharder): 6,10 kg
- Totale mengsel: 30 kg

Soortelijk gewicht:
- Component A: ~ 1,57 kg/l
- Component B: ~ 1,05 kg/l
- Gemengd: ~ 1,43 kg/l

Opslag:
Het product moet worden opgeslagen tussen +5°C en +30°C in een droge, oorspronkelijke verpakking. De houdbaarheid is minimaal 12 maanden vanaf de productiedatum.

3M™ Scotchcast™ Hars 40

De 3M™ Scotchcast™ Hars 40 is een premium tweecomponenten polyurethaanhars die uithardt bij kamertemperatuur. Het wordt geleverd in een plastic zak met een verwijderbare barrière, zodat de juiste stoichiometrische verhouding gegarandeerd is.

Toepassingen:
De hars is geschikt voor het gebruik als elektrische isolatie en mechanische bescherming van elektrische verbindingen in toepassingen tot 1 kV. Het voldoet aan de eisen van CENELEC HD631.1 S2 en aan EU-richtlijn 2011/65/EG (RoHS) en EU-richtlijn 1907/2006/EG (REACH). Dit garandeert een hoge kwaliteit van elektrische isolatie voor professionele toepassingen.

Aanbrengen:
De hars is snel en schoon aan te brengen dankzij de gepatenteerde giettuit die geïntegreerd is in de zak. De opener voor de giettuit is meegeleverd in de doos.

Mengverhoudingen en verwerkingstijden per systeem

Het mengen van hars en verharder is een kritische stap in het proces van harsafwerking. Onduidelijke of onjuiste verhoudingen kunnen leiden tot een onvolledige uitharding of een afwerking met minder goede eigenschappen. Hieronder geven we een overzicht van de mengverhoudingen en verwerkingstijden van de verschillende systemen.

Het is belangrijk om de juiste mengverhouding en verwerkingstijd te volgen om een optimaal resultaat te verkrijgen. De temperatuur tijdens het mengen en het aanbrengen heeft ook een invloed op de verwerkingstijd en de uitharding. Bij lagere temperaturen verlengt de verwerkingstijd, terwijl hogere temperaturen de verwerkingstijd verkort.

Temperatuur en omgeving: Invloed op uitharding en kwaliteit

De temperatuur tijdens het mengen en aanbrengen van hars heeft een grote invloed op de uitharding en de kwaliteit van de afwerking. Bijvoorbeeld, de West System 205 (snelle) verharder vereist temperaturen tussen de 5-18°C, terwijl de 206 (langzaam) verharder pas werkt bij temperaturen vanaf 18°C.

Invloed van luchtvochtigheid:
Bij harsafwerkingen is luchtvochtigheid een belangrijke factor, vooral bij het gebruik van transparante epoxyharsen. Vooral bij het gebruik van heldere verharders zoals de 207 Clear Hardener is het belangrijk om de luchtvochtigheid zo laag mogelijk te houden om blushing te voorkomen. Blushing is een vorm van troebelheid die ontstaat als gevolg van vocht in de lucht of op het oppervlak tijdens het mengen of aanbrengen van het harsmengsel.

Invloed van zonlicht:
Zonlicht kan ook een rol spelen in de kwaliteit van de harsafwerking. Veel epoxyharsen bevatten een ultraviolette remmer, zoals in de West System 207 Clear Hardener, die het oppervlak beschermt tegen UV-straling. Toch is het aan te raden om een UV-gefilterde vernis aan te brengen voor langdurige UV-bescherming.

Toepassingsgebieden per harssysteem

Elk harssysteem heeft zijn eigen toepassingsgebieden en kenmerken die het geschikt maken voor specifieke projecten. Hieronder geven we een overzicht van de toepassingsgebieden van de verschillende systemen.

West System 105 + 207 Clear Hardener

• Coatingtoepassingen op hout, glasvezel en andere ondergronden
• Glasvezelbekleding
• Transparante afwerking zonder blushing of troebelheid
• Duurzame en vochtbestendige afwerking

Reptech Epoxyhars

• Glasweefselbekleding
• Koolstof- en aramideweefsels
• Lakken op hout en metaal
• Vloer- en wandcoating
• Houtconservering
• Gietstukken in combinatie met vulstoffen
• Creatieve toepassingen met kleurstof of zand

Colophoniumhars

• Vioollakhars
• Behandeling van boogharen
• Houtrestauratie: vullen van gaten en scheuren
• Schilderijrestauratie: bevestigen van verflagen

Sikafloor®-2600

• Zelfnivellerende coatings op betonvloeren
• Opslag- en productielocaties
• Werkplaatsen en garages
• Laadperrons en andere industriële ruimtes
• Vloeistofdichte afwerking

3M™ Scotchcast™ Hars 40

• Elektrische isolatie van verbindingen tot 1 kV
• Mechanische bescherming in professionele toepassingen
• Voldoet aan EU-richtlijnen voor elektrische veiligheid

Veiligheid en opslag

Het werken met epoxyhars en verharder vereist aandacht voor veiligheid. Het mengen en aanbrengen van hars kan gevaarlijk zijn, vooral bij het werken met chemicaliën. Het is belangrijk om de veiligheidsvoorschriften te volgen, zoals het gebruik van beschermende uitrusting, goede luchtcirculatie en het lezen van veiligheidsbladen.

Veiligheidsvoorschriften: - Gebruik altijd een beschermende handschoen en oogbescherming bij het mengen en aanbrengen van epoxy. - Zorg voor voldoende luchtcirculatie in de werkomgeving om de concentratie van dampen te beperken. - Lees het veiligheidsblad (MSDS) van het harssysteem voor specifieke veiligheidsinformatie.

Opslag: - Bewaar hars en verharder in de oorspronkelijke verpakking. - Zorg voor droog en donker opslag van de producten. - Houd de opslagtemperatuur binnen de aanbevolen bereik (meestal tussen +5°C en +30°C). - Controleer de houdbaarheid van de producten en gebruik deze niet na het verloop van de uiterste houdbaarheidsdatum.

Aanbrengtechnieken en tips voor een succesvolle harsafwerking

Het aanbrengen van hars vereist precisie en aandacht voor detail. Hier zijn enkele tips om een succesvolle harsafwerking te verkrijgen:

1. Voorbereiding van het oppervlak:

   • Zorg ervoor dat het oppervlak schoon is van vuil, olie of andere vreemdstoffen.
   • Schuur het oppervlak als nodig om een betere adhesie te verkrijgen.
   • Controleer of het oppervlak droog is, vooral bij harsen die gevoelig zijn voor vocht.

2. Juiste verhouding mengen:

   • Gebruik een weegschaal of maatbeker om de juiste verhouding tussen hars en verharder te bepalen.
   • Meng het mengsel grondig en gelijkmatig tot een homogene massa.

3. Aanbrengen van het mengsel:

   • Gebruik een penseel, rollers of een giettechniek, afhankelijk van de toepassing.
   • Verwijder luchtbellen door het gebruik van een lamellenborstel of een luchtbellenverwijderer.
   • Zorg voor een gladde en homogene laag.

4. Nabehandeling:

   • Zorg voor een constante temperatuur en vochtgehalte in de werkomgeving.
   • Wacht de aanbevolen uithardingstijd voordat je verder werkt.
   • Schuur eventueel de afwerking voorafgaand aan het aanbrengen van een tweede laag of een afwerking.

5. Afwerking:

   • Gebruik een UV-gefilterde vernis of afwerking als nodig voor extra bescherming.
   • Controleer op eventuele imperfecties en herstel deze indien nodig.

Conclusie

Harsafwerking is een essentieel onderdeel van bouw- en renovatieprojecten. Het kiezen van de juiste hars en verharder is van groot belang voor de kwaliteit en duurzaamheid van de afwerking. De West System 105 + 207 Clear Hardener is ideaal voor heldere en transparante coatings, terwijl de Reptech Epoxyhars geschikt is voor creatieve en functionele toepassingen. Colophoniumhars is een natuurlijke keuze voor restauratieprojecten, terwijl Sikafloor®-2600 en 3M™ Scotchcast™ Hars 40 zich richten op industriële en elektrische toepassingen.

Het mengen en aanbrengen van hars vereist aandacht voor de juiste verhouding, temperatuur en omgeving. Door deze stappen zorgvuldig te volgen, kun je een duurzame en professionele afwerking verkrijgen die voldoet aan de eisen van jouw project. Of je nu een houten vloer, een glasvezelbekleding of een vloercoating aanbrengt, de juiste harssysteem en techniek zorgen voor een succesvolle uitkomst.

Bronnen

1. West System 207 Clear Hardener
2. Reptech Epoxyhars 1500g
3. Colophonium Hars
4. Sikafloor®-2600
5. 3M™ Scotchcast™ Hars 40