Houten afwerkplaten: Toepassingen, types en voordelen in renovatie en bouw

Inleiding

Houten afwerkplaten vormen een essentieel onderdeel in zowel renovatieprojecten als bouwprojecten. Deze platen worden vaak gebruikt als basis voor wandbekleding, vloeren, daken, meubels en andere toepassingen binnen en buiten. In dit artikel worden de meest voorkomende typen houten afwerkplaten behandeld, zoals MDF (Medium Density Fibreboard), underlayment en ecologische varianten. Aan de hand van praktische toepassingen, eigenschappen en prijzen wordt geïllustreerd welke keuze het meest geschikt is voor verschillende situaties. De informatie is gebaseerd op gegevens uit betrouwbare bronnen, waaronder houtverwerkers en bouwmaterialenspecialisten, die duidelijk uitleggen welke kenmerken elke plaat heeft en waar deze het beste gebruikt kunnen worden.

MDF platen: Structuur, toepassingen en voordeel

MDF (Medium Density Fibreboard) is een populaire keuze voor houten afwerkplaten vanwege zijn consistente kwaliteit, gladde oppervlakte en eenvoudige bewerkbaarheid. Dit materiaal bestaat uit houtvezels die onder druk en met kunsthars zijn samengeperst tot een homogene plaat.

Typen en diktes

MDF platen zijn beschikbaar in verschillende diktes, waaronder 9 mm, 12 mm en 18 mm. De dikte van de plaat bepaalt vooral de toepassing.

• 9 mm MDF platen: Deze dunne platen zijn ideaal voor lichtere toepassingen, zoals wandbekleding of decoratieve elementen.
• 12 mm MDF platen: De middelste dikte wordt vaak gebruikt voor projecten binnenshuis, zoals het maken van meubels of het afwerken van wanden.
• 18 mm MDF platen: Deze dikte wordt gebruikt voor stevigere toepassingen zoals deuren of kasten. Omdat deze platen het meest duur zijn vanwege hun dikte en stabiliteit, is het belangrijk om te overwegen of deze dikte nodig is voor het project.

De platen zijn tweezijdig wit gegrond, wat het eenvoudig maakt om ze verder te schilderen of te lakken. De standaardafmeting is 2440 x 1220 mm, wat geschikt is voor de meeste projecten.

Toepassingen

MDF platen zijn zeer veelzijdig en geschikt voor zowel do-it-yourself-klussen als professionele projecten. Ze worden vaak gebruikt voor het maken van meubels, wandbekleding, decoratieve elementen en andere binnenprojecten. De consistente samenstelling en eenvoudige bewerkbaarheid maken ze geschikt voor zagen, schuren en het aanbrengen van coatings.

Voordeel

Een van de voornaamste voordelen van MDF platen is de gladde oppervlakte, waardoor ze ideaal zijn voor het schilderen of beleggen met andere materialen. Ook het feit dat ze consistente kwaliteit bieden en eenvoudig te bewerken zijn, maakt ze een populaire keuze voor zowel beginners als ervaren vakmensen.

Underlayment platen: Structuur, toepassingen en eigenschappen

Underlayment platen zijn een type houtplaat dat vaak wordt gebruikt in constructieprojecten. Deze platen bestaan uit een oneven aantal gelijmde houtfineerlagen die kruislings zijn geplaatst. Deze opbouw zorgt voor extra stevigheid en stabiliteit, waardoor deze platen geschikt zijn voor toepassingen waar hoge duurzaamheid vereist is.

Typen en kenmerken

Underlayment is beschikbaar in verschillende varianten, afhankelijk van de toepassing. Twee veelvoorkomende soorten zijn:

• Fins vuren mes-en-groef underlayment: Deze platen bestaan uit dunne fineerlagen en hebben een gladde afwerking. Ze zijn beschikbaar in diktes van 18 mm en 21 mm met mes-en-groef aan beide zijden. Het dekfineer valt binnen categorie B tot C-kwaliteit. Ook zijn platen met rechte kanten beschikbaar.
• Underlayment Radiata Pine: Deze platen zijn gemaakt van Radiata Pine, een houtsoort die afkomstig is van plantages in Chili. Een van de kenmerken is dat deze platen bij het zagen nauwelijks splinteren. Daarnaast zijn platen van dit type beschikbaar in verschillende diktes, zoals 9 mm, 12 mm, 15 mm en 18 mm.

Toepassingen

Underlayment platen zijn geschikt voor een breed spectrum van toepassingen, zoals:

• Dakbeschot: Voor hellende en platte daken is underlayment een populaire keuze vanwege de extra stevigheid en stabiliteit.
• Vloeren: De plaat wordt vaak gebruikt als basislaag onder vloerbedekkingen, zoals parket of laminaat. In combinatie met isolatiemateriaal, zoals steenwol of glaswol, wordt het een stevige en duurzame ondergrond.
• Voorzetwanden: Deze platen worden vaak gebruikt als voorzetwand in bouwprojecten, vooral waar zware voorwerpen aan moeten worden opgehangen.
• Meubels: Door de stabiliteit en het gladde oppervlak is underlayment geschikt voor het maken van kasten, tafels en bureaus.
• Tijdelijke bouwoplossingen: Omdat deze platen relatief gemakkelijk te bewerken zijn, worden ze ook vaak gebruikt voor tijdelijke constructies of verpakkingsdoeleinden.

Eigenschappen en voordelen

Een van de belangrijkste voordelen van underlayment is de stevigheid en stabiliteit die het biedt. Vanwege de kruislings verlijmde lagen is de plaat minder gevoelig voor kromtrekken of vervorming onder druk. Ook de afwerking van de plaat is vaak beter dan bij OSB (Oriented Strand Board), wat het geschikt maakt voor zichtbare toepassingen.

Vergelijking met OSB

Hoewel OSB een goedkoper alternatief is voor underlayment, is het minder geschikt voor zichtbare toepassingen. OSB heeft een ruwere afwerking en is daardoor minder esthetisch. Daarnaast is underlayment iets beter als constructieplaat vanwege de betere samenstelling. De prijsverschillen zijn aanzienlijk: een OSB plaat van 18 mm kost ongeveer €11,41 per m², terwijl een onderlaymentplaat van dezelfde afmeting ongeveer €23,03 per m² kost.

Ecologische houtplaten: Alternatieven en voordelen

Naast traditionele houtplaten zoals MDF en underlayment zijn er ook ecologische alternatieven beschikbaar. Deze platen worden vaak gemaakt van snel hergroeibare reststromen uit land- en tuinbouw, zoals tarwestro, riet of tomatenbladeren. Ook hout uit duurzaam beheerde bossen, zoals populierenhout, kan worden gebruikt voor het maken van ecologische platen.

Typen en toepassingen

Een voorbeeld van een ecologisch houtplaatmateriaal is de Eco- & Bio Board, die gemaakt wordt uit landbouwreststromen. Deze platen zijn duurzaam en hebben een lage impact op de omgeving. Ze zijn geschikt voor toepassingen zoals wandbekleding, vloeren en meubels, en bieden een duurzamere alternatief dan traditionele houtplaten.

Voordelen

De voornaamste voordelen van ecologische houtplaten zijn:

• Duurzaamheid: Het gebruik van snel hergroeibare reststromen zorgt voor een lagere CO₂-uitstoot en minder gebruik van hout uit natuurlijke bossen.
• Biologisch afbreekbaar: Veel ecologische platen zijn biologisch afbreekbaar, wat betekent dat ze na hun levensduur makkelijk verwerkt kunnen worden.
• Energiebesparing: Het productieproces van ecologische platen is vaak energie-efficiënter dan dat van traditionele houtplaten.

Toepassing in de praktijk

Ecologische houtplaten zijn vooral geschikt voor projecten waar duurzaamheid een belangrijke rol speelt. Ze kunnen bijvoorbeeld gebruikt worden in het renovatieproject van een ouder huis, waarbij zowel duurzaamheid als esthetiek belangrijk zijn. Door het gebruik van biologische materialen en duurzame productieprocessen, kunnen deze platen bijdragen aan een duurzaamere bouwsector.

Houten afwerkplaten en vochtbestendigheid

Een belangrijk aspect bij de keuze van houten afwerkplaten is hun vochtwerendheid. MDF en underlayment zijn beide relatief vochtbestendig, maar ze zijn niet waterbestendig. Dit betekent dat ze geschikt zijn voor gebruik in vochtige ruimtes binnenshuis, zoals kelders of badkamers, maar niet geschikt zijn voor gebruik op open plekken of onder regen.

Underlayment en vocht

Underlayment bestaat uit fineerlagen van vurenhout die watervast zijn verlijmd. Deze eigenschap maakt de platen geschikt voor gebruik in ruimtes met relatief hoge vochtigheid, zoals kelders of badkamers. Echter, omdat vurenhout niet volledig waterbestendig is, is het aan te raden om de platen niet te gebruiken in externe toepassingen of onder open lucht. Het gebruik van onderlayment in deze situaties kan de levensduur van de platen aanzienlijk verkorten.

MDF en vocht

MDF platen zijn in principe ook vochtbestendig, maar ze zijn evenmin waterbestendig. Dit betekent dat ze geschikt zijn voor gebruik in ruimtes met normale of lichte vochtigheid, zoals woonkamers of slaapkamers. Het is echter aan te raden om MDF platen niet te gebruiken in ruimtes met hoge vochtigheid, zoals badkamers of kelders, tenzij ze extra behandeld worden.

Tips voor het gebruik in vochtige ruimtes

Als u houten afwerkplaten gebruikt in ruimtes met hoge vochtigheid, zijn er enkele maatregelen die u kunt nemen om de levensduur van de platen te verlengen:

• Waterdichte coatings toepassen: Het aanbrengen van een waterdichte coating of verf kan helpen om vocht op te vangen en te voorkomen dat het het hout binnendringt.
• Goede ventilatie zorgen: Zorg voor voldoende ventilatie in de ruimte om overtollig vocht te voorkomen.
• Voorzichtig werken met vocht: Als u platen in vochtige ruimtes gebruikt, zorg dan dat ze droog zijn voordat ze geïnstalleerd worden en vermijd het contact met water tijdens het bouwproces.

Conclusie

Houten afwerkplaten zijn een essentieel onderdeel in zowel renovatieprojecten als bouwprojecten. Ze worden vaak gebruikt als basislaag voor wandbekleding, vloeren, daken, meubels en andere toepassingen binnenshuis. De keuze van het juiste type plaat is afhankelijk van de toepassing, de gewenste duurzaamheid, de afwerking en de budgettaire aspecten. MDF platen zijn een populaire keuze vanwege hun consistente kwaliteit en eenvoudige bewerkbaarheid. Underlayment platen zijn geschikt voor toepassingen waar hoge stabiliteit en duurzaamheid vereist zijn, terwijl ecologische houtplaten een duurzamere alternatief bieden voor projecten waar duurzaamheid een belangrijke rol speelt. Het is belangrijk om rekening te houden met de vochtwerendheid van de platen, vooral als ze in ruimtes met hoge vochtigheid gebruikt worden. Door de juiste plaat te kiezen en passende maatregelen te nemen, kan een houten afwerkplaat bijdragen aan een duurzaam en functioneel bouwproject.

Bronnen

1. Houthandel Dronten
2. Houthandel Online
3. Isolatie Noord
4. Leeuwerik
5. Groene Bouwmaterialen