Riolering in Nederland: Geschiedenis, Technieken en Belang voor het Milieu

Published by Redactie on juli 2, 2025 | Category riolering

In Nederland is de riolering een essentieel onderdeel van de infrastructuur, dat zorgt voor een hygiënisch en veilig afvoeren van afvalwater en regenwater. Het systeem bestaat uit een uitgebreid netwerk van rioleringen, waterzuiveringsinstallaties en andere infrastructuuronderdelen. In dit artikel worden de geschiedenis van de riolering in Nederland, de verschillende technieken en het belang van het riolingsstelsel voor het milieu en de gezondheid besproken. De informatie is gebaseerd op de beschikbare bronnen.

Geschiedenis van de riolering in Nederland

De riolering in Nederland heeft een lange geschiedenis. In de negentiende eeuw groeide de bevolking snel, waardoor de sanitaire voorzieningen niet meer in hetzelfde tempo konden groeien. Het gevolg was dat er zware epidemieën kwamen, waardoor duidelijk werd dat het afvalwater beter moest worden afgevoerd. De eerste grote steden kregen in de loop van de negentiende eeuw gesloten rioolkanalen, terwijl kleine steden en dorpen pas in de twintigste eeuw deze voorzieningen kregen. Rond 1935 werden nog steeds poepemmers gebruikt, die werden opgehaald of geleegd in rioolkanalen, in een rivier of rondom het huis.

De ontwikkeling van het riolingsstelsel heeft grote invloed gehad op de gezondheid van de bevolking. Deskundigen noemen de aanleg van riolering ook wel de ‘beste medische doorbraak’ van de afgelopen 200 jaar. Een goed werkend riolingsstelsel is beter voor de gezondheid van de mens. Daarom is het belangrijk dat bij problemen aan het riool gelijk deskundige hulp wordt ingeschakeld.

Technieken en soorten riolering

In Nederland zijn er verschillende manieren waarop het afvalwater van de riolen wordt afgevoerd. De twee belangrijkste technieken zijn vrije val riolering en mechanische riolering.

Vrije val riolering

Bij de vrije val riolering is er een klein afschot waardoor het rioolwater naar het laagste punt stroomt. Na een bepaalde afstand wordt het rioolwater via een pomp naar de zuiveringsinstallatie gebracht. Deze techniek wordt toegepast wanneer het terrein vrij gelijkmatig is en er bij voorkeur veel woningen in een klein gebied staan zodat er een goede doorstroming is in het immers bijna-horizontale hoofdriool. Ongeveer driekwart van alle riool-kilometers in Nederland omvat vrije val riolering.

Mechanische riolering

Bij de mechanische riolering is het eerste, korte deel vrije val, tot de pompput. Vanuit de pompput wordt alleen vuil afvalwater via een smalle buis onder druk afgevoerd naar de zuiveringsinstallatie (persleiding). Ook wanneer het riool onder een rivier o.d. door moet en vrije val niet mogelijk is, wordt een persleiding toegepast. De techniek wordt vaak toegepast in stedelijke gebieden waar het terrein niet gelijkmatig is.

Aansluiting op het riolingsstelsel

In Nederland is ongeveer 99,7% van de huishoudens aangesloten op een afvalwatersysteem, de hoogste aansluitingsgraad in Europa. Het merendeel van de huishoudens in de bebouwde omgeving is aangesloten op een vrijvervalriolering en in het buitengebied op een drukriolering. Slechts 48.000 percelen hebben een eigen voorziening of nog geen voorziening. De percelen zonder eigen voorziening betreffen woningen en bedrijven in de periferie van het buitengebied en woonboten.

Riolering en milieu

De riolering speelt een belangrijke rol bij het beheer van afvalwater en het voorkomen van vervuiling. Het afvalwater dat via de riolering naar de waterzuivering gaat, wordt daar schoongemaakt door bacteriën. Alles wat niet door de bacteriën wordt afgebroken blijft achter in het zuiveringsslib. Uit het slib worden verschillende soorten grondstoffen gehaald die worden hergebruikt, waaronder fosfaat als meststof voor de boeren, fosforzuur voor de industrie, metalen die hergebruikt kunnen worden in het zuiveringsproces en biogas dat gemaakt kan worden met een gistingstank.

De riolering draagt dus bij aan een duurzamere omgang met grondstoffen en het voorkomen van vervuiling van oppervlaktewater. Daarnaast is de riolering essentieel voor het voorkomen van ziekteverwekkers en het bevorderen van de gezondheid van de bevolking.

Belang van het riolingsstelsel

Het riolingsstelsel in Nederland is van groot belang voor het voorkomen van sanitair ongemak en het voorkomen van ziekteverwekkers. Het stelsel zorgt voor een hygiënisch en veilig afvoeren van afvalwater en regenwater. Daarnaast draagt het bij aan de hergebruiking van grondstoffen en het voorkomen van vervuiling van oppervlaktewater.

Conclusie

De riolering in Nederland is een essentieel onderdeel van de infrastructuur. Het systeem bestaat uit een uitgebreid netwerk van rioleringen, waterzuiveringsinstallaties en andere infrastructuuronderdelen. De geschiedenis van de riolering in Nederland laat zien hoe het systeem is ontstaan en hoe het is uitgebreid. De verschillende technieken, zoals vrije val en mechanische riolering, spelen een belangrijke rol in het afvoeren van afvalwater. Het riolingsstelsel draagt bij aan het voorkomen van vervuiling en de hergebruiking van grondstoffen. Het is van groot belang voor het voorkomen van ziekteverwekkers en het bevorderen van de gezondheid van de bevolking.