De Locksteek Afwerken: Technieken en Tips voor Eén van de Meest Gebruikte Naaimethoden

Published by Redactie on augustus 17, 2025 | Category afwerken

Inleiding

De locksteek is een van de meest gebruikte en waardevolle technieken in de tekstielwereld, zowel voor professionals als voor hobbyisten. Met de locksteek wordt het afwerken van naden, het voorkomen van rafels en het creëren van elastische, duurzame verbindingen in één handeling gedaan. Dit maakt de lockmachine een onmisbaar gereedschap voor wie regelmatig stoffen aan elkaar naait, zoals bij het maken van kleding, tassen of accessoires.

Deze uitgebreide gids behandelt alle aspecten van het afwerken van de locksteek, van de technische opbouw van de machine tot het aan- en afhechten van de naad, het kiezen van het juiste garen en naalden, en het verwerken van verschillende stoffen. Op basis van praktische tips, handleidingen en ervaringen van gebruikers, wordt duidelijk gemaakt hoe men de beste resultaten kan behalen bij het afwerken van locksteken.

Wat is de Locksteek?

De locksteek is een naaitechniek waarbij meerdere draden (meestal 3, 4 of 5) tegelijk worden gebruikt om een steek te vormen. Deze techniek heeft als voordeel dat de naad automatisch wordt afgewerkt, rafels worden verijdeld, en de naden elastisch zijn. Door het gebruik van een grijper en meerdere naalden kan de lockmachine zowel het aan elkaar naaien van stoflagen als het afwerken van de randen tegelijk doen.

Er zijn verschillende soorten locksteken, afhankelijk van het aantal draden en de manier waarop ze worden gebruikt:

3-draads locksteek: Voorkomt rafels, maar de naden moeten daarna nog stikken.
4-draads locksteek (safetystitch): Biedt een veiligheidssteek, vaak gebruikt voor geweefde stoffen.
5-draads locksteek: Geeft een dubbele stiksel, ideaal voor zware stoffen zoals die voor broeken.

De locksteek is vooral geschikt voor rekbare stoffen, zoals tricot, omdat de elastische eigenschappen van de steek het rekken van de stof ondersteunen. Bovendien is het een snelle en efficiënte methode, waardoor het een populaire keuze is in professionele naaiateliers en bij thuisnaiers die snelheid en kwaliteit willen combineren.

Aan- en Afhechten met de Lockmachine

Een belangrijk aspect bij het gebruik van de lockmachine is het correct aan- en afhechten van de stof. Dit zorgt ervoor dat de eindresultaten netjes zijn en er geen losse draden of onverwachte afknippen optreden. Hieronder volgen stapsgewijze instructies voor het aan- en afhechten.

Aanhechten

Een klein stukje locken (ca. 1 cm): Begin met het locken van een korte, onzichtbare steek om de draad spanning te geven.
Zorg dat de naald naar beneden staat: Dit voorkomt dat de draad loskomt.
Trek het losse draadje een beetje naar achteren: Dit maakt de locksteek minder zichtbaar bij het stikken.
Doe het voetje omhoog: Plaats de stof voor de naald.
Leg de draad over of onder de stof: Aan de voorzijde van de stof en langs het mes.
Lock eroverheen: Begin met het locken van de eigenlijke naad.

Afhechten

Lock tot het einde door: Ga door tot je bij het einde van de naad bent.
Laat de naald(en) 1 steek voorbij de stof staan: Dit voorkomt dat de naad wordt afgesneden.
Haal het voetje omhoog: Pak het stukje stof en trek het iets naar achteren.
Draai de stof zodat de onderkant boven ligt: Plaats het voor de naalden.
Lock een klein stukje: Trek de stof langzaam naar links zodat de naalden de stof verlaten.
Knip de draden door: Zorg dat de draden netjes worden afgeknipt.

Hoewel deze techniek lijkt op het aan- en afhechten met een gewone naaimachine, vereist de lockmachine meer aandacht voor de richting van de draad en de positie van de stof. Het is aan te raden om deze stappen eerst op een proeflapje te oefenen voordat je aan een echter project begint.

Kiezen van Garen en Naalden

Het kiezen van het juiste garen en de juiste naald is cruciaal voor het succesvol afwerken van de locksteek. Hieronder volgen enkele richtlijnen:

Garen

Kwaliteit van het garen: Gebruik hoogwaardige lockmachinegaren. Goedkope garen kan breken of pluizen, wat de werking van de machine kan verstoren.
Type garen: Polyester is een goede keuze voor de meeste projecten, omdat het sterk en duurzaam is.
Garenstrekbaarheid: Bij rekbare stoffen is het aan te raden om elastisch garen te gebruiken, zodat de locksteek ook rekbaar is.

Naalden

Naaldtype: Gebruik de juiste naalden voor de stof die je gebruikt. Voor tricotstoffen is een tricotnaald geschikt, voor katoen wordt een naald van nummer 80 aanbevolen.
Verkeerde naaldkeus: Een verkeerde naald kan leiden tot steken overslaan, draadbreuk of zelfs schade aan de machine.

Het inrijgen van de lockmachine kan uitdagingen opleveren, maar het is cruciaal voor een goede werking. Raadpleeg altijd de handleiding van je machine voor specifieke instructies. Het is handig om verschillende kleuren draad te gebruiken voor elk draadpad om het proces te vereenvoudigen. Ook zijn er online video’s beschikbaar die het inrijgproces stap voor stap uitleggen.

Het Verwerken van Verschillende Stoffen

Het verwerken van verschillende stoffen met de lockmachine vereist aandacht voor de aard van de stof. Hieronder worden enkele tips gegeven voor het verwerken van lichte, middelzware en zware stoffen, evenals voor specifieke stoffen zoals jersey en tricot.

Lichte tot Middelzware Stoffen

Voor deze stoffen is de 4-draads locksteek meestal voldoende. De naden kunnen in één keer worden afgewerkt en afgesneden. Het is belangrijk om letten op de patroonlijn en niet te krap af te knippen. Bij lichte stoffen is het aan te raden om eventueel een versteviger ondergrond te gebruiken om trekken te voorkomen.

Zware Stoffen (bijv. voor Broeken)

Voor zware stoffen is de 5-draads locksteek meestal de beste keuze. Deze steek biedt meer stevigheid en is geschikt voor zware naden. Let erop dat de machine goed gesmeerd is en dat er geen stof of pluizen in de spanningsplaatjes zitten.

Jersey en Tricot

Jersey is wel rekbaar maar veel dikker, waardoor het aan te raden is om de naden apart met een locksteek af te werken. Tricot daarentegen is ideaal voor de 4-draads lockmachine, omdat de elastische eigenschappen van de steek goed aansluiten bij de stof.

Speciale Situaties

Bij het verwerken van een rits in de zijnaad is het soms nodig om eerst de voorrand van de splitrand met een flauwe zigzagsteek of locksteek af te werken. Ook bij sjaalkragen is het belangrijk om de schoudernaden na het stikken en strijken af te werken, zodat het later gemakkelijker is om de kraag aan te stikken.

Probleemoplossing en Onderhoud

Het gebruik van een lockmachine kan af en toe problemen opleveren. Hieronder volgen enkele veelvoorkomende problemen en mogelijke oplossingen.

Spanningsproblemen

Oorzaak: Stof of pluizen in de spanningsplaatjes.
Oplossing: Verwijder het stof met een zacht borsteltje, kwastje of stofzuiger. Blaas stevig tegen de spanningsplaatjes om de meeste stofdeeltjes te verwijderen. Gebruik eventueel een stuk papier en haal het een paar keer door de spanningsplaatjes, in één richting, om het stof te verwijderen.

Draadbreuk of Draadverschuiving

Oorzaak: Verkeerde draadspanning of verkeerde draadkeuze.
Oplossing: Test altijd op een proeflapje. Stel de steek in zoals je denkt dat hij goed is, maar test hem eerst. Let op of de steek egaal is, of de stof rimpelt of trekt. Pas eventueel de steeklengte, steekbreedte of garen aan.

Stof Verschijnt Niet Egaal

Oorzaak: Verkeerde aanslag van de stof of verkeerde garenstekens.
Oplossing: Zorg dat de stof goed geplaatst is en dat de machine goed gesmeerd is. Test op een proeflapje en pas indien nodig de instellingen aan.

Naald Overslaat of Slecht

Oorzaak: Verkeerde naaldkeuze of versleten naald.
Oplossing: Gebruik altijd de juiste naald voor de stof. Vervang eventueel de naald als deze versleten is.

Het regelmatige onderhoud van de lockmachine is essentieel voor het behouden van de kwaliteit van de steken. Het is aan te raden om de machine periodiek schoon te maken, te smeren en te testen op een proeflapje om eventuele problemen vroegtijdig op te sporen.

Advies van Gebruikers en Cursussen

Verschillende gebruikers van lockmachines delen hun ervaringen en tips. Een cursus bij een ervaren instructeur kan bijzonder nuttig zijn voor beginners. Bijvoorbeeld, een gebruiker heeft een covercursus gevolgd bij een atelier, waarbij ze leerde dat de covermachine niet alleen gericht is op tricot, maar ook veel meer toepassingen heeft. Hierdoor is het gevoel van het ‘nice to have’ overgegaan in het echt willen gaan gebruiken.

Cursussen zoals deze helpen om de techniek beter te begrijpen, het inrijgproces te verduidelijken en eventuele vragen te stellen aan een ervaren instructeur. Ook is het aan te raden om een werkboek te gebruiken, zoals dat bij de overlockcursus wordt gebruikt, om een systematische aanpak te volgen.

Conclusie

De locksteek is een krachtige en efficiënte methode om naden af te werken en rafels te voorkomen. Het aan- en afhechten, het kiezen van het juiste garen en naalden, en het verwerken van verschillende stoffen vereisen aandacht en oefening. Door het correct gebruik van de lockmachine en het toepassen van de juiste technieken, kunnen zowel beginners als ervaren naaiers afgewerkte en duurzame resultaten behalen.

De locksteek is niet alleen geschikt voor het maken van kleding, maar ook voor accessoires, tassen en andere projecten. Het verwerken van verschillende stoffen vereist een aanpassing van techniek, maar met de juiste tools en kennis is het mogelijk om uitstekende resultaten te behalen.

Of je nu een prof bent of net begint met naaien, de lockmachine is een waardevolle investering voor wie kwaliteit en efficiëntie zoekt in zijn of haar projecten.

Bronnen

locksteek