Metalen gevelafwerking: Uitvoeringen, voordelen, nadelen en aandachtspunten

Een gevel is niet alleen een essentieel onderdeil van een gebouw, maar ook een visueel sterk element dat de architectuur bepaalt. In de loop der jaren zijn er verschillende materialen beschikbaar gekomen voor gevelafwerking, waaronder hout, beton, glas en metaal. In het bijzonder heeft metaal in de laatste decennia een opmars gemaakt dankzij zijn architectonische mogelijkheden, lange levensduur en relatief lage onderhoudseisen. In deze artikel zullen we in detail ingaan op metalen gevelafwerking, de mogelijke uitvoeringen, het gebruik van verschillende metalen soorten, de voordelen en nadelen, en de belangrijkste aandachtspunten bij uitvoering.

Inleiding

Gevelafwerkingen in metaal worden steeds vaker gekozen door zowel particulieren als professionals in de bouw. Deze keuze wordt beïnvloed door de moderne esthetiek, duurzaamheid en de technische voordelen van het materiaal. Tijdens de bouw of renovatie van een woning is het belangrijk om kennis te maken met de eigenschappen van het materiaal, de mogelijke toepassingen en de eventuele beperkingen.

In dit artikel zullen we onder andere de volgende aspecten behandelen:

• De voordelen en nadelen van metalen gevelafwerking
• De meest gebruikte metalen (aluminium, inox, koper en zink)
• De diverse uitvoeringen van metalen gevelbekleding
• Aandachtspunten bij de montage en combinatie met andere materialen
• De ecologische en thermische impact van metalen gevelbekleding

Het doel is om een duidelijk overzicht te geven van de mogelijkheden, uitdagingen en toepassingen van metalen gevelafwerking op basis van actuele en betrouwbare informatie.

Voordelen van metalen gevelafwerking

1. Lange levensduur en weinig onderhoud

Een van de belangrijkste voordelen van metalen gevelafwerking is de lange levensduur. In vergelijking met andere materialen zoals hout of beton vereist metaal weinig of geen onderhoud. Dit maakt het een aantrekkelijke keuze voor wie een duurzame en kostenefficiënte oplossing zoekt.

Zowel aluminium, inox, zink als koper zijn bekend om hun bestendigheid tegen corrosie, zeker wanneer ze worden voorzien van een beschermende laag of coating. Deze eigenschap zorgt ervoor dat de gevel jarenlang goed functioneert en er goed uitziet.

2. Architectonische mogelijkheden

Metalen gevelbekleding biedt een brede variatie aan vormen, kleuren en afwerkingen, waardoor het zich goed leent voor zowel moderne als traditionele stijlen. Het is mogelijk om metalen platen in vormen zoals gegolfde platen, cassettes, shingles of panelen te gebruiken. Deze uitvoeringen geven een uniek karakter aan het gebouw.

Bijvoorbeeld, aluminium composiet platen zijn bekend om hun visuele flexibiliteit en hoogwaardige kwaliteit. Deze platen bestaan uit twee lagen aluminium met een kunststof laag ertussen, wat zorgt voor zowel sterkheid als esthetische uitstraling.

3. Combinatie met andere materialen

Metaal is een flexibel materiaal dat makkelijk te combineren is met andere bouwmaterialen zoals glas, hout of beton. Dit maakt het mogelijk om een geslaagde mix van materialen te creëren die zowel functioneel als visueel aantrekkelijk is.

Een voorbeeld hiervan is het gebruik van koper en inox in combinatie voor een gevelbekleding, wat niet alleen een visueel contrast biedt, maar ook functionele voordelen zoals verschillende onderhoudseisen of thermische eigenschappen.

4. Snelle uitvoering

De montage van metalen gevelbekleding is meestal sneller en efficiënter dan bijvoorbeeld bij hout of beton. De gebruikte elementen zijn vaak standaardmaten, waardoor de installatie tijdens de bouw of renovatie snel kan worden gerealiseerd. Dit leidt tot tijdswinning en minder inbrengt in de totale projectduur.

Nadelen van metalen gevelafwerking

Hoewel metalen gevelbekleding veel voordelen biedt, zijn er ook een aantal nadelen waarbij men bij de keuze van het materiaal rekening moet houden.

1. Hoge kosten

Een van de belangrijkste nadelen is de hoge kostprijs, vooral bij gevelbekleding met edelmetalen zoals koper of zink. Deze materialen zijn niet alleen duur om aan te schaffen, maar ook om te plaatsen. De kosten variëren afhankelijk van de soort metaal, de uitvoering en de afwerking.

2. Kwetsbaar voor inslag en slijtage

Hoewel metalen gevelbekleding bestendig is tegen weersinvloeden, is het kwetsbaar voor inslag, zoals regen, wind of verkeersdeeltjes. In stedelijke gebieden met veel verkeer kan dit leiden tot vergroening of slijtage van de oppervlakte, vooral bij zink of koper. Dit kan de levensduur van de gevel bekleding verminderen.

3. Milieueffecten van zink en koper

Wanneer zink of koper in contact komt met regenwater, kan dit negatieve gevolgen hebben voor het milieu. De materialen kunnen namelijk chemische stoffen uitscheiden in het regenwater, wat kan leiden tot verontreiniging van grondwater of oppervlaktewater. Dit is een belangrijk aandachtspunt bij het ontwerp van een gevelafwerking in natte of zware industriële omgevingen.

4. Gekleurde afwerkingen zijn minder duurzaam

Gekleurde afwerkingen, zoals bijvoorbeeld gemaakte inox of gemaakte aluminium platen, kunnen minder bestendig zijn dan de onverzilverde varianten. De kleurverf kan met de tijd verflaken, afbladderen of verkleuren, wat extra onderhoud kan vereisen. Dit is vooral het geval bij zonlicht of in zure omgevingen.

5. Corrosie door combinatie van materialen

Bij het combineren van verschillende metalen kan er sprake komen van corrosie door elektrolyse. Een bekend voorbeeld is wanneer regenwater van een koperen dak op een zinken gevelbekleding komt, wat kan leiden tot slijtage van het zink. Dit is een natuurkundig proces dat kan worden voorkomen door het gebruik van beschermende coatings of isolerende folies tussen de materialen.

Soorten metalen gevelbekleding

Er zijn verschillende soorten metalen die gebruikt kunnen worden voor gevelafwerking, elk met hun eigen kenmerken en eigenschappen. De meest gebruikte materialen zijn:

1. Koper

Koper is een edelmetaal dat een lange levensduur heeft. Het heeft een specifieke warme uitstraling en een kenmerkende kleurontwikkeling in de loop der tijd. In het begin is koper glanzend oranje, maar na verloop van tijd verkleurt het naar roodbruin en uiteindelijk naar kopergroen. Dit proces is bekend als patinering en wordt door sommige gebruikers als een esthetisch voordeel gezien.

Een speciale vorm is gepatineerd koper, dat al in de fabriek kunstmatig is verouderd. Dit voorkomt het natuurlijke verkleuren, maar het is ook duurder dan regulier koper.

2. Aluminium

Aluminium is een licht en sterk materiaal dat veel wordt gebruikt in de bouw. Het is bestendig tegen corrosie en heeft een hoog aantal uitvoeringen, waaronder composiet platen, gegolfde platen en cassettes. Het is ook makkelijk te combineren met andere materialen, zoals hout of glas.

Een van de belangrijkste voordelen van aluminium is dat geen onderhoud nodig is. Daarnaast is het een duurzaam materiaal, aangezien het makkelijk te hergebruiken is.

3. Inox (roestvast staal)

Inox, of roestvast staal, is een veelzijdig materiaal dat in verschillende afwerkingen beschikbaar is. Het kan bijvoorbeeld worden zandgestraald, gepolijst, of in mat of glanzend gemaakt. Inox is ook beschikbaar in verschillende kleuren, zoals antracietgrijs, kobaltblauw, brons, zwart en nog veel meer.

Een belangrijk voordeel van inox is dat het bestendig is tegen corrosie, weinig onderhoud vereist en goedkoop in vergelijking met koper of zink.

4. Zink

Zink is een licht metalen dat vaak wordt gebruikt in de gevelafwerking van moderne woningen. Het heeft een neutrale, zilverachtige uitstraling en is bekend om zijn natuurlijke verweerbaarheid. Zink verkleurt geleidelijk en ontwikkelt een beschermende laag door oxidatie.

Een belangrijk nadeel is echter dat zink niet ideaal is in combinatie met regenwater, zoals hierboven besproken. Daarom is het vaak noodzakelijk om beschermende coatings of afvoersystemen aan te brengen om milieuverontreiniging te voorkomen.

Uitvoeringen van metalen gevelbekleding

Metalen gevelbekleding kan in verschillende vormen worden uitgevoerd, afhankelijk van de gewenste esthetiek en de technische vereisten.

1. Gegolfde platen of platen met reliëf

Deze uitvoering is vooral populaire in aluminium en wordt vaak gebruikt voor gevelbekleding met een industriële of moderne uitstraling. De golfvorm zorgt voor een visuele dynamiek en versterkt de structuur van de platen.

2. Caissons of cassettes

Cassette- of caisson-panelen zijn platte elementen met een vormvaste rand die worden omgevouwd. Deze uitvoering is ideaal voor een nette en moderne afwerking, aangezien de bevestiging onzichtbaar is.

3. Shingles of sidings

Shingles zijn kleine, overlappinge platen die vaak worden gebruikt in traditionele bouwstijlen. Sidings zijn grotere platen die horizontaal of verticaal kunnen worden geplaatst. Beide vormen zijn geschikt voor een snelle en efficiënte uitvoering.

Aandachtspunten bij montage

Het plaatsen van een metalen gevelbekleding vereist zorgvuldig plannen en uitvoeren. Hier zijn enkele belangrijke aandachtspunten:

1. Bevestiging aan het raamwerk

Metalen gevelbekleding kan op verschillende manieren worden bevestigd, afhankelijk van de uitvoering. De meest gebruikte manier is het bevestigen aan een houten of metalen raamwerk met behulp van haken of schroeven. Het is belangrijk dat dit raamwerk goed geïsoleerd is om koudebruggen te voorkomen.

2. Vermeiden van koudebruggen

Metaal is een goede warmtegeleider, wat betekent dat het weinig warmte tegenhoudt. Wanneer een metalen constructie door de isolatieschil van een gebouw heen steekt, kan dit leiden tot koudebruggen. Deze zijn energetisch onwenselijk en kunnen ook leiden tot condensvorming en schimmelvorming op het bouwmateriaal.

Het is daarom belangrijk om zorgvuldig te plannen waar het metaal wordt geplaatst en of het isoleerbaar is. Bijvoorbeeld het gebruik van isolerende bevestigingsmaterialen of het vermijden van directe doorlauw van de isolatie.

3. Condensvorming en thermische isolatie

Bij metalen gevelbekleding is het belangrijk om condensvorming te voorkomen. Dit kan worden gedaan door een goede ventilatie te waarborgen en een goede thermische isolatie te kiezen. Condensvorming kan namelijk leiden tot materiële slijtage en minder duurzaamheid van de gevel.

4. Ecologische impact

Het gebruik van zink en koper in combinatie met regenwater kan leiden tot milieueffecten. Het is daarom verstandig om afvoersystemen te ontwerpen die dit regenwater efficiënter kunnen afvoeren of om beschermende coatings aan te brengen op het metalen oppervlak.

5. Corrosie door combinatie van materialen

Bij het combineren van verschillende metalen, zoals aluminium en koper, kan elektrolyse optreden. Dit is een natuurkundig proces waarbij het minder edele metaal (bijvoorbeeld aluminium) slijtage ondergaat in aanwezigheid van regenwater. Dit kan worden voorkomen door het gebruik van isolerende materialen of beschermende coatings tussen de materialen.

Conclusie

Metalen gevelafwerking is een populaire keuze in de huidige bouwsector, dankzij zijn lange levensduur, mooie esthetiek, technische eigenschappen en duurzaamheid. De meest gebruikte materialen zijn aluminium, inox, koper en zink, elk met hun eigen voordelen en nadelen.

Het is belangrijk om bij het ontwerp en de uitvoering van een metalen gevelbekleding rekening te houden met thermische isolatie, condensvorming, corrosie en milieueffecten. Bovendien zijn er verschillende uitvoeringen beschikbaar, zoals gegolfde platen, cassettes, shingles en sidings, die elk hun eigen visuele en functionele kenmerken hebben.

De keuze van het juiste materiaal en de juiste uitvoering hangt af van de persoonlijke voorkeuren, het budget, de esthetiek van het gebouw en de technische vereisten van de omgeving. Het is daarom verstandig om bij twijfel raad in te winnen bij een vakman die ervaring heeft met metalen gevelbekleding.

In het kort, metalen gevelbekleding is een flexibel, duurzaam en visueel aantrekkelijk materiaal dat zich goed leent voor zowel nieuwbouwprojecten als renovaties. Door het juist te kiezen en te plaatsen, kan het een geslaagde en duurzame gevelafwerking worden die jarenlang stand houdt.

Bronnen

1. Waar je wel goed om moet denken bij een metalen gevelafwerking
2. Metalen gevelbekleding
3. Metalen gevelbekleding: Uitvoeringen en prijzen
4. Metalen gevelbekleding
5. Metalen gevel
6. Metalen gevelbekleding