Onjuiste parameters voor afwerking in Tekla Structures: Problemen en oplossingen

Published by Redactie on augustus 18, 2025 | Category afwerken

Inleiding

Tekla Structures is een veelgebruikt softwarepakket in de bouwsector, gericht op 3D-modelleren en detailontwerp. Het is een krachtig hulpmiddel voor het modelleren van complexe constructies, maar zoals elke software, kan het ook problemen opleveren, met name bij het exporteren van data naar andere systemen zoals IFC (Industry Foundation Classes). Dit artikel bespreekt een specifiek probleem dat is opgemerkt in Tekla Structures 2022: het exporteren van onjuiste parameters voor afwerking. Deze kwestie kan leiden tot verwarring of foutieve interpretatie van de bouwgegevens in andere systemen en projecten.

Deze publicatie is gebaseerd op informatie uit officiële bronnen zoals het Tekla Structures Release Info document en de Aspectibus begrippenlijst, waarin technische details, verificatieprocessen en contractuele regels worden uitgelegd. Het doel van dit artikel is om de problematiek van onjuiste parameters voor afwerking in Tekla Structures te verduidelijken, mogelijke oorzaken en oplossingen te bespreken, en te benadrukken hoe deze kwestie beïnvloedt door procesaspecten zoals verificatie, validatie en contractuele regels in het bouwproces.

Onjuiste parameters bij IFC-export in Tekla Structures

In Tekla Structures 2022 is een bekend probleem opgelost dat gerelateerd is aan de export van bouwgegevens naar IFC. Het betreft specifiek het attribuut IFC_USER_ASS, dat gebruikt wordt bij het exporteren van data via de IFC Extender (ML126). In eerdere versies, inclusief Tekla Structures 2021 SP7, werd bij het exporteren van dit attribuut een onjuiste optie meegenomen in de IFC-export. Dit kon leiden tot foutieve of onduidelijke data in het IFC-bestand, wat problemen kan veroorzaken bij de interactie met andere software of stakeholders in het bouwproject.

Oplossing in Tekla Structures 2022

In Tekla Structures 2022 is het attribuut IFC_USER_ASS aangepast zodat de opties in de juiste volgorde worden verwerkt. Hierdoor is er een correcte IFC-export mogelijk met de IFC Extender (ML126). Dit betekent dat de data nu accuraat overeenkomt met de modelinformatie en dat er minder kans is op misinterpretatie of foutieve toepassing in andere systemen.

Deze aanpassing is beschreven in het Release Info document van Tekla Structures 2022, onder het hoofdstuk Uitwisselbaarheid > Nieuwe tool IFC Extender (ML126). Het is aan te raden om bij het modelleren en exporteren van IFC-bestanden de meest recente versie van Tekla Structures te gebruiken om dergelijke problemen te voorkomen.

Gevolgen van onjuiste parameters

Wanneer onjuiste parameters voor afwerking worden geëxporteerd naar IFC, kan dit verschillende problemen veroorzaken:

Verwarring bij andere stakeholders, zoals architecten, bouwbedrijven of klanten, die het IFC-bestand gebruiken voor het maken van beslissingen.
Foutieve berekeningen of plannen, bijvoorbeeld bij het bepalen van benodigde materialen of het uitvoeren van constructieve berekeningen.
Niet-compatibiliteit met andere software, wat leidt tot extra werk of hermodellering.
Risico op contractuele aansprakelijkheid, indien foutieve data leidt tot technische of juridische problemen.

Modelleren en het gebruik van plug-ins

Bij het modelleren in Tekla Structures speelt ook de gebruikte plug-in een rol bij de kwaliteit en accuraatheid van de data. Een relevante plug-in in dit kader is de Plug-in Doorsnede coderen (ML052). Deze plug-in wordt gebruikt voor het herkennen en classificeren van geprofileerde profielen, en voor het opslaan van de maatvoering en de doorsnede code in het gebruikersattribuut van het onderdeel.

In Tekla Structures 2022 is er een belangrijk verbetering gedaan: de waarde van de Doorsnede code wordt nu meegenomen in de nummering. Hierdoor is het mogelijk om de code direct te herkennen bij het exporteren of bij het genereren van lijsten, wat het begrip en de toepassing van de data vergemakkelijkt.

Deze plug-in is beschikbaar via de Tekla Warehouse en kan worden ingezet bij complexe modellen waarin het gebruik van geprofileerde profielen essentieel is. Het is belangrijk om zowel de plug-in als het model goed te testen, zodat eventuele fouten zoals onjuiste parameters voor afwerking worden voorkomen of tijdig herkend.

Verificatie en validatie in het bouwproces

Een correcte IFC-export is slechts een onderdeel van een groter proces van verificatie en validatie in bouwprojecten. Deze concepten zijn centraal in het proces van het toetsen of de uitgevoerde werkzaamheden voldoen aan de functionele eisen, doelen en doelstellingen van het project.

Definitie en doel

Verificatie betekent het controleren of het werk technisch correct is uitgevoerd, conform de specificaties en normen.
Validatie betreft het toetsen of het werk voldoet aan de klantvraag of functionele eisen. Dit gebeurt vaak aan het eind van een bouwfase of bij de oplevering.

In die context is het opleveren van een bouwwerk te zien als een vorm van validatie. Het is namelijk de overdracht van verantwoordelijkheid, waarbij de aannemer aantoont dat het werk voldoet aan de vereisten. Het is logisch dat een validatie pas zinvol is wanneer de verificatie al minstens grotendeels positief is uitgepakt. Validatie is de laatste controle om te bevestigen dat aan de functionele eisen is voldaan.

Praktische invulling in het ESS

Om te voorkomen dat er te veel op en neer denken of "zwart-wit" denken over verificatie en validatie optreedt, is er in het ESS (Eenheidssysteem Specificaties) een praktische invulling gegeven aan de statuswaarden van verificatie en validatie. Hiermee is het mogelijk om tussenliggende standen te genereren in het systeem, zodat het projectteam op elk moment een overzicht heeft van de voortgang.

Aan het eind van een bouwfase wordt doorgaans verwacht dat alle verificatie- en validatiestatussen op goedgekeurd staan, tenzij er bijzondere omstandigheden zijn. Dit helpt om duidelijkheid te bewaren over de kwaliteit van het werk.

Verificatiematrix en verificatieplan

Bij het verifiëren van bouwresultaten wordt vaak gebruikgemaakt van een verificatiematrix. Dit is een gestructureerd document dat ervoor zorgt dat elke vereiste wordt gekoppeld aan een verificatiemethode of test. De matrix helpt om te garanderen dat alle prestatie-eisen correct worden getest. Het bevat meestal:

De vereisten van het project
De verificatiemethoden of tests
Resultaten van de tests
Eventuele aandachtspunten of verbeterpunten

Naast de verificatiematrix is het ook mogelijk om een verificatieplan op te stellen. Dit plan bevat de strategie en tijdsplanning voor de verificatieactiviteiten en kan worden gebruikt om de kwaliteit van het werk te bepalen.

Contractuele regels en verplichtingen

Het exporteren van correcte data naar IFC is niet alleen een kwestie van technische correctheid, maar ook van naleving van contractuele regels. In bouwprojecten zijn er juridische en contractuele verplichtingen die de aannemer en opdrachtgever moeten naleven.

Verplichtingen van de aannemer

In de UAV 2012 (Uniforme Algemene Voorwaarden voor Bouw- en Onderhoudscontracten) zijn verschillende verplichtingen van de aannemer beschreven. Bijvoorbeeld:

Paragraaf 6, lid 16: De aannemer zorgt voor orde en veiligheid op het werk. Hij zorgt ook voor voldoende verlichting om het werk correct te kunnen uitvoeren.
Paragraaf 6, lid 16a: Indien bij de uitvoering van het werk voorwerpen of stoffen worden aangetroffen die schade kunnen toebrengen aan personen, goederen of milieu, moet de aannemer dit onmiddellijk melden en veiligheidsmaatregelen nemen.
Paragraaf 27, lid 1: De directie maakt weekrapporten op, waarin onder meer aantekeningen worden gemaakt over de vordering van het werk, de stand van zaken, de aantekeningen over veiligheid, etc.

Deze verplichtingen gaan niet alleen over veiligheid, maar ook over communicatie en documentatie. Het is belangrijk dat alle partijen duidelijk zijn over wat is verwerkt, waar en hoe het is gecontroleerd.

Toepassing van bouwstoffen en verwerkingsvoorschriften

In de bouwsector is het gebruik van juiste bouwstoffen en het naleven van verwerkingsvoorschriften essentieel. In de bestekposten wordt meestal vermeld welke bouwstof moet worden gebruikt en welk resultaat moet worden behaald. Dit resultaat kan worden getoetst bij de oplevering, omdat enkel goedgekeurde bouwstoffen mogen worden verwerkt.

Het is aan de verwerkende partij om te zorgen voor de juiste uitvoering, gebruik makend van verwerkingsvoorschriften die vaak bij de bouwstof meekomen. In het geval van niet conventionele bouwstoffen, bijvoorbeeld geïmporteerde producten die in Nederland nog weinig ervaring met hebben, is het extra belangrijk om deze voorschriften te raadplegen. Het herhaaldelijk vermelden van deze rubriek in het bestek bij gangbare bouwstoffen is echter betuttelend en niet noodzakelijk.

Stelposten en verrekening van kosten

Bij het opstellen van bestekken en het vastleggen van stelposten is het belangrijk om te onthouden dat het niet alleen gaat om het bedrag dat wordt genoemd, maar ook om de verrekening van kosten. In de UAV 1989 wordt gesproken over bruto stelposten, waarbij aannemers vaak een provisie kunnen rekenen op het bedrag. Bij een netto stelpost wordt het bedrag al in de directe kosten opgenomen, wat kan leiden tot verrekeningproblemen.

Als bijvoorbeeld het bedrag van de stelpost niet wordt aangewend, kan dit leiden tot verlies van opslagen, omdat de indirecte kosten (de "staart") in beginsel niet verrekenbaar zijn. Dit is een reden waarom het raadzaam is om de UAV 1989 te respecteren bij het opstellen van stelposten. Afschaffen van de bruto stelposten zonder goedkeuring kan leiden tot conflicten en onduidelijke verrekeningsregels.

Redelijkheid en billijkheid in het contract

Niet alleen het technische en contractuele kader is belangrijk, ook de redelijkheid en billijkheid spelen een rol in bouwprojecten. In het Burgerlijk Wetboek (BW) zijn verschillende artikelen opgenomen die deze principes regelen. Zo is artikel 238 BW gericht op vertegenwoordigingsbedingen in algemene voorwaarden. Artikel 258 BW behandelt de ontbinding bij onvoorziene omstandigheden, wat kan worden aangeroepen als het project onverwacht wordt beïnvloed door externe factoren.

De redelijkheid en billijkheid kunnen ook een beperkende rol spelen. Bepaalde gevolgen van een overeenkomst kunnen namelijk niet intreden, omdat het tegen de redelijkheid en billijkheid is. Deze beginselen zijn belangrijk bij het interpreteren van contractuele regels en het oplossen van geschillen.

Conclusie

Het probleem van onjuiste parameters voor afwerking in Tekla Structures is een technische kwestie die beïnvloed wordt door softwareontwikkeling, modelleringsmethoden en procesaspecten. In Tekla Structures 2022 is een belangrijk verbetering gedaan aan de exportfunctionaliteit van het attribuut IFC_USER_ASS, waardoor de kans op foutieve data verkleint. Toch blijft het belangrijk om zowel het model als de export te verifiëren, aangezien fouten kunnen ontstaan die alleen tijdens de validatie worden opgemerkt.

Daarnaast is het bouwproces niet enkel een technische kwestie, maar ook een proces van verificatie, validatie, communicatie en juridische naleving. De verplichtingen die uit de UAV 2012 en andere contractuele regels voortvloeien, vormen een essentieel kader waarbinnen alle partijen hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Het is van belang om zowel technische correctheid als juridische en contractuele naleving te combineren om een succesvol en veilig bouwproject te garanderen.