Aanpassingen en Herinrichting van Kerken: Uitzicht op Technieken en Materiaalkeuze

De herinrichting van kerken is een complexe en veelzijdige opdracht die niet alleen architectonische en esthetische aspecten behelst, maar ook technische uitdagingen, akoestische verbeteringen en functionaliteit voor huidige en toekomstige gebruikers. In de voorgaande bronnen worden verschillende projecten beschreven, waaronder de Vredekerk en de Domkerk, waarbij vrijwilligers en professionals samenwerken om kerken te renoveren of te herstructureren. Deze artikelen bieden een diep inzicht in de aanpassingen die gedaan worden, zoals het afwerken van interieurs, het installeren van vloerverwarming, het verbeteren van akoestiek, en het gebruik van duurzame en esthetische materialen.

In deze artikel zullen we de aandacht richten op de technische en esthetische aspecten van de herinrichting van kerken, met nadruk op de keuzes in materialen, akoestische verbeteringen en de rol van vrijwilligers in de uitvoering. We zullen ook ingaan op de specifieke projecten uit de bronnen en de manieren waarop deze herinrichtingen de functionaliteit, comfort en sfeer van kerken beïnvloeden.

Akoestische Verbeteringen in Kerken

Een van de kernaspecten van de herinrichting van kerken is de akoestiek. In de Vredekerk is een akoestisch rapport opgesteld om de nagalmtijd te verminderen, wat cruciaal is voor een duidelijke akoestiek tijdens prediking en muziekuitvoeringen. Hiervoor worden akoestische panelen gemaakt van hout en gevuld met isolatiemateriaal. Deze panelen worden bespannen met een lichte gordijnstof die past bij de kleurstelling van de muren. Ook in een ronde nis van het liturgisch centrum is een akoestische spuitpleister aangebracht om het geluid niet in een brandpunt te laten terugkomen, wat hinderlijke akoestische effecten kan veroorzaken.

Deze techniek benadrukt de aandacht voor het geluid in kerken, die vaak grote ruimtes zijn met veel houten of steenstructuren die akoestische problemen kunnen veroorzaken. De aanpassing van de akoestiek is niet alleen een technische uitdaging, maar ook een visuele, omdat de panelen en spuitpleisters zo worden geïntegreerd dat ze niet afstoten tegen de historische of architectonische sfeer van de kerk.

Materialen en Duurzaamheid in Herinrichting

De keuze van materialen speelt een grote rol bij de herinrichting van kerken. In de Domkerk is bijvoorbeeld gekozen voor een dunnere hardgebakken vloertegel in een bijpassende kleur voor de koffieunit. Deze tegel bevat een antislip-laag en is onderhoudsvriendelijk. Daarnaast is het keukenblad samengesteld uit verlijmde planken van de kerkbanken, waardoor historische materialen worden hergebruikt. Dit benadrukt de nadruk op duurzaamheid en het hergebruik van bestaande materialen, wat niet alleen milieuvoordeel oplevert, maar ook een unieke esthetiek creëert.

Een ander voorbeeld is de trap die is gemaakt van zittingen van de kerkbanken. Deze trap is geïntegreerd in het interieur en bijna onzichtbaar vanuit de kerkzaal. De trap is ontworpen door een trappenmaker en zal nog worden verwerkt met vernis. Dit toont aan dat zelfs functionele elementen zoals trappen een visuele en duurzame waarde kunnen hebben wanneer ze op een creatieve manier worden ingezet.

Vloerverwarming en Bouwkundige Aanpassingen

In de Domkerk is de vloerverwarming een belangrijk onderdeel van de herinrichting. De vloerverwarmingsslangen zijn bevestigd op een isolerende folie en bouwstaalmat op de betonvloer. In totaal wordt ongeveer 160 m2 vloer verwarmd, verdeeld over meerdere groepen. Twee verdeelsetjes worden geplaatst in de nissen van de noordgevel en afgetimmerd zodat ze vanuit de kerkzaal niet zichtbaar zijn. De aanvoer- en retourleiding van het warme water komen vanuit de CV-kelder, en om deze leidingen te verbinden, moeten enkele hardsteen tegels worden verwijderd. Dit project benadrukt de logistieke en technische uitdagingen van het installeren van moderne infrastructuur in historische gebouwen.

Daarnaast is de koffieunit aangesloten op de vloerverwarming, wat het comfort van de gebruikers verbetert. De torenzijde is vaak koud, en deze aanpassing maakt de koffieruimte aangenamer en geschikter voor socialiseren en rust.

Schoonmaak en Stofbestrijding in Grote Kerkruimtes

De schoonmaak van kerken is een intensieve klus, vooral wanneer het gaat om grote kerkruimtes met hoge plafonds. In de Domkerk is na bouwkundige werkzaamheden een enorme hoeveelheid stof en vuil ontstaan. Hoewel de belangrijkste objecten zoals het orgel en de kansel zijn ingepakt, blijft er toch een risico op stofdeposito’s. De schoonmaak van de kerkzaal is daarom een voorbereidingsintensieve klus, en de kerk tot op de houten gewelven moet worden gereinigd.

Om dit te realiseren is een hoogwerker met een stalen werkbak gehuurd. Hoewel dit een efficiëntere manier is, is het voor vrijwilligers, vaak ouderen, een uitdaging om op hoogte te werken. Sommigen ervaren hoogtevrees al bij het op een krant staan. Dit benadrukt het belang van veiligheid en het kiezen van geschikte tools bij het uitvoeren van werk in grote kerkruimtes.

Functionaliteit en Ruimtelijke Inrichting

De ruimtelijke inrichting van kerken is een essentieel aspect van de herinrichting. In de Domkerk is bijvoorbeeld een ontmoetingsruimte gecreëerd door de vloer aan de Wilhelminastraatzijde te verlagen tot op gelijke hoogte met het middenvak. De balklaag van dit vak rust op betonbalken en houten palen, en deze fundering wordt hergebruikt voor de vlakke vloer van de ontmoetingsruimte. Deze aanpassing maakt de kerkzaal flexibel in te delen en biedt meer mogelijkheden voor het organiseren van evenementen of het ontvangen van bezoekers.

Daarnaast zijn de houten banken in de Vredekerk vervangen door stoelen, waardoor de kerkzaal een moderner en comfortabeler karakter heeft gekregen. De oude banken zijn verwijderd en deel ervan is opgeslagen onder een blauw zeil. Bij het verwijderen van de banken zijn ook een aantal historische artefacten gevonden, zoals munten en kauwgum, wat aantoont dat kerken ook unieke culturele ruimtes zijn die geschiedenis bevatten.

Aanpassingen aan de Kerkbanken en Interieurafwerking

De kerkbanken zijn een belangrijk onderdeel van de interieurafwerking en hun herinrichting of vervanging heeft een grote invloed op de sfeer en functionaliteit van de kerk. In de Vredekerk zijn de banken door vrijwilligers verwijderd, en enkele delen zijn verwerkt in nieuwe constructies zoals een trap en een keukenblad. Deze aanpassing benadrukt het gebruik van bestaande materialen en het vermijden van verspilling, wat een duurzame keuze is.

In de Domkerk zijn de plafondplanken gedemonteerd en is er voldoende inbouwruimte gecreëerd boven het plafond. Ook is de elektra omgelegd zodat de kap van de schuifdeur bijna onzichtbaar is weggewerkt. Deze technische aanpassing is essentieel voor een strakke en functionele afwerking van de kerkruimte.

Conclusie

De herinrichting van kerken is een complex proces dat technische, esthetische en functionele aspecten combineert. De voorgaande projecten tonen aan dat het belangrijk is om aandacht te besteden aan akoestiek, materialen, vloerverwarming en ruimtelijke inrichting. De gebruik van historische en hergebruikte materialen draagt bij aan duurzaamheid en een unieke esthetiek, terwijl technische aanpassingen zoals vloerverwarming en elektriciteitsleidingen ervoor zorgen dat kerken comfortabel en functioneel blijven voor huidige en toekomstige gebruikers.

Vrijwilligers spelen een centrale rol in de uitvoering van deze projecten, maar het is ook essentieel om professionele hulp in te schakelen voor zware en technische klussen. De samenwerking tussen vrijwilligers en professionals zorgt voor een succesvolle herinrichting die de historische waarde van de kerk behoudt, terwijl de ruimte tegemoetkomt aan huidige eisen.

Bronnen

1. Aanpassen interieur kerken