Riolering in Amsterdam: Duurzaamheid, Waterbeheer en de Rol van de Gemeente

Published by Redactie on juli 4, 2025 | Category riolering

In de stad Amsterdam is het rioleringssysteem van groot belang voor het veilig en duurzaam omgaan met afvalwater en regenwater. De gemeente Amsterdam heeft in het kader van haar omgevingsbeleid en het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) maatregelen genomen om het waterbeheer te verbeteren en tegelijkertijd de impact van regenval op de stad te beheersen. De Hemelwaterverordening Amsterdam, die per 11 mei 2021 in werking trad, is een van de belangrijkste instrumenten in dit proces. Deze verordening stelt eisen aan het aanleggen en beheren van regenwaterbergingen, zowel voor nieuw gebouwde als ingrijpend gerenoveerde gebouwen. Deze artikel bespreekt de rol van de gemeente, de uitdagingen bij het afvoeren van regenwater en het belang van duurzame oplossingen in de praktijk.

De rol van de gemeente bij het waterbeheer

De gemeente Amsterdam is verantwoordelijk voor het ontwerpen, plaatsen en onderhouden van een robuust stedelijk drainagesysteem. Dit omvat onder meer het aanleggen van grootschalige infrastructuurprojecten, zoals de aanleg van waterbergingsgebieden en het verbeteren van de capaciteit van de riolering. Daarnaast investeert de gemeente in groene en duurzame oplossingen in de openbare ruimte, zoals het aanleggen van groene daken op gemeentelijke gebouwen en de integratie van regenwatertuinen in parken en straten. Door het monitoren, plannen en communiceren rondom watergerelateerde risico’s zorgt de gemeente voor de veiligheid en het welzijn van de burgers en bedrijven.

De gemeente heeft ook de verantwoordelijkheid voor de verwerking van hemelwater. Dit gebeurt via het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP), dat de ambities en uitgangspunten bevat voor het omgaan met afvalwater, hemelwater en grondwater. Het GRP bevat een strategische visie en actieplan voor riolering en afvalwaterbehandeling. De uitgangspunten zijn gericht op veiligheid, gezondheid, effectieve afvalwaterverwerking en het beheren van hemel- en grondwater.

De Hemelwaterverordening: Eenheden en verplichtingen

De Hemelwaterverordening Amsterdam is een wettelijke maatregel die is ingevoerd om de gevolgen van hevige regenval te beperken en tegelijkertijd het hergebruik van regenwater te stimuleren. De verordening bepaalt de verplichtingen voor eigendomsbezitters om regenwater op hun eigen terrein te verwerken, of het reguleren van de afvoer van regenwater naar oppervlaktewater in plaats van naar de riolering. Deze verordening is van toepassing op nieuwe gebouwen en ingrijpend gerenoveerde gebouwen. Het is verboden om vanaf een nieuw gebouw hemelwater in het openbare riool of op de openbare ruimte te lozen. Dit geldt ook voor bestaande gebouwen wanneer deze ingrijpend worden gerenoveerd.

De Hemelwaterverordening bepaalt ook de eisen aan de bergingscapaciteit en het beheer van regenwater. Er is een minimale capaciteit van 60 liter per m² nodig, wat overeenkomt met de ambitie van het GRP. Deze capaciteit is bedoeld om een bui van 60 mm in één uur te kunnen verwerken, wat een bui is die nu één keer in de honderd jaar voorkomt. Daarnaast is er een beperking op de lozingscapaciteit van maximaal 1 mm per uur, zodat het water niet te snel wordt afgevoerd.

Duurzame oplossingen in de praktijk

In de praktijk worden er al veel duurzame oplossingen toegepast in Amsterdam. De gemeente heeft regenwatersystemen aangelegd in verschillende gebieden, zoals op school, in appartementencomplexen en in openbare ruimtes. Bijvoorbeeld, de school “het Wespennest” is uitgerust met een regenwatersysteem dat regenwater kan gebruiken. Dit systeem bestaat uit vier regenwaterputten van elk 20.000 liter, wat in totaal 80.000 liter waterberging oplevert. Ook het appartementencomplex HAUT is aangesloten op de Hemelwaterverordening en heeft een regenwatersysteem dat regenwater kan gebruiken.

Er zijn ook groene daken aangelegd, zoals in het gebouw van CIRCL, dat zich in de Amsterdamse Zuidas bevindt. Hier wordt regenwater opgevangen en gebruikt voor toiletten en urinoirs. Daarnaast zijn er ook regenwaterputten en filterputten aangelegd, zoals in de technische ruimte van het gebouw. Deze putten zijn voorzien van fijnfilters en kunnen het regenwater filteren en opslaan.

Problemen en uitdagingen

Hoewel er veel duurzame oplossingen zijn aangelegd, zijn er ook uitdagingen in de praktijk. Bijvoorbeeld, in de Bellamybuurt is het probleem dat het laag ligt en er geen ruimte is voor extra riolering. Hierdoor kan het regenwater niet snel genoeg worden afgevoerd. In zo’n geval wordt er gewerkt aan het aanleggen van extra riolering en het herinrichten van straten. Ook zijn er oplossingen zoals het aanleggen van infiltratievelden, waar water in de grond kan infiltreren.

Bij het aanleggen van nieuwe wijk is het belangrijk om rekening te houden met extreme neerslag. In de nieuwere delen van Amsterdam ligt al een gescheiden rioolstelsel, wat betekent dat het regenwater los van het afvalwater wordt afgevoerd. Dit heeft als voordeel dat het regenwater niet vervuild wordt door afvalwater en direct terug kan worden gevoerd naar rivieren, kanaalen of vijvers. In de oude wijken is het regenwater echter vaak door elkaar met afvalwater, wat leidt tot problemen bij zware regenval.

Bronnen

gemeente