Steenwol: Eigenschappen, Toepassingen en Verwerking voor Isolatie

Published by Redactie on augustus 20, 2025 | Category afwerken

Steenwol is een veelzijdig en duurzaam isolatiemateriaal dat op basis van natuurlijke grondstoffen wordt geproduceerd. Het biedt uitstekende thermische en akoestische isolatie, is brandwerend en kan in bijna elke bouwsituatie worden toegepast. In dit artikel bespreken we de eigenschappen van steenwol, de manieren waarop het verwerkt kan worden, en de voordelen en nadelen die bij het gebruik horen. We ronden af met praktische tips voor het verwerken en de veiligheidsmaatregelen die tijdens het gebruik belangrijk zijn.

Wat is Steenwol en Hoe Wordt Het Geproduceerd?

Steenwol is een minerale isolatie die op basis van vulkanisch gesteente, zoals basalt, wordt gemaakt. Tijdens de productieproces wordt het gesteente bij hoge temperaturen (ongeveer 1500 °C) gesmolten en vervolgens tot vezels gesponnen. Deze vezels worden vervolgens verwerkt tot platen, deken of andere vormen, die gebruikt kunnen worden voor thermische, akoestische en brandwerende isolatie in woningen en gebouwen.

ROCKWOOL, zoals vermeld in de bron, produceert steenwol door basalt en gerecyclede steenwol te versmelten met andere grondstoffen. Uit slechts 1 m³ basalt kan ongeveer 100 m³ steenwol worden geproduceerd. Bovendien is steenwol volledig recyclebaar, en kan bij de productie tot 50% gerecycled materiaal worden ingezet. Dit maakt het materiaal niet alleen duurzaam, maar ook economisch aantrekkelijk over de lange termijn.

Eigenschappen van Steenwol

Steenwol heeft een aantal unieke eigenschappen die het geschikt maken voor verschillende toepassingen in de bouw:

Lange levensduur: Steenwol kan tot wel 75 jaar meegaan zonder dat de isolatiewaarde daalt. Dit is een aanzienlijk voordeel in vergelijking met andere isolatiematerialen.
Duurzaamheid: Het is gemaakt van natuurlijke en recycleerbare grondstoffen, waardoor het een milieuvriendelijke keuze is.
Brandwerend: Steenwol ontbrandt pas bij temperaturen van ongeveer 1100 °C, wat het erg hittebestendig maakt.
Vochtbestendig: Het is waterafstotend en kan in vochtige omgevingen worden gebruikt zonder dat het de isolatie-eigenschappen verliest.
Akoestische isolatie: Dankzij de open en poreuze structuur is steenwol erg geschikt voor geluidsisolatie. Het absorbeert geluid en vermindert akoestische trillingen.
Thermische isolatie: Het heeft een goede thermische isolatie-waarde, met een lambda-waarde tussen 0,033 en 0,040 W/mK.
Verwerkingsgemak: De platen zijn licht en gemakkelijk te snijden, waardoor het geschikt is voor diverse toepassingen.

Toepassingen van Steenwol in de Bouw

Steenwol is een veelzijdig isolatiemateriaal dat in verschillende bouwsituaties kan worden gebruikt. Hieronder geven we een overzicht van de meest voorkomende toepassingen:

1. Spouwmuurisolatie

Voor de spouwmuur is het verwerken van steenwol een uitstekende keuze. Specifieke producten zijn hier voor beschikbaar, zoals vermeldd in de bron. Deze producten zijn voorzien van een flexibele achterzijde en een harde toplaag, waardoor ze eenvoudig te plaatsen zijn en koudebruggen kunnen worden voorkomen.

2. Vloerisolatie

Steenwol is geschikt voor vloerisolatie, met name bij houten vloeren. De platen kunnen eenvoudig tussen de balken worden gedrukt. Dit maakt de verwerking sneller en efficiënter in vergelijking met andere isolatiematerialen.

3. Dakisolatie

Voor platte, schuine en hellende daken is steenwol een uitstekende keuze. De vezelstructuur zorgt voor een goede thermische isolatie, terwijl de flexibiliteit ervoor zorgt dat het naadloos aansluit zonder extra dikte te creëren. Dit maakt de afwerking eenvoudiger, bijvoorbeeld met gipsplaten.

4. Akoestische isolatie

Omdat steenwol een open structuur heeft, is het uiterst geschikt voor akoestische isolatie. Het absorbeert geluid en verminderd akoestische trillingen. Daarom is het vaak aangeraden om steenwol te gebruiken als scheidingswand isolatie in woningen.

5. Brandwerendheid

Bij toepassingen waar brandwerendheid belangrijk is, is steenwol een uitstekende keuze. Het is geschikt voor het isoleren van schachten, schakelkasten en andere ruimtes waar brandwerendheid vereist is.

Verwerking van Steenwol: Tools en Technieken

Het snijden en verwerken van steenwol vereist het gebruik van het juiste gereedschap en technieken om zowel de kwaliteit van de isolatie als de veiligheid van de werkomgeving te waarborgen.

Benodigd Gereedschap

Voor het snijden van steenwolplaten zijn de volgende tools nodig:

Snijtafel of vlakke ondergrond: Een stabiele ondergrond zorgt voor rechte en veilige sneden.
Meetlint en markeerstift: Voor het nauwkeurig afmeten en markeren van de snijlijnen.
Snijtool: Een isolatiemes of andere snijtool die geschikt is voor het snijden van minerale wol.

Snijtechniek

De volgende stappen worden aanbevolen bij het snijden van steenwol:

Meten en markeren: Meet de benodigde afmetingen en markeer de snijlijnen duidelijk op de steenwolplaat.
Snijden: Plaats de plaat op een vlakke ondergrond en snijd langs een rechte lat of liniaal voor een rechte snede. Gebruik het isolatiemes met gelijkmatige druk.
Controle: Controleer of de gesneden stukken nauwkeurig passen in de te isoleren ruimte. Zorg voor een strakke aansluiting zonder kieren.

Verwerkingstips

Bij het verwerken van steenwol zijn er een aantal belangrijke aandachtspunten:

Pasvorm: Zorg ervoor dat de steenwol strak tussen de constructie-elementen past om koudebruggen te voorkomen.
Reststukken: Gebruik overgebleven reststukken om kleine openingen of kieren op te vullen.
Afwerking: Werk de geïsoleerde oppervlakken af met een dampremmende folie aan de warme zijde om vochtproblemen te voorkomen.

Veiligheid bij het Verwerken van Steenwol

Hoewel steenwol een veilig materiaal is, kan het tijdens verwerking tijdelijk irritatie veroorzaken, zoals geelheid of huidirritatie. Daarom zijn er een aantal veiligheidsmaatregelen die tijdens het verwerken van steenwol belangrijk zijn.

Veiligheidsmaatregelen

Beschermende kleding: Draag lange mouwen, handschoenen en een veiligheidsbril om huid- en oogcontact met vezels te minimaliseren.
Ademhalingsbescherming: Gebruik een stofmasker om inademing van vezels te voorkomen.
Ventilatie: Zorg voor voldoende ventilatie in de werkruimte om de concentratie van vezels in de lucht te verminderen.
Hygiëne: Was na het werken met steenwol je handen eerst met koud water om vezels te verwijderen, gevolgd door warm water en zeep.

ROCKWOOL benadrukt de belangrijkheid van veiligheid en gezondheid tijdens het werken met steenwol. Alle verpakkingen zijn voorzien van richtlijnen voor veilig gebruik, en zij adviseren om deze altijd in acht te nemen.

Vergeleken met Andere Isolatiematerialen

Steenwol kan worden vergeleken met andere isolatiematerialen zoals glaswol en kunststof isolatie. Hieronder geven we een korte vergelijking tussen deze materialen:

Materiaal	Thermische isolatie (λ-waarde)	Akoestische isolatie	Brandwerendheid	Duurzaamheid	Prijs per m²
Glaswol	0,032 W/mK	Goed	Middelmatig	Middelmatig	€ 25 – € 30
Steenwol	0,033 – 0,040 W/mK	Uitstekend	Uitstekend	Uitstekend	€ 25 – € 30
Kunststof	Afhankelijk van type	Middelmatig	Afhankelijk	Middelmatig	Varieert

Glaswol is, zoals vermeld, gemaakt van gerecyclede glasscherven, kwartszand, soda en kalksteen. Het heeft een goede thermische isolatie, maar het is lastiger te verwerken in kleine ruimtes en het zakt in wanneer het nat wordt. Bovendien moet bij het verwerken altijd beschermende kleding worden gedragen, omdat de vezels irritaties kunnen veroorzaken.

Kunststof isolatie daarentegen heeft variabelen in termen van isolatie-eigenschappen, afhankelijk van het type. Het is over het algemeen minder duurzaam en brandwerend dan steenwol.

Steenwol is dus een aantrekkelijke optie, vooral voor projecten waar thermische isolatie, akoestische isolatie en brandwerendheid belangrijk zijn.

Voordelen van Steenwol in Vergelijking met Andere Materialen

De voordelen van steenwol zijn duidelijk:

Uitstekende thermische isolatie: Het heeft een goede λ-waarde en blijft gedurende 75 jaar hetzelfde.
Akoestische isolatie: Het is uiterst geschikt voor geluidsisolatie.
Brandwerendheid: Het is zeer hittebestendig en kan gebruikt worden in brandwerende toepassingen.
Vochtbestendigheid: Het kan in vochtige omgevingen worden gebruikt zonder dat de isolatie-eigenschappen verliezen.
Duurzaamheid: Het is gemaakt van natuurlijke grondstoffen en is volledig recyclebaar.
Verwerkingsgemak: De platen zijn licht en eenvoudig te snijden.
Lange levensduur: Het kan tot 75 jaar meegaan zonder dat de isolatiewaarde daalt.

Nadeel van Steenwol

Hoewel steenwol veel voordelen biedt, zijn er ook een paar nadelen:

Irritatie tijdens verwerking: Zowel huid- als luchtwegirritatie kunnen optreden als de vezels vrijkomen.
Verpakking en transport: Omdat het licht is en eenvoudig te snijden, is het logistiek gunstig, maar het kan ook moeilijk zijn om het precies in te passen in complexe bouwsituaties.
Dikte en afwerking: De dikte van steenwol bepaalt de isolatiewaarde, wat betekent dat er mogelijk aandacht moet worden besteed aan de afwerking en het gebruik van dampremmende folies.

Conclusie

Steenwol is een veelzijdig en duurzaam isolatiemateriaal dat in diverse toepassingen uitstekend presteert. Het biedt goede thermische en akoestische isolatie, is brandwerend en kan in bijna elke bouwsituatie worden gebruikt. Door de hoge levensduur en de mogelijkheid om het te recyclen, is steenwol een duurzame keuze voor zowel woningen als commerciële gebouwen.

Het verwerken van steenwol is eenvoudig en efficiënt, maar vereist wel het juiste gereedschap en veiligheidsmaatregelen. De eigenschappen van het materiaal maken het geschikt voor spouwmuurisolatie, vloerisolatie, dakisolatie, akoestische isolatie en brandwerende toepassingen.

Bij het kiezen van steenwol als isolatiemateriaal, is het belangrijk om rekening te houden met de toepassing, de dikte en de afwerking. Bovendien is het raadzaam om altijd veiligheidsmaatregelen in acht te nemen tijdens het verwerken, zoals het gebruik van beschermende kleding en ventilatie.

In de huidige bouwpraktijk speelt duurzaamheid en energie-efficiëntie een grote rol. Steenwol, met zijn natuurlijke oorsprong, lange levensduur en goede isolatie-eigenschappen, is een aantrekkelijke keuze voor iedereen die op zoek is naar een duurzame en betrouwbare isolatieoplossing.

Bronnen

steenwolkunstof