Stroomafwerking in Elektrische Installaties: Stappen, Technieken en Veiligheidsrichtlijnen

Published by Redactie on augustus 20, 2025 | Category afwerken

Inleiding

Stroomafwerking is een essentieel onderdeil van een elektrische installatie in woningen of gebouwen. Het betreft het afmaken van elektriciteitsklussen, waarbij alle elektriciteitsleidingen, stopcontacten, schakelaars en verlichting worden aangesloten en op orde gebracht. Een correcte stroomafwerking zorgt niet alleen voor een functionele elektrische installatie, maar ook voor de veiligheid van gebruikers. In dit artikel wordt ingegaan op de stappen, technieken en richtlijnen voor het afwerken van elektriciteit in een woning, met name vanuit een perspectief van DIY-ers en eigenaars die het werk zelf willen uitvoeren, of beter willen begrijpen. De informatie is gebaseerd op bestaande richtlijnen, tips en stappenplannen uit betrouwbare bronnen.

Het Belang van Een Goede Ontwerp en Voorbereiding

Het maken van een elektriciteitsontwerp

Voor het begin van de werken is het essentieel om een goed ontwerp te maken. Dit ontwerp bevat de locaties van stopcontacten, schakelaars en verlichting. Het helpt om eventuele problemen te voorkomen en het proces te organiseren. De kleurcodes van de elektriciteitsdraden zijn belangrijk om te kennen:

Stroomaanvoer (fasedraad): bruin
Stroomafvoer (nuldraad): blauw
Stroomdoorvoer naar een lamp (schakeldraad): zwart
Aardedraad: groen/geel

Deze kleurcodes zijn universeel gebruikt en moeten zorgvuldig gevolgd worden om veiligheid en compatibiliteit te waarborgen.

Uitschakelen van de stroomgroep

Voor elke elektrische klus is het verplicht om de betreffende stroomgroep uit te schakelen in de groepenkast. Dit voorkomt elektrische schokken en is een essentieel veiligheidsmaatregel. De groepenkast is het centrale punt waarvan alle elektriciteit in het huis loopt naar de verschillende kamers. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de groep daadwerkelijk uitgeschakeld is voordat er met de werken begonnen wordt.

Centraaldoos aanleggen

Elke kamer moet zijn eigen centraaldoos hebben. Deze centraaldoos dient als het distributiepunt waarvan de elektriciteit verder loopt naar de stopcontacten, schakelaars en lichtpunten. Als de centraaldoos nog niet is aangelegd, moet deze geïnstalleerd worden. Het is een essentieel onderdeel van de elektriciteitsinstallatie en moet toegankelijk blijven voor eventuele inspecties of onderhoud.

Aanleg van de elektriciteitsleidingen

Juiste behuizing en materialen

Bij het aanleggen van elektriciteitsleidingen is het essentieel om de juiste behuizing te gebruiken. Elektriciteitsdraden moeten altijd in PVC-buis of in afsluitbare goot gelegd worden. Dit dient om de draden te beschermen tegen beschadiging en om veiligheid te waarborgen. Materialen moeten voorzien zijn van het Kema-keurmerk, wat betekent dat ze aan de nodige veiligheidsnormen voldoen.

Teken de positie af

Voordat er gaten worden geboord, moet de positie van de elektriciteitsleidingen, stopcontacten en schakelaars op de muur afgetekend worden. Stopcontacten moeten minimaal 20 cm boven de vloer geplaatst worden, terwijl schakelaars meestal op 105 cm hoogte aangebracht worden. Deze richtlijnen zijn niet wettelijk verplicht, maar worden sterk aanbevolen om gebruiksgemak en esthetiek te waarborgen.

Boren en frezen in de muur

Nadat de positie afgetekend is, kunnen gaten in de muur geboord worden voor de muurdozen. Het is belangrijk dat de rand van de muurdoos gelijk is met de muuroppervlakte. Vervolgens kunnen de elektriciteitssleuven in de muur uitgefrezen worden. Dit vereist een zorgvuldige uitvoering om beschadiging van de muur te voorkomen en de leidingen goed te verbergen.

Elektriciteitsleidingen plaatsen

De elektriciteitsleidingen moeten op maat worden gezaagd en in de sleuven in de muur geplaatst. De muurdozen moeten daarna op hun plek gezet en geklemd worden. Het is belangrijk dat de leidingen strak en zonder knikken gelegd worden om problemen tijdens het aansluiten te voorkomen.

Draden door de buis voeren

De draden moeten door de buis worden voorgeschoven. Dit kan met behulp van een trekveer. De uiteinden van de draden moeten worden gestript en door het oog van de trekveer geschoven. Daarna kan aan de trekveer getrokken worden om de draden in de buis te voeren. Dit is een essentieel stuk van de installatie en vereist nauwkeurigheid om schade aan de isolatie te voorkomen.

Draden in de centraaldoos en muurdoos vastmaken

Zodra de draden in de centraaldoos en de muurdoos zijn aangekomen, moeten deze daar bevestigd worden. De draden die uit de centraaldoos en muurdoos steken, moeten afgeknipt worden. Het isolatiemateriaal aan de uiteinden moet worden verwijderd en de draden moeten in de juiste klemmen of aansluitpunten geplaatst. De bruine en blauwe draden van de muurdoos moeten verbonden worden met de bruine en blauwe draden van de centraaldoos.

Afwerking van de elektrische installatie

Stucdeksels plaatsen

De afwerking begint met het plaatsen van stucdeksels op elke muurdoos. Deze deksels helpen om het stucwerk en de muurdozen goed aan elkaar te passen. Ze zorgen voor een esthetische afwerking en voorkomen dat stof of vocht in de muurdozen terechtkomt.

Sleuven vullen met cement

De sleuven rond de leidingen moeten gevuld worden met cement. Dit zorgt voor een stevige en stabiele afwerking en verhindert dat de leidingen bewegen of beschadigd raken. Het cement moet goed worden aangebracht en gladgestreken om een gladde oppervlakte te verkrijgen.

Stopcontacten en schakelaars monteren

De laatste stap in de afwerking is het monteren van de stopcontacten en schakelaars. Deze moeten correct worden aangesloten en gemonteerd. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de aansluitingen goed zijn en dat de schakelaars en stopcontacten functioneel zijn. Nadat deze zijn gemonteerd, kan de elektriciteitsklus beschouwd worden als afgerond.

Veiligheid en Veilige Installatie

Aardlekschakelaar

De groepenkast moet beveiligd zijn met een aardlekschakelaar van maximaal 30 milliampère. Deze schakelaar zorgt ervoor dat de stroom automatisch wordt uitgeschakeld bij een stroomlek van maximaal 30 milliampère. Het is belangrijk om te controleren of er een aardlekschakelaar is aangebracht in de groepenkast.

Verdeling van stroomgroepen

In de keuken wordt vaak gebruikgemaakt van apparaten die veel stroom verbruiken, zoals de oven, vaatwasser en boiler. Daarom is het belangrijk om meerdere stroomgroepen voor te zien in deze ruimte. De totale belasting van een groep mag maximaal 3680 watt zijn. De apparaten moeten gelijkmatig verdeeld worden over de groepen om overbelasting te voorkomen.

Zones in de badkamer

De badkamer is onderverdeeld in zones waarin het leggen van elektriciteit bepaalde richtlijnen moet volgen. In Zone 0 (in de douche of badkuip) is het gevaarlijk en niet toegestaan om elektrische installaties aan te leggen. In Zone 1 (aangrenzende muren) mogen geen stopcontacten of schakelaars geplaatst worden, maar is het toegestaan om 12 V-verlichting met een beschermingsgraad IP-45 te installeren.

Veranderingen na de elektriciteitsmeter

Alle elektrische veranderingen moeten na de elektriciteitsmeter worden aangebracht. De meter en de bedrading die erop aangesloten zijn, zijn eigendom van het energiebedrijf. Het is daarom verboden om veranderingen aan te brengen voor de meter. Dit betekent dat de elektrische installatie in het huis of gebouw moet worden aangepast binnen de bepaalde regels.

Juridische en Regulatieve Aspecten

WION en Graafmelding

Voor grotere elektrische werken, zoals het aanleggen van kabels of leidingen, is het verplicht om de WION-wet te volgen. De Wet Informatie-uitwisseling Ondergrondse Netten (WION) verplicht grondroerders om de tekeningen van alle aanwezige kabels en leidingen te raadplegen vóór het begin van de werkzaamheden. Dit gebeurt door een graafmelding aan te maken bij Kadaster-sectie KLIC. Daarnaast moeten leidingbeheerders en grondroerders de ligginggegevens van de leidingen digitaal beschikbaar stellen voor raadpleging binnen 30 werkdagen na het leggen van de leidingen. Indien onbekende kabels of leidingen aangetroffen worden, dient dit ook bij KLIC gemeld te worden.

Klein- en Grote Werken

In de context van elektrische installaties kan onderscheid gemaakt worden tussen klein- en grote werken. Kleine werken zijn werkzaamheden aan kabels of leidingen van minder dan 25 meter of het plaatsen van een kabelinspectieput. Grote werken omvatten alle andere werkzaamheden en moeten daarom vooraf goed beoordeeld worden.

Veiligheidsmaatregelen Tijdens de Installatie

Elektriciteit Uitschakelen

Voor iedere elektrische klus is het verplicht om de stroomgroep uit te schakelen. Dit is niet alleen een veiligheidsmaatregel, maar ook een verplichte handeling volgens de elektrische normen. Het is belangrijk om dit te bevestigen met een spanningtester of multimeter vooraleer te beginnen met het werk.

Verbindingen Correct Aansluiten

Verbindingen moeten alleen gemaakt worden met lasdoppen of verbindingsklemmen. Het gebruik van kroonstenen of vergelijkbare middelen is verboden. Dit voorkomt losse contacten en vermindert het risico op kortsluiting of oververhitting.

Inbouwdozen Plaatsen

Bij het installeren van inbouwstopcontacten of schakelaars is het verplicht om vooraf inbouwdozen te plaatsen. Dit zorgt voor een stevige basis voor de stopcontacten en schakelaars en vermindert het risico op schade aan de muur of elektriciteitsinstallatie.

Probleemoplossing en Hulp

Contact Opnemen

Hoewel dit artikel richtlijnen en stappen bevat voor het zelf uitvoeren van elektriciteitsklussen, is het belangrijk om te erkennen dat elektriciteit een gevaarlijk werk is. Als je onzeker bent over het uitvoeren van een bepaalde stap, is het verstandig om contact op te nemen met een professionele elektricien. De bronnen in dit artikel bieden ook contactgegevens van bedrijven die hulp kunnen bieden bij elektriciteitsklussen.

Conclusie

Stroomafwerking in elektrische installaties is een complex proces dat veel aandacht voor detail en veiligheid vereist. Het begint met het maken van een goed ontwerp en het uitschakelen van de stroomgroep, en gaat door met het aanleggen van elektriciteitsleidingen, het bevestigen van centraaldozen en het afwerken van muurdozen. Het is essentieel om de juiste materialen te gebruiken, de juiste technieken toe te passen en alle veiligheidsmaatregelen te volgen. Door dit proces zorgvuldig en volgens de richtlijnen uit te voeren, kan een veilige en functionele elektrische installatie worden gerealiseerd. Zowel DIY-ers als professionele elektriciens kunnen deze richtlijnen gebruiken om het proces van elektriciteitsafwerking te verbeteren en te vereenvoudigen.

Bronnen

stroom