Riolering en beheersystemen in Horst aan de Maas

Published by Redactie on juli 4, 2025 | Category riolering

De riolering is een essentieel onderdeel van de infrastructuur van een stad, en in Horst aan de Maas is het beheer van het rioleringssysteem van groot belang voor de veiligheid, hygiëne en het milieu. In de bronnen die beschikbaar zijn, wordt het systeem van riolering en het beheersysteem GBI (Gebiedsbeheersysteem) besproken, samen met technische en financiële aspecten van het onderhoud en de aanleg van riolering. In dit artikel wordt ingegaan op de structuur van het rioleringssysteem, het gebruik van het GBI-systeem, de onderhoudsstrategieën, de kosten en de toekomstige uitdagingen.

Structuur van het rioleringssysteem

In Horst aan de Maas is het rioleringssysteem verdeeld in verschillende delen, waaronder het vrijvervalstelsel, de bergbezinkvoorzieningen en de hoofdgemaal. Het vrijvervalstelsel wordt grotendeels als redelijk tot goed in de toestand beschouwd, en elk jaar wordt ongeveer 1/10e van het rioleringssysteem gereinigd en geïnspecteerd volgens de actuele NEN-EN-normen. Dit helpt om de werking van het systeem op langere termijn te waarborgen. De inspecties worden uitgevoerd en beoordeeld op basis van de beoordelingen, en op basis daarvan wordt een maatregelenpakket opgesteld dat aangeeft welke maatregel (reparatie, renovatie of vervanging) wordt toegepast en wanneer dit gebeurt.

De hoofdgemaal wordt minimaal 1 keer per jaar gereinigd en 1 keer per jaar geïnspecteerd, terwijl elke drukrioleringsunit 2 keer per jaar gereinigd en 1 keer per twee jaar conform de BRL geïnspecteerd wordt. De onderhoudstoestand van de gemalen en drukrioleringsunits is zoals verwacht, maar het is mogelijk om de systemen te optimaliseren.

Het beheersysteem GBI

Het beheersysteem GBI wordt gebruikt voor het beheren van het vrijvervalrioleringssysteem, terwijl iView een realtime beheersysteem is voor de grote gemalen en bergbezinkvoorzieningen. De gedetailleerde informatie over de lay-out van de systemen is vastgelegd in de hydraulische berekeningen en basisrioleringsplannen/systeemoverzichten stedelijk water (BRP/SSW), waaronder de stelselgegevens en gegevens van de overstorten van waaruit (incidenteel) wordt geloosd. Wijzigingen t.o.v. de situatie in de BRP zullen met de betreffende waterbeheerder worden overlegd.

Onderhoudsstrategieën

Het onderhoud van de riolering wordt uitgevoerd volgens verschillende maatregelenpakketten, afhankelijk van het kwaliteitsniveau. Voor de beheergroep Bodembekkers met kwaliteitsniveau A zijn er specifieke maatregelen zoals onkruidbeheersing door schoffelen, uitharken en afvoeren, verzamelen en afvoeren van zwerfafval, snoeien van beplantingsvakken en beplantingsranden en inboeten. Voor kwaliteitsniveau B zijn de maatregelen iets minder intensief, maar wel eveneens gericht op het handhaven van de kwaliteit van de groenvoorzieningen.

De maatregelenpakketten worden opgesteld met uitvoeringsfrequenties en bewerkingspercentages om de gewenste kwaliteits- en onderhoudsniveaus te bereiken. Voor groenvakken die niet meer voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen, kan het nodig zijn om deze te vervangen, zoals in het geval van een groenvak dat eerder dient te worden vervangen dan de economische levensduur.

Kosten en financiering

De totale vervangingswaarde van het rioleringssysteem bedraagt ruim € 124 miljoen, en de kosten voor het onderhouden van het systeem zijn opgenomen in de exploitatielasten. De exploitatiekosten in dit GRP (Gebiedsbeheerplan) zijn rekening gehouden met de uitbreiding van 2,3 fte. Daarbij geldt dat kosten voor ingeleend personeel en de inhuur van een afkoppeladviseur al zijn vervallen en dat de kosten voor maatwerkadviezen afkoppelen in deze planperiode kunnen komen te vervallen.

De kosten van het aanleggen van de riolering zijn opgenomen in de investeringsbedragen voor de klimaatmaatregelen. Daarnaast proberen we de vuilemissie vanuit onze riolering op oppervlaktewater zoveel mogelijk te beperken door bijvoorbeeld af te koppelen en KRW-maatregelen te nemen. De kosten van het onderhoud en baggeren van de watergangen worden volledig toegerekend aan de rioleringszorg.

Risico's en uitdagingen

Er zijn meerdere risico’s en uitdagingen die het beheer van het rioleringssysteem beïnvloeden. Eén van de belangrijkste risico’s is de stijging van het aantal hevige buien, wat de kans op wateroverlast kan vergroten. Ook kan er sprake zijn van onvoldoende plek voor water in de openbare ruimte, wat leidt tot een toename van het risico op overstromingen. Daarnaast is er een risico op een onverwachte verslechtering van de toestand van de riolering, wat kan leiden tot meer investeringen in rioolrenovatie en -vervanging.

Een ander belangrijk risico is het tekort aan voldoende gekwalificeerd personeel, wat kan leiden tot werkzaamheden die blijven liggen of met mindere kwaliteit worden uitgevoerd. Daarnaast is er een risico op onvoldoende of incorrecte gegevens, wat kan leiden tot suboptimale oplossingen en kapitaalvernietiging.

Conclusie

Het beheer van het rioleringssysteem in Horst aan de Maas is van groot belang voor de veiligheid, hygiëne en het milieu. Het systeem bestaat uit verschillende delen, waaronder het vrijvervalstelsel, de bergbezinkvoorzieningen en de hoofdgemaal. Het beheersysteem GBI wordt gebruikt voor het beheren van het vrijvervalrioleringssysteem, terwijl iView een realtime beheersysteem is voor de grote gemalen en bergbezinkvoorzieningen. Het onderhoud wordt uitgevoerd volgens verschillende maatregelenpakketten, afhankelijk van het kwaliteitsniveau. De kosten en financiering zijn opgenomen in de exploitatielasten en investeringsbedragen. Er zijn echter ook risico’s en uitdagingen, zoals het tekort aan gekwalificeerd personeel, onvoldoende plek voor water en onvoldoende of incorrecte gegevens.