Toeslagvloeren: Problemen, oorzaken en herstelmaatregelen bij monolithische afwerkingen

Inleiding

Monolithische betonvloeren worden vaak gekozen vanwege hun duurzaamheid, esthetische uitstraling en functionaliteit. Deze vloeren worden in één keer gegoten en gevlinderd, wat resulteert in een glad en continu oppervlak. Echter, zoals duidelijk blijkt uit een rechtszaak tussen ACF (uitvoerder) en [Aannemer] (opdrachtgever), kunnen er aanzienlijke problemen ontstaan bij de uitvoering en afwerking van dergelijke vloeren. Het rapport van TechnoConsult B.V., in opdracht van [Aannemer], en de juridische jurisprudentie uit de kanton- en hofzaak tonen aan dat een niet-geïmpregneerde vloer met een zwakke toplaag onder meer stofafgifte, verpulvering, vervuiling en onvolledige verdichting kan vertonen. In dit artikel worden de technische, juridische en praktische aspecten van deze situatie uitgebreid besproken, met nadruk op de kwaliteitsproblemen, de onderliggende oorzaken en de mogelijke herstelmaatregelen.

Technische aspecten van monolithische betonvloeren

Uitvoering en normen

Monolithische betonvloeren worden meestal uitgevoerd volgens de normen van de Nederlandse Normalisatie-instituut (NEN). In de betreffende zaak is sprake van uitvoering volgens de NEN 2743 (december 2003), waarin het instrooien van een slijtlaag met kwarts en cement is beschreven. De vloer is ook opgenomen als klasse III MN, wat verwijst naar een slijtweerstand en een bepaalde vlakheidsklasse. Daarnaast moet de vloer voldoen aan de eisen van NEN 2747 (november 2001), die richtlijnen geeft voor onvlakheid.

De betonmix die is gebruikt, is C20/25 mkl. XC3 c.g. F4 (CEM III) met toevoeging van grind nominaal 16 mm. Deze mix is bedoeld om een betrouwbaar en duurzaam betonoppervlak te verkrijgen. De toevoeging van grind dient om de sterkte en stabiliteit van het beton te verbeteren.

Problemen met de toplaag

In het rapport van [deskundige 2] van TechnoConsult B.V. wordt duidelijk dat de toplaag van de vloer onvoldoende slijtvast is. De testen die zijn uitgevoerd volgens NEN 2874 tonen aan dat de afslijting in dit geval waarschijnlijk meer dan 2 mm is bij een test van 500 meter, wat buiten de norm valt. Daarnaast is het oppervlak van de vloer plaatselijk onvoldoende verdicht of gevlinderd, wat leidt tot een zachter oppervlak dat stof aflaat en snel verpulvert. De vloerranden zijn bovendien rafelig en ongelijk, wat niet het geval zou zijn bij een goed uitgevoerde en afgewerkte vloer.

De juridische analyse benadrukt dat het gebrek aan verdichting en vlinderen niet verwacht mag worden bij goed uitgevoerde werkzaamheden. Dit suggereert dat er een tekortkoming is geweest in het uitvoeringsproces, bijvoorbeeld door te weinig instrooiing of laat starten van het vlinderen.

Afwezigheid van impregnering

Een ander cruciaal aspect dat in het rapport en de rechtszaak aan de orde is gekomen, is de afwezigheid van een impregneerlaag. In de offerte en de overeenkomst was het impregneren van de vloer een optie, maar niet verplicht. Uiteindelijk is deze optie niet uitgevoerd.

De juridische analyse stelt duidelijk dat een vloer die niet is geïmpregneerd, sneller vlekken en vervuiling zal vertonen. Vloeistoffen, oliën en vetten dringen namelijk makkelijker in het beton, wat leidt tot duurzamheidsproblemen en schoonmaakmoeilijkheden. In dit geval is sprake van vlekken en vervuiling van het oppervlak, die ook direct gerelateerd zijn aan het feit dat de vloer niet is geïmpregneerd. Daarnaast is er in de overeenkomst een regel opgenomen die ACF vrijpleit voor esthetische gebreken, wat juridisch aantoonbaar is als een poging om de verantwoordelijkheid te vermijden.

Oorzaken van de gebreken

Materiaal- en uitvoeringsproblemen

De analyse van [deskundige 2] wijst uit dat de gebreken aan de vloer voornamelijk het gevolg zijn van materiaal- en uitvoeringsproblemen. De toplaag is zwakker dan verwacht, wat kan worden toegeschreven aan een onvoldoende verdichting of vlinderen. Dit betekent dat er te weinig instrooiing is geweest of dat het vlinderen te laat is aangevangen. Beide scenario’s leiden tot een onvoldoende compacte toplaag, wat het oppervlak zacht, stofgevend en snel verpulverend maakt.

De vloerranden zijn rafelig en ongelijk, wat ook op een slechte uitvoering wijst. Deze kwaliteitsproblemen zijn niet aanvaardbaar in de context van een professionele uitvoering volgens de NEN-normen.

Geen herstel van het verzuim

In de rechtszaak is vastgesteld dat ACF in verzuim verkeerde en dit verzuim niet is gezuiverd. In een brief van 30 augustus 2018 aan ACF benadrukt de advocaat van [Aannemer] dat ACF de problemen niet heeft opgelost binnen de vereiste tijd. Dit leidde ertoe dat [Aannemer] juridische stappen heeft genomen en een eis in reconventie heeft ingediend.

De juridische procedure is voorgesteld in een conventie, waarin [Aannemer] ACF verzoekt tot het betalen van schadevergoeding, expertisekosten en buitengerechtelijke kosten. De totale schadevergoeding bedraagt ongeveer €12.965,38 inclusief BTW, vermeerderd met wettelijke rente en kosten.

Geen kwestie van vlakheid en randen

Hoewel in de eerste aanleg kwesties werden opgeworpen over vlakheid, impregneren en rafelige randen, is het hof in de tweede aanleg deze kwesties niet verder belast geweest. De vlakheid van de vloer is niet meer aan de orde, evenals de vraag of impregneren wel of niet is overeengekomen. Dit betekent dat deze aspecten niet als juridisch relevant zijn geacht, maar dat de kwaliteitsproblemen van het oppervlak wel degelijk aan bod zijn gekomen.

Herstelmaatregelen en alternatieven

Alternatief: gietvloer boven de betonvloer

Een mogelijke herstelmaatregel die is overwogen is het schuren en gronden van de bestaande betonvloer, gevolgd door het aanbrengen van een gietvloer. Dit alternatief zou ervoor zorgen dat het uiterlijk van de vloer wisselt, wat een oplossing biedt voor de kwaliteitsproblemen van de bestaande vloer. Het nadeel van deze maatregel is dat het uiterlijk van de vloer aanzienlijk verandert, wat niet voor iedere opdrachtgever wenselijk is.

De herstelkosten van deze maatregel worden geraamd op € 7.500,-- tot € 9.500,-- (excl. BTW). Dit betreft een aanzienlijke investering, maar kan wel het probleem van de gebreken aan de bestaande vloer volledig oplossen.

Alternatief herstelmaatregel

Een andere optie is om de vloer te herstellen door het opnieuw afwerken van de toplaag. Dit kan bestaan uit het verdichten, gevlinderen en eventueel impregneren van het oppervlak. Aangezien de vloer niet is geïmpregneerd en de toplaag zwak is, zou dit een manier zijn om de slijtvastheid en schoonmaakbaarheid te verbeteren.

De juridische analyse stelt echter vast dat impregneren geen middel is om een zwakke toplaag te versterken, voor zover dat überhaupt mogelijk is. Dit suggereert dat een herstelmaatregel die uitsluitend op impregneren is gebaseerd, niet voldoende zou zijn om de kwaliteitsproblemen volledig op te lossen.

Andere herstelopties

Een eventuele afwerking met een flexibele kit of voeg tussen de vloeren kan worden overwogen, vooral als er sprake is van een overgang van beton- naar houtvloer. In dat geval is het aanbevolen om een kleine voeg (2 mm) over te laten om eventuele uitzetting of krimp van de houtvloer op te vangen. Deze voeg kan later worden opgevuld met een flexibele kit in de kleur van de vloer.

Deze maatregel is vooral van toepassing bij monolithische vloeren die zijn uitgevoerd naast andere vloeroppervlakken. Het doel is om eventuele scheurtjes te voorkomen en om de vloeren visueel te integreren.

Juridische en contractuele aspecten

Verantwoordelijkheid en schadevergoeding

In de rechtszaak is vastgesteld dat ACF verantwoordelijk is voor de kwaliteitsproblemen aan de betonvloer. De opdrachtgever, [Aannemer], heeft in een brief van 15 december 2017 gevraagd om binnen twee weken contact op te nemen met ACF voor het oplossen van de problemen. ACF is echter niet in gebreke komen en heeft de klachten niet kosteloos verholpen.

Als gevolg daarvan is er een eis in reconventie ingediend, waarbij ACF wordt aansprakelijk gesteld voor de veroorzaakte schade. De totale schadevergoeding bedraagt circa €12.965,38 inclusief BTW, vermeerderd met wettelijke rente en kosten. De juridische procedure is voorgesteld in een conventie, waarbij ACF wordt gevraagd om deze schadevergoeding te betalen.

Verklaringen en vrijpleging

In de overeenkomst is een regel opgenomen die ACF vrijpleit voor esthetische gebreken, wat juridisch een belangrijke rol speelt. Echter, zoals het hof benadrukt, zijn de kwaliteitsproblemen van de vloer niet esthetisch van aard, maar gaan ze over slijtvastheid, stofafgifte, verpulvering en vervuiling. Dit betekent dat de vrijpleging niet van toepassing is op de opgedoken problemen, en dat ACF wel degelijk verantwoordelijk is voor de kwaliteitsproblemen.

Conclusie

Monolithische betonvloeren zijn een populaire keuze in de bouwsector vanwege hun duurzaamheid, esthetische uitstraling en functionele eigenschappen. Echter, zoals blijkt uit de rechtszaak tussen ACF en [Aannemer], kunnen er aanzienlijke kwaliteitsproblemen ontstaan bij de uitvoering en afwerking van dergelijke vloeren. De toplaag is in dit geval onvoldoende slijtvast, het oppervlak vertoont stofafgifte en verpulvering, en de vloer is niet geïmpregneerd. Deze problemen zijn het gevolg van onvoldoende verdichting, vlinderen of instrooiing, wat niet aanvaardbaar is in de context van een professionele uitvoering volgens de NEN-normen.

De juridische procedure heeft uitgewezen dat ACF verantwoordelijk is voor de kwaliteitsproblemen en dat de klachten niet zijn verholpen binnen de vereiste tijd. Als gevolg daarvan is een eis in reconventie ingediend, waarbij ACF wordt aansprakelijk gesteld voor de veroorzaakte schade. De herstelmaatregelen die zijn overwogen, variëren van het aanbrengen van een gietvloer tot het opnieuw afwerken van de toplaag. Het is duidelijk dat het belang van kwaliteitsvolle uitvoering en afwerking van monolithische betonvloeren groot is, en dat eventuele tekortkomingen zowel juridisch als financieel aanzienlijke gevolgen kunnen hebben.

Bronnen

  1. Jurisprudentie ECLI:NL:HR:2021:2360
  2. Meest gestelde vragen over vloeren van Designtegels

Related Posts