Toog maken en afwerken: een praktische gids voor renovaties en verbouwingen

Published by Redactie on augustus 20, 2025 | Category afwerken

Het maken van een toog in een muur is een veelvoorkomende renovatie die zowel esthetische als functionele voordelen biedt. Of je nu een verbinding wilt maken tussen woonkamer en keuken, of een decoratieve toegang wilt realiseren, een goed uitgevoerde toogverbouwing vereist zorgvuldige planning en uitvoering. In dit artikel bespreken we stap voor stap hoe je een toog kan maken en afwerken, met aandacht voor technische aspecten, materialen, vergunningen en de rol van aannemers en constructeurs. Daarnaast geven we een overzicht van mogelijke afwerkingen zoals toogschermen, afdeklaten en andere decoratieve elementen die je kunt gebruiken om de toog te verzorgen.

Wat is een toog en wanneer is het nodig om deze te maken?

Een toog is een open deuropening zonder deur die doorgaans een sierlijke vorm heeft, zoals een boog of een zachte lijn. Het wordt vaak gebruikt om ruimtes visueel met elkaar te verbinden terwijl het tegelijkertijd een esthetisch element toevoegt aan de interieurbouw. Toogs zijn populair in woningen waar men wil afbakenen zonder de ruimte te sluiten af. Ze worden vaak aangebracht in woonkamers, bij de verbinding van badkamer en slaapkamer of als toegang naar een terras of veranda.

Een toog is echter niet alleen een decoratief element, maar ook een functionele verbouwing. Het is belangrijk om te weten dat niet elke muur geschikt is voor het maken van een toog. Bijvoorbeeld, het verwijderen of aanpassen van een draagmuur vereist altijd een vergunning en een constructieberekening. Dit komt doordat een draagmuur een essentieel onderdeel is van de structuur van het huis. Wanneer de draagconstructie wordt gewijzigd, kunnen er gevolgen zijn voor de stabiliteit van het gehele gebouw.

Toog maken in een niet-dragende muur

Als je een toog maakt in een niet-dragende muur, zoals een scheidingswand tussen kamers of binnen een woning, dan is het mogelijk om dit zonder vergunning en zonder hulp van een aannemer zelf uit te voeren. Dit is meestal het geval als je de bestaande opening niet breder of hoger maakt. In deze gevallen kun je een toog zagen of een kant-en-klare toog kopen bij bouwmarkten zoals Gamma of Karwei.

De voordelen van het maken van een toog in een niet-dragende muur zijn:

Geen vergunning nodig.
Geen constructieberekening vereist.
Geen risico op schade aan de structuur van het huis.
Relatief eenvoudig uit te voeren met standaard bouwmaterialen en tools.

Echter, ook bij deze eenvoudige verbouwing is het belangrijk om voorzichtig te werk te gaan. Het zagen van een toog vereist nauwkeurigheid om schade te voorkomen aan andere structuren zoals elektriciteitsleidingen of isolatie. Daarom is het aan te raden om eerst een inspectie uit te voeren of een professionele aannemer in te schakelen, vooral als je niet ervaren bent in dit soort werk.

Toog maken in een draagmuur

Het maken van een toog in een draagmuur is een complexere klus die niet zonder hulp kan worden uitgevoerd. Draagmuren dragen namelijk een deel van het gewicht van het huis en het verwijderen of aanpassen ervan kan leiden tot scheuren, verzakkingen of zelfs gevaarlijke situaties. Daarom is het verplicht om bij dergelijke verbouwingen een constructieberekening en constructietekening aan te leveren bij het Omgevingsloket. Deze documenten moeten door een erkend constructeur worden opgesteld en dienen als basis voor de uitvoering van de verbouwing.

De volgende stappen zijn meestal nodig bij het maken van een toog in een draagmuur:

Constructieberekening en tekeningen: Door een constructeur wordt bepaald of het verwijderen van een deel van de draagmuur mogelijk is en hoe de belasting moet worden omgeleid. Dit kan bijvoorbeeld via een steunbalk of een andere structuur.
Vergunning aanvragen: De berekening en tekeningen worden ingezonden via het Omgevingsloket om een bouwvergunning te verkrijgen.
Aannemer inschakelen: Een ervaren aannemer is verantwoordelijk voor de uitvoering van de verbouwing. Hij gebruikt de tekeningen van de constructeur om de toog veilig en volgens de regels te maken.
Controle na afwerking: Na de verbouwing kan er een inspectie worden uitgevoerd om te zorgen dat alles correct is uitgevoerd en dat de structuur stabiel is.

Het belangrijkste risico bij het maken van een toog in een draagmuur is het niet uitvoeren van deze stappen. Als men bijvoorbeeld geen constructieberekening aanvraagt of een aannemer negeert, kan het tot ernstige schade leiden. Daarom is het verstandig om hier geen spaartjes aan te wagen.

Voordelen en nadelen van het maken van een toog

Voordelen

Visuele verbinding: Een toog verbindt ruimtes zonder het gevoel van een dichte deur.
Stijl en esthetiek: Een goed ontworpen toog kan een interieur verfraaien en een unieke uitstraling geven.
Functioneel gebruik: Een toog kan worden gebruikt als toegang tot een terras of veranda.
Ruimtebesparing: Er is geen ruimte nodig voor een deur die open en dicht gaat.
Energiebesparing: Een toog zorgt voor meer licht en doorstroom van lucht tussen ruimtes.

Nadelen

Structuurproblemen: Bij foute uitvoering kan het maken van een toog leiden tot scheuren of verzakkingen.
Vergunningen en kosten: Het maken van een toog in een draagmuur vereist constructieberekeningen, een vergunning en aannemerswerk, wat kostprijs kan verhogen.
Intrusie: Een toog biedt minder privacy dan een deur.
Beveiliging: Het kan moeilijker zijn om een toog te beveiligen dan een deur.
Verkeerde keuze: Niet iedereen vindt een toog esthetisch of functioneel.

Toog afwerken: materialen en technieken

Na het maken van de toogopening komt de afwerking aan de beurt. De manier waarop je de toog afwerkt hangt af van het ontwerp, de gebruikte materialen en de wensen van de klant. Er zijn verschillende opties beschikbaar, waaronder:

Tooglijsten: Deze lijsten vormen de bovenkant van de toog en kunnen in diverse vormen en materialen worden aangebracht. Een tooglijst kan bijvoorbeeld een boogvormige afwerking geven of een zachte bovenkant.
Trellisschermen: Deze schermen zijn vaak gemaakt van geïmpregneerd hout en kunnen als afwerking gebruikt worden bij toogs die naar buiten leiden. Ze bieden privacy en een decoratief element.
Afdeklaten: Deze latten kunnen gebruikt worden om het bovenste deel van de toog te bescheren tegen UV-straling en natte weersinvloeden.
Gips of pleisterwerk: Voor binnenmuurschermen kan het toogdeel gepleisterd of geverfd worden om het visueel aan te sluiten bij de rest van de ruimte.
Klimplanten: Een toogopening kan gebruikt worden om klimplanten te ondersteunen, wat zowel esthetisch als ecologisch gunstig is.

Tooglijsten

Tooglijsten zijn een populaire keuze voor het afwerken van de bovenkant van een toog. Ze zijn vaak gemaakt van hout en kunnen in diverse vormen worden aangebracht. Een voorbeeld is de diagonaal geplaatste tooglijst, zoals beschreven in de bronnen. Deze lijst vormt een zachte, gebogen bovenkant van de toog en geeft de verbouwing een speelse en stijlvolle uitstraling.

Een tooglijst kan gemaakt worden van verschillende materialen, waaronder geïmpregneerd grenenhout. Dit hout is niet alleen stijlvol, maar ook duurzaam en bestand tegen weersinvloeden. Het is aan te raden om bij externe toogs gebruik te maken van geïmpregneerd of gebehandeld hout om slijtage en verkleuring te voorkomen.

Trellisschermen

Trellisschermen zijn decoratieve elementen die vaak gebruikt worden bij toogs die naar buiten leiden. Ze bestaan meestal uit diagonaal geplaatste lamellen en een afwerking die past bij de tooglijst. Deze schermen geven een luchtige en open uitstraling, terwijl ze tegelijkertijd privacy bieden.

Een voorbeeld is het Grenen Trellisscherm Diagonaal met Tooglijst van 180 cm. Dit scherm is gemaakt van geschaafd en geïmpregneerd grenenhout en heeft een afmeting van 180 x 180 cm. De lamellen zijn 13 x 40 mm en geplaatst in een diagonale vorm. Het scherm is ideaal voor erfafscheidingen of voor het creëren van privacy met een luchtig karakter.

De voordelen van een trellisscherm zijn:

Esthetiek: Het diagonale ontwerp en de tooglijst geven een unieke uitstraling.
Duurzaamheid: Het geïmpregneerde hout is bestand tegen weersinvloeden en vereist weinig onderhoud.
Veelzijdigheid: Het scherm kan gebruikt worden voor privacy, het ondersteunen van klimplanten of als decoratief element.
Stevigheid: De robuuste constructie zorgt voor stabiliteit en een lange levensduur.

Bij het monteren van een trellisscherm is het aan te raden om hardhouten palen te gebruiken. Deze palen moeten minimaal een derde in de grond geplaatst worden om de stabiliteit te waarborgen. Het scherm wordt bevestigd met l-beslag en kan eventueel afgezet worden met een afdekkap van hardhout.

Afdeklaten

Afdeklaten zijn een praktische oplossing voor het beschermen van het bovenste deel van een toog. Ze zijn vaak gemaakt van geïmpregneerd hout en zijn buigbaar, zodat ze kunnen aansluiten bij de vorm van de tooglijst of de toogopening. Een voorbeeld is de afdeklat voor toogschuttingen van 18 x 80 x 1815 mm, die uit geïmpregneerd grenenhout bestaat.

Deze afdeklaten geven niet alleen een verfraaiing aan de tuinafscheiding, maar zorgen ook voor een extra laag van bescherming tegen UV-straling en inwatering. Hierdoor wordt de levensduur van het hout aanzienlijk verlengd.

De kenmerken van deze afdeklaten zijn:

Materiaal: Geïmpregneerd grenenhout.
Afwerking: Geschaafd.
UV-bescherming: De afdeklat zorgt voor extra bescherming tegen UV-straling.
Correcte afwatering: De afdeklat faciliteert het afwateren van regenwater.
Buigbaarheid: De latten zijn buigbaar, zodat ze kunnen aansluiten bij de vorm van de toog.

Bij de montage is het aan te raden om de afdeklat eerst in water te leggen om het hout beter te laten buigen. Dit zorgt voor een strakke aansluiting bij de toogopening.

Aannemers en constructeurs bij toogverbouwingen

Bij toogverbouwingen, met name in draagmuren, is het gebruik van een aannemer en constructeur verplicht. Deze professionals hebben het nodige kennis en ervaring om de verbouwing veilig en correct uit te voeren.

Een aannemer is verantwoordelijk voor:

Planning en voorbereiding: Hij maakt een duidelijke planning van de verbouwing en zorgt voor het benodigde gereedschap en materialen.
Uitvoering: Hij zorgt ervoor dat de toog wordt gemaakt volgens de constructietekeningen van de constructeur.
Kwaliteitscontrole: Hij zorgt ervoor dat de verbouwing kwaliteitsvol en conform de regels wordt uitgevoerd.

Een constructeur is verantwoordelijk voor:

Constructieberekening: Hij bepaalt hoe de belasting van het huis moet worden omgeleid bij het verwijderen van een deel van de draagmuur.
Tekeningen maken: Hij maakt constructietekeningen die de aannemer gebruikt als bouwhandleiding.
Vergunningaanvraag: Hij helpt bij het indienen van de benodigde documenten bij het Omgevingsloket.

Het is aan te raden om de aannemer en constructeur vroegtijdig in het proces in te schakelen, voordat er offertes worden gemaakt. Dit zorgt voor een betere vergelijking van offertes en voorkomt onverwachte kosten.

Conclusie

Het maken en afwerken van een toog is een veelvoorkomende renovatie die zowel esthetische als functionele voordelen biedt. Of je nu een toog maakt in een niet-dragende muur of in een draagmuur, het is belangrijk om de juiste stappen te volgen en de benodigde hulp in te schakelen. Bij toogs in draagmuren is een constructieberekening, vergunning en aannemerswerk verplicht om veiligheid en structuurstabiliteit te waarborgen.

Bij de afwerking van de toog zijn er verschillende opties beschikbaar, waaronder tooglijsten, trellisschermen, afdeklaten en andere decoratieve elementen. Deze kunnen worden afgestemd op het ontwerp van de ruimte en het gebruik van de toog. Het is aan te raden om bij externe toogs gebruik te maken van geïmpregneerd hout en buigbare latten om duurzaamheid en esthetiek te combineren.

Voor zowel amateurs als professionele aannemers is het maken van een toog een uitdaging die met zorgvuldige planning en uitvoering tot een succes kan leiden. Met de juiste hulp en materialen kan een toog niet alleen functionaliteit toevoegen aan een woning, maar ook de esthetiek verhogen en een uniek karakter geven aan de verbouwing.

Bronnen

tog
make