Wandafwerking met multiplex: toepassing, eigenschappen en afwerking

Published by Redactie on augustus 21, 2025 | Category afwerken

Wandafwerking met multiplex is een veelgebruikte techniek in de bouw- en renovatie-industrie, zowel in binnen- als buitentoepassingen. Multiplexplaten zijn bekend om hun duurzaamheid, stabiliteit en akoestische eigenschappen. In dit artikel bespreken we de geschiedenis, toepassingen, technische eigenschappen en afwerkmogelijkheden van multiplexplaten bij wandafwerkingen. We richten ons op de praktische toepassing van multiplexplaten in woningen en andere ruimtes, waarbij we rekening houden met de kwaliteit, stabiliteit en duurzaamheid van het materiaal.

Geschiedenis van multiplexplaten in wandafwerkingen

De toepassing van multiplexplaten in wandafwerkingen dateert al vanaf de jaren zestig. In deze tijd werd houten wandbetimmering steeds goedkoper en kregen dure houtsoorten een bredere toepassing in de woningbouw. Multiplexplaten met een afwerking van edelfineer werden steeds populairder, en bedrijven als RET Triplexhandel introduceerden producten zoals Decowall, een triplexplaat met edelhouten dekfineer.

In de jaren zestig en zeventig was er een schrootjesrage, waarbij massief houten schrootjes werden aangebracht op wanden en plafonds. Deze schrootjes werden vaak gemonteerd op multiplex- of hardboardonderplaten. Deze techniek was ook populair in aula’s, vergaderzalen en sporthallen. Tot eind jaren negentig werd deze methode nog gebruikt voor plafonds, vooral om akoestische isolatie te verbeteren.

Wat is multiplex?

Multiplex is een plaatmateriaal dat bestaat uit meerdere lagen houtfineer die in elkaar verlijmd zijn. Deze verlijming is meestal in kruisligging, wat de stabiliteit en duurzaamheid van de plaat verhoogt. De buitenlagen bestaan vaak uit edelhout of andere hardhoutsoorten, terwijl de binnenlagen gemaakt zijn van populier of eucalyptus.

De verlijming bepaalt de toepassing van de plaat. Zo is WBP-verlijming (waterbestendig) geschikt voor licht vochtige omstandigheden, zoals in badkamers of keukens. In tegenstelling tot massief hout is multiplex minder gevoelig voor kromtrekken, wat het ideaal maakt voor wandafwerkingen.

Technische eigenschappen van multiplexplaten

Multiplexplaten worden in verschillende diktes en afmetingen geleverd. In de contextdocumenten worden platen genoemd met diktes van 9 mm, 12 mm, 18 mm, 30 mm en 40 mm. De meest gebruikte afmetingen zijn 250 cm x 122 cm. Voor buitentoepassingen is het noodzakelijk om multiplexplaten met WBP-verlijming te gebruiken, aangevuld met een randsealer voor de afwerking.

De volgende eigenschappen van multiplexplaten zijn belangrijk voor wandafwerkingen:

Stabiliteit en duurzaamheid: Door de kruisverlijming zijn multiplexplaten bestand tegen kromtrekken en vervormingen.
Akoestische isolatie: Multiplexplaten kunnen dienen als isolatielaag, zoals in de schrootjesmethode uit de jaren zestig en zeventig.
Vochtbestendigheid: Wanneer WBP-verlijming wordt gebruikt, is multiplex geschikt voor gebruik in vochtige ruimtes.
Eenheid van oppervlak: Multiplex heeft een glad oppervlak, waardoor het goed te behandelen is met lakken of verf.

Toepassingen van multiplexplaten in wandafwerkingen

Multiplexplaten zijn geschikt voor zowel binnen- als buitentoepassingen, mits ze goed worden afgewerkt. In de contextdocumenten worden meerdere toepassingen genoemd:

Wandafwerking in woningen: Multiplexplaten kunnen gebruikt worden als onderplaat voor schrootjes, wandbekledingen of zelfs als afwerking in ruimtes zoals woonkamers of keukens.
Meubels en kasten: Omdat multiplex sterk en duurzaam is, is het vaak gebruikt in de productie van meubels en inbouwkasten.
Buitentoepassingen: Multiplexplaten met WBP-verlijming kunnen gebruikt worden in beschutte buitenruimtes, zoals luifels, borstweringen en gevelbekledingen. Ze moeten dan wel met een randsealer worden behandeld.
Architectonische toepassingen: Multiplexplaten zijn populair bij de realisatie van wanden die optisch wegvallen, zoals in een project waarbij de deuren uit dezelfde platen worden gemaakt als de wanden.

Bij architectonische toepassingen is het belangrijk om zorgvuldig te werken met de montage van scharnieren en eventueel het aanbrengen van extra stijve stroken hout om kromtrekken te voorkomen.

Multiplexplaten voor wandafwerkingen: soorten en leveringen

Er zijn verschillende soorten multiplexplaten die geschikt zijn voor wandafwerkingen. In de contextdocumenten worden de volgende soorten genoemd:

Powerplex Plus (30 mm): Een multiplexplaat met een dekfineer van red hardwood en binnenlagen van eucalyptus. Geschikt voor goed geventileerde ruimtes en beschutte buitenomstandigheden. De plaat heeft een totale oppervlakte van 3,05 m² per plaat.
Mix hardhout multiplex plaat (9 mm en 18 mm): Gemaakt van populier, eucalyptus en sapeli. Met WBP-verlijming, geschikt voor vochtbestendige toepassingen. Niet geschikt voor direct buitengebruik zonder afwerking.
Okoume B/BB Exterieur (12 mm): Gemaakt van door en door okoume fineer. Geschikt voor buitentoepassingen zoals gevelbekledingen, dakranden en luifels. De kwaliteit van deze platen varieert per productieland.
Ongegrond multiplexplaten: Deze platen zijn onverwerkt en moeten eerst worden afgewerkt met een randsealer of grondverf voordat ze gebruikt kunnen worden.

Het kiezen van de juiste plaat hangt af van de toepassing, de gewenste afwerking en de omgeving waarin de plaat gebruikt wordt.

Aanbrengen en afwerken van multiplexplaten

Het aanbrengen van multiplexplaten in wandafwerkingen vereist zorgvuldig plannen en uitvoeren. In de contextdocumenten wordt beschreven hoe multiplexplaten als onderplaat worden gebruikt voor schrootjes of hoe ze worden ingezet als afwerking voor wanden die optisch wegvallen.

Montage van multiplexplaten

Vaste ondergrond: Multiplexplaten moeten op een vaste ondergrond, zoals een metselwerkmuur of een houten frame, worden gemonteerd.
Afstand houden: Er moet een afstand van minimaal 1 cm worden gehouden tussen de platen en de ondergrond om vochttegenstand te waarborgen.
Randsealer voor buitentoepassingen: Bij buitentoepassingen moet de rand van de platen behandeld worden met een randsealer om vochtinbreng te voorkomen.

Afwerken van multiplexplaten

Grondverf: Voor een goede afwerking is het aanbrengen van een grondverf verplicht. Er zijn verschillende grondverven geschikt voor multiplex, zoals Sikkens Rubbol Rezisto BL Primer en Oolex Aqua Primer voor binnen, en Sikkens Rubbol Primer of Oolex Primer voor buiten.
Lakken: Na het aanbrengen van grondverf kan een laklaag volgen. Het is belangrijk om minstens twee lagen aan te brengen en de platen tussen elke laag te schuren.
Vermijden van kromtrekken: Multiplexplaten moeten goed drogen en eventueel extra stijf worden gemaakt met stroken hout om kromtrekken te voorkomen, zoals in een DIY-project waarin wanden en deuren uit dezelfde platen worden gemaakt.

Akoestische isolatie met multiplexplaten

Multiplexplaten hebben ook akoestische eigenschappen, wat ze geschikt maakt voor ruimtes waar geluidsisolatie belangrijk is. In de contextdocumenten wordt beschreven hoe schrootjes op multiplexplaten in de jaren zestig en zeventig werden gebruikt als akoestische isolatielaag. Deze methode is ook nog in de jaren negentig gebruikt voor plafonds in scholen en sporthallen.

In moderne toepassingen kunnen multiplexplaten ook dienen als ondergrond voor akoestische materialen, zoals zachtboards of houtwolcementplaten. Deze combinatie zorgt voor een betere akoestische isolatie dan standaard wandafwerkingen.

Duurzaamheid en milieuvriendelijkheid

Multiplexplaten zijn een duurzaam alternatief voor massief hout. Omdat ze gemaakt zijn uit meerdere lagen houtfineer is er minder hout nodig voor de productie. Bovendien kunnen multiplexplaten gerecycled worden of hergebruikt worden in andere projecten.

In de contextdocumenten wordt ook aandacht besteed aan duurzaamheid in de productie van multiplexplaten. Zo worden platen met een KOMO-certificaat genoemd, wat aangeeft dat ze voldoen aan milieunormen. Het is daarom belangrijk om bij het kiezen van multiplexplaten aandacht te besteden aan het certificaat en de oorsprong van het hout.

Veelgestelde vragen en tips

Tijdens het gebruik van multiplexplaten in wandafwerkingen zijn er enkele veelgestelde vragen en tips die nuttig kunnen zijn:

Kan multiplexplaat gebruikt worden in badkamers? Ja, mits de plaat met WBP-verlijming is en goed is afgewerkt met grondverf en lak.
Wat is het verschil tussen binnen- en buitentoepassingen? Buitentoepassingen vereisen extra afwerking, zoals een randsealer, terwijl binnenruimtes minder afgewerkt hoeven te worden.
Hoe voorkom ik kromtrekken? Multiplexplaten moeten goed drogen en eventueel extra stijf worden gemaakt met stroken hout.
Welke grondverf is geschikt voor multiplex? Voor binnenruimtes zijn Sikkens Rubbol Rezisto BL Primer of Oolex Aqua Primer geschikt. Voor buitentoepassingen zijn Sikkens Rubbol Primer of Oolex Primer beter.

Conclusie

Wandafwerking met multiplexplaten is een betrouwbare en duurzame methode die zowel in binnen- als buitentoepassingen kan worden ingezet. Multiplexplaten hebben goede akoestische eigenschappen, zijn vochtbestendig en kunnen goed worden afgewerkt met grondverf en lak. Het kiezen van de juiste plaat en het toepassen van de juiste montage- en afwerktechnieken is essentieel voor een succesvolle wandafwerking.

In de contextdocumenten is duidelijk dat multiplexplaten al sinds de jaren zestig worden gebruikt in wandafwerkingen, waarbij de nadruk ligt op stabiliteit, duurzaamheid en akoestische isolatie. Door de juiste platen te kiezen en te behandelen, kunnen multiplexplaten een waardevolle toevoeging worden aan elke woning of ruimte.