Wandtegels leggen en voegen afwerken: professionele tips en technieken

Published by Redactie on augustus 21, 2025 | Category afwerken

Wandtegels leggen en de voegen correct afwerken is een cruciale klus bij elke renovatieproject of nieuwbouw. Zowel esthetiek als duurzaamheid hangen af van de kwaliteit van het leg- en afwerksysteem. In dit artikel worden de belangrijkste stappen, materialen en aanbevelingen behandeld, grotendeels gebaseerd op praktische en technische richtlijnen uit betrouwbare bronnen in de bouwsector. Het doel is om een duidelijke en toepasbare gids te bieden voor eigenaren, handwerkers en amateurs die hun wanden betegelen en voegen willen afwerken.

Inleiding

Het leggen van wandtegels en het afwerken van voegen vereist zowel technische kennis als aandacht voor detail. Het betreft een meervoudig proces dat niet alleen het uiterlijk van de ruimte beïnvloedt, maar ook de functionele eigenschappen, zoals vochtbestendigheid en schoonmaakbaarheid. In de praktijk kunnen kleine fouten tijdens het legproces of het voegenresultaat leiden tot visuele ongelijkheden, vervuiling of zelfs schade door vocht. De betekenis van een juist afgewerkte voeglijn kan niet worden onderschat, zowel in interne ruimtes zoals badkamers en keukens, als op externe wanden zoals terrassen of buitenmuren.

De informatie in dit artikel is gebaseerd op richtlijnen uit betrouwbare bronnendocumenten, waaronder productbeschrijvingen van leveranciers, instructievideo’s en technische gidsen van professionele partijen in de bouwsector. Het artikel richt zich zowel op de theorie achter het legproces als op de praktische uitvoering, inclusief mogelijke valkuilen en tips om een egaal en duurzaam resultaat te verkrijgen.

1. Voorbereiding voor het leggen van wandtegels

Een goed resultaat begint met een grondige voorbereiding. Voordat er een tegel wordt geplaatst, moeten een aantal voorwaarden voldoende zijn ingevuld, zowel qua oppervlakte als qua materialen.

1.1 Oppervlakte voorbereiden

De muur waarop de tegels worden gelegd, moet droog, schoon en vrij van losse stukken. Eventuele vochtige of losse onderlagen moeten verwijderd worden, en eventuele naden of gaten moeten eerst worden opgevuld. De voorbereiding van het oppervlak is cruciaal, omdat een losliggend of vochtig oppervlak kan leiden tot losse tegels, scheurtjes in het voegwerk of zelfs schimmelvorming.

1.2 Kies het juiste voegmiddel

Het type voegmiddel dat wordt gebruikt, heeft een grote invloed op het resultaat. In het voorgaande bronmateriaal wordt genoemd dat gres- of “door en door” tegels minder vocht uit het voegmateriaal opnemen, waardoor de voegen lichter drogen. Daarentegen kunnen tegels met ongeglazuurde zijkanten vocht absorberen, wat leidt tot donkere voegen. Het is daarom aan te raden om het voegmateriaal te kiezen op basis van de aard van de gebruikte tegel.

Voorts dient men gelijke chargenummers van voegmateriaal naast elkaar te verwerken om een homogeen resultaat te verkrijgen. Dit is een belangrijke technische aanbeveling die voorkomt dat visuele verschillen ontstaan tussen opvolgende batches.

1.3 Benodigde gereedschappen

Het volgende gereedschap is essentieel voor een goed resultaat bij het leggen van wandtegels:

Voegrubber of voegroller
Spons of handspons
Emmer en mengstaaf voor het aanmaken van het voegmiddel
Boormachine met mengaccessoire
Voegspecie of voegmortel
Handdoek of droogdoek voor afwerking
Laser of niveautafel voor het houden van de tegels horizontaal

De beschikbaarheid van deze gereedschappen garandeert niet alleen een betere uitvoering, maar ook een efficiënter proces. Bijvoorbeeld, het gebruik van een laser zorgt voor een gelijke afstand tussen de tegels en voorkomt scheefheid in de legwerken.

2. Legtechniek van wandtegels

Het leggen van wandtegels is een proces dat bestaat uit verschillende stappen, van het aanmaken van het lijm- of plakmiddel tot het positioneren en afwerken van de tegels.

2.1 Aanmaken van het plakmiddel

Voor het leggen van tegels wordt gewoonlijk een lijm- of kleermiddel gebruikt. De verhouding van het mengsel hangt af van het type lijm en de aanbevelingen van de fabrikant. Het is aan te raden om het mengsel met een boormachine met mengstick aan te maken. Dit zorgt voor een homogeen mengsel en voorkomt klonten.

Een extra pak lijm is aan te raden bij grotere projecten, aangezien het niet onmogelijk is dat het nodige volume groter is dan verwacht. Daarnaast dient men rekening te houden met de eventuele retourvoorwaarden van de winkel waar het materiaal is aangeschaft.

2.2 Leggen van de tegels

Het legproces begint met het aanbrengen van het lijm- of plakmiddel op het oppervlak met behulp van een spatel of voegrubber. De tegel wordt daarna op het lijmvlak geplaatst en licht gedrukt. Het is belangrijk om de tegels evenwichtig te plaatsen, met behulp van een niveautafel of laser, om een horizontale en verticale lijn te behouden.

In sommige gevallen wordt gebruikgemaakt van afstandsbeugels of voegspacers om de juiste afstand tussen de tegels te bewaren. Deze spacers zorgen voor een gelijke breedte van de voegen en voorkomen scheefheid.

2.3 Zorg voor gelijkmatige lijmverdeling

Een gelijkmatige lijmverdeling is essentieel voor het voorkomen van losse tegels en ongelijke drukverdeling. Het is aan te raden om het lijmvlak steeds opnieuw aan te brengen voordat het begint te drogen. Dit zorgt ervoor dat de volgende tegel goed vastgeklemd kan worden en het oppervlak niet verstoord wordt door droog lijm.

2.4 Vrijblijvende tips en hulp

Voor amateurklussen is het aan te raden om het legproces te laten uitbesteden aan een professional, vooral bij grotere projecten of in ruimtes met complexe geometrie. Het uitbesteden van de klus kan tot 30% bespaard worden, afhankelijk van de omstandigheden en de gekozen specialist. Voor wie toch zelf wil werken, zijn er instructievideo’s beschikbaar die stap-voor-stap uitleg geven over het legproces.

3. Voegen afwerken

Nadat de tegels zijn gelegd en het lijm is droog, begint het proces van het voegen. Dit is een essentiële fase die het uiterlijk van het tegelwerk bepaalt. Het afwerken van de voegen vereist aandacht voor detail, omdat onjuist uitgevoerde voegen leiden tot visuele ongelijkheden, vervuiling of zelfs scheurtjes.

3.1 Wanneer moet het voegwerk beginnen?

Het voegwerk mag pas beginnen als het lijm- of plakmiddel volledig droog is. In de meeste gevallen is dit na ongeveer 24 uur, afhankelijk van de dikte van de lijmlaag en de omgevingstemperatuur. Het is belangrijk om de lijm niet te vroeg te voegen, omdat dit kan leiden tot het loskomen van de tegels of een ongelijk afbindproces.

3.2 Het aanmaken van het voegmiddel

Het voegmiddel moet met een emmer en een mengstick worden aangemaakt. De verhouding van het mengsel hangt af van het type voegmiddel en de aanbevelingen van de fabrikant. Het is aan te raden om een extra pak voegmiddel te kopen, aangezien het niet onmogelijk is dat het nodige volume groter is dan verwacht.

Na het aanmaken van het voegmiddel wordt het met een spatel in de voegen aangebracht. Het is aan te raden om het voegmiddel met een voegrubber glad te strijken en eventueel met een handdoek of droogdoek af te vegen.

3.3 Het nasponzen van het voegwerk

Na ca. 60 minuten kan het voegwerk met een handspons worden afgewerkt. Hierbij wordt het voegwerk diagonaal schoongesponzen, zodat alle voegen worden geraakt. Het nasponzen zorgt ervoor dat lichtere bestanddelen van het voegmiddel worden verwijderd, wat leidt tot een egaal gekleurde voeg.

Het is aan te raden om het voegwerk steeds met een schoon water en een schoon gereedschap af te werken. Het gebruik van twee sponzen is aan te raden: één voor het emulgeren en één voor het sponzen met schoon water. Dit voorkomt dat vuil of schadelijke stoffen op het tegeloppervlak terechtkomen.

3.4 Mogelijke valkuilen en oplossingen

Het volgende zijn enkele veelvoorkomende problemen bij het voegen van tegels en mogelijke oplossingen:

Kleurverschillen in de voegen: Dit kan ontstaan door het gebruik van verschillende batchnummers van het voegmiddel. Het is daarom aan te raden om het voegmiddel in één batch aan te maken en gelijke chargenummers naast elkaar te verwerken.
Vervuiling van het voegwerk: Dit kan ontstaan door vuilwater, lijmresten of het gebruik van verkeerde schoonmaakmiddelen. Het is aan te raden om het voegwerk regelmatig schoon te maken en eventuele vervuiling direct te verwijderen.
Snel droogvallend voegwerk: Dit kan leiden tot het ontstaan van scheurtjes in de voegen. Het is aan te raden om het voegwerk nabevochtigd te houden, vooral bij hoge omgevingstemperaturen of grote oppervlakken. Een emulgeerpad of een sponsplank kan hierbij van pas komen.

4. Voegen afwerken met rubbergranulaat

Een alternatief voor traditioneel voegwerk is het gebruik van rubbergranulaat in combinatie met PU-lijm. Deze methode is vooral geschikt voor externe tegelwerken zoals terrassen of buitenmuren. Het rubbergranulaat zorgt ervoor dat de voegen waterdoorlatend zijn, maar tegelijkertijd vuilophoping voorkomen.

4.1 Voorbereiding en menging

Het rubbergranulaat wordt gemengd met PU-lijm in een verhouding van 16 kilo lijm op 100 kilo granulaat. Het mengsel wordt met een troffel aangebracht in de voegen. Het gebruik van rubbergranulaat zorgt voor een stabiele en duurzame afwerking die bestand is tegen weersinvloeden.

4.2 Voordelen van rubbergranulaat

Het gebruik van rubbergranulaat heeft meerdere voordelen:

Waterdoorlatend: Het zorgt voor een natte afwerking zonder verzadiging van het oppervlak.
Duurzaam: Het is 100% recycleerbaar en UV-bestendig.
Vuilbestendig: Het voorkomt vuilophoping in de voegen.
Stabiel: Het zorgt voor een stabiel en draagkrachtig tegeloppervlak.

Deze methode is vooral geschikt voor buitenruimtes waar weersinvloeden een rol spelen. Het is een duurzame en functionele oplossing voor voegwerken in externe ruimtes.

5. Afwerking van het tegelwerk

Na het voegen is het laatste stuk van de klus de afwerking van het tegelwerk. Deze fase is essentieel om een egaal en schoon resultaat te verkrijgen.

5.1 Het verwijderen van cementsluier

Na het drogen van het voegmiddel kan er eventueel een cementsluier aanwezig zijn op het tegeloppervlak. Deze sluier moet met een droge doek worden verwijderd. Het is aan te raden om dit proces zorgvuldig uit te voeren, zodat het tegeloppervlak niet beschadigd raakt.

5.2 Reiniging en schoonmaak

Het tegelwerk dient grondig schoongemaakt te worden van lijm- of voegresten. Het is aan te raden om het tegeloppervlak met schoon water en een schoon gereedschap schoon te maken. Het gebruik van verkeerde schoonmaakmiddelen kan leiden tot vervuiling of beschadiging van het tegeloppervlak.

Het is aan te raden om het tegelwerk regelmatig schoon te maken, zowel na de afwerking als in het gebruik. Dit zorgt voor een langdurig en functioneel resultaat.

5.3 Eventuele nabevochtiging

Bij een te snelle droging van het voegmiddel, bijvoorbeeld door warmte of tocht, dient het voegwerk nabevochtigd te worden. Dit zorgt voor een gelijkmatige afbindproces en voorkomt het ontstaan van scheurtjes.

6. Aanbevelingen voor een egaal resultaat

Om een egaal en duurzaam resultaat te verkrijgen, zijn een aantal aanbevelingen van belang:

Gebruik gelijke batchnummers van het voegmiddel
Vermijd het gebruik van verkeerde schoonmaakmiddelen
Controleer regelmatig het oppervlak op lijm- of voegresten
Gebruik een droogdoek om de cementsluier te verwijderen
Vermijd het te vroeg of te laat sponzen van het voegwerk
Vermijd vuilwater of lijm in de voegen

Deze aanbevelingen zorgen voor een betere kwaliteit van het voegwerk en voorkomen visuele ongelijkheden.

7. Conclusie

Het leggen van wandtegels en het afwerken van voegen is een meervoudig proces dat zowel technische kennis als aandacht voor detail vereist. Het is aan te raden om het proces grondig voor te bereiden, rekening te houden met het type tegel en voegmiddel, en het afwerksysteem zorgvuldig uit te voeren.

Een goed uitgevoerd voegwerk zorgt voor een egaal en functioneel resultaat dat bestand is tegen weersinvloeden en dagelijks gebruik. Het is aan te raden om het proces te laten uitbesteden aan een professional, vooral bij complexe projecten of in ruimtes met hoge eisen qua esthetiek en duurzaamheid.

Door het gebruik van juiste materialen, gereedschappen en technieken kan een egaal en duurzaam resultaat worden verkregen. Dit artikel biedt een duidelijke en toepasbare gids voor eigenaren, handwerkers en amateurs die hun wanden betegelen en voegen willen afwerken.