Capaciteit van riolering bepalen en dimensioneren

Published by Redactie on juli 4, 2025 | Category riolering

De capaciteit van een riolering is van cruciaal belang voor het functioneren van het afvoersysteem. Dit omvat zowel de afvoer van vuilwater (DWA) als het afvoeren van regenwater (HWA). De capaciteit wordt bepaald door verschillende factoren, waaronder de grootte van het aangesloten oppervlak, het gebruik van de aansluitingen, de afvoerhoogte en de vloeistofdruk. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van het bepalen van de capaciteit van een riolering behandeld, met aandacht voor technische berekeningen, materialen en dimensionering.

Hoofdaspecten bij het bepalen van de capaciteit van een riolering

Bij het bepalen van de capaciteit van een riolering wordt rekening gehouden met zowel de vloeistofhoeveelheid als de vloeistofbeweging. De capaciteit wordt bepaald op basis van de vereiste afvoer, de diameter van de buizen en de vloeistofdruk. Voor de berekening van de capaciteit is het belangrijk om rekening te houden met de volgende factoren:

1. Aantal aansluitingen

Het aantal aansluitingen op het rioleringssysteem beïnvloedt de vereiste capaciteit. Voor elke aansluiting wordt een bepaalde hoeveelheid afvalwater opgevangen. De formule die hierbij wordt gebruikt, is Qs = 0,5 × W × som Qi, waarbij Qs de totale afvoer is en Qi de afvoer per aansluiting. Dit geldt zowel voor binnen- als buitenriolering.

2. Diameter van de leiding

De diameter van de leidingen is van invloed op de capaciteit van het rioleringssysteem. Voor een betrouwbare afvoer is het belangrijk dat de diameter voldoende groot is om de vereiste hoeveelheid afvalwater te kunnen verwerken. Voor DWA-systemen wordt vaak een diameter van minimaal 250 mm aangehouden, terwijl voor HWA-systemen een diameter van 100 mm of groter wordt aangeraden.

3. Vloeiende afvoer

De afvoer moet vloeiend verlopen om afzonderlijke stromen te voorkomen. Dit wordt bepaald door de snelheid van de vloeistof en de afvoerhoogte te controleren. Bij een te hoge snelheid kan het risico op verstoppingen toenemen. Daarnaast is het belangrijk dat de leidingen een voldoende helling hebben om een goede afvoer te garanderen.

4. Materialen en wandruwheid

De keuze van het materiaal beïnvloedt de capaciteit van het rioleringssysteem. Voor DWA-systemen worden vaak PVC- of gresbuizen gebruikt, terwijl voor HWA-systemen vaak buizen van kunststof worden toegepast. De wandruwheid van de buis beïnvloedt de vloeistofbeweging. Bijvoorbeeld, bij een nieuwe PVC-buis is de wandruwheid laag, maar na verloop van tijd kan deze toenemen. Dit is van invloed op de capaciteit van het systeem.

Berekening van de capaciteit van een riolering

Bij het bepalen van de capaciteit van een riolering wordt gebruikgemaakt van verschillende berekeningsmethoden. Deze methoden zijn gebaseerd op de hydraulische eigenschappen van het systeem en de afvoerhoeveelheid.

1. Hydraulische berekening

De hydraulische berekening wordt gebruikt om de capaciteit van een rioleringssysteem te bepalen. Hierbij wordt rekening gehouden met de snelheid van de vloeistof, de diameter van de leiding en het verhang. De formule van Chézy wordt vaak gebruikt voor de berekening van de snelheid van de vloeistof. Deze formule is:

v = C × √(R × I)

Waarbij: - v = snelheid van de vloeistof (m/s) - C = Chezy-constante (afhankelijk van de wandruwheid) - R = hydraulische straal (m) - I = verhang (m/m)

Deze berekening helpt bij het bepalen van de vereiste diameter van de leidingen en de vloeistofsnelheid.

2. Berekening van de afvoerhoogte

De afvoerhoogte bepaalt de hoeveelheid vloeistof die per seconde over de leidingen kan worden afgevoerd. De capaciteit van het systeem is afhankelijk van de afvoerhoogte en de diameter van de leidingen. Bijvoorbeeld, bij een diameter van 110 mm en een vloeistofsnelheid van 5 dm/s is de capaciteit ongeveer 2 l/s. Dit is voldoende voor een gemiddeld woningcomplex.

3. Berekening van de hoeveelheid neerslag

Voor het berekenen van de capaciteit van het HWA-systeem wordt rekening gehouden met de hoeveelheid neerslag. De capaciteit wordt bepaald door het effectieve dakoppervlak te vermenigvuldigen met de regenintensiteit. Bijvoorbeeld, bij een regenintensiteit van 1,8 l/(min.m²) en een effectief dakoppervlak van 100 m² is de afvoerhoogte 180 l/min.

Dimensionering van een riolering

Bij de dimensionering van een riolering moet rekening worden gehouden met zowel de capaciteit als de veiligheid. De dimensies van het systeem moeten voldoen aan de normen en richtlijnen die zijn opgesteld door de overheid.

1. Minimale diameter

Voor hoofdrioleringen wordt aangeraden dat de diameter minimaal 250 mm is. Dit is nodig om te voldoen aan de eisen van de inspectie en het beheer. Voor rioleringsputten geldt meestal een minimale diameter van 600 mm of 800 mm, afhankelijk van de diameter van de aansluitende leidingen.

2. Maximaal gebruik van de buis

Bij het dimensioneren van het rioleringssysteem moet rekening worden gehouden met het maximaal gebruik van de buis. Voor DWA-systemen wordt vaak een vulling van maximaal 50% aangehouden, terwijl voor HWA-systemen een vulling van maximaal 100% wordt gebruikt. Dit is belangrijk om te voorkomen dat de buis overloopt.

3. Klimaatverandering

De invloed van de klimaatverandering op de capaciteit van het rioleringssysteem wordt steeds belangrijker. In sommige gemeenten wordt rekening gehouden met een toename van de regenintensiteit. Dit leidt tot een hogere afvoerhoeveelheid en dus tot een grotere capaciteit van het systeem.

Samenvatting

De capaciteit van een riolering is van groot belang voor het functioneren van het afvoersysteem. De capaciteit wordt bepaald door verschillende factoren, waaronder het aantal aansluitingen, de diameter van de leidingen, de afvoerhoogte en de vloeistofdruk. Bij het bepalen van de capaciteit wordt gebruikgemaakt van hydraulische berekeningen en de formule van Chézy. Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met de invloed van het klimaat op de afvoerhoeveelheid.

Bronnen

capaciteit