Leisteen als gevelbekleding: Duurzaam, esthetisch en duur

Published by Redactie on augustus 22, 2025 | Category gevelbekleding

De keuze van gevelbekleding speelt een cruciale rol in het ontwerp en de functie van een gebouw. Niet alleen moet het materiaal esthetisch aantrekkelijk zijn, het moet ook duurzaam, sterk en geschikt zijn voor de lokaalheidsvoorwaarden. Leisteen is al eeuwenlang een populaire keuze zowel voor dakbedekking als gevelbekleding. In dit artikel bespreken we de eigenschappen, toepassingsmogelijkheden en voordelen van leisteen als gevelbekleding, met een nadruk op duurzaamheid, uiterlijk en technische specificaties. Het artikel is gebaseerd op concrete informatie uit betrouwbare bronnen en richt zich naar bouwprofessionals, eigenaren en renoveringsenthousiastelingen.

Inleiding

Leisteen is een natuurlijke steensoort die al sinds de Middeleeuwen in Nederland wordt gebruikt. Door zijn duurzaamheid, esthetische waarde en beschikbaarheid in diverse kleuren en diktes, is leisteen tegenwoordig een populaire keuze voor gevelbekleding. Het is niet alleen een duurzaam materiaal dat jarenlang kan meegaan, maar het biedt ook een uniek uitzicht dat zich goed combineert met andere materialen zoals hout of glas.

In dit artikel zullen we de volgende onderwerpen behandelen:

De natuurlijke eigenschappen van leisteen
De voordelen van leisteen als gevelbekleding
De beschikbare kleuren, diktes en afmetingen
De verschillende dekkingswijzen
Duurzaamheid en circulaire economie
Praktische toepassing in echte projecten

De informatie is opgebouwd uit gegevens uit diverse betrouwbare bronnen, waaronder producenten, leveranciers en projectbeelden. De nadruk ligt op technische kenmerken, duurzaamheid en uiterlijke impact.

Leisteen: een natuurlijk bouwmateriaal

Leisteen is een natuurlijke steensoort die ontstaat door het aardse proces van afzetting en stolling. Het materiaal is zeer splieterig, waardoor het gemakkelijk in dunne platen gespleten kan worden. Deze eigenschap maakt leisteen ideaal voor zowel dakbedekking als gevelbekleding.

Oorsprong en eigenschappen

De leisteen die in Nederland wordt gebruikt, komt grotendeels uit Noord-Wales, waar de CWT-y-Bugail groeve een belangrijke leverancier is. Deze leisteen is blauw-grijs van kleur en wordt verkregen in verschillende diktes, zoals Capital (4–6 mm), County (5–7 mm) en Celtic (7–9 mm). Het is een zwaar materiaal, maar dankzij zijn splieterigheid is het makkelijk te vormen.

Leisteen is:

Onbrandbaar
Weerbestendig
Kleurvast
Onderhoudsarm
Duurzaam en circulair

Omdat leisteen niet synthetisch is, is het een ecologisch verantwoord materiaal dat generaties kan meegaan. Het is ook mogelijk om leisteen te recyclen, wat het materiaal extra duurzaam maakt.

Soorten leisteen

Er zijn twee hoofdcategorieën leisteen:

Natuurleien: Gewonnen uit steengroeven en onverwerkt. Het uiterlijk is afhankelijk van de natuurlijke samenstelling, met aders en kleurnuances.
Vezelcementleien: Gemaakt van gerecyclede materialen, zoals vezelcement en leisteen. Deze variant biedt meer kleuropties en is geschikt voor zowel nieuwe bouw als renovatieprojecten.

Voordelen van leisteen als gevelbekleding

Duurzaamheid en levensduur

Een van de grootste voordelen van leisteen is zijn lange levensduur. Het heeft een minimale levensduur van 80 jaar, en in veel gevallen kan het generaties meegaan. Omdat leisteen onveranderlijk is onder invloed van weersomstandigheden, is het een uitermate betrouwbare keuze voor gevelbekleding. Het is onbrandbaar en bestaat uit een natuurlijk materiaal dat geen emissies of schadelijke stoffen vormt.

Esthetisch aantrekkelijk

Leisteen is bekend om zijn natuurlijke uitstraling. Het heeft een uniek uitzicht dat varieert van blauw-grijs tot groen, afhankelijk van de samenstelling van het gesteente. Deze variatie maakt het mogelijk om een gevel te ontwerpen die harmonisch is met de omgeving of een contrastcreatie vormt. Architecten en bouwprofessionals kiezen vaak voor bijzondere kleuren zoals grijs, groen of multicolor om een levendig effect te creëren.

Duurzaamheid en circulaire economie

Leisteen is een duurzaam materiaal dat goed aansluit bij de principes van de cirkulaire economie. Het is mogelijk om oud leisteen te hergebruiken of te recyclen, wat het materiaal extra ecologisch maakt. Dit is in lijn met de huidige trend naar duurzame bouwpraktijken en CO₂-reductie. Leisteen is een voorbeeld van een bouwmateriaal dat niet alleen esthetisch aantrekkelijk is, maar ook een positief effect heeft op de milieuimpact van een gebouw.

Onderhoudsarm

Omdat leisteen onderhoudsarm is, is het een geschikte keuze voor gevelbekleding. Het vereist geen regelmatige schildering of behandeling, wat het aantrekkelijk maakt voor zowel particulieren als bouwbedrijven. Het is kleurvast en weerbestendig, wat betekent dat het niet verbleekt of verweert door regen, wind of zonlicht.

Beschikbare kleuren, diktes en afmetingen

Kleuropties

Leisteen is beschikbaar in verschillende natuurlijke kleuren, afhankelijk van de oorsprong en samenstelling. De meest voorkomende kleuren zijn:

Blauw-grijs: Typisch voor leisteen uit Noord-Wales.
Groen: Wordt gecreëerd door ijzer in het materiaal.
Multicolor: Een combinatie van verschillende kleuren, meestal gebruikt in architectonische projecten.
Donker grijs of zwart: Voor een rustiger en modernere uitstraling.

Diktes

De dikte van leisteen bepaalt de sterkte en het gewicht. De drie standaarddiktes zijn:

Capital (4–6 mm): Voor lichte toepassingen.
County (5–7 mm): Voor algemene toepassingen.
Celtic (7–9 mm): Voor zwaardere toepassingen of wanneer extra sterkte nodig is.

Afmetingen

Leisteen is beschikbaar in verschillende standaardafmetingen, waaronder:

50 x 25 cm
40 x 25 cm
35 x 25 cm
35 x 20 cm
30 x 25 cm
30 x 20 cm
27 x 18 cm

Deze variatie maakt het mogelijk om leisteen te kiezen op basis van het ontwerp en de functie van de gevel.

Dekkingswijzen voor leisteengevels

De manier waarop leisteen geplaatst wordt, bepaalt de esthetiek en functionaliteit van de gevel. Er zijn verschillende dekkingswijzen beschikbaar, afhankelijk van de gewenste uitstraling en bouwkundige eisen.

1. Zwitserse dekking

Bij deze dekkingswijze worden de leien horizontaal geplaatst met een verticale en zijdelingse overdekking. De leien worden iets schuin geplaatst (ongeveer 1 cm) om het regenwater sneller te laten afvloeien. Deze dekkingswijze is ideaal voor gevelbekleding en biedt een strak, regelmatig uitzicht.

2. Leuvense dekking

De Leuvense dekking is een variant op de verticale dubbele dekking. De leien worden zijdelings uit elkaar geschoven, waardoor open ruimtes ontstaan tussen de zijkanten. Deze open ruimte is afhankelijk van de afmetingen van de leien en de gewenste overdekking. De Leuvense dekking is alleen geschikt voor gevelbekleding en creëert een dynamische uitstraling.

3. Dynamische dekking

De dynamische dekking is een creatieve manier om leisteen te gebruiken. Bij deze methode krijgt iedere laag leien een verschillende zichthoogte, waardoor een dynamisch geheel ontstaat. Deze dekkingswijze is enkel geschikt voor gevelbekleding en wordt vaak gebruikt in architectonische projecten waar esthetiek en originaliteit belangrijk zijn.

Praktische toepassing in projecten

Case study: De Groene Mient, Den Haag

Het project De Groene Mient in Den Haag is een voorbeeld van een moderne gevelbekleding met leisteen. Hier is gebruik gemaakt van Vega Verde natuurleien uit Spanje. Deze leisteen kleurt sterk groen wanneer het nat wordt, waardoor het uitzicht dynamisch verandert afhankelijk van het licht en de weersomstandigheden. De combinatie met houten gevelonderdelen creëert een rustig, natuurlijk geheel.

Case study: Life in the Woods, Zeist

In Life in the Woods in Zeist is gekozen voor een mix van drie verschillende Warista leien: Multicolor, West Country en Silver Blue. Deze combinatie creëert een variërend en levendig uitzicht dat goed aansluit bij de natuurlijke omgeving. Het project laat zien hoe leisteen niet alleen duurzaam is, maar ook een visuele impact kan hebben die aansluit bij het ontwerp van het gebouw.

Duurzaam bouwen met leisteen

Leisteen is een uitstekende keuze voor duurzame bouwprojecten. Het is een natuurlijk materiaal dat generaties kan meegaan en bovendien hergebruikbaar is. Het past goed aan de circulaire economie en draagt bij aan de CO₂-reductie van gebouwen. Daarnaast is leisteen een lokale keuze in veel gevallen, wat de transportemissies verder vermindert.

Gerecyclede en duurzaam geproduceerde leien

Naast traditionele natuurleien is het mogelijk om gerecyclede leien te gebruiken. Deze leien zijn gemaakt van afvalmaterialen uit sloopprojecten en bieden een duurzamere oplossing zonder in te boeten op esthetiek of kwaliteit. Daarnaast zijn er leien gemaakt van vezelcement, een kunstmatige combinatie van gerecyclede materialen die extra duurzaam is.

Technische specificaties en garantie

Technische kenmerken

Leisteen is beschikbaar in verschillende afmetingen, diktes en kleuren. Het is geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. De leien zijn geïmponeerd met een 100-jarige garantie, wat getuigt van de betrouwbaarheid en kwaliteit van het materiaal. Het is onbrandbaar, weerbestendig en kleurvast.

Toepassingsgebieden

Leisteen is ideaal voor:

Gevelbekleding
Dakbedekking
Verfraaiing van oude gebouwen
Nieuwe bouwprojecten met een historisch of natuurlijke uitstraling

Het is ook mogelijk om leisteen te combineren met andere materialen zoals hout, glas of baksteen om een unieke gevel te creëren.

Leisteen versus andere gevelmaterialen

1. Hout

Hout is een klassieke keuze voor gevelbekleding en biedt een warme, natuurlijke uitstraling. Het vereist echter regelmatig onderhoud, zoals schildering of behandeling tegen schimmel en insecten. Leisteen is daarentegen onderhoudsarm en vereist geen regelmatige behandeling.

2. Baksteen

Baksteen is een duurzaam en betrouwbaar materiaal, maar het is zwaarder dan leisteen en vereist een stevige fundering. Leisteen is lichter en makkelijker te plaatsen, vooral bij gevelbekleding.

3. Glas

Glas is een modern alternatief voor gevelbekleding, maar het is niet geschikt voor zowel zonlicht als privacy. Leisteen biedt een betere balans tussen uitzicht, isolatie en bescherming tegen weersinvloeden.

4. Vezelcement

Vezelcement is een kunstmatig materiaal dat goed tegen weersinvloeden kan. Het is lichter dan leisteen en kan in verschillende kleuren geproduceerd worden. Leisteen heeft echter een unieke natuurlijke uitstraling die moeilijk na te bootsen is.

Samenwerking met experts

De keuze voor leisteen als gevelbekleding is een serieuze investering, en het is belangrijk om samen te werken met ervaren professionals. Bouwbedrijven, leidekkers en architecten kunnen je helpen bij het kiezen van de juiste kleur, dikte en dekkingswijze. Veel producenten en leveranciers bieden ook advies en uitvoering aan, waardoor je als klant zeker kunt zijn van een goede uitkomst.

Advies en uitvoering

Veel producenten van leisteen bieden niet alleen het materiaal aan, maar ook advies en uitvoering door ervaren vakmensen. Dit is vooral waardevol voor complexe of architectonische projecten, waarbij het uiterlijk en de functionaliteit belangrijk zijn. Het is aan te raden om samen te werken met een leidekker die ervaring heeft met de gewenste dekkingswijze en materiaaltype.

Conclusie

Leisteen is een klassiek en duurzaam bouwmateriaal dat sinds de Middeleeuwen wordt gebruikt. Als gevelbekleding biedt het een unieke combinatie van esthetiek, duurzaamheid en betrouwbaarheid. Het is beschikbaar in diverse kleuren, diktes en afmetingen, waardoor het geschikt is voor zowel historische als moderne gebouwen. Het is onderhoudsarm, kleurvast en heeft een minimale levensduur van 80 jaar.

De keuze voor leisteen als gevelbekleding is dus niet alleen een esthetische keuze, maar ook een verantwoorde keuze op lange termijn. Het materiaal past goed aan de huidige trends in duurzame bouw en circulaire economie. Of je nu een nieuw project start of een bestaand huis verandert, leisteen is een betrouwbare en aantrekkelijke keuze.

Bronnen

leisteen