Riolering en grondwater: Impact op de woning en maatregelen tegen overlast

Published by Redactie on juli 4, 2025 | Category riolering

Inleiding

Riolering en grondwater vormen samen een belangrijk onderdeel van het stedelijke infrastructuursysteem, met name in Nederland. Grondwater kan na een rioleringvervanging in de kelder terechtkomen, wat leidt tot overlast en schade aan woningen. In dit artikel wordt ingegaan op de relatie tussen riolering en grondwater, de oorzaken van grondwateroverlast, en de maatregelen die genomen kunnen worden om dit te voorkomen. De informatie is gebaseerd op informatie uit bronnen zoals de gemeente, het Waterschap, en andere relevante documenten.

Wat is grondwater en hoe komt het in de kelder?

Grondwater is water dat zich onder het grondoppervlak bevindt. Het ontstaat voornamelijk uit regenwater dat in de bodem zakt. Bij een vervanging van een hoofdriolering kan grondwater ineens in de kelder terechtkomen. Dit gebeurt doordat de bestaande riolering lek raakt en zich gedraagt als drainage. Grondwater dat zich in de bodem ophoopt, kan via de kelderwanden of vloeren naar binnen dringen, vooral in delen van Nederland waar het grondwaterpeil laag ligt. In het westen van Nederland ligt het grondwaterpeil vaak enkele decimeters onder het maaiveld, terwijl het in het binnenland, zoals de Veluwe, tientallen meters diep ligt.

Oorzaken van grondwateroverlast

Grondwateroverlast kan zowel natuurlijke als menselijke oorzaken hebben. Natuurlijke oorzaken zijn veel neerslag, extreme buien, en de samenstelling van de bodem, zoals de aanwezigheid van kleilagen. Menselijke oorzaken zijn onder meer de aanwezigheid van infiltratievoorzieningen, lekkende rioleringen, en het stoppen van een bestaande grondwateronttrekking. Ook kunnen de aanleg van ondergrondse constructies en slecht onderhouden vloeren bijdrragen aan grondwateroverlast.

De rol van de gemeente bij grondwateroverlast

De gemeente heeft een grondwatertaak, die inhoudt dat ze maatregelen neemt om nadelige grondwaterstandgevolgen te voorkomen of te beperken. De gemeente is ook verantwoordelijk voor de rioleringstaak, die inhoudt dat stedelijk afvalwater inbegrepen wordt en naar de zuivering gebracht wordt. Daarnaast moet de gemeente ervoor zorgen dat grondwater op een veilige manier wordt afgevoerd, zodat er geen schade ontstaat aan woningen, wegen, en bomen.

Soorten riolering en hun invloed op het grondwater

Er zijn verschillende soorten riolering, waaronder het gemengde en gescheiden stelsel. Bij het gemengde stelsel worden het afvalwater en het hemelwater in één buis verzameld en naar de rioolwaterzuivering afgevoerd. Bij een regenbui kan dit leiden tot overlast als de bergingscapaciteit van het riool onvoldoende is. Bij het gescheiden stelsel worden het afvalwater en het hemelwater apart afgevoerd. Dit is gunstiger voor het grondwater, omdat het schone hemelwater direct in het oppervlaktewater wordt geloosd, zonder het riool te belasten.

Maatregelen tegen grondwateroverlast

Om grondwateroverlast te voorkomen, zijn er meerdere maatregelen die genomen kunnen worden. Voor particulieren is het belangrijk om de afvoer van hemelwater correct te regelen. Dit kan bijvoorbeeld door gebruik te maken van infiltratievoorzieningen, wadi’s, of greppels. Ook is het belangrijk om de kelders goed te isoleren en waterdicht te maken. De gemeente kan ook maatregelen nemen, zoals het aanleggen van wadi’s en het onderhouden van de watergangen. Daarnaast is het belangrijk om de riolering goed in de gaten te houden, zodat lekkages snel opgemerkt en gerepareerd kunnen worden.

Grondwateroverlast en de invloed op woningen

Grondwateroverlast kan leiden tot verschillende problemen in woningen, waaronder het opkruipen van vocht, schade aan kelders, en het opdrijven van rioolbuizen. Dit kan ook leiden tot schade aan wegen, bomen, en kabels. De invloed van grondwateroverlast is vooral zichtbaar in gebieden waar het grondwaterpeil hoog is. In dergelijke gebieden is het belangrijk om te zorgen voor een goede afvoer van het grondwater, zodat er geen overlast ontstaat.

De rol van de eigenaar bij grondwateroverlast

De eigenaar van een perceel is verantwoordelijk voor de afvoer van het hemelwater, tenzij dit niet van hem kan worden verwacht. In geval van grondwateroverlast is het belangrijk om met de gemeente in overleg te gaan en eventuele maatregelen te nemen. Daarnaast is het belangrijk om de afvoer van het hemelwater correct te regelen, zodat het niet in de kelder terechtkomt.

Samenwerking tussen gemeente en particulieren

De gemeente en particulieren moeten samenwerken om grondwateroverlast te voorkomen. De gemeente is verantwoordelijk voor de afvoer van het grondwater in de openbare ruimte, terwijl de particulieren verantwoordelijk zijn voor de afvoer van het hemelwater op hun perceel. Daarnaast is het belangrijk dat de gemeente en de particulieren regelmatig onderzoek doen naar de staat van de riolering en de afvoer van het water.

Conclusie

De relatie tussen riolering en grondwater is belangrijk voor de veiligheid en het comfort van woningen. Grondwateroverlast kan leiden tot verschillende problemen, waaronder schade aan woningen en het opkruipen van vocht. Om dit te voorkomen, zijn er meerdere maatregelen die genomen kunnen worden, zoals het aanleggen van wadi’s, het onderhouden van de riolering, en het correct regelen van de afvoer van het hemelwater. De gemeente en de particulieren moeten samenwerken om grondwateroverlast te voorkomen en de veiligheid van woningen te waarborgen.

Bronnen

grondwater