Leien als gevelbekleding: toepassing, voordelen en dekkingswijzen

Published by Redactie on augustus 22, 2025 | Category gevelbekleding

Leien zijn sinds generaties een populaire keuze voor zowel dakbedekking als gevelbekleding. Deze bouwmateriaalsoort combineert duurzaamheid, esthetiek en functionele eigenschappen. In dit artikel bespreken we de toepassing van leien als gevelbekleding, de verschillende soorten en dekkingswijzen, de voordelen en nadelen, en geven we een overzicht van de kosten. Op basis van de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen, geven we een objectief en technisch onderbouwd overzicht van leien in de context van gevelbekleding.

Wat is leien als gevelbekleding?

Leien zijn dunne platen van natuurlijke of kunstmatige materialen die gebruikt worden voor het bedekken van gevels en daken. Ze zijn in staat om regenwater af te stoten en tevens een esthetisch aantrekkelijke afwerking te bieden. In de context van gevelbekleding kunnen leien zowel als natuurleien als kunstleien worden ingezet.

Soorten leien

1. Natuurleien

Natuurleien worden gemaakt uit natuursteen, meestal kalksteen of mergel. Deze leien worden gespleten tot dunne platen en zijn beschikbaar in verschillende kleuren, afhankelijk van de natuurlijke samenstelling van het gesteente. Kleurverschillen en kleine imperfecties zijn normaal en geven elke gevel een unieke uitstraling.

Natuurleien zijn vrijwel onverwoestbaar en kunnen generaties mee. Ze zijn resistent tegen extreme weersomstandigheden en vereisen weinig onderhoud. De levensduur van natuurleien als gevelbekleding is aanzienlijk hoger dan die van kunstleien, met een verwachte levensduur van 80 tot 100 jaar.

2. Kunstleien

Kunstleien zijn vervaardigd uit een mengsel van cement en kunststof vezels. Deze leien zijn lichter en makkelijker te verwerken dan natuurleien. Ze zijn beschikbaar in diverse kleuren en texturen en kunnen goed aangepast worden aan het ontwerp van het gebouw. Kunstleien zijn geschikt voor gevelprojecten waarbij een moderne uitstraling gewenst is.

De levensduur van kunstleien is aanzienlijk langer dan die van kunststof of andere kunstmatige gevelbekleding, maar minder dan die van natuurleien. Kunstleien hebben gemiddeld een levensduur van 25 tot 35 jaar. Daarnaast is er garantie op kunstleien tot 30 jaar, wat een extra zekerheid biedt voor de koper.

3. Vezelcementleien

Vezelcementleien vallen technisch gezien onder de categorie kunstleien, maar zijn gemaakt uit vezelcement, een mengsel van cement en cellulosevezels. Deze leien zijn sterk, licht en geschikt voor zowel gevels als daken. Ze zijn minder prijzig dan natuurleien en bieden een goede balans tussen kwaliteit en prijs.

Voordelen van leien als gevelbekleding

Leien als gevelbekleding bieden diverse voordelen, zowel qua esthetiek als qua functionaliteit. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste voordelen:

1. Unieke uitstraling

Leien geven een gevel een unieke en strakke afwerking. Door de natuurlijke variatie in kleur en textuur van natuurleien of de moderne optie van kunstleien, is er ruimte voor creativiteit in het ontwerp. Architecten kiezen vaak voor gekleurde leien, zoals grijs, groen of multicolor, om een levendige uitstraling te creëren.

2. Duurzaamheid

Leien zijn bekend om hun lange levensduur. Zowel natuurleien als kunstleien zijn resistent tegen weersinvloeden en vereisen weinig onderhoud. Dit maakt leien een duurzame keuze voor gevelbekleding.

3. Veelzijdigheid

Leien kunnen op verschillende manieren worden geplaatst, waardoor ze zich goed aanpassen aan verschillende architectonische stijlen. Het is mogelijk om leien halfsteens, in dambordpatroon of in meerdere dekkingswijzen te leggen, wat extra creatieve vrijheid biedt.

4. Bescherming tegen weersinvloeden

Leien zijn effectief tegen slagregen en andere weersinvloeden. Ze vormen een solide barrière tegen regenwater en helpen zo bij het beschermen van het onderliggende bouwmateriaal.

Nadelen van leien als gevelbekleding

Hoewel leien als gevelbekleding veel voordelen bieden, zijn er ook enkele nadelen waar rekening mee moet worden gehouden:

1. Arbeidsintensieve installatie

Het plaatsen van leien is een arbeidsintensieve taak. Het vereist ervaring en precisie om ervoor te zorgen dat de leien correct worden geplaatst en dat het geveloppervlak waterdicht blijft. Hierdoor kunnen de kosten van het plaatsen van leien hoger liggen dan bij andere gevelbekledingen.

2. Mosvorming bij kunstleien

Kunstleien kunnen onder bepaalde omstandigheden last krijgen van mosvorming, vooral na verloop van tijd. Hoewel het onderhoud van kunstleien in het algemeen beperkt is, kan mosvorming extra onderhoud vereisen, zoals periodieke reiniging.

3. Aankoopkosten

Natuurleien zijn aanzienlijk duurder dan kunstleien. De aankoopkosten van natuurleien zijn hoger vanwege de gebruikte materialen en de beperkte beschikbaarheid van bepaalde kleuren of types. Voor projecten waarbij budget een belangrijk criterium is, kan kunstleien een betere keuze zijn.

Dekkingswijzen voor leien als gevelbekleding

De manier waarop leien worden geplaatst, heeft een directe invloed op de esthetiek en de functionaliteit van de gevel. Er zijn verschillende dekkingswijzen beschikbaar, die alle hun eigen kenmerken hebben. In onderstaande paragrafen bespreken we de meest voorkomende dekkingswijzen.

1. Zwitserse dekking

Bij de Zwitserse dekking worden de leien horizontaal geplaatst. Elke lei heeft een enkele verticale en een enkele zijdelingse overdekking. De leien worden lichtjes schuin geplaatst (ongeveer 1 cm), zodat regenwater sneller kan afvloeien. Deze dekkingswijze is ideaal voor gevelbekleding en zorgt voor een harmonieuze en strakke uitstraling.

2. Leuvense dekking

De Leuvense dekking is een variant op de verticale dubbele dekking. Bij deze methode worden de leien zijdelings uit elkaar geschoven, zodat een open ruimte ontstaat tussen de zijkanten van de leien. Deze open ruimte is aangepast aan het formaat van de natuurlei en de toegepaste overdekking. De Leuvense dekking is enkel toepasbaar voor gevelbekleding en biedt een unieke en moderne uitstraling.

3. Dynamische dekking

De dynamische dekking is een creatieve methode waarbij iedere laag natuurleien een verschillende zichthoogte krijgt. Hierdoor ontstaat een dynamisch geheel waarin elke laag een ander zichtvlak heeft. Deze dekkingswijze is enkel geschikt voor gevelbekleding en creëert een visueel interessante gevel.

4. Halfsteens leggen

Halfsteens leggen is een traditionele manier van leggen waarbij elke lei voor de helft wordt overgedekt. Deze dekkingswijze is geschikt voor zowel daken als gevels en zorgt voor een klassieke en strakke uitstraling.

5. Dambordpatroon

Bij het dambordpatroon worden de leien in een patroon gelegd dat lijkt op een schaakbord. Deze dekkingswijze is creatief en biedt een visueel aantrekkelijke gevel. Het vereist echter meer precisie bij de installatie dan andere dekkingswijzen.

6. Enkele en dubbele dekking

Bij enkele dekking wordt elke lei slechts gedeeltelijk overgedekt, terwijl bij dubbele dekking de overdekking groter is. De keuze voor enkele of dubbele dekking hangt af van het gewenste resultaat en de weersinvloeden waaraan de gevel blootstaat.

Prijs en levensduur van leien als gevelbekleding

De prijs van leien als gevelbekleding varieert afhankelijk van het type lei, de kleur, de afmetingen en de installatiemethode. Hieronder geven we een overzicht van de gemiddelde prijzen en levensduur van de verschillende soorten leien.

Soort leien	Prijs per m²	Levensduur
Kunstleien	€ 75 à € 80	25 à 35 jaar
Natuurleien	€ 110 à € 125	80 à 100 jaar

Kunstleien zijn relatief goedkoper dan natuurleien, maar hebben ook een kortere levensduur. Voor projecten waarbij een langdurige oplossing gewenst is, zijn natuurleien een betere keuze. De aankoopkosten van natuurleien zijn hoger, maar het lage onderhoud en de lange levensduur maken deze keuze in de langere termijn vaak gunstiger.

Installatie van leien als gevelbekleding

Het installeren van leien als gevelbekleding vereist ervaring en precisie. Leien worden doorgaans gemonteerd op een houten rasterwerk met haken of spijkers. De keuze voor haken of spijkers hangt af van de soort lei en de gewenste esthetiek. RVS-haken zijn een populaire keuze, vooral in kustgebieden waar extreme weersomstandigheden voorkomen.

Bij het plaatsen van leien is het belangrijk om rekening te houden met de helling van de gevel en de afwatering. Leien moeten zodanig geplaatst worden dat regenwater snel kan afvloeien en het geveloppervlak niet nat blijft. Dit voorkomt lekkages en schade aan het onderliggende bouwmateriaal.

Onderhoud van leien als gevelbekleding

Leien vereisen in het algemeen weinig onderhoud, maar er zijn wel enkele maatregelen die genomen kunnen worden om de levensduur en het uiterlijk van de gevel te verlengen.

1. Reiniging

Leien kunnen periodiek gereinigd worden met water en een zachte borstel om vuil en roet te verwijderen. Dit is vooral aan te raden in stedelijke gebieden waar luchtverontreiniging aanwezig is.

2. Mos- en algenbestrijding

Kunstleien kunnen onder bepaalde omstandigheden last krijgen van mos- en algenvorming. Dit kan worden voorkomen of beperkt door het regelmatig reinigen van de gevel of het gebruik van een speciaal product tegen groei.

3. Inspectie

Het is verstandig om regelmatig de gevel te inspecteren op scheurtjes, losse leien of andere schade. Eventuele problemen kunnen vroegtijdig hersteld worden voordat ze groter worden.

Samenvatting

Leien zijn een populaire keuze voor gevelbekleding vanwege hun duurzaamheid, esthetiek en functionele eigenschappen. Zowel natuurleien als kunstleien hebben hun eigen voordelen en nadelen, en de keuze hangt af van het gewenste resultaat en het budget. Er zijn verschillende dekkingswijzen beschikbaar die elk hun eigen visuele effect creëren. Het installeren van leien is arbeidsintensief en vereist ervaring, maar de lage onderhoudskosten en lange levensduur maken leien een aantrekkelijke keuze voor gevelbekleding.

Bij de keuze voor leien als gevelbekleding is het belangrijk om rekening te houden met de locatie van het gebouw, de weersinvloeden en het gewenste ontwerp. Door de juiste soort lei en dekkingswijze te kiezen, kan een gevel zowel functioneel als esthetisch aantrekkelijk worden.