Houten gevelbekleding: kiezen, verwerken en bevestigen volgens de huidige richtlijnen

Houten gevelbekleding is een populaire keuze bij zowel woningbouwprojecten als renovaties vanwege het warme, natuurlijke uiterlijk en de duurzaamheid. Echter, de kwaliteit en duurzaamheid van houten gevels hangen sterk af van de juiste keuze van houtsoort, verwerking en bevestiging. In dit artikel worden de richtlijnen van Centrum Hout, zoals uitgelegd in de Houtwijzer ‘Gevelbekleding van massief hout’, toegelicht. Daarnaast worden praktische aandachtspunten en verwerkingsrichtlijnen van diverse partijen zoals Fiduna, Houtex en Oldenboom behandeld.

Inleiding

De huidige markt voor houten gevelbekleding is gekenmerkt door een groeiende populariteit, vooral vanwege de duurzaamheid en het visuele effect van hout. Echter, de kwaliteit van een houten gevel is afhankelijk van het correct toepassen van richtlijnen voor houtsoort, verwerking, bevestiging en ventilatie. Centrum Hout, een toonaangevende instantie in Nederland op het gebied van kennis over hout, heeft een Houtwijzer opgesteld die als leidraad dient voor het correct verwerken van houten gevelbekleding. Deze Houtwijzer is samengesteld in overleg met diverse experts in de sector en bevat belangrijke informatie over bouw- en regelgeving, verwerking en bevestiging.

In dit artikel zullen we ingaan op de belangrijkste aspecten die uit de Houtwijzer en gerelateerde documenten naar voren komen. Daarbij zullen we ook aandacht besteden aan de rol van houtsoorten, verwerkingsmethoden en de noodzaak van ventilatie in de achterconstructie. Daarnaast zullen we bekijken hoe de huidige regelgeving en toekomstige veranderingen, zoals de komende Wkb (wet kwaliteitsborging), de toepassing van houten gevels beïnvloeden.

Houtsoorten en duurzaamheid

Aanbevolen houtsoorten

De Houtwijzer van Centrum Hout bevat een overzicht van houtsoorten die geschikt zijn voor gevelbekleding. Deze houtsoorten moeten voldoen aan de benodigde duurzaamheidsklasse, die aangeeft hoe goed het hout bestand is tegen biologische invloeden zoals schimmel, insecten en verrotting. De duurzaamheidsklasse hangt onder andere af van de houtsoort, de verduurzaamingsmethode en de toepassing.

Bijvoorbeeld, vuren hout (hout van de familie Cupressaceae, zoals douglas, larch of ceder) wordt vaak aangeraden vanwege zijn natuurlijke duurzaamheid. Deze houtsoorten kunnen klasse 1 of 2 behoren tot, afhankelijk van de verduurzaamingsmethode. Verduurzaamde houtsoorten, zoals verharde houten platen of thermisch behandelde houten panelen, voldoen ook aan de benodigde duurzaamheidsklasse en zijn geschikt voor gebruik in gevelbekleding.

Naast vuren hout worden ook andere houtsoorten, zoals eikenhout of beukenhout, gebruikt. Deze houtsoorten kunnen echter alleen in gebruik worden genomen indien zij verduurzaamd zijn tot minimaal klasse 2.

Verduurzaamingsmethoden

De verduurzaamingsmethoden zijn van groot belang voor de kwaliteit en duurzaamheid van houten gevelbekleding. Centrum Hout onderscheidt twee hoofdcategorieën: natuurlijke duurzaamheid en kunstmatige verduurzaamingsmethoden.

Natuurlijke duurzaamheid betreft houtsoorten die van nature bestand zijn tegen biologische invloeden. Deze houtsoorten kunnen zonder extra verduurzaamingsmethoden gebruikt worden, mits zij behoren tot klasse 1 of 2.

Kunstmatige verduurzaamingsmethoden zijn nodig voor houtsoorten die van nature niet voldoen aan de benodigde duurzaamheidsklasse. Deze methoden omvatten impregnering, thermische behandeling en chemische verduurzaamingsmethoden. Impregnering is een veelvoorkomende methode waarbij het hout wordt ingezogen met verduurzaamingsmiddelen. Thermische behandeling hingert het hout op hoge temperaturen, waardoor het hout resistent wordt tegen schimmel en insecten. Deze methoden kunnen ervoor zorgen dat het hout behoort tot klasse 1 of 2, afhankelijk van de toepassing en de verwerking.

Verwerking en bevestiging

Verwerkingsvoorschriften

De Houtwijzer van Centrum Hout bevat ook verwerkingsvoorschriften voor houten gevelbekleding. Deze voorschriften zijn samengesteld in overleg met experts in de sector en zijn bedoeld om ervoor te zorgen dat houten gevelbekleding correct wordt verwerkt en bevestigd.

Een belangrijk aspect van de verwerkingsvoorschriften is het stijl- en regelwerk. Houten gevelbekleding wordt vaak aangebracht op een stijl- en regelwerk van vuren hout. Dit stijl- en regelwerk dient als ondergrond voor de gevelbekleding en is van groot belang voor de ventilatie van de gevel. Ventilatie is essentieel om condensatie te voorkomen, wat kan leiden tot verrotting van het hout.

De dikte van het stijl- en regelwerk hangt af van de nagel- of schroeflengte die nodig is om de delen te bevestigen. Voor de bevestiging van houten gevelbekleding wordt vaak gebruikgemaakt van schroeven of nagels. De lengte van deze bevestigingsmiddelen moet voldoen aan de benodigde stevigheid en stabiliteit van de gevel.

Bevestigingsmethoden

De bevestigingsmethoden zijn van groot belang voor de stabiliteit en duurzaamheid van houten gevelbekleding. De Houtwijzer van Centrum Hout beveelt het gebruik van schroeven of nagels aan voor de bevestiging van houten gevelbekleding. Deze bevestigingsmiddelen moeten voldoen aan de benodigde stevigheid en stabiliteit van de gevel.

Naast schroeven en nagels kan ook gebruik worden gemaakt van andere bevestigingsmethoden, zoals klemmen of clipsystemen. Deze bevestigingsmethoden zijn echter minder geschikt voor houten gevelbekleding vanwege de benodigde stabiliteit en stevigheid.

Ventilatie en regelgeving

Ventilatie is een essentieel aspect bij houten gevelbekleding. De Houtwijzer van Centrum Hout beveelt aan om vuren achterhout te gebruiken voor een optimale ventilatie. Vuren achterhout vormt een belangrijk onderdeel van de kwaliteit van de gevel en zorgt ervoor dat condensatie wordt voorkomen. De dikte en lengte van het vuren achterhout hangt af van de benodigde ventilatie en de bevestiging van de gevelbekleding.

De regelgeving voor houten gevelbekleding is ook van groot belang. De Houtwijzer van Centrum Hout bevat informatie over de brandvoorschriften van houten gevelbekleding (NEN-EN 14915). Deze brandvoorschriften zijn van toepassing op houten gevelbekleding en bepalen of de gevel voldoet aan de benodigde brandveiligheid.

De huidige regelgeving voor houten gevelbekleding kan worden ingeschrapt of aangepast. De Europese Commissie overweegt bijvoorbeeld om de speelruimte in de tabel ‘Classified Without Further Testing’ in de NEN-EN 14915 te verkleinen. Dit betekent dat verduurzaamde, gemodificeerde en gecoate gevelbekledingen niet meer als Eurobrandklasse D kunnen worden geclassificeerd op basis van deze CWFT. Deze gevels moeten dan getest worden. Centrum Hout pleit voor het voortzetten van wetenschappelijk onderzoek en het uitvoeren van testen om ervoor te zorgen dat houten gevelbekleding voldoet aan de benodigde brandveiligheid.

Toekomstverwachtingen en regulering

Komende veranderingen in de regelgeving

De huidige regelgeving voor houten gevelbekleding wordt opnieuw bekeken. De Europese Commissie overweegt bijvoorbeeld om de speelruimte in de tabel ‘Classified Without Further Testing’ in de NEN-EN 14915 te verkleinen. Dit betekent dat verduurzaamde, gemodificeerde en gecoate gevelbekledingen niet meer als Eurobrandklasse D kunnen worden geclassificeerd op basis van deze CWFT. Deze gevels moeten dan getest worden. Centrum Hout pleit voor het voortzetten van wetenschappelijk onderzoek en het uitvoeren van testen om ervoor te zorgen dat houten gevelbekleding voldoet aan de benodigde brandveiligheid.

Daarnaast wordt er ook gekeken naar de toepassing van hout in hoogbouw. Het ministerie van Binnenlandse Zaken overweegt een advies om boven de 50 meter – en bij gebouwen met een zorgfunctie boven de 30 meter – brandklasse A2 toe te passen. Dit is echter niet mogelijk met houten gevelbekleding. Centrum Hout pleit er voor dat houten gevelbekleding onder bepaalde voorwaarden toch gebruikt kan worden in hoogbouw.

De rol van de Wet kwaliteitsborging (Wkb)

De komende Wet kwaliteitsborging (Wkb) heeft ook gevolgen voor de toepassing van houten gevelbekleding. Deze wet stelt eisen aan de documentatie van bouwproducten en bepaalt of deze voldoen aan de benodigde kwaliteit en veiligheid. Houten gevelbekleding moet dan ook gedocumenteerd worden en voldoen aan de benodigde eisen. Centrum Hout pleit er voor dat houten gevelbekleding voldoet aan deze eisen en dat de juiste documentatie wordt verstrekt.

De Wkb stelt ook eisen aan de duurzaamheid van bouwproducten. Houten gevelbekleding heeft hier een gunstige positie, omdat hout een duurzaam materiaal is. Centrum Hout werkt aan het actualiseren van bestaande milieuprofielen van hout en voegt milieuprofielen van nieuwe houtproducten toe aan de Nationale Milieu Database.

Praktische aandachtspunten

Keuze van houtsoort

De keuze van houtsoort is een belangrijk aandachtspunt bij houten gevelbekleding. De Houtwijzer van Centrum Hout beveelt aan om houtsoorten te kiezen die voldoen aan de benodigde duurzaamheidsklasse. Deze houtsoorten kunnen van nature voldoen aan deze eisen of door verduurzaamingsmethoden.

Een houtsoort die vaak wordt aangeraden is vuren hout, zoals douglas, larch of ceder. Deze houtsoorten hebben een hoge natuurlijke duurzaamheid en kunnen zonder verduurzaamingsmethoden gebruikt worden. Andere houtsoorten, zoals eikenhout of beukenhout, moeten verduurzaamd worden tot klasse 2.

Verwerkingsmethoden

De verwerkingsmethoden zijn van groot belang voor de kwaliteit en duurzaamheid van houten gevelbekleding. De Houtwijzer van Centrum Hout bevat verwerkingsvoorschriften die moeten worden gevolgd om ervoor te zorgen dat houten gevelbekleding correct wordt verwerkt en bevestigd.

Een belangrijk aspect van de verwerkingsmethoden is het stijl- en regelwerk. Houten gevelbekleding wordt vaak aangebracht op een stijl- en regelwerk van vuren hout. Dit stijl- en regelwerk dient als ondergrond voor de gevelbekleding en is van groot belang voor de ventilatie van de gevel.

De dikte van het stijl- en regelwerk hangt af van de nagel- of schroeflengte die nodig is om de delen te bevestigen. Voor de bevestiging van houten gevelbekleding wordt vaak gebruikgemaakt van schroeven of nagels. De lengte van deze bevestigingsmiddelen moet voldoen aan de benodigde stevigheid en stabiliteit van de gevel.

Bevestigingsmethoden

De bevestigingsmethoden zijn van groot belang voor de stabiliteit en duurzaamheid van houten gevelbekleding. De Houtwijzer van Centrum Hout beveelt het gebruik van schroeven of nagels aan voor de bevestiging van houten gevelbekleding. Deze bevestigingsmiddelen moeten voldoen aan de benodigde stevigheid en stabiliteit van de gevel.

Naast schroeven en nagels kan ook gebruik worden gemaakt van andere bevestigingsmethoden, zoals klemmen of clipsystemen. Deze bevestigingsmethoden zijn echter minder geschikt voor houten gevelbekleding vanwege de benodigde stabiliteit en stevigheid.

Ventilatie

Ventilatie is een essentieel aspect bij houten gevelbekleding. De Houtwijzer van Centrum Hout beveelt aan om vuren achterhout te gebruiken voor een optimale ventilatie. Vuren achterhout vormt een belangrijk onderdeel van de kwaliteit van de gevel en zorgt ervoor dat condensatie wordt voorkomen. De dikte en lengte van het vuren achterhout hangt af van de benodigde ventilatie en de bevestiging van de gevelbekleding.

De ventilatie is ook van invloed op de duurzaamheid van de gevel. Condensatie kan namelijk leiden tot verrotting van het hout en schimmelvorming. Daarom is het belangrijk om voldoende ventilatie te zorgen in de achterconstructie.

Conclusie

Houten gevelbekleding is een duurzame en esthetische keuze voor zowel woningbouwprojecten als renovaties. Echter, de kwaliteit en duurzaamheid van houten gevelbekleding hangen sterk af van de juiste keuze van houtsoort, verwerking en bevestiging. De Houtwijzer van Centrum Hout bevat richtlijnen voor het correct toepassen van houten gevelbekleding en bevat informatie over houtsoorten, verwerkingsmethoden, bevestigingsmethoden en ventilatie.

De keuze van houtsoort is van groot belang en moet voldoen aan de benodigde duurzaamheidsklasse. Verwerkingsmethoden en bevestigingsmethoden zijn ook van invloed op de kwaliteit en duurzaamheid van houten gevelbekleding. Ventilatie is een essentieel aspect en moet voldoende zijn om condensatie te voorkomen.

De huidige regelgeving voor houten gevelbekleding wordt opnieuw bekeken en kan worden aangepast. De Europese Commissie overweegt bijvoorbeeld om de speelruimte in de tabel ‘Classified Without Further Testing’ in de NEN-EN 14915 te verkleinen. Daarnaast wordt er ook gekeken naar de toepassing van hout in hoogbouw.

De komende Wet kwaliteitsborging (Wkb) heeft ook gevolgen voor de toepassing van houten gevelbekleding. Deze wet stelt eisen aan de documentatie van bouwproducten en bepaalt of deze voldoen aan de benodigde kwaliteit en veiligheid. Houten gevelbekleding moet dan ook gedocumenteerd worden en voldoen aan de benodigde eisen.

In conclusie is het belangrijk om de richtlijnen van Centrum Hout te volgen bij de toepassing van houten gevelbekleding. De Houtwijzer van Centrum Hout is een waardevolle leidraad voor het correct toepassen van houten gevelbekleding en bevat informatie over houtsoorten, verwerkingsmethoden, bevestigingsmethoden en ventilatie. Door de richtlijnen van Centrum Hout te volgen, kan een houten gevelbekleding correct en duurzaam worden aangebracht.

Bronnen

1. Oldenboom - Houten gevelbekleding
2. Fiduna - Houtwijzer gevelbekleding
3. Houtex - Houtwijzer gevelbekleding
4. Houtwereld - Gouden tips voor montage houten gevels