De rol van dampopen folie achter houten gevelbekleding: functie, toepassing en keuzes

Published by Redactie on augustus 23, 2025 | Category gevelbekleding

Inleiding

In de bouw- en renovatiebranche is het gebruik van dampopen folie achter houten gevelbekleding een essentieel element om zowel de duurzaamheid van de gevelconstructie als de thermische efficiëntie van het gebouw te waarborgen. Houten gevelbekleding, zoals open gevelbekleding met planken, is steeds populairder geworden vanwege de esthetische uitstraling en natuurlijke sfeer die het aan een woning geeft. Echter, deze oplossing vereist een adequate bescherming tegen vocht en luchtdoorstroming om schimmelvorming, vochtschade en energieverlies te voorkomen.

Dampopen folie speelt hierbij een sleutelrol. Het fungeert als een ademende laag die vocht van buitenaf tegenhoudt, terwijl het de vochtige damp die ontstaat binnen het gebouw kan laten ontsnappen. Dit zorgt voor een evenwicht in de vochtkringloop en helpt bij het behoud van de structuur van de gevel en de isolatie. In dit artikel worden de toepassingen, voordelen en keuzes voor dampopen folie bij houten gevelbekleding besproken, op basis van technische kenmerken en praktische richtlijnen.

Wat is dampopen folie en waarom is het belangrijk?

Dampopen folie is een speciale soort bouwfolie die gemaakt is om waterdamp door te laten, maar vloeibaar water tegen te houden. Dit is cruciaal bij gevelconstructies, vooral bij open gevelbekleding waarbij er ruimte is tussen de planken. Zonder deze beschermende laag kan vocht het gebouw binnendringen, wat leidt tot schimmelvorming, houtrot en schade aan isolatiemateriaal.

De dampopen eigenschap van de folie helpt bij het voorkomen van condensatie in de constructie. Vooral bij houten gebouwen is dit van groot belang, omdat hout gevoelig is voor vochtschade. De folie zorgt ervoor dat het hout kan ademen en vocht dat zich in de constructie bevindt, kan ontsnappen. Hierdoor wordt de levensduur van de gevelconstructie verlengd en blijft de thermische isolatie effectief.

Toepassing bij open gevelbekleding

Open gevelbekleding wordt vaak gerealiseerd met planken zoals rhombusplanken of board en batten, waarbij er tussen de planken ruimte is gelaten. Deze oplossing heeft tot gevolg dat er meer luchtdoorstroming is, wat het gebruik van een speciale dampopen folie noodzakelijk maakt. De folie moet in staat zijn om UV-straling te weerstaan, omdat ze in open gevelbekleding blootstaat aan directe zonnestraling.

Een voorbeeld van zo’n folie is de Foliefol Multitop UV FR, die speciaal ontworpen is voor open gevelbekleding. Deze folie is zwart van kleur, waardoor ze minder opvalt tussen de planken. Bovendien is ze UV-bestendig, zodat er geen schade ontstaat door zonlicht. Deze eigenschap maakt de folie geschikt voor langdurige toepassing op de gevel.

Technische kenmerken van dampopen folie

Voor een correcte keuze van dampopen folie is het belangrijk om rekening te houden met een aantal technische parameters. Deze zijn bepalend voor de prestaties van de folie in de gevelconstructie.

Sd-waarde (diffusiedikte): De Sd-waarde geeft aan hoe "dampremmend" een materiaal is. Een lage Sd-waarde (bijvoorbeeld rond de 0,02 meter) duidt op een hoge dampopenheid. Dit betekent dat de folie waterdamp gemakkelijk doorlaat, maar tegelijkertijd vloeibaar water tegenhoudt.
Treksterkte: Dit is een maat voor de mechanische weerstand van de folie. Een hoge treksterkte (zoals 270/230 N/5cm) zorgt ervoor dat de folie niet snel breekt of scheurt bij transport of montage.
Gewicht: Het gewicht van de folie (bijvoorbeeld 240 g/m²) is een indicatie van de dikte en kwaliteit. Een hoger gewicht betekent meestal een duurzamere en betere presterende folie.
Brandgedrag: De brandklasse (zoals B-s2,d0 volgens EN13501-1) geeft informatie over de brandveiligheid van het materiaal. Dit is belangrijk voor bouwprojecten waar brandveiligheid een rol speelt.

Een bekend merk dat dampopen folie produceert is Dörken, met de Delta-Fassade 30. Deze folie is speciaal ontworpen voor gevels met open voegen en heeft een UV-bestendige lagenstructuur. De Delta-Fassade 30 is gemaakt van PES vezelvlies met een dampopen polyacrylaatlaag. De afmeting is 1,5 x 50 meter, wat betekent dat een rol al 75 m² dekt, wat ideaal is voor grote projecten.

Hoe wordt dampopen folie toegepast bij houten gevelbekleding?

De montage van dampopen folie bij open gevelbekleding is een kritische fase in het bouw- of renovatieproces. Het vereist zorgvuldige planning en uitvoering om zowel de esthetiek als de functionele kwaliteiten te behouden.

Montageprincipes

Luchtdicht bouwen: Luchtdicht bouwen is een essentieel concept bij het toepassen van dampopen folie. Het betekent dat men moet zorgen voor zo min mogelijk ongecontroleerde luchtstromen. Hierbij spelen details zoals kieren, gaten en slechte aansluitingen een rol. De dampopen folie moet als onderdeel van een luchtdichte constructie dienen, waarbij de ventilatie gecontroleerd is.

Een luchtdichte constructie is belangrijk omdat het voorkomt dat lucht ongewenst door de gevel stroomt, wat kan leiden tot verlies van warmte of vocht. De dampopen folie helpt hierbij, maar moet gecombineerd worden met andere luchtdichte elementen zoals regels, aansluitingen en tapes.
Correcte aansluiting: De aansluitingen van de dampopen folie moeten zorgvuldig gemaakt worden. Hierbij wordt vaak gebruik gemaakt van een speciale tape, zoals de Delta-Tape FAS 60, om overlappingen of gaten te verkleven. Deze tape moet van goede kwaliteit zijn en geschikt zijn voor buitenomstandigheden.
Regelwerk en ventilatielatten: Bij open gevelbekleding is het aan te raden om regelwerk aan te brengen voor de ventilatielatten. Dit regelwerk bestaat uit smalle balken (panlatten of regels), die als basis dienen voor de ventilatielatten. Dit zorgt voor een betere ventilatie en een strakke uitstraling van de gevel.

In het geval van zwarte ventilatielatten (zoals van vurenhout) is het van belang dat ze niet opvallen tegen het zwarte folie. Dit wordt bereikt door het gebruik van zwarte panlatten en ventilatielatten, wat zorgt voor een harmonieuze gevel.
Onderdakfolie: In sommige gevallen, zoals bij oude holle pannen of dakconstructies, kan dampopen folie ook gebruikt worden als onderdakfolie. Dit helpt om de onderkant van het dak te beschermen tegen vocht en te zorgen voor een betere luchtdoorstroming.

Keuze van de juiste dampopen folie

Het kiezen van de juiste dampopen folie is afhankelijk van een aantal factoren, zoals het type gevelbekleding, de omgeving en de verwachtingen ten aanzien van duurzaamheid en functie.

Soorten dampopen folie

Foliefol Multitop UV FR: Dit is een zwarte, UV-bestendige dampopen folie die speciaal ontworpen is voor open gevelbekleding. De kleur helpt bij het verbergen van de folie tussen de planken, terwijl de UV-bestendigheid ervoor zorgt dat de folie niet snel veroudert. Deze rol bevat 50 meter van 1,5 meter breed, wat een totaal van 75 m² dekt.
Delta-Fassade 30: Dit is een wandfolie die geschikt is voor gevels met open voegen. Het heeft een Sd-waarde van ongeveer 0,02 meter, wat betekent dat het zeer dampopen is. De folie is gemaakt van PES vezelvlies met een polyacrylaatlaag, wat ervoor zorgt dat het zowel duurzaam is als effectief tegen vocht. De gewichtsverdeling is 240 g/m² en het brandgedrag is B-s2,d0.
Delta-XX Plus Light: Deze folie is bedoeld voor gesloten gevelbekleding en heeft ook een dampopen functie. Het is geschikt voor toepassing aan de buitenzijde van de gevel en helpt bij het voorkomen van vochtproblemen. Het is een duurzame oplossing die geschikt is voor moderne isolatieprojecten.
Delta Dawi GP en Miofol 125S: Deze folies zijn bedoeld voor de binnenzijde van de gevel, vloer of dak. Ze zijn dampremmend, wat betekent dat ze minder waterdamp doorlaten. Deze folies zijn geschikt voor situaties waarbij de binnenzijde van het gebouw warmer is dan de buitenzijde.

Keuzerichtlijnen

Open gevelbekleding: Kies voor een dampopen folie die UV-bestendig is en een lage Sd-waarde heeft, zoals de Delta-Fassade 30 of Foliefol Multitop UV FR.
Gesloten gevelbekleding: Kies voor een wandfolie die geschikt is voor de buitenzijde, zoals Delta-XX Plus Light.
Binnenzijde van de gevel: Gebruik dampremmende folies zoals Delta Dawi GP of Miofol 125S.
Duurzaamheid en brandveiligheid: Kies altijd voor folies met een goede brandklasse (zoals B-s2,d0) en een hoge treksterkte voor betere prestaties.

Voordelen van dampopen folie bij houten gevelbekleding

De toepassing van dampopen folie heeft meerdere voordelen, zowel op korte als lange termijn. Hier zijn enkele van de belangrijkste voordelen die uit de beschikbare informatie kunnen worden afgeleid:

1. Voorkomt vochtproblemen

Dampopen folie helpt bij het voorkomen van condensatie in de gevelconstructie. Het zorgt ervoor dat het hout kan ademen en vocht kan ontsnappen, waardoor schimmelvorming en houtrot worden voorkomen. Dit is van groot belang voor houten gevelbekleding, die gevoeliger is voor vochtschade dan andere materialen.

2. Verhoogt de energie-efficiëntie

Het houden van de gevelconstructie droog zorgt ervoor dat de isolatie effectiever werkt. Vocht kan namelijk de warmte-isolatie van materialen negatief beïnvloeden. Door dampopen folie toe te passen, blijft de isolatie droog en daarmee beter werken, wat leidt tot minder energieverbruik en lagere energiekosten.

3. Verlengt de levensduur van het gebouw

Door het voorkomen van vochtproblemen en schimmelvorming, wordt de levensduur van de gevel en het gebouw verlengd. Dit betekent dat er minder onderhoud nodig is en dat de waarde van het gebouw op lange termijn behouden blijft.

4. Duurzame keuze

Vele dampopen folies zijn geproduceerd op een milieuvriendelijke manier en hebben een lange levensduur. Dit maakt ze een duurzame keuze voor zowel bouwprojecten als renovaties.

5. Esthetische voordelen

Dampopen folie is vaak ontworpen om visueel discreet te zijn, vooral bij open gevelbekleding. De zwarte kleur van bepaalde folies (zoals de Foliefol Multitop UV FR) zorgt ervoor dat het niet opvalt tussen de planken. Hierdoor kan de esthetiek van de gevel behouden blijven, zonder dat het gebruik van de folie negatief invloed heeft op de uiterlijke indruk.

Problemen en aandachtspunten bij de toepassing

Hoewel dampopen folie een waardevolle bijdrage levert aan de kwaliteit van de gevelconstructie, zijn er ook aandachtspunten en mogelijke problemen waarop moet worden gelet.

1. Onjuiste toepassing

Een van de meest voorkomende problemen is een onjuiste toepassing van de folie. Dit kan leiden tot gaten, losse aansluitingen of onvoldoende overlap. Hierdoor kan vocht het gebouw binnendringen of kan de folie sneller slijten.

Om dit te voorkomen is het essentieel dat de montage volgens de fabrikant’s aanbevelingen gebeurt. Dit betekent het gebruik van juiste tapes, het zorgen voor voldoende overlap en het controleren van aansluitingen op lekken.

2. UV-schade

Bij open gevelbekleding is de folie bloot aan directe zonnestraling. Als de folie niet UV-bestendig is, kan dit leiden tot verkleuring, verzwakking of zelfs scheuren. Dit is vooral van toepassing op gevels in zonnige regio’s of op gevels die veel zonlicht ontvangen.

Daarom is het aan te raden om UV-bestendige dampopen folie te kiezen, zoals de Foliefol Multitop UV FR of Delta-Fassade 30.

3. Onjuiste keuze van folie

Het kiezen van de verkeerde soort folie kan leiden tot vochtproblemen of energieverlies. Bijvoorbeeld, het gebruik van dampremmende folie aan de buitenzijde in plaats van dampopen folie kan ervoor zorgen dat het vocht in de constructie blijft zitten, wat schimmelvorming kan bevorderen.

Daarom is het belangrijk om de juiste folie te kiezen op basis van de toepassing. Voor open gevelbekleding is dampopen folie nodig, voor gesloten gevelbekleding kan een andere folie geschikt zijn.

4. Onvoldoende ventilatie

Luchtdicht bouwen is van groot belang, maar zonder juiste ventilatie kan dit leiden tot ongecontroleerde luchtstromen. Dit kan het effect van de dampopen folie negatief beïnvloeden en leiden tot vochtproblemen.

Daarom is het aan te raden om een gecontroleerde ventilatie aan te brengen, bijvoorbeeld via ventilatielatten, regelwerk of luchtdichte aansluitingen.

Conclusie

Dampopen folie is een essentieel bouwmateriaal bij houten gevelbekleding, vooral bij open gevelbekleding. Het zorgt voor een goede vochtbeheersing, verhoogt de energie-efficiëntie en helpt bij het voorkomen van schimmelvorming en houtrot. De toepassing van dampopen folie vereist zorgvuldige planning en uitvoering, inclusief het kiezen van de juiste soort folie, het zorgen voor luchtdichte constructie en het aanbrengen van gecontroleerde ventilatie.

De beschikbare producten zoals de Foliefol Multitop UV FR en Delta-Fassade 30 zijn bewezen oplossingen die geschikt zijn voor open gevelbekleding. De technische kenmerken zoals Sd-waarde, treksterkte en UV-bestendigheid zijn belangrijk om te overwegen bij de keuze van dampopen folie. Bovendien is het gebruik van zwarte ventilatielatten en regels aan te raden om de esthetiek van de gevel te behouden.

Bij twijfel over de juiste keuze of montage is het verstandig om professioneel advies in te winnen of het contact te leggen met de leverancier van het product. Dit zorgt ervoor dat de gevelconstructie optimaal functioneert en dat de investering in dampopen folie op de lange termijn loon oplevert.