Gevelbekleding met Lamellen: Materialen, Toepassingen en Voordelen

Published by Redactie on augustus 23, 2025 | Category gevelbekleding

Gevelbekleding speelt een essentiële rol in de architectuur van een gebouw. Het bepaalt niet alleen het uiterlijk, maar ook de functionaliteit, duurzaamheid en thermische prestaties. Lamellen, zowel houten als metalen, zijn een populaire keuze voor gevelbekleding. Ze bieden een unieke combinatie van esthetiek, functie en duurzaamheid. In dit artikel bespreken we de verschillende soorten lamellen, hun toepassingen, voordelen en nadelen, en de technische kenmerken die bij het kiezen ervan van belang zijn.

Inleiding

Lamellen zijn horizontale of verticale platen die gebruikt worden om gevels te bekleeden of als zonwering. Ze zijn meestal gemaakt van hout of metaal, en soms uit combinaties van deze materialen. De keuze van het materiaal en de vorm van de lamellen hangt af van de architectonische intentie, klimaatcondities en het gewenste onderhoudslevel.

In de gegeven bronnen wordt duidelijk gemaakt dat Accoya hout en AluWood panelen populaire keuzes zijn voor gevelbekleding met lamellen. Beide materialen combineren duurzaamheid, esthetiek en technische prestaties. Daarnaast worden metaal en staal als gevelbekledingsmateriaal beschouwd, hoewel deze materialen meer technische aandacht vereisen.

1. Houten Lamellen voor Gevelbekleding

Hout is een klassieke keuze voor gevelbekleding. Het biedt een warm en natuurlijk uiterlijk en is goed isolerend. Echter, hout vereist onderhoud om te voorkomen dat het aan insecten of schimmels onderhevig is.

1.1 Accoya Hout: Een Verduurzaamde Optie

Een van de meest gebruikte houtsoorten voor gevelbekleding is Accoya hout. Dit is een verduurzaamde houtsoort die gemaakt is door hout te behandelen met een speciale chemische proces. De behandeling maakt het hout bestand tegen insecten, schimmels en verweer.

In het geval van het gevelbekledingsproject in Nijmegen, waarbij GGz-Nijmegen een nieuwe kliniek bouwde, werd gekozen voor Accoya hout omdat het het enige materiaal was dat kon worden gebogen en getordeerd. De lamellen werden fijnbezaagd en daarna gestoomd en gebogen tot de gewenste vorm. Dit gaf de gevel een unieke uitstraling die paste bij de architectonische intentie.

De lamellen waren 66 x 142 mm in afmeting en gemaakt van 75 x 150 Accoya met vingerlasverbindingen. De houtsoort werd afgewerkt met drie lagen Colorseen Timberstain SW 900, wat zorgde voor een esthetisch en duurzaam resultaat.

1.2 Voordelen van Houten Gevelbekleding

Esthetiek: Hout geeft een warm en natuurlijk uiterlijk aan een gebouw. Het is visueel aantrekkelijk en past goed bij verschillende stijlen.
Duurzaamheid: Wanneer gecertificeerd hout van categorie III wordt gebruikt, zoals in de bronnen wordt genoemd, is het duurzaam en voldoet het aan de DTU 41.2-normen.
Isolatie: Hout is een goede warmte-isolator, wat positief werkt voor de energie-efficiëntie van een gebouw.

1.3 Nadelen van Houten Gevelbekleding

Onderhoud: Houten gevelbekleding vereist regelmatig onderhoud om schimmels en insecten te voorkomen. Zonder onderhoud kan het hout degradeert en niet langer als isolatie fungeren.
Vermoeiing: Hout kan met de tijd barsten of kromtrekken, vooral in regenachtige of extreem droge omstandigheden.
Kosten: Hoewel hout een natuurlijke esthetiek biedt, zijn kwaliteitsproducten zoals Accoya hout relatief duur.

2. Metalen Lamellen voor Gevelbekleding

In tegenstelling tot hout, zijn metalen lamellen lichter in gewicht, minder onderhoudsgevoelig en meestal bestand tegen weersinvloeden. De meest gebruikte materialen zijn aluminium, staal, koper en zink.

2.1 Aluminium Lamellen

Aluminium is een populaire keuze voor gevelbekleding vanwege zijn lichtgewicht, roestbestendigheid en verscheidenheid aan kleur- en oppervlaktebehandelingen. Het kan worden gebruikt in zowel standaard als maatwerkvormen.

In de bronnen wordt genoemd dat aluminium lamellen, zoals die van Sunshield, maatwerk zijn en beschikbaar zijn in uiteenlopende vormen en kleuren. Dit geeft architecten veel vrijheid bij het ontwerpen van gebouwen. De eigendom van maatwerk zorgt er bovendien voor dat het materiaal perfect aansluit bij de vorm en functionaliteit van het gebouw.

2.2 Staal Lamellen

Staal is een sterk en duurzaam materiaal, maar het is minder geschikt voor gevelbekleding vanwege zijn neiging tot corrosie. Bovendien is staal minder kneedbaar dan aluminium, wat het moeilijker maakt om vormen te creëren die niet standaard zijn.

De bronnen benadrukken dat stalen gevelbekleding technisch complexer is dan hout of aluminium. Het vereist zorgvuldige voorbereiding en installatie om schade te voorkomen. Een voordeel van stalen lamellen is dat ze goed werken met thermische afstandhouders, wat leidt tot verbeterde thermische isolatie.

2.3 Voordelen van Metalen Gevelbekleding

Duurzaamheid: Metalen lamellen, vooral aluminium, zijn bestand tegen weersinvloeden en vereisen weinig onderhoud.
Energie-efficiëntie: Gevelbekleding met thermische afstandhouders kan tot 25% thermische isolatie bieden.
Esthetiek: Metalen lamellen zijn beschikbaar in verschillende kleuren en oppervlakken, wat een modern en stijlvol uiterlijk biedt.

2.4 Nadelen van Metalen Gevelbekleding

Kosten: Metalen gevelbekleding is over het algemeen duurder dan hout, vooral als het maatwerk is.
Vermoeiing: Metalen kunnen barsten of vervormen bij extreme weersomstandigheden, zoals hagel of ijzere regen.
Acoustische Eigenschappen: Metalen lamellen kunnen akoestisch problemen veroorzaken, zoals geluidreflectie.

3. Combinaties van Materialen

In sommige gevallen worden hout en metaal gecombineerd in gevelbekleding. Dit biedt een balans tussen esthetiek, duurzaamheid en technische prestaties.

3.1 AluWood: Een Combinatie van Aluminium en Hout

AluWood is een gevelbekleding die bestaat uit een aluminium achterplaat met een gepoedercoat afwerking en houten latten op het oppervlak. De houten latten zijn gemaakt van thermisch behandeld vurenhout, wat betekent dat ze vormvast en duurzaam zijn.

De panelen zijn beschikbaar in afmetingen van 2400 x 451 mm of 2400 x 425 mm, met een dikte van 33 mm. Ze wegen ongeveer 7,5 kg per paneel. Tijdens installatie overlappen de panelen elkaar licht, wat zorgt voor een strakke en aansluitende uitstraling.

De combinatie van aluminium en hout biedt een unieke mix van duurzaamheid en esthetiek. Het aluminium onderdeel zorgt voor een lichtgewicht en duurzaam basismateriaal, terwijl het hout een warm en natuurlijk uiterlijk geeft.

3.2 Voordelen van Combinatiepanelen

Duurzaamheid: De combinatie van materialen zorgt voor een langere levensduur, vooral als het hout gecertificeerd is en het aluminium roestbestendig is.
Onderhoud: Combinatiepanelen vereisen minder onderhoud dan puur houten gevelbekleding.
Esthetiek: De mix van hout en metaal biedt een unieke visuele uitstraling.

4. Toepassingen van Lamellen in Praktijk

Lamellen worden niet alleen gebruikt voor gevelbekleding, maar ook voor zonwering, overkappingen en ventilatie.

4.1 Zonwering en Gevelbekleding

In het geval van GGz-Nijmegen werd Accoya hout gebruikt zowel voor gevelbekleding als zonwering. De gebogen lamellen gaven de gevel een uniek en modern uiterlijk, terwijl ze ook zorgden voor schaduw op binnenruimtes, wat het thermisch comfort verbeterde.

4.2 Overkappingen met Lamellen

Lamellen worden ook gebruikt in overkappingen van terrassen of binnenplaatsen. In de bronnen wordt genoemd dat lamellen zowel vrijstaand, aan de gevel of zwevend kunnen worden geplaatst. Dit biedt flexibiliteit bij het ontwerpen van buitenruimtes.

De lamellen zijn uitgerust met een geïntegreerde goot die vuil voorkomt bij het openen van het dak. Bovendien hebben ze een interne hellingshoek van 8,75%, wat zorgt voor efficiënte waterafvoer en voorkomt opeenhoping van water.

Ventilatie is een andere functie van lamellen. Sommige systemen, zoals die van de bronnen, bevatten een ventilatiestand die met een afstandsbediening of smartphone wordt geactiveerd. Dit zorgt voor frisse lucht in de ruimte en verbetert het comfort.

4.3 Zonwering en Duurzaamheid

Zonwering met lamellen is een duurzame oplossing voor gebouwen die veel zonlicht ontvangen. In het geval van Habufa Meubelen in Hapert werd een systeem van Sunshield gekozen om problemen met zonreflectie en opwarming van kantoren en showrooms op te lossen. Het systeem gaf een esthetisch en functioneel antwoord op een complexe uitdaging.

5. Technische Specificaties en Installatie

De installatie van lamellen voor gevelbekleding vereist zorgvuldige planning en uitvoering. De technische specificaties van het materiaal en het ontwerp bepalen de einduitkomst.

5.1 Vingerlasverbindingen

Vingerlasverbindingen zijn een populaire methode voor het bevestigen van houten lamellen. Deze verbindingen zorgen voor een stevige en duurzame aansluiting. In de bronnen wordt genoemd dat Accoya hout voor gevelbekleding in Nijmegen is geïnstalleerd met vingerlasverbindingen, wat bijdraagt aan de stabiliteit van het gevelbekledingssysteem.

5.2 Gepoedercoate Afwerking

Voor metalen lamellen, zoals die van AluWood, is een gepoedercoate afwerking standaard. Deze afwerking is bestand tegen weersinvloeden en zorgt voor een lange levensduur.

5.3 Thermische Isolatie

Lamellen met thermische afstandhouders kunnen tot 25% thermische isolatie bieden. Dit is vooral relevant voor gebouwen die zich in zonovergoten regio’s bevinden. De thermische afstandhouders zorgen voor een luchtlaag tussen de lamellen, wat helpt bij het reguleren van de binnenluchttemperatuur.

6. Kiezen voor het Juiste Materiaal

De keuze voor het juiste materiaal voor gevelbekleding met lamellen hangt af van verschillende factoren. Deze factoren omvatten het ontwerp van het gebouw, de klimaatcondities, het gewenste onderhoudslevel en de budgettaire beperkingen.

6.1 Hout: Wanneer Te Kiezen

Esthetiek: Als het gewenste uiterlijk warm en natuurlijk is.
Duurzaamheid: Als gecertificeerd hout wordt gebruikt en het ontwerp niet te complex is.
Energie-efficiëntie: Als gevelbekleding met goede thermische isolatie gewenst is.

6.2 Metalen Lamellen: Wanneer Te Kiezen

Duurzaamheid: Als een materiaal is gewenst dat weinig onderhoud vereist.
Technische prestaties: Als thermische isolatie of maatwerkvormen van belang zijn.
Esthetiek: Als een modern of industrieel uiterlijk gewenst is.

6.3 Combinatiepanelen: Wanneer Te Kiezen

Esthetiek en duurzaamheid: Als een balans is gewenst tussen de warme uitstraling van hout en de duurzaamheid van metaal.
Technische prestaties: Als zowel thermische isolatie als een lichtgewicht materiaal gewenst zijn.
Budget: Als een duurzame oplossing is gewenst, maar het budget niet toelaat om puur hout of puur metaal te kiezen.

Conclusie

Gevelbekleding met lamellen biedt een uitstekende oplossing voor gebouwen die zowel esthetiek als functionaliteit combineren. Hout, metaal en combinaties van deze materialen zijn beschikbaar, elk met hun eigen voordelen en nadelen. Accoya hout, AluWood en metaal lamellen zijn bewezen te zijn betrouwbaar en duurzaam, zowel in termen van esthetiek als technische prestaties.

Bij het kiezen van het juiste materiaal is het belangrijk om rekening te houden met het ontwerp van het gebouw, de klimaatcondities en de gewenste onderhoudslevel. Door het juiste materiaal te kiezen, kan een gebouw niet alleen een aantrekkelijk uiterlijk krijgen, maar ook energie-efficiënt en duurzaam worden.

Bronnen

lamellen